Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Thiocolchicoside được biết đến/ sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích giãn cơ, có tác dụng chống viêm và giảm đau. Trong bài viết bày, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về thuốc/chất Thiocolchicoside.

1 Tổng quan về hoạt chất Thiocolchicoside

• CTCT: C27H33NO10S
• Trạng thái: Chất rắn màu vàng
• Hình cấu tạo và đặc điểm cấu tạo:Thiocolchicoside là một dẫn xuất bán tổng hợp của Colchicine, một glycoside chống viêm tự nhiên có nguồn gốc từ hạt hoa của Superba gloriosa . Nó là một thuốc giãn cơ có tác dụng chống viêm và giảm đau. Nó có hoạt tính co giật mạnh và không nên dùng cho những người dễ bị co giật

2 Tác dụng dược lý của hoạt chất Thiocolchicoside

2.1 Dược lực học

Thiocolchicoside thuốc nhóm nào?

Thiocholchicoside là một chất làm giãn cơ hoạt động thông qua liên kết có chọn lọc với thụ thể GABA-A. Nó ngăn ngừa sự co cơ bằng cách kích hoạt con đường vận động ức chế GABA.

Thiocolchicoside hoạt động như một chất đối kháng thụ thể GABA cạnh tranh và ức chế thụ thể glycine có hiệu lực tương tự như thụ thể acetylcholine nicotinic. Nó có tác dụng gây co giật mạnh và không nên dùng ở những người có nguy cơ bị co giật

Được sử dụng kết hợp với glafenine và meprobamate để an thần cho bệnh nhân trải qua quá trình chụp hysterosalpingography. Trong điều trị co thắt cơ đau đớn. Thiocolchicoside hoạt động cả trong các cơn co rút do nguyên nhân trung tâm và các cơn co thắt thuộc loại phản xạ, thấp khớp và chấn thương. Nó cũng làm giảm các triệu chứng di chứng co cứng của bệnh liệt nửa người, bệnh Parkinson và các triệu chứng Parkinson do thầy thuốc, đặc biệt là hội chứng rối loạn thần kinh. Một số tình trạng khác có thể được hưởng lợi từ thuốc này là đau thắt lưng và đau thần kinh tọa cấp tính và mãn tính, đau dây thần kinh cổ-cánh tay, vẹo cổ dai dẳng, đau sau chấn thương và sau phẫu thuật

2.2 Cơ chế tác dụng 

Thiocolchicoside có ái lực chọn lọc và mạnh mẽ với các thụ thể g-aminobutyric acid A (GABA-A) và tác động lên sự co cơ bằng cách kích hoạt các con đường ức chế GABA do đó hoạt động như một chất làm giãn cơ mạnh

Thiocolchicoside cũng có ái lực với các thụ thể glycine ức chế (nghĩa là có hoạt tính bắt chước glycomimetic và GABA), do đó hoạt động như một chất làm giãn cơ. 

Trong một nghiên cứu, thiocolchicoside đã ức chế chức năng của các thụ thể glycine nhạy cảm với strychnine tái tổ hợp của con người bao gồm tiểu đơn vị alpha1 với hiệu lực thấp hơn so với hiệu lực rõ ràng của các thụ thể GABA(A) tái tổ hợp. Thuốc cũng ức chế chức năng của các thụ thể nicotinic acetylcholine ở người được tạo thành từ các tiểu đơn vị alpha4 và beta2, tuy nhiên tác dụng này chỉ một phần và hơn nữa chỉ thấy rõ ở nồng độ cao. 

Thiocolchicoside đã chứng minh không có tác dụng lên chức năng của thụ thể serotonin 5-HT(3A)

2.3 Dược động học

Sinh khả dụng đường uống là 25%

Thiocolchicoside được hấp thu nhanh chóng sau khi uống và chuyển hóa thành 3 chất chuyển hóa chính: 3-demethylcolchicine (chất chuyển hóa không có hoạt tính), sản phẩm này được chuyển hóa tiếp trong tuần hoàn bằng cách liên hợp với 3-O-glucurono-demethylcolchicine (chất chuyển hóa có hoạt tính) hoặc được khử methyl thành didemethylcolchicine (chất chuyển hóa không có hoạt tính)

Thiocolchicoside không được đào thải dưới dạng không đổi mà là một trong ba chất chuyển hóa được tìm thấy trong phân (~79%) hoặc trong nước tiểu 20%. 3- demethylcolchicine (M2) và 3-O-glucurono-demethylcolchicine (M1) được tìm thấy trong cả nước tiểu và phân, trong khi di-demethylcolchicine chỉ được tìm thấy trong phân

Đào thải chủ yếu ngoài thận (75% tổng độ thanh thải của cơ thể)

3 Chỉ định - Chống chỉ định của Thiocolchicoside

3.1 Chỉ định

Thiocolchicoside sử dụng cho người lớn và thanh thiếu niên từ 15 tuổi trở lên trong các trường hợp

• Điều trị các rối loạn chỉnh hình, chấn thương và thấp khớp . 
• Bổ trợ trong điều trị co cứng cơ gây đau 
• Bệnh lý thoái hóa đốt sống và các rối loạn tư thế cột sống: vẹo cổ, đau lưng, đau thắt lưng.
• Phục hồi chức năng.
• Đau bụng kinh.

3.2 Chống chỉ định

• Bệnh nhân mẫn cảm với thiocolchicosid 
• Mất trương lực cơ và liệt nhẽo cơ.
• 3 tháng đầu của thai kỳ và đang cho con bú.
• Bệnh nhân đang dùng thuốc kháng đông và có những vấn để xuất huyết

4 Liều dùng - Cách dùng của Thiocolchicoside

4.1 Liều dùng 

• Thuốc viên: Liều dùng thông thường: 16 mg/ ngày, chia làm 2 lần.
• Thuốc tiêm: Liều dùng thông thường: Một ống (4 mg/2 ml) tiêm bắp 1 lần/ ngày. Trong trường hợp co cứng cơ nặng, điều trị bắt đầu với 1 ống (4 mg/2 ml) tiêm bắp 1 lần mỗi ngày. Thời gian điều trị khuyến cáo 3-5 ngày. Nếu cần thiết thì tiếp tục điều trị trong 5-7 ngày với dạng thuốc uống, uống 4 mg mỗi ngày 2 lần.

4.2 Cách dùng 

• Thuốc viên: Dùng bằng đường uống. Uống nguyên viên với 1 ly nước, giữa bữa ăn. Nuốt cả viên, không nhai, nghiền nhỏ viên thuốc hoặc để viên thuốc tan dần trong khoang miệng vì có thể ảnh hưởng tới sinh khả dụng và hiệu quả của thuốc. 
• Thuốc tiêm: không được tự ý sử dụng, cần có bác sĩ/ nhân viên y tế trợ giúp để tránh các trường hợp không mong muốn xảy ra Để chuẩn bị cho liệu pháp vật lý trị liệu, thời gian cần thiết để hiệu quả thư giãn cơ là 30-40 phút sau khi tiêm bắp

==>> Xem thêm về hoạt chất: Mephenesin - giúp giãn cơ có tác dụng nhanh 

5 Tác dụng không mong muốn của Thiocolchicoside

Tuy hiếm gặp nhưng bệnh nhân có thể gặp những trường hợp Thiocolchicoside tác dụng phụ như:

• Phản ứng dị ứng: nổi mề đay, phù mặt đặc biệt là sốc phản vệ.
• Phản ứng da: ngứa, nổi ban đỏ, phát ban và đặc biệt là ban với mụn và bóng nước.
• Rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, đau dạ dày.
• Ngoài ra: chấn thương gan, viêm tụy , co giật, rối loạn tế bào máu,rối loạn da nghiêm trọng, tiêu cơ vân và rối loạn sinh sản

6 Tương tác thuốc của Thiocolchicoside

Dùng đồng thời Thiocolchicoside với các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) hoặc Paracetamol sẽ làm tăng nguy cơ dẫn đến viêm gan cấp.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Carisoprodol điều trị triệu chứng cơ xương liên quan đến co thắt

7 Thận trọng khi sử dụng Thiocolchicoside

• Sử dụng thận trọng ở người có tiền sử động kinh hay co giật.
• Điều chỉnh liều dùng khi bệnh nhân bị tiêu chảy.
• Thận trọng khi sử dụng với người đau dạ dày.
• Thuốc không được khuyến cáo sử dụng trong các bệnh mãn tính phải điều trị lâu dài.
• Thuốc không nên sử dụng ở phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú hoặc những phụ nữ có khả năng mang thai do không sử dụng biện pháp tránh thai phù hợp.
• Những bệnh nhân đang được điều trị bằng thiocolchicoside đường toàn thân nên được xem xét lại liệu trình điều trị, đồng thời nên được xem xét một phương pháp điều trị thay thế phù hợp khác.

Các câu hỏi thường gặp về hoạt chất Thiocolchicoside

7.1 Có nên sử dụng Thiocolchicoside cho trẻ em không?

Không sử dụng Thiocolchicoside cho trẻ dưới 15 tuổi

7.2 Phụ nữ có thai và cho con bú có dùng được Thiocolchicoside không?

• Thời kỳ mang thai: Chống chỉ định trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Thận trọng khi sử dụng trong các giai đoạn khác của thai kỳ, chỉ sử dụng khi lợi ích của việc điều trị ở phụ nữ mang thai quan trọng hơn các nguy cơ xảy ra trên thai nhi.
• Thời kỳ cho con bú: Không dùng thuốc khi cho con bú vì thiocolchicosid được bài tiết qua sữa mẹ.

8 Cập nhật thông tin về cảnh báo mới của Thiocolchicoside

Cơ quan Dược phẩm Châu Âu khuyến cáo hạn chế sử dụng thiocolchicoside bằng đường uống hoặc tiêm 

Ngày 22/11/2013, Ủy ban thuốc sử dụng trên người (CHMP) thuộc Cơ quan quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) đã khuyến nghị rằng việc sử dụng được cấp phép đối với các loại thuốc có chứa thiocolchicoside để sử dụng bằng đường uống hoặc tiêm nên bị hạn chế trên toàn Liên minh Châu Âu (EU).  Theo đó, các thuốc chứa thiocolchicosid chỉ được khuyến cáo như một phương pháp điều trị bổ sung cho các cơn đau co thắt cơ (co cứng vĩnh viễn các mô cơ) do tình trạng cột sống ở người lớn và thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên. Ngoài ra, nên hạn chế liều thiocolchicoside qua đường uống hoặc tiêm.

Các nghiên cứu tiền lâm sàng chỉ ra rằng chất chuyển hóa thiocolchicoside 3-demethylthiocolchicine (M2, SL59.0955) có thể liên quan đến hiện tượng lệch bội (số lượng nhiễm sắc thể bất thường và mất tính dị hợp tử) trong quá trình phân chia tế bào, ở mức độ phơi nhiễm không lớn hơn nhiều so với mức phơi nhiễm đạt được trong cơ thể ở mức tối đa. liều uống khuyến cáo. Dị bội là một yếu tố nguy cơ gây quái thai, nhiễm độc phôi hoặc sẩy thai tự nhiên và suy giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Về lý thuyết, nó cũng làm tăng nguy cơ ung thư, mặc dù nguy cơ ung thư tăng lên đáng kể nói chung sẽ phụ thuộc vào việc tiếp xúc lâu dài với chất gây bệnh. Do đó, CHMP đã khuyến cáo một số biện pháp để đảm bảo sử dụng an toàn các thuốc chứa thiocolchicosid dành cho chuyên gia y tế, bao gồm:

• Thiocolchicoside toàn thân chỉ được khuyến cáo là phương pháp điều trị bổ trợ cho tình trạng co rút cơ cấp tính trong bệnh lý cột sống, cho người lớn và thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên.
• Nó không được khuyến khích để điều trị lâu dài các tình trạng mãn tính.
• Liều uống tối đa được khuyến cáo là 8 mg mỗi 12 giờ; thời gian điều trị không quá 7 ngày liên tục. Khi tiêm bắp, liều tối đa nên là 4 mg mỗi 12 giờ, trong tối đa 5 ngày.
• Không nên sử dụng thuốc có chứa thiocolchicoside trong thời kỳ mang thai và cho con bú, cũng như ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản không áp dụng các biện pháp tránh thai thích hợp.
• Bệnh nhân đang điều trị bằng thiocolchicoside toàn thân nên được xem xét lại việc điều trị vào lần hẹn khám tiếp theo và nên xem xét các phương pháp điều trị thay thế thích hợp.
• Dược sĩ nên giới thiệu bất kỳ bệnh nhân nào kê đơn lặp lại cho bác sĩ điều trị của họ.
• Người kê đơn sẽ được gửi thư cung cấp thêm thông tin về việc hạn chế chỉ định dùng thiocolchicoside toàn thân. Tài liệu giáo dục cho người kê đơn và bệnh nhân cũng sẽ được chuẩn bị.
• Những phát hiện hiện tại không áp dụng cho các chế phẩm thiocolchicoside tại chỗ.

Các dạng bào chế phổ biến của Thiocolchicoside

Thiocolchicoside được bào chế ở dạng Viên nén 4 mg, 8 mg, Dung dịch tiêm 4 mg/2ml.

Hiện nay trên thị trường có những sản phẩm chứa hoạt chất Thiocolchicoside: Bourabia- 4 chứa hàm lượng Thiocolchicoside 4mg, Coltramyl, Donstyl; Buspan 8 dạng viên nén hàm lượng Thiocolchicoside 8 mg, dung dịch tiêm Spamorin, AtiColcide chứa Thiocolchicoside 4mg/2ml,..

9 Tài liệu tham khảo

1.Chuyên gia European Medicines Agency (Thông cáo báo chí đăng ngày 22 tháng 11 năm 2013), European Medicines Agency recommends restricting use of thiocolchicoside by mouth or injection, truy cập ngày 12 tháng 09 năm 2023.

2. Chuyên gia Drugbank, Thiocolchicoside, truy cập ngày 12 tháng 09 năm 2023.