Rezdiffra

Trungtamthuoc.com - Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có liên quan đến xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. Đây là tình trạng ngày càng phổ biến trên toàn thế giới. FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) đã chấp thuận thuốc điều trị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) đầu tiên trên thế giới. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết về thuốc Rezdiffra.

1 FDA phê duyệt phương pháp điều trị bằng thuốc đầu tiên cho bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ không do rượu

Ngày 14 tháng 3 năm 2024, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt Rezdiffra (resmetirom) để điều trị cho bệnh nhân là người lớn bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) không xơ gan và xơ hóa mức độ trung bình đến nặng, việc sử dụng thuốc cần phối hợp với chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Dự kiến thuốc sẽ được đưa ra thị trường Hoa Kỳ từ tháng 4 năm 2024.

1.1 Rezdiffra là thuốc gì?

Theo thông cáo báo chí của FDA, Resmetirom, sẽ được bán trên thị trường với tên Rezdiffra, được chỉ định để điều trị cho bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASH) bị xơ gan từ trung bình đến nặng, cùng với chế độ ăn kiêng và tập thể dục.

Resmetirom là chất chủ vận từng phần của thụ thể hormon tuyến giáp-beta (THR-beta), THR-beta là thụ thể hormon tuyến giáp chính trong gan.

Cơ chế hoạt động của Rezdiffra là kích thích thụ thể THR-beta từ đó làm giảm mức chất béo trung tính trong gan. Nồng độ lipid cao có liên quan trực tiếp đến viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và xơ gan tiến triển.

Không nên sử dụng Rezdiffra cho bệnh nhân xơ gan mất bù, cần ngừng thuốc khi có các dấu hiệu và triệu chứng của suy giảm chức năng gan.

1.2 Nghiên cứu sử dụng thuốc Rezdiffra

Những người tham gia nghiên cứu được chỉ định ngẫu nhiên, người bệnh được sử dụng Resmetirom 80mg (n=298), Resmetirom 100mg (n=296) hoặc giả dược (n=294) một lần mỗi ngày, kết hợp với việc thực hiện lối sống khoa học, tăng cường luyện tập thể dục thể thao và xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Sau 12 tháng, kết quả sinh thiết gan cho thấy rằng, có tổng cộng 26-27% bệnh nhân được điều trị bằng Resmetirom 80mg và 24-36% bệnh nhân được điều trị bằng Resmetirom 100mg đã có những đáp ứng tốt đối với viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, trong khi tỷ lệ này ở nhóm người dùng giả dược là 9-13%.

Hơn nữa, 23% bệnh nhân được điều trị bằng resmetirom 80mg và 24-28% bệnh nhân được điều trị bằng resmetirom 100mg giúp kiểm soát tình trạng viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và cải thiện tình trạng sẹo gan, trong khi tỷ lệ này ở nhóm sử dụng giả dược là 13-15%. ^[1]

Mức giảm Alanine transaminase (ALT) trung bình và aspartate transaminase (AST) trung bình cũng được quan sát thấy ở nhóm sử dụng Resmetirom bắt đầu từ tháng thứ 3 đến tháng 12 so với nhóm dùng giả dược.

Đây là những kết quả rất đáng chú ý vì viêm gan nhiễm mỡ do rượu thường tiến triển chậm, phần lớn bệnh nhân phải mất nhiều năm mới xuất hiện những triệu chứng của bệnh.

1.3 Kết quả

Rezdiffra là loại thuốc đầu tiên đạt được cả hai mục tiêu chính trong bệnh gan: điều trị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và cải thiện tình trạng xơ gan.

FDA phê duyệt dựa trên phân tích khoảng 900 người tham gia mắc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và xơ gan đã đăng ký tham gia thử nghiệm MAESTRO-NASH. Hơn 25% số người tham gia được điều trị bằng Rezdiffra đã cải thiện viêm gan nhiễm mỡ không do rượu mà không làm tình trạng xơ hóa nặng hơn, so với 10% những người dùng giả dược. 

Thử nghiệm MAESTRO -NAFLD-1 cung cấp thêm dữ liệu an toàn, cho thấy Rezdiffra an toàn và dung nạp tốt ở những người tham gia được điều trị trong một năm. 

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt Rezdiffra thông qua quy trình phê duyệt cấp tốc, đây là một quy trình cho phép cấp phép sớm việc sử dụng các loại thuốc điều trị các tình trạng nghiêm trọng mà nhu cầu y tế hiện tại chưa được đáp ứng.

Cho đến nay, Rezdiffra đã được thử nghiệm trong hai thử nghiệm lâm sàng với tổng số 2.019 người tham gia. Các các nhà khoa học tại Đại học San Antonio (Texas – Hoa Kỳ) đang tiến hành đang điều tra xem liệu Rezdiffra có thể cải thiện kết quả lâu dài như ghép gan và phát triển bệnh xơ gan, một giai đoạn tiến triển hơn của bệnh hay không.

2 Một số thông tin về thuốc Rezdiffra

2.1 Thành phần

Dược chất: Resmetirom.

Tá dược vừa đủ 1 viên.

2.2 Liều dùng - Cách dùng

Liều dùng tuân theo chỉ định của bác sĩ.

Liều lượng tính theo trọng lượng của cơ thể, cụ thể:

• Cân nặng dưới 100kg: 80mg/lần/ngày.
• Cân nặng > 100kg: 100mg/lần/ngày.

Rezdiffra được sử dụng mỗi lần mỗi ngày theo đường uống.

Hiệu quả và độ an toàn của Rezdiffra khi sử dụng cho trẻ dưới 18 tuổi chưa được chứng minh. ^[2]

2.3 Tác dụng phụ

Các tác dụng phụ phổ biến của Rezdiffra bao gồm tiêu chảy, buồn nôn, táo bón, đau bụng, dị ứng, chóng mặt,...

Rezdiffra có thể gây ra một số tác dụng phụ liên quan đến túi mật như sỏi mật và viêm túi mật.

2.4 Tương tác

Khuyến cáo cũng cho rằng, không nên sử dụng đồng thời Rezdiffra cùng với một số loại thuốc khác đặc biệt là các thuốc thuộc nhóm statin để điều trị cholesterol vì có thể xuất hiện những tương tác không mong muốn.

Không khuyến cáo sử dụng đồng thời với các chất ức chế CYP2C8 mạnh (Gemfibrozil), chất ức chế OATP1B1 và ​​OATP1B3 (như Cyclosporine).

Nguy cơ xuất hiện tác dụng phụ có thể tăng lên khi sử dụng đồng thời với loperamid, Montelukast hoặc Paclitaxel.

2.5 Lưu ý khi sử dụng

2.5.1 Lưu ý và thận trọng

Chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

Thông báo với bác sĩ những tác dụng không mong muốn có thể xảy ra trong quá trình điều trị.

Liệt kê với bác sĩ tất cả những bệnh lý về gan ngoài viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.

Thông báo với bác sĩ nếu bạn đang điều trị hoặc sử dụng các thuốc điều trị sỏi mật.

Rezdiffra có thể gây độc cho gan do đó, trong quá trình điều trị cần thường xuyên kiểm tra chức năng gan.

2.5.2 Lưu ý khi sử dụng cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú

Hiệu quả và độ an toàn về việc sử dụng thuốc Rezdiffra cho phụ nữ có thai và bà mẹ đang cho con bú còn hạn chế do đó, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

2.5.3 Thuốc Rezdiffra giá bao nhiêu?

Công ty Madrigal sẽ bắt đầu bán Rezdiffra với giá 47.400 USD mỗi năm (tương đương 1.174.572.000 đồng).

2.5.4 Thuốc Rezdiffra mua ở đâu?

Rezdiffra là thuốc mới được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) phê duyệt, dự kiến thuốc sẽ được bán ra thị trường Hoa Kỳ vào tháng 4 năm 2024.

3 Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là gì?

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là biểu hiện của sự bất thường trong quá trình trao đổi chất bên trong gan. Gan là cơ quan quan trọng trong quá trình chuyển hóa (xử lý) chất béo. Gan đưa chất béo đến các bộ phận khác của cơ thể đồng thời loại bỏ chất béo khỏi máu được giải phóng từ các mô khác trong cơ thể, chẳng hạn như tế bào mỡ hoặc từ thực phẩm bên ngoài được cơ thể hấp thụ. Trong bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, việc xử lý chất béo của tế bào gan bị xáo trộn khiến cho lượng chất béo trong tế bào gan không được xử lý gây nên tình trạng tích tụ chất béo trong gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu được phân loại là gan nhiễm mỡ hoặc viêm gan nhiễm mỡ (NASH). Ở cả gan nhiễm mỡ đơn độc và viêm gan nhiễm mỡ đều có lượng chất béo bất thường trong tế bào gan, nhưng viêm gan nhiễm mỡ còn có tình trạng viêm trong gan và kết quả là các tế bào gan bị tổn thương, chết và được thay thế bằng mô sẹo. Đây là một dạng bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu tiến triển, căn bệnh này mối liên quan với các bệnh lý khác như bệnh béo phì, tiểu đường tuýp 2 và một loạt các tình trạng trao đổi chất khác như huyết áp cao. Khoảng 6 triệu đến 8 triệu người ở Hoa Kỳ được cho là mắc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) với tình trạng xơ hóa hoặc sẹo gan ở mức độ trung bình đến nặng. Các biến chứng khác liên quan đến tình trạng này bao gồm xơ gan, suy gan và ung thư gan.

4 Các giai đoạn của gan nhiễm mỡ không do rượu

Gan nhiễm mỡ không do rượu phát triển qua 4 giai đoạn chính. Hầu hết trường hợp bệnh nhân không phát hiện ra bệnh do các triệu chứng còn nhẹ. Nếu tình trạng viêm gan nhiễm mỡ kéo dài nhiều năm, các mô sẹo lớn có thể hình thành và tiến triển thành xơ gan. Bệnh nhân xơ gan liên quan đến viêm gan nhiễm mỡ không do rượu có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào gan nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.

Các giai đoạn chính của gan nhiễm mỡ không do rượu là:

• Gan nhiễm mỡ đơn giản.
• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) là tình trạng nghiêm trọng hơn, gan xuất hiện tình trạng viêm và tổn thương tế bào gan.
• Xơ hóa.
• Xơ gan.

5 Cơ chế bệnh sinh

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có một số giai đoạn tiến triển, bao gồm nhiễm mỡ đơn giản, viêm gan nhiễm mỡ, xơ hóa, xơ gan và cuối cùng thậm chí có thể tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào gan. ^[3]

Béo phì, tiểu đường, rối loạn lipid máu, kháng Insulin và hội chứng chuyển hóa có liên quan đến sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Do có mối liên hệ chặt chẽ với hội chứng chuyển hóa, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có liên quan đến các yếu tố nguy cơ tim mạch, yếu tố này cũng góp phần gây tử vong cùng với xơ gan giai đoạn cuối và ung thư biểu mô tế bào gan.

Một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của viêm gan nhiễm mỡ không do rượu đang được nghiên cứu thêm, bao gồm:

• Căng thẳng oxy hóa (mất cân bằng giữa các chất chống oxy hóa và chất oxy hóa dẫn đến tổn thương tế bào gan).
• Sản xuất và giải phóng các protein gây viêm độc hại (cytokine) bởi các tế bào viêm, tế bào gan hoặc tế bào mỡ của chính người bệnh.
• Hoại tử tế bào gan.

6 Triệu chứng của viêm gan nhiễm mỡ không do rượu

Hầu hết bệnh nhân đều không có triệu chứng đặc hiệu, một số biểu hiện có thể gặp phải bao gồm:

• Mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Đau vùng hạ sườn phải.
• Khi thực hiện các xét nghiệm thường quy thấy men gan tăng, tuy nhiên các chỉ số bilirubin và phosphatase ở ngưỡng cho phép.

7 Biến chứng của viêm gan nhiễm mỡ không do rượu

Hầu hết bệnh nhân thường không có triệu chứng hoặc có những triệu chứng rất nhẹ ở giai đoạn đầu của bệnh. Một số biến chứng có thể xuất hiện bao gồm:

• Xơ hóa và xơ gan là tình trạng viêm và tổn thương tế bào gan dẫn đến hình thành sẹo ở gan. Nếu không được can thiệp kịp thời, mô sẹo sẽ thay thế các mô gan khỏe mạnh và dẫn đến xơ gan. Có khoảng 20% bệnh nhân bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu sẽ tiến triển thành xơ gan trong một vào năm hoặc có thể lâu hơn.
• Suy gan là tình trạng gan bị xơ nhưng không được điều trị. Suy gan là tình trạng chức năng gan bị suy giảm hoặc mất chức năng hoàn toàn.
• Ung thư gan là một trong những biến chứng của xơ gan. Bệnh gan nhiễm mỡ không có rượu được coi là nguyên nhân phổ biến thứ 3 của ung thư biểu mô tế bào gan ở Hoa Kỳ, xếp sau viêm gan C và bệnh gan do rượu.

8 Chẩn đoán

Các triệu chứng của người bệnh thường không đặc hiệu do đó, việc chẩn đoán bệnh gan không do rượu và viêm gan nhiễm mỡ không do rượu cần dựa vào các kết quả cận lâm sàng bao gồm:

• Siêu âm: Có thể cho hình ảnh tăng âm đối với các tế bào gan bị nhiễm mỡ, nhưng siêu âm là biện pháp sàng lọc chứ không sử dụng để làm tiêu chuẩn chẩn đoán.
• Chụp CT scan và MRI: Có ý nghĩa trong việc xác định trình trạng gan nhiễm mỡ của bệnh nhân nhưng lại không thể chẩn đoán được tình trạng viêm hay xơ hóa.
• Sinh thiết gan: Được coi là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định viêm gan nhiễm mỡ không do rượu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, sinh thiết gan là xét nghiệm xâm nhập và không phải đơn vị hay cơ sở nào cũng có thể triển khai. Do đó, trong thực tế lâm sàng có thể sử dụng một số dấu hiệu để chẩn đoán sàng lọc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.

9 Phương pháp điều trị

Cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu. Các biện pháp có thể áp dụng bao gồm:

Thay đổi lối sống được khuyến nghị cho tất cả bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), ngay cả khi không mắc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu. Thay đổi lối sống bao gồm tăng cường luyện tập thể dục thể thao, cân bằng khẩu phần ăn, hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có hại cho sức khỏe,...

Giảm cân là yếu tố cần thiết đối với những bệnh nhân thừa cân nhằm mục đích hạn chế sự tiến triển của bệnh.

Kiểm soát đầy đủ các yếu tố nguy cơ như tăng lipid máu, tăng huyết áp và kiểm soát đường huyết đầy đủ.

10 Kết luận

Sự chấp thuận của Rezdiffra đánh dấu một bước tiến lớn trong việc điều trị bệnh gan liên quan đến rối loạn chức năng trao đổi chất. Tuy nhiên, liều lượng cụ thể và thời gian sử dụng thuốc cũng như các tác dụng lâu dài của Rezdiffra đối với sức khỏe con người vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn.

Tài liệu tham khảo