Cơ chế, hiệu quả và tác dụng không mong muốn của morphin

3009 17/03/2018 bởi Dược Sĩ Lưu Văn Hoàng

Tóm tắt nội dung [ẩn hiện]

Giới thiệu
Cơ chế tác dụng:
Đặc điểm tác dụng của morphin:
Chỉ định:
Tác dụng không mong muốn:
Chống chỉ định
Độc tính
- Độc tính cấp
- Độc tính mạn :

Giới thiệu

Morphin là một thuốc giảm đau nhóm opioid. Nó được sử dụng trong các trường hợp đau vừa và đau nặng. Có tác dụng giảm đau mạnh, chọn lọc. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc này trong điều trị giảm đau cần được lưu ý vì nếu sử dụng kéo dài loại thuốc này có thể gây ra tình trạng lệ thuộc thuốc và nhiều tác dụng không mong muốn.

Morphin cũng là một chất nội sinh trong cơ thể tham gia vào quá trình điều hòa sự dẫn truyền xung động thần kinh ở nhiều nơi như vỏ não, tủy sống. Chúng thường giải phóng khi cơ thể gặp stress.

Các tác dụng của morphin sẽ bị giảm hoặc mất khi dùng các chất đối kháng opioid như naloxone, naltrexone

Cấu trúc của morphin

Cơ chế tác dụng:

Tác dụng theo cơ chế giảm đau trung ương

Có 3 loại receptor của morphin

Receptor µ : có vai trò giảm đau, ức chế hô hấp, co đồng tử, ức chế co cơ trơn, sảng khoái, an thần.

Receptor k : vai trò giảm đau, ức chế hô hấp, co đồng tử, an than.

Receptor δ : giảm đau, sảng khoái, ảo giác.

Cơ chế: các receptor opioid cặp đôi với với protein Gi. Opioid hoạt hóa Gi ức chế adenylcyclase đẫn đến ức chế kênh Ca⁺⁺, hoạt hóa kênh K⁺, từ đó ức chế giải phóng chất P và acid glutamic, cuối cùng dẫn tới ức chế dẫn truyền xung động thần kinh ( cảm giác đau).

Đặc điểm tác dụng của morphin:

Trên thần kinh trung ương – tâm thần :

giảm đau mạnh, sâu ( chọn lọc trên trung tâm đau, không làm ảnh hưởng tới cảm giác khác và không mất ý thức do nó tác động chọn lọc trên receptor µ nên làm giảm giải phóng chất dẫn truyền thần kinh và tăng ngưỡng chịu đau ), an thần gây ngủ, sảng khoái, gây nghiện

Trên hô hấp:

ức chế hô hấp ( do giảm đáp ứng của trung tâm hô hấp với CO₂ và ức chế trung tâm hô hấp ở hành não), co cơ trơn khí phế quản, ức chế trung tâm ho và làm giảm phản xạ ho.