Đường phèn
9 sản phẩm
Dược sĩ Hoàng Bích Dược sĩ lâm sàng
Ước tính: 2 phút đọc, Ngày đăng:
Cập nhật:
Nếu phát hiện nội dung không chính xác, vui lòng phản hồi thông tin cho chúng tôi tại đây
1 Tổng quan về đường phèn
1.1 Định nghĩa
Đường phèn là loại đường saccarose kết tinh tự nhiên, có dạng viên hoặc mảng lớn hơn đường cát bình thường, thường có màu trắng hoặc vàng nhạt. Đường phèn có nguồn gốc từ mía, củ cải đường, cây thốt nốt,... qua quá trình kết tinh và tinh chế.
1.2 Tính chất
Đường phèn chủ yếu là sucrose (saccarose), một disaccharide được tạo thành từ một phân tử Glucose và một phân tử Fructose liên kết với nhau bằng liên kết 1,2 glucoside.
CTPT: C₁₂H₂₂O₁₁
Một thìa đường phèn (khoảng 4g đường phèn) có chứa:
- 15,32 calo
- 0g chất đạm
- 0g chất béo
- 6,5g Carbohydrate
- 0g Chất xơ
- 6,5g đường
2 Các loại đường phèn
| Tiêu chí phân loại | Loại đường | |
| Theo phương pháp sản xuất | Đường phèn có chỉ: Được làm theo cách truyền thống, thủ công, có các sợi chỉ đặc trưng trên bề mặt viên đường. | Đường phèn không chỉ: Sản xuất theo quy trình hiện đại, máy móc tự động, kết tinh chậm, viên đường đều, không có sợi chỉ. |
| Theo màu sắc | Đường phèn vàng: Không qua tẩy trắng, giữ màu vàng tự nhiên của nguyên liệu, thường là loại có chỉ. | Đường phèn trắng: Được tẩy trắng để có màu sáng và trong hơn, nhìn bắt mắt hơn. |
| Theo kích thước | Đường phèn hạt to: Viên đường lớn, kích thước không đồng đều, có thể là đường có chỉ hoặc không chỉ, vàng hoặc trắng. | Đường phèn hạt nhỏ: Được nghiền nhỏ hơn sau khi kết tinh, kích thước nhỏ hơn nhưng vẫn lớn hơn đường cát thông thường. |
3 Đường phèn có tác dụng gì?
Cung cấp năng lượng
Đường phèn là loại carbohydrate đơn giản, dễ chuyển hóa thành glucose và fructose trong cơ thể. Chúng cung cấp năng lượng nhanh chóng cho tế bào và giúp phục hồi sau khi làm việc mệt mỏi hay vận động nhiều.
Chữa ho và đau họng
Đường phèn có tác dụng làm dịu cơn ho, giảm đau họng và khản tiếng. Có thể ngậm trực tiếp hoặc pha với chanh, Quất để làm sạch cổ họng
Làm mát cơ thể
Với đặc tính thanh nhiệt, đường phèn giúp làm mát cơ thể và giảm cảm giác khát. Thường được dùng trong các món như chè, Yến Sào để hỗ trợ giải nhiệt.
Cải thiện tiêu hóa
Đường phèn giúp kích thích tiết dịch vị, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Điều này giúp hạn chế rối loạn tiêu hóa và tăng cường chức năng dạ dày.
Kiểm soát cân nặng
Đường phèn chứa ít calo hơn đường tinh luyện và giúp no lâu hơn. Dùng với liều lượng hợp lý có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả hơn.
Cách sử dụng
Chất tạo ngọt tự nhiên: Đường phèn cung cấp vị ngọt dịu, thanh mát, thường được dùng thay thế cho đường tinh luyện trong thực phẩm và đồ uống, làm gia vị nấu ăn hằng ngày.
Chất điều vị trong dược phẩm: Trong y học cổ truyền, đường phèn giúp giảm vị đắng của thảo dược, làm dịu cổ họng và hỗ trợ trị ho khi dùng trong siro, viên ngậm hoặc thuốc sắc.
4 Lưu ý và thận trọng
Mặc dù đường phèn là đường tự nhiên, nó vẫn chứa calo và có thể góp phần gây tăng cân nếu dùng quá nhiều. Vì vậy, cần kiểm soát lượng tiêu thụ để tránh các vấn đề về sức khỏe liên quan đến thừa cân và béo phì.
Đường phèn có thể hỗ trợ giảm triệu chứng như ho hoặc đau họng nhưng không phải là thuốc chữa bệnh.
Tiêu thụ nhiều đường phèn cũng có thể gây hại cho men răng và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến sâu răng và các vấn đề về răng miệng.
Trẻ em nên được giám sát lượng đường phèn sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe răng miệng.
Mặc dù đường phèn có tính mát và lợi ích nhất định, phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Tránh sử dụng đường phèn đã đổi màu, có mùi lạ hoặc dấu hiệu hư hỏng vì có thể gây hại cho sức khỏe.
5 Tác hại của đường phèn
Đường có vai trò nhất định trong chế độ ăn nhưng sử dụng quá nhiều đường có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các chuyên gia khuyên cần kiểm soát chặt lượng đường tiêu thụ hàng ngày.
Béo phì
Tiêu thụ quá nhiều đường dễ dẫn đến tăng cân và béo phì. Béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh như tiểu đường, bệnh tim và huyết áp cao.
Bệnh tiểu đường tuýp 2
Thừa cân và ăn nhiều carbohydrate làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2. Đường bổ sung trong khẩu phần ăn có thể làm tăng lượng calo dư thừa và gây tăng cân. Kiểm soát lượng đường tiêu thụ là cách quan trọng để phòng ngừa căn bệnh này.
Bệnh tim mạch
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều đường làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Những người tiêu thụ 17-21% calo từ đường bổ sung có nguy cơ tử vong do tim mạch cao hơn 38%. Hạn chế đường giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Sức khỏe răng miệng kém
Đường không gây hại trực tiếp cho răng nhưng thu hút vi khuẩn tạo mảng bám trên răng. Vi khuẩn này sản sinh axit làm mòn men răng và gây sâu răng. Nếu không được điều trị, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu, dẫn đến mất xương và mô quanh răng.
6 Bảo quản
Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp từ mặt trời.
7 Câu hỏi thường gặp
7.1 Phân biệt đường phèn và đường cát
| Tiêu chí | Đường phèn | Đường cát |
| Dinh dưỡng | Ít calo hơn (100g đường phèn khoảng 383 calo) | Nhiều calo hơn(100g đường cát chứa khoảng 970 calo) |
| Hình dạng | Viên lớn, kết tinh rắn, màu trắng hoặc vàng nhạt | Hạt nhỏ, mịn, màu trắng đồng đều |
| Vị ngọt | Ngọt thanh mát hơn, nhẹ, không gắt | Ngọt đậm, ít mát hơn, sâu và nhanh tan |
| Độ tan | Tan chậm hơn | Tan nhanh |
7.2 Ngậm, uống đường phèn có tác dụng gì?
Đường phèn giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng khó chịu ở đường hô hấp. Ngoài ra, nó cung cấp năng lượng nhanh, giúp cơ thể phục hồi sức lực và có tác dụng giải nhiệt, thanh mát cơ thể.
7.3 Mua đường phèn ở đâu?
Bạn có thể dễ dàng mua đường phèn tại các siêu thị, cửa hàng thực phẩm, chợ truyền thống hoặc các cửa hàng bán nguyên liệu nấu ăn và đồ uống.
7.4 Giá 1kg đường phèn bao nhiêu?
Giá 1kg đường phèn hiện nay có sự biến động tùy thuộc vào chất lượng, thương hiệu và địa điểm bán hàng. Thông thường, mức giá dao động trong khoảng từ 30.000 đến 70.000 đồng mỗi kilogram. Những loại đường phèn nguyên chất, được chế biến kỹ và đóng gói cẩn thận thường có giá cao hơn so với các sản phẩm thông thường.
Ngoài ra, khi mua ở các cửa hàng lớn hay siêu thị, giá cũng có thể cao hơn so với mua tại chợ hoặc cửa hàng nhỏ lẻ. Vì vậy, người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ và lựa chọn địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm khi mua đường phèn.
7.5 Cách làm đường phèn
Dưới đây là ví dụ về 1 quy trình làm đường phèn.
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Nguyên liệu chính gồm đường cát trắng, đường cát nâu hoặc mật mía, tùy theo nguồn gốc và nhu cầu sản xuất. Màu sắc đường phèn phụ thuộc vào màu nguyên liệu đầu vào.
Bước 2: Khuấy trộn
Đường hoặc mật mía được pha với nước trong bồn khuấy với tỷ lệ chính xác, đồng thời khuấy liên tục để hỗn hợp đều và không bị lắng cặn.
Bước 3: Gia nhiệt
Hỗn hợp được đun nóng ở nhiệt độ kiểm soát chặt chẽ đến khi đạt độ sệt mong muốn. Các tạp chất nổi trên bề mặt sẽ được loại bỏ.
Bước 4: Xử lý với than hoạt tính
Thêm Than hoạt tính vào dung dịch để làm trong và màu sắc mong muốn, tỉ lệ than được điều chỉnh kỹ để không ảnh hưởng chất lượng.
Bước 5: Lọc
Lọc hỗn hợp nhằm loại bỏ hết tạp chất và cặn bẩn, đảm bảo dung dịch sạch và tinh khiết.
Bước 6: Cô đặc
Dung dịch được đun sôi và cô đặc dưới nhiệt độ và áp suất được kiểm soát để đạt độ đặc cần thiết.
Bước 7: Kết tinh
Dung dịch cô đặc được đổ vào khuôn, điều chỉnh nhiệt độ để tạo môi trường thuận lợi cho đường phèn kết tinh.
Bước 8: Sấy khô
Đường phèn kết tinh có độ ẩm cao sẽ được sấy khô trong môi trường chân không để loại bỏ nước, giúp bảo quản lâu dài.
Bước 9: Đóng gói
Sản phẩm sau khi sấy được đóng gói vào bao bì hoặc hộp, dán nhãn đầy đủ rồi đưa ra thị trường tiêu thụ.
8 Tài liệu tham khảo
Arshad S, Rehman T, Saif S, Rajoka MSR, Ranjha MMAN, Hassoun A, Cropotova J, Trif M, Younas A, Aadil RM, (Ngày đăng: Ngày 20 tháng 9 năm 2022), Replacement of refined sugar by natural sweeteners: focus on potential health benefits, Pubmed. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2025
