Propylparaben

1 Tổng quan

1.1 Propylparaben là gì?

Paraben là hóa chất chứa alkyl-este của axit p-hydroxybenzoic, có đặc tính kháng khuẩn, kháng nấm và bảo quản. Propyl paraben dễ dàng được hấp thụ qua Đường tiêu hóa và lớp hạ bì.

Propylparaben (PP) là một loại paraben ổn định, không bay hơi được sử dụng rộng rãi làm chất bảo quản kháng khuẩn và nấm trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân, mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm trong hơn 50 năm qua.

1.2 Tên gọi

Tên thường gọi: Propylparaben

Tên IUPAC: Propyl 4-hydroxybenzoat.

Tên theo một số dược điển:

BP: Propyl hydroxybenzoate. 

JP: Propyl parahydroxybenzoate. 

PhEur: Propylis parahydroxybenzoas.

Một số tên khác: Chemocide PK; E 216; ester propyl của acid 4-hydroxybenzoic; Nipasol M; propagin; Propyl chemosept; propyl p-hydroxybenzoate; Propyl parasept; Solbrol P; Tegosept P.

2 Tính chất 

Phân loại: Chất bảo quản kháng khuẩn.

CTPT: C10H12O3

Propylparaben tồn tại dưới dạng tinh thể không mùi, không màu, không vị hoặc bột tinh thể màu trắng.

Propylparaben được báo cáo là rất ít tan trong nước, nhưng tan tự do trong rượu và ete.

3 Propylparaben có tác dụng gì?

Propylparaben có hoạt tính kháng khuẩn ở pH 4-8, tác dụng diệt vi khuẩn và nấm mốc.

Mức độ tác động của Propylparaben với chủng gram dương mạnh hơn với chủng gram âm, với nấm men mạnh hơn với vi khuẩn.

Tác dụng kháng khuẩn của paraben nói chung cũng như Propylparaben nói riêng là do khả năng can thiệp vào chức năng vận chuyển chất dinh dưỡng, ức chế sự nảy mầm của bào tử vi khuẩn từ đó tiêu diệt và hạn chế sự phát triển vi khuẩn.

Cơ chế của Propylparaben có thể liên quan đến tình trạng suy ty thể phụ thuộc vào việc gây ra quá trình chuyển đổi tính thấm của màng kèm theo sự khử cực ty thể và làm cạn kiệt ATP của tế bào thông qua việc tách rời quá trình phosphoryl hóa oxy hóa.

4 Ứng dụng Propylparaben trong mỹ phẩm

Propylparaben được dùng rộng rãi làm chất bảo quản trong lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm. Thành phần có trong dầu gội, dầu xả, kem dưỡng ẩm, đồ trang điểm…

Có thể dùng đơn độc Propylparaben hoặc phối hợp với các paraben, chất bảo quản khác. 

Trong thuốc: Propylparaben (0,02%) cùng với methylparaben (0,18%) đã được dùng để bảo quản nhiều loại thuốc tiêm.

5 Chống chỉ định

Không sử dụng cho người bị mẫn cảm với Propylparaben và người có tiền sử dị ứng với các loại Paraben khác.

6 Tác dụng phụ của Propylparaben 

Propylparaben dùng trong liều quy định tương đối an toàn cho người sử dụng. Tuy nhiên Propylparaben có thể gây kích ứng mắt trong một số trường hợp.

Khi có dấu hiệu bất thường thì ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.

7 Tương tác 

Đã có báo cáo về việc Propylparaben bị nhựa, Magnesi nhôm silicat, Magnesi trisilicat, Sắt oxyd vàng và xanh Ultramarine hấp thụ.

Propylparaben biến màu khi có mặt sắt, bị thủy phân bởi kiềm yếu và acid mạnh.

8 Propylparaben có hại không? Có gây ung thư không?

Khi dùng trong phạm vi liều lượng khuyến cáo, Propylparaben được chứng minh không gây hại và không gây ung thư cho cơ thể.

Propylparaben không gây ung thư, không gây quái thai, không gây đột biến. Propylparabe cũng không có chất ức chế carboxyesterase nên không  gây độc tế bào trong ống nghiệm.

9 Propylparaben có hại cho bà bầu không?

Vì tuyến vú là cơ quan nhạy cảm với hormone, dễ bị ảnh hưởng bởi các hóa chất gây rối loạn nội tiết (EDC) như chất bảo quản Propylparaben.

Nghiên cứu ở chuột cho thấy việc tiếp xúc với Propylparaben trong thời kỳ mang thai và cho con bú gây ra những thay đổi lâu dài ở tuyến vú ở chuột, làm thay đổi tế bào miễn dịch, làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư vú.

Vì vậy Propylparaben được khuyến cáo không nên sử dụng trong thời kỳ mang thai.

10 Bảo quản

Bảo quản nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời.

11 Tài liệu tham khảo

1. Chuyên gia Pubchem. Propylparaben. Pubchem. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.

2. Vandenberg LN, Bugos J, (Ngày đăng: Tháng 3 năm 2021). Assessing the Public Health Implications of the Food Preservative Propylparaben: Has This Chemical Been Safely Used for Decades. NIH. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.

3. Soni MG, Burdock GA, Taylor SL, Greenberg NA, (Ngày đăng: Tháng 6 năm 2001). Safety assessment of propyl paraben: a review of the published literature. NIH. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.

4. Mogus JP và các cộng sự, (Ngày đăng: Ngày 1 tháng 6 năm 2021). Exposure to Propylparaben During Pregnancy and Lactation Induces Long-Term Alterations to the Mammary Gland in Mice. NIH. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.

5. R. García-García, S.S. Searle, (Ngày đăng: Năm 2016). Preservatives: Food Use. Encyclopedia of Food and Health, trang 505-509. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.

6. Sách Tá Dược Và Các Chất Phụ Gia Dùng trong Dược Phẩm Mỹ Phẩm và Thực Phẩm, (Xuất bản năm 2021). Propylparaben, trang 565-570. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.