Bệnh thận đa nang: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị bệnh

Trungtamthuoc.com - Bệnh lý về thận có rất nhiều loại bệnh như bệnh sỏi thận, suy thận, bệnh thận đa nang,...Mỗi bệnh đều có nguyên nhân và cách điều trị khác nhau. Trong bài viết này Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy sẽ đề cập đến các vấn đề của bệnh thận đa nang. 

1 Đại cương bệnh thận đa nang

Bệnh thận đa nang là căn bệnh rất đặc trưng bởi xuất hiện nhiều nang ở cả hai thận. Các nang này có nang to, nang bé khác nhau về kích thước. Chúng có thể phát triển bao bọc hết cả thận. U nang là những túi tròn chứa dịch không phải ung thư, dịch trong giống như nước.

Bệnh thận đa nang là bệnh có tính chất di truyền. Phần lớn theo gen trội, cũng có một tỉ lệ nhỏ theo gen lặn. Thường những người ở tuổi trung niên mắc bệnh này là do nguyên nhân di truyền theo tính trạng trội (gen trội), còn theo tính trạng lặn (gen lặn) thường khởi phát ở tuổi thiếu niên. 

Tuy nhiên, khởi phát bệnh thường gặp ở người lớn, rất ít gặp khi còn nhỏ. Do bệnh có tính chất di truyền, nên nếu một người có mắc bệnh này thì những người còn lại cần đi kiểm tra để phát hiện bệnh. ^[1] 

2 Nguyên nhân gây bệnh thận đa nang

2.1 Nguyên nhân chính

Bệnh thận đa nang xảy ra do các gen bất thường gây nên. Gen bệnh lý thường nằm ở đầu xa, nhánh ngắn của nhiễm sắc thể thứ 16. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới suy thận giai đoạn cuối. 

Ngoài nguyên nhân chính gây bệnh thận đa nang do gen, còn có các nguyên nhân khác như: 

Nhiều chất hóa học hoặc thuốc có thể gây ra nang thận. Ví dụ các chất có tác dụng chống oxy hóa như diphenyl-thiazole, nordihydro guaiaretic acid,... các chất steptozotoxin, lithium cloride,...

Ngoài ra cũng gặp bệnh thận đa nang tự phát ở trẻ sơ sinh, hay còn gọi là bệnh thận đa nang bẩm sinh. 

2.2 Cơ chế hình thành

Tắc nghẽn trong lòng ống thận.

Tăng sinh tế bào biểu mô ống thận.

 Biến đổi màng đáy của ống thận. 

3 Triệu chứng bệnh thận đa nang

Ban đầu bệnh tiến triển thầm lặng, thường không thấy có triệu chứng gì để nhận biết. Do đó, đi khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện bệnh này. 

Nếu không hay đi khám, bệnh chỉ được phát hiện khi đã có biến chứng suy thận. Đôi khi có thể phát hiện tình cờ trong siêu âm ổ bụng. 

Biểu hiện của bệnh thận đa nang có thể là:

Đau bụng hoặc đau vùng hông lưng: cơn đau có thể âm ỉ hoặc quặn lên từng cơn. 

Bệnh nhân đi tiểu đêm nhiều, có thể xuất hiện đái máu. 

Có thể là chảy máu trong nang, nhiễm khuẩn nang, tắc nghẽn đường tiết niệu gây đau cấp tính. 

Đau dưới hạ sườn phải có thể gặp do nang gan phối hợp.

Có trường hợp bụng trướng và  to, sờ rốn thấy có u. 

Các triệu chứng xuất hiện muộn (thường khi đã phát hiện bệnh):

Tăng huyết áp. 

Suy thận.

Các biểu hiện ngoài thận

Xuất hiện nang ở gan.

Nang có thể thấy ở tụy và lách, đôi khi còn phát hiện ở thực quản, niệu quản, buồng trứng, não. ^[2] 

4 Biến chứng của bệnh thận đa nang

Có rất nhiều biến chứng liên quan đến bệnh thận đa nang bao gồm:

Nang xuất huyết: chảy máu trong nang gây nên tình trạng tiểu máu đại thể. 

Nhiễm khuẩn: nếu nhiễm khuẩn nang, làm nang to lên và gây đau, khám thận to và ấn vào thấy đau. Bệnh nhân thường phải nhập viện vì lý do này. 

Ung thư thận, sỏi thận. 

Tăng huyết áp. 

Suy thận: đây là biến chứng nặng nhất ở bệnh nhân thận đa nang. 

Giảm khả năng cô đặc nước tiểu.

Thiếu máu thường gặp ở bệnh nhân bị suy thận giai đoạn nặng. 

Tăng acid uric máu do rối loạn tái hấp thu và bài tiết acid uric của ống thận. ^[3] 

5 Chẩn đoán bệnh thận đa nang

5.1 Lâm sàng

Chẩn đoán bệnh thận đa nang dựa vào:

Tiền sử gia đình: do nguyên nhân bệnh thận đa nang thường do di truyền.

5.2 Cận lâm sàng

Siêu âm: thấy hình ảnh hai thận to, có nhiều nang kích cỡ khác nhau.

Có nang ở gan.

Chụp cắt lớp thận CT.

Kỹ thuật gen xác định bất thường ở nhiễm sắc thể gây bệnh.

Siêu âm là cách làm dễ thực hiện để chẩn đoán xác định bệnh thận đa nang. 

Ngoài ra, có thể chụp X-quang hệ tiết niệu, chup CT đánh giá các tổn thương, biến chứng của bệnh đa nang.

 Xét nghiệm sinh hóa máu, nước tiểu để xác định các biến chứng suy thận, nhiễm trùng, tiểu máu.

6 Điều trị bệnh thận đa nang

Nguyên tắc chung là điều trị triệu chứng và biến chứng của bệnh:

Trường hợp bệnh nhân bị nhiễm khuẩn thận điều trị bằng kháng sinh phù hợp.

Tăng huyết áp điều trị bằng các nhóm thuốc hạ áp: các thuốc ức chế men chuyển (ACE) như captopril, enalapril…,chẹn kênh calci như nifedipin, Amlodipin,...

Cắt thận nếu nang thận quá to, biến chứng tiểu máu, nhiễm trùng tái phát.

Suy thận, điều trị bảo tồn và thay thế khi suy thận giai đoạn cuối bằng lọc máu và ghép thận.

Với những trường hợp nang không quá lớn: có thể lọc màng bụng…

Giảm đau: sử dụng các thuốc giảm đau để kiểm soát các cơn đau cho bệnh nhân. 

Điều trị nếu có biến chứng đái máu.

7 Phòng ngừa bệnh thận đa nang

Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh càng sớm càng tốt, nghe theo chỉ dẫn và tuân thủ điều trị của bác sĩ để dự phòng các biến chứng nhiễm trùng, chảy máu nang, suy thận,...

Giữ cho thận càng khỏe mạnh càng tốt có thể giúp ngăn ngừa một số các biến chứng của bệnh này. Một trong những cách quan trọng nhất có thể bảo vệ thận bằng cách quản lý huyết áp. Dưới đây là một số lời khuyên để giữ cho huyết áp được kiểm soát:

Dùng thuốc huyết áp được chỉ định theo hướng dẫn.

Ăn ít muối, ít chất béo, chế độ ăn uống có chứa nhiều trái cây, rau và ngũ cốc.

Duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Hãy hỏi bác sĩ những gì là trọng lượng đúng.

Bỏ hút thuốc lá, nếu hút thuốc.

Cố gắng để quản lý mức độ căng thẳng.

Cần ăn chế độ ăn hợp lý, hạn chế ăn thức ăn mặn, uống đủ nước mỗi ngày. 

Tập thể dục thường xuyên để giúp nâng cao sức khỏe.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc có thể có kiến thức tổng quan nhất về căn bệnh này. Bên cạnh đó, mỗi người cần duy trì thăm khám định kỳ hàng năm để sớm có thể phát hiện ra bệnh lúc còn nhẹ. ^[4] 

Tài liệu tham khảo