Uridine

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

1 Dược lý và cơ chế tác dụng

Uridine là một nucleoside pyrimidine glycosyl hóa có chứa uracil gắn vào một vòng ribose (ribofuranose) hiện diện ở mức độ cao trong huyết tương của con người, đóng vai trò quan trọng như một khối xây dựng cho quá trình sinh tổng hợp axit ribonucleic (RNA), tổng hợp glycogen, lắng đọng lipid và nhiều quá trình tế bào thiết yếu khác.

Uridine cũng góp phần vào quá trình trao đổi chất toàn thân, nhưng các cơ chế cơ bản vẫn chưa rõ ràng.

Uridine có liên quan mật thiết đến cân bằng nội môi của sinh vật, điều hòa cân bằng nội môi Glucose, chuyển hóa lipid, chuyển hóa axit amin và các quá trình sống khác. Ngoài ra, do uridine có các thành phần thuốc không độc hại nên hiện nay nó được sử dụng để điều trị bệnh di truyền, ung thư, co giật và rối loạn hệ thần kinh trung ương.

Uridine có tác dụng đa mục tiêu vì nó có thể được chuyển đổi nhanh chóng thành các phân tử có hoạt tính sinh học khác. Uridine được tận dụng thành các nucleotide pyrimidine cần thiết cho quá trình tổng hợp RNA và DNA.

Các yếu tố liên quan đến sự gia tăng nồng độ uridine trong huyết tương bao gồm tăng tiêu thụ ATP, tăng tiêu thụ uridine diphosphate (UDP)-glucose thông qua quá trình glycogen, ức chế sự hấp thu uridine của tế bào thông qua con đường vận chuyển nucleoside, tăng hấp thu ở ruột và tăng 5-phosphribosyl-1- tổng hợp pyrophotphat và urê. Ngược lại, các yếu tố làm giảm nồng độ uridine trong huyết tương có liên quan đến việc tế bào tăng hấp thu uridine thông qua con đường vận chuyển nucleoside và giảm tổng hợp pyrimidine.

2 Lợi ích của Uridine

Uridine là một thành phần thiết yếu của một loạt các chức năng tế bào và cần thiết cho sự sống của tế bào. Uridine có liên quan đến cân bằng nội môi glucose, chuyển hóa lipid và chuyển hóa axit amin bằng cách điều chỉnh các enzym và chất trung gian trong chuyển hóa uridine, chẳng hạn như UTP, DHODH và UPase, những chất này còn tham gia vào quá trình chuyển hóa toàn thân.

Uridine cũng đã được sử dụng rộng rãi trong việc giảm độc tính tế bào trên các tế bào không ung thư do sử dụng thuốc chống ung thư 5-fluorouracil và cải thiện các chức năng sinh lý thần kinh.

Ngoài ra, dùng đồng thời uridine ngắn hạn với Tamoxifen có thể ức chế gan nhiễm mỡ.

Uridine cải thiện các chức năng sinh lý thần kinh ở bệnh nhân mắc bệnh thần kinh do tiểu đường.

3 Chống chỉ định

Mẫn cảm với uridine.

4 Tác dụng không mong muốn

Rối loạn tiêu hóa, dị ứng, nổi mề đay, buồn nôn, nôn là những tác dụng không mong muốn có thể gặp phải trong quá trình sử dụng.

Thông báo với bác sĩ tất cả những tác dụng không mong muốn bạn gặp phải trong quá trình sử dụng để được xử trí kịp thời.

5 Thời kỳ mang thai và cho con bú

Chỉ sử dụng uridine cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú khi cân nhắc được lợi ích lớn hơn nguy cơ có thể xảy ra.

6 Nghiên cứu về hoạt chất uridine

Uridine làm giảm xơ gan do carbon tetrachloride gây ra bằng cách điều chỉnh hoạt động của các tế bào liên quan đến gan.

Hiện nay xơ hóa gan đang là thách thức lớn của sức khỏe toàn cầu. Khi quá trình tái tạo tế bào gan không thể bù đắp cho sự chết đi của tế bào gan, nó sẽ phát triển thành xơ hóa gan trong bệnh gan mãn tính. Ban đầu, Collagen được tạo ra bởi myofibroblasts đóng vai trò duy trì tính toàn vẹn của gan, nhưng sự tích tụ quá nhiều collagen có thể ức chế chức năng gan còn lại, dẫn đến suy gan.

Một nghiên cứu được thực hiện năm 2022 đã đưa ra kết luận rằng, uridine có thể cải thiện hoạt động của các tế bào gan và giảm bớt tổn thương gan do CCl4 gây ra. Hơn nữa, uridine có thể làm giảm đáng kể các yếu tố rủi ro do kích hoạt tế bào hình sao ở gan, điều trị bằng uridine điều chỉnh giảm đáng kể biểu hiện của α-SMA, collagen loại I và fibronectin.

7 Một số biệt dược chứa uridine

Nucleo C.M.P Forrte, Leolen Forte,...là những sản phẩm có chứa uridine thường gặp trên thị trường.

8 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Wei V Zheng và cộng sự (Ngày đăng năm 2022). Uridine alleviates carbon tetrachloride-induced liver fibrosis by regulating the activity of liver-related cells, PubMed. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2023.
2. Uridine, PubChem. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2023.