Vitamin K2

1 Vitamin K2 là gì?

Vitamin K1 và K2 là những vitamin tan trong chất béo.

Vitamin K1 được tìm thấy chủ yếu trong các loại rau lá xanh.

Vitamin K2 (menaquinones) chứa chuỗi bên béo không bão hòa với số lượng đơn vị prenyl thay đổi. Số lượng đơn vị prenyl cho biết loại menaquinone tương ứng. Ví dụ, MK-4 chứa bốn đơn vị prenyl và MK-7 chứa bảy đơn vị prenyl. Vitamin K2 hầu hết được sản xuất bởi vi khuẩn, ngoại trừ MK-4, có thể được phát triển bằng cách chuyển đổi mô cụ thể từ vitamin K1 ở động vật.

Một món ăn truyền thống của Nhật Bản có tên là “natto”, bao gồm đậu nành lên men, chứa hàm lượng K2 cao nhất, đặc biệt là MK-7.

Cả vitamin K1 và K2 đều đóng vai trò là đồng yếu tố cần thiết cho enzyme gamma-glutamylcarboxylase (GGCX) và trong quá trình carboxyl hóa các protein phụ thuộc vitamin K (VKDP) [ 1 , 2 , 3 ]. Vitamin K2 đã được đánh giá cao hơn trong những năm gần đây do thời gian bán hủy dài hơn, Sinh khả dụng tốt hơn và hoạt động ngoài gan so với vitamin K1.

Ngoài ra, vitamin K đã được báo cáo là hoạt động như một chất chống viêm và chống oxy hóa độc lập. Vitamin K2 cũng là một chất điều hòa phiên mã của các gen đặc hiệu của xương hoạt động thông qua thụ thể steroid và xenobiotic (SXR) để tạo điều kiện cho sự biểu hiện của các dấu hiệu nguyên bào xương [ 7 ]. Hơn nữa, vitamin K2 đóng vai trò là chất mang điện tử của ty thể, giúp duy trì quá trình sản xuất Adenosine triphosphate (ATP) bình thường.

2 Vai trò của vitamin K2 với cơ thể

Vitamin K2 kích hoạt các protein thực hiện các chức năng sinh học quan trọng, từ khoáng hóa xương và răng khỏe mạnh, thông qua việc thúc đẩy sức khỏe tim mạch, duy trì sự phát triển của não, sức khỏe khớp và trọng lượng cơ thể tối ưu.

2.1 Thúc đẩy xương chắc khỏe

Trẻ em có nhu cầu cao nhất về vitamin K, vì quá trình hình thành và phát triển xương diễn ra mạnh mẽ nhất trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên. Khối lượng xương có được trước 20–25 tuổi càng cao thì tiên lượng càng tốt về sức khỏe xương tốt sau này trong cuộc đời, vì khối lượng xương giảm dần trong suốt tuổi trưởng thành. Ở tuổi 18 hoặc 19, khoảng 90% khối lượng xương tối đa đạt được, với khoảng 25% đạt được trong khoảng thời gian 2 năm xung quanh tốc độ xây dựng khối lượng xương chiều cao tối đa. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự cải thiện 10% về khối lượng xương tối đa có tương quan với việc giảm một nửa nguy cơ gãy xương do loãng xương ở tuổi trưởng thành. Vitamin K2 được chứng minh là có tác dụng ức chế sự tái hấp thu của xương bằng cách ức chế tổng hợp prostaglandin E2 trong các nguyên bào xương.

2.2 Giảm tình trạng sâu răng

Vitamin K2 phối hợp với Canxi và Vitamin D và dường như có vai trò chống oxy hóa đáng kể. Do đó, vitamin K2 có thể giúp làm giảm đáng kể sâu răng đồng thời đóng vai trò đệm nước bọt tiềm năng trong tuyến mang tai ngoại tiết và các tuyến nước bọt khác.

2.3 Vai trò đối với sức khỏe tim mạch

Kết quả của nhiều nghiên cứu dịch tễ học cho thấy vitamin K2 có tác dụng bảo vệ tim mạch, còn vitamin K1 thì không. Do đó, lượng vitamin K2 tối ưu là rất quan trọng để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

2.4 Vai trò đối với tế bào thần kinh

Vitamin K cũng tham gia vào quá trình tổng hợp sphingolipids, rất quan trọng cho sự phát triển toàn vẹn chức năng của hệ thần kinh. Các nghiên cứu trên động vật ủng hộ vai trò của vitamin K2 trong quá trình sinh tổng hợp sphingolipids. 

2.5  Trong các sản phẩm Canxi, tại sao thường có vitamin K2?

 Vì vitamin K2 ngăn chặn Canxi bị lắng đọng trong động mạch (yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch chuyển hóa như: tăng HA, rối loạn lipid máu,....).

Vitamin K2 còn kích hoạt hoạt động liên kết canxi của các loại protein liên quan nhằm xây dựng và duy trì mật độ xương. Vậy nên khi chọn sản phẩm Canxi cho người lớn tuổi mà có nhiều bệnh nền tim mạch, cần chọn sản phẩm kết hợp với K2 để phát huy tác dụng và tránh các tác dụng không mong muốn xảy ra.

3  Liều lượng vitamin K

Nam trên 19 tuổi: 120mcg/ngày.

Nữ trên 19 tuổi: 90mcg/ngày.

Liều lượng thông thường cho phụ nữ có thai và đang cho con bú là 90mcg/ngày.

Liều lượng khuyến nghị cho trẻ em phụ thuộc vào từng độ tuổi.

4 Tác dụng không mong muốn

Liều 45mg/ngày được chứng minh là an toàn trong thời gian kéo dài 2 năm.

Một số người bệnh có thể gặp tình trạng tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, đau bụng. Thông báo với bác sĩ tất cả những tác dụng không mong muốn bạn gặp phải trong quá trình điều trị để được xử trí kịp thời.

5 Tương tác

Warfarin: Vitamin K có thể làm giảm tác dụng của các thuốc chống đông đường uống. Do đó, có thể cần phải hiệu chỉnh liều vitamin K khi cần thiết.

6 Thận trọng

Sử dụng theo đúng liều lượng khuyến cáo.

Lưu ý khi sử dụng cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú: Vitamin K2 có thể sử dụng cho các đối tượng này khi có chỉ định của bác sĩ.

7 Nguồn thực phẩm giàu vitamin K2

Thực phẩm lên men.

Các sản phẩm từ sữa.

Mỡ nội tạng.

Đậu nành lên men.

Gan bò, thịt lợn, phô mai, lòng đỏ trứng,...

8 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Agnieszka Kozioł-Kozakowska và cộng sự (Ngày đăng năm 2022). The Impact of Vitamin K2 (Menaquionones) in Children’s Health and Diseases: A Review of the Literature, PubMed. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2023.
2. Chuyên gia của WebMD. Vitamin K - Uses, Side Effects, and More, WebMD. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2023.