Prebiotic

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Prebiotic là chất xơ khó tiêu, là nguồn thức ăn cho hàng nghìn tỷ vi khuẩn và nấm men có lợi sống trong ruột con người. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Prebiotic

1 Prebiotic là gì?

Khái niệm prebiotic được đưa ra lần đầu tiên vào năm 1995 bởi Glenn Gibson và Marcel Roberfroid.

Prebiotic được mô tả là ‘một thành phần thực phẩm không tiêu hóa được, có tác dụng có lợi đến vật chủ bằng cách kích thích có chọn lọc sự phát triển và/hoặc hoạt động của một hoặc một số lượng hạn chế vi khuẩn trong ruột kết, và do đó cải thiện sức khỏe của vật chủ”. Định nghĩa này gần như không thay đổi trong hơn 15 năm qua.

Theo định nghĩa này, chỉ một số hợp chất thuộc nhóm carbohydrate, chẳng hạn như β-fructan chuỗi ngắn và chuỗi dài (FOS và inulin), Lactulose và GOS, có thể được phân loại là prebiotic.

Một số tiêu chí để phân loại 1 hợp chất là prebiotics:

• Chịu được pH acid của dạ dày, không bị thủy phân bởi các enzym của động vật có vú và cũng không được hấp thụ ở đường tiêu hóa.
• Có thể được lên men bởi hệ vi sinh vật đường ruột.
• Sự tăng trưởng và/hoặc hoạt động của vi khuẩn đường ruột có thể được kích thích có chọn lọc bởi hợp chất này và quá trình này giúp cải thiện sức khỏe của vật chủ.

2 Các loại Prebiotic

Có nhiều loại prebiotic. Phần lớn trong số chúng là một tập hợp con của các nhóm carbohydrate và chủ yếu là carbohydrate oligosaccharide (OSC).

2.1 Fructans

Trong danh mục này, chúng ta có thể tìm thấy Inulin và fructo-oligosaccarit (FOS). Một số loài vi khuẩn có thể được phát triển trực tiếp hoặc gián tiếp bởi fructan.

2.2 Galacto-oligosaccharides (GOS)

GOS có thể kích thích rất nhiều Bifidobacteria và Lactobacilli, cũng như Enterobacteria, Bacteroidetes và Firmicutes ở mức độ thấp hơn.

2.3 Oligosaccarit có nguồn gốc từ tinh bột và glucose

Tinh bột kháng, một loại tinh bột kháng tiêu hóa ở ruột trên, có thể kích thích sản xuất butyrate, một loại axit béo chuỗi ngắn (SCFA). Polydextrose, một oligosaccharide có nguồn gốc từ glucose, cũng có thể kích thích Bifidobacteria

2.4 Các Oligosaccarit khác

2.4.1 POS

Một số oligosaccarit có nguồn gốc từ một polysacarit được gọi là pectin. Loại oligosaccharide này được gọi là pectic oligosaccharide (POS).

2.4.2 Oligosacarit không carbohydrate

Mặc dù carbohydrate có nhiều khả năng đáp ứng các tiêu chí để được coi là prebiotic, nhưng có những hợp chất khác không được phân loại là carbohydrate nhưng có thể được phân loại là prebiotic, chẳng hạn như một số flavanol.

3 Tác dụng dược lý của Prebiotic

Bằng cách cung cấp nguồn năng lượng cho hệ vi sinh vật đường ruột, enzym prebiotic có thể điều chỉnh thành phần và chức năng của các vi sinh vật này.

Prebiotic hoạt động như một nguồn thức ăn cho các vi sinh vật trong ruột của bạn - và chúng cần phải vượt qua quá trình tiêu hóa và đi đến đại tràng của bạn. Ở đó, các vi sinh vật chuyển hóa và lên men prebiotic để tồn tại. Quá trình trao đổi chất và lên men này có lợi cho sức khỏe đường ruột của bạn vì nó tạo ra nhiều sản phẩm phụ khác giúp ích cho bạn theo một số cách.

Khi prebiotic bị phân hủy bởi các vi sinh vật trong ruột của bạn, các axit béo chuỗi ngắn khác nhau sẽ được tạo ra tùy thuộc vào loại prebiotic. Do đó, các axit béo chuỗi ngắn này thực hiện một số chức năng như cung cấp năng lượng cho tế bào ruột kết của bạn, giúp sản xuất chất nhầy, hỗ trợ chống viêm và miễn dịch.

4 Liều dùng - Cách dùng Prebiotic

Các chuyên gia khuyến cáo nên bổ sung prebiotic từ thực phẩm nguyên chất vì chúng cũng có các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa lành mạnh. Bổ sung ít nhất 5 gam prebiotic trong chế độ ăn uống hàng ngày. Quá liều có thể dẫn đến đầy hơi hoặc chướng bụng. Nên sử dụng với hàm lượng thấp để cơ thể đáp ứng từ từ.

5 Những ứng dụng trong lâm sàng của Prebiotic

Giúp điều hòa nhu động ruột.

Sản xuất chất dẫn truyền thần kinh qua lại giữa ruột và não để kích hoạt thay đổi tâm trạng và các quá trình khác.

Kích thích cơ thể bạn tạo ra các hormone hỗ trợ thèm ăn, ức chế cảm giác thèm ăn và hơn thế nữa.

Giúp xương của bạn khoáng hóa và hấp thụ Canxi và phốt pho, có thể cải thiện mật độ xương.

Cải thiện chức năng hệ thống miễn dịch của bạn tốt như thế nào.

Tăng cường phản ứng chống viêm của cơ thể bạn.

Tăng sản xuất vi khuẩn tốt và giảm vi khuẩn xấu gây bệnh.

Prebiotic không chỉ đơn thuần là nguồn thực phẩm giúp hệ vi sinh vật phát triển. Các axit béo chuỗi ngắn (SCFA) mà chúng tạo thành sau quá trình lên men cũng có một số tác động trực tiếp quan trọng đến cơ thể.

Những SCFA đó đủ nhỏ để đi vào máu và di chuyển đến các cơ quan khắp cơ thể, nơi chúng được sử dụng làm nguồn năng lượng cho nhiều quá trình khác nhau. Các loại SCFA phổ biến nhất được sản xuất là butyrate, propionate và acetate.

5.1 Sức khỏe thành ruột

Các tế bào trên thành ruột kết thích sử dụng butyrate để lấy năng lượng ngay cả khi chúng có sẵn các dạng năng lượng khác (như glucose). Butyrate cũng có thể giúp bảo vệ chống lại chứng rối loạn ruột kết .

5.2 Chức năng não

Não, cơ và mô sử dụng axetat làm nguồn năng lượng thay thế cho glucose.

5.3 Mức cholesterol và chức năng gan

Propionate là tiền chất để tạo ra Glucose trong gan và các nghiên cứu cho thấy nó cũng có thể cản trở việc tạo ra cholesterol trong gan, giúp duy trì mức cholesterol ở mức thấp.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Bacillus clausii là gì? Tác dụng gì đối với sức khoẻ?

6 Các câu hỏi thường gặp về Prebiotic

6.1 Prebiotic so với Probiotic

Cả prebiotic và men vi sinh đều tốt cho đường ruột, nhưng chúng có tác dụng theo những cách khác nhau.

Chất xơ Prebiotic là nguồn thức ăn cho vi khuẩn khỏe mạnh trong đường ruột. Chúng là những loại carbs mà cơ thể không thể tiêu hóa được. Vì vậy, chúng sẽ đi qua dạ dày đến đường tiêu hóa dưới và hoạt động như thức ăn giúp vi khuẩn khỏe mạnh phát triển.

Probiotic là những loại men sống và vi khuẩn tốt sống trong cơ thể và rất tốt cho hệ tiêu hóa. Cơ thể có thể dùng men vi sinh dưới dạng bổ sung hoặc bổ sung chúng thông qua thực phẩm.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Bacillus là gì? Vi khuẩn Bacillus có những ứng dụng gì trong y học?

6.2 Sự khác biệt giữa prebiotic và men vi sinh là gì?

Cả prebiotic và men vi sinh đều hỗ trợ vi khuẩn và sinh vật khỏe mạnh trong ruột, hỗ trợ tiêu hóa, nhưng chúng giúp ích theo những cách khác nhau.

Probiotic là những sinh vật sống - điển hình là một số chủng vi khuẩn và nấm men cụ thể - được tìm thấy trong một số loại thực phẩm và thực sự làm tăng thêm số lượng vi khuẩn đã sống trong ruột của bạn.

Prebiotic không phải là sinh vật sống, chúng là những thành phần thực phẩm xuất hiện tự nhiên. Prebiotic đóng vai trò là nguồn thức ăn cho probiotic phát triển. Vì vậy, men vi sinh thực sự cần prebiotic để hoạt động hiệu quả nhằm cải thiện và duy trì sức khỏe đường ruột của bạn.

6.3 Thực phẩm chứa Prebiotic

Prebiotic là loại chất xơ được tìm thấy tự nhiên trong rau, trái cây và các loại đậu. Bạn có thể sẽ không cần phải dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung prebiotic nào nếu chế độ ăn uống của bạn có nhiều thực phẩm prebiotic. Prebiotic có trong các thực phẩm như: Các loại đậu, chuối, táo, lúa mạch, tỏi, ca cao,...

7 Các sản phẩm chứa Prebiotic

Một số sản phẩm chứa Prebiotic như: Sữa bột Leanmax Rena Gold 1, Optibac Probiotics Everyday, Optibac Bifido & Fibre Probiotics, Emolient Lipid Balm, Betadine Feminine Wash Foam 100ml,...

8 Tài liệu tham khảo

1. Jabeen Begum (Ngày đăng 16 tháng 9 năm 2022). Prebiotics, WebMD. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2023.
2. Dorna Davani-Davari và cộng sự (Ngày đăng năm 2019). Prebiotics: Definition, Types, Sources, Mechanisms, and Clinical Applications, PMC. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2023.