Nấm tóc: nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị và phòng ngừa

Trungtamthuoc.com - Người bệnh nấm tóc thường có các nốt sần màu vàng, đỏ hoặc đen hoặc màng sinh học bao bọc vi khuẩn bao quanh các sợi tóc. Các nốt sần màu vàng là phổ biến nhất, xuất hiện trong 95-98% trường hợp nấm tóc.

1 Nấm tóc và nguyên nhân gây bệnh

Nấm tóc là một bệnh do nhiễm nấm nông ở da đầu, lông mày và lông mi, với xu hướng tấn công các sợi tóc và nang tóc. Căn bệnh này được coi là một dạng của bệnh nấm bề ​​ngoài hoặc bệnh nấm da. ^[1] Đây là tình trạng nhiễm trùng tóc bởi các tác nhân là nấm, chúng gây ra các tổn thương cho tóc, nang tóc và da đầu xung quanh đó. Tình trạng này thường gặp ở trẻ nhỏ nhiều hơn là người lớn, và có mặt ở khắp nươi trên thế giới nhưng đa phần là ở nông thôn. Bệnh có thể lây truyền từ người này sang người khác đặc biệt là các thành viên trong gia đình, hay những người ngủ cùng, dùng chung đồ.

Nấm sợi (dermatophyte) là một trong những tác nhân chính gây nấm da đầu. Dermatophytes là loại nấm cần keratin để phát triển. Chúng có thể gây nhiễm trùng bề ngoài da, tóc và móng tay. Dermatophytes lây lan khi tiếp xúc trực tiếp từ người khác, động vật và đất, cũng như gián tiếp từ mối mọt. ^[2]

Có ít nhất tám loại nấm da liễu khác nhau có thể gây ra bệnh nấm da đầu nhưng hai loài chính là nấm Trichophyton và nấm Microsporum. Nhiễm trùng roi Trichophyton phổ biến hơn ở Trung Mỹ, Hoa Kỳ và các vùng của Tây Âu trong khi nhiễm trùng Microsporum chủ yếu ở Nam Mỹ, Châu Á-Thái Bình Dương, Nam và Trung Âu, Châu Phi và Trung Đông. ^[3]

Nấm tóc Piedra đen là do loài Piedraia hortae gây ra, còn nấm tóc trắng là do một số loài như: Trichosporon asahii, Trichosporon ovoides, Trichosporon inkin, Trichosporon cutaneum...

2 Chẩn đoán nấm tóc

Bệnh nấm tóc xác định căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm trực tiếp tìm nấm tại nơi bị viêm nhiễm.

Nấm tóc Piedra được phân thành hai loại là Piedra đen và Piedra trắng:

Người bệnh Piedra đen phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới, do Piraia hortae gây ra. Piedra đen chủ yếu ảnh hưởng đến tóc da đầu với các nốt cứng có sắc tố sẫm màu bám chặt quanh thân tóc, có thể tạo ra âm thanh gãy vỡ khi chải. Người bệnh thường bị nhiễm nấm từ dưới lớp biểu bì của sợi tóc sau đó lan rộng ra xung quanh.

Piedra trắng có thể gây ảnh hưởng đến bất kỳ vị trí nào có tóc, cả kể râu và lông mu với nguyên nhân là do Trichosporon beigelii. Người bệnh thường xuất hiện các nốt sần mềm màu trắng kem lỏng lẻo gắn vào thân tóc, chúng cũng có thể màu đỏ, xanh lá hay nâu sáng. Những bệnh nhân này cũng có tình trạng xâm lấn vào thân tóc và dẫn đến gãy tóc.

Những người bệnh bị nấm đầu biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau, từ các tổn thương viêm có vảy và ban đỏ có hoặc không có rụng tóc , đến các tổn thương không viêm giống như viêm da tiết bã, đến các sừng bị viêm lớn có thể giống như áp xe. ^[4]. Có những trường hợp bệnh nhân có những mụn mủ kèm theo tình trạng rụng tóc, có thể có vảy da đầu. Khi cơ thể phản ứng quá mức có thể gây ra những mảng viêm có mủ, ướt, có các ổ áp xe và rụng tóc nhiều hơn và lâu mọc lại. Trường hợp nặng hơn người bệnh có biểu hiện mệt mỏi toàn thân, sưng hạch, rụng tóc vĩnh viễn.

Để xác định tác nhân gây nấm tóc cần soi tương các mảng vảy da, tóc, hay nuôi cấy chúng trong môi trường Sabouraud, ít khi làm sinh thiết.

Cần phân biệt nấm tóc với tình trạng chấy rận, nhiễm rận mu, viêm da đầu, vẩy nến, viêm da mủ, viêm lang lông, rụng tóc thể mảng...

3 Biến chứng của bệnh nấm tóc

Biến chứng chính của nhiễm nấm tóc thường hay xuất hiện ở những người bị suy giảm miễn dịch, có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng máu thứ phát.

Đa phần biến chứng của nấm tóc là tình trạng tái phát thường xuyên, gây hậu quả rụng tóc vĩnh viễn cho người bệnh.

4 Phương pháp điều trị nấm tóc

4.1 Nguyên tắc chung trong điều trị nấm tóc

Đối với người bệnh bị nấm tóc cần cắt tóc ngắn để việc điều trị hiệu quả tối ưu hơn. Đồng thời người bệnh cần gội đầu bằng dung dịch sát khuẩn và có tác dụng chống nấm.

Việc điều trị nấm tóc bằng các thuốc chống nấm cần sử dụng cẩn thận và theo dõi định kỳ, kèm theo đó là điều trị các nhiễm khuẩn khác nếu có.

4.2 Liệu pháp điều trị cụ thể

Với trường hợp người bệnh bị nấm tóc Piedra người bệnh cần loại bỏ tóc có tổn thương nốt và sử dụng dầu gội trị nấm tóc có Lưu Huỳnh, ketoconazol 2%. Hoặc người bệnh có thể sử dụng thuốc uống chống nấm Terbinafin với liều 250 mg/ngày, tuần từ 2 đến 4 ngày cho người lớn. Với trẻ em bị nấm tóc Piedra có thể uống Terbinafin liều 62,5 mg/ngày cho trẻ 20 kg hoặc 125 mg/ngày cho trẻ 20-40 kg.

Để điều trị nấm da đầu có thể sử dụng các thuốc với liều cho người lớn và trẻ em khác nhau theo hướng dẫn bao gồm: Fluconazol, Griseofulvin, Itraconazol, Terbinafin.

5 Cần làm gì để phòng ngừa nấm tóc

Để phòng ngừa tình trạng nấm tóc xảy ra, chúng ta cần vệ sinh tóc thường xuyên, sạch sẽ, khi gội đầu xong cần gội sạch dầu gội và dầu xả.

Cần giữ tóc luôn khô, không nên gội đầu vào ban đêm để tránh tình trạng tóc chưa khô mà đã đi ngủ.

Không nên hoặc hạn chế tiếp xúc với súc vật, gia cầm, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh nấm tóc và có phương pháp điều trị, phòng ngừa hiệu quả.

Tài liệu tham khảo