Nucleotides

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Nucleotides được sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích bổ sung trong các sản phẩm sữa bột, giúp phát triển hệ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch của trẻ. Trong bài viết bày, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Nucleotides.

1 Nucleotides là gì?

1.1 Cấu trúc Nucleotides: Có mấy loại Nucleotides?

Nucleotides là khối xây dựng cơ bản của axit nucleotide (RNA và DNA).

Các Nucleotides được chia thành 2 loại gồm purine và pyrimidine.

Cấu trúc của một nucleotide bao gồm một phân tử đường (ribose trong RNA hoặc deoxyribose trong DNA) gắn với nhóm photphat và bazơ chứa nitơ.

Các bazơ được sử dụng trong DNA là Adenine (A), cytosine (C), guanine (G) và thymine (T) (Nucleotit A T G X). Trong RNA, uracil bazơ (U) thay thế cho thymine. Các phân tử DNA và RNA là các polyme được tạo thành từ các chuỗi nucleotide dài.

Phốt phát: Phốt phát liên kết với đường của nucleoside bằng liên kết este với nhóm hydroxyl thứ 5 C. Nucleotide ít nhất chứa một nhóm photphat. Photphat của một nucleotide gắn vào nhóm C-OH thứ 3 của đường của nucleotide thứ 2 , từ đó tạo thành liên kết 5' → 3'.

Trong DNA (xoắn kép) có hai chuỗi polynucleotide đối song song được liên kết với nhau bằng liên kết hydro giữa các bazơ nitơ. Cặp purine với bazơ pyrimidine, cặp A có cặp T và G với C lần lượt bằng hai và ba liên kết hydro. 

Nhóm photphat liên kết các phân tử đường của hai nucleotide tạo thành chuỗi. DNA và RNA là các polynucleotide. Chuỗi đường photphat tạo thành xương sống của chuỗi polynucleotide.

Khi nhóm photphat gắn vào nhóm hydroxyl của cùng một loại đường sẽ tạo thành nucleotide tuần hoàn, chúng hiện diện dưới dạng monome đơn lẻ, ví dụ cAMP, cGMP dùng trong quá trình truyền tín hiệu nội bào.

Hình cấu tạo chung của các Nucleotides:

1.2 Chức năng của Nucleotides

• Nucleotides là khối xây dựng của DNA và RNA. Chúng chứa thông tin di truyền.
• Nucleotides hoạt động như coenzym cần thiết để xúc tác nhiều phản ứng sinh hóa bằng enzym.
• Năng lượng được lưu trữ trong cơ thể chúng ta dưới dạng ATP. Khi có nhu cầu về năng lượng, chúng sẽ được chuyển đổi thành ADP hoặc AMP. ATP còn có tác dụng như một coenzym.
• NAD, NADP có vai trò thiết yếu trong nhiều phản ứng oxi hóa khử, chúng đóng vai trò là chất mang điện tử.
• cAMP giúp vận chuyển tín hiệu hóa học và điều hòa trao đổi chất.

1.3 Tầm quan trọng sinh học của Nucleotides

• Hình thành các thành phần của DNA và RNA - Chúng đóng vai trò là khối xây dựng của axit nucleic và là chất mang các chất chuyển hóa được kích hoạt cho quá trình sinh tổng hợp.
• Tham gia vào việc lưu trữ năng lượng hóa học.
• Cần thiết cho quá trình sao chép DNA và phiên mã RNA ở các giai đoạn phân chia nhanh chóng.
• Cung cấp nguồn năng lượng tế bào và các chức năng trao đổi chất khác.
• Cần thiết cho các liên kết hóa học trong phản ứng của tế bào với hormone và các kích thích ngoại bào khác.
• Đóng vai trò là thành phần cấu trúc của đồng yếu tố enzyme và các chất trung gian trao đổi chất khác 

2 Nucleotides trong sữa có tác dụng gì?

Nucleotides là một hoạt chất sinh học được tìm thấy trong sữa mẹ.

2.1 Dược lực học

Nucleotides có vai trò tăng cường chức năng miễn dịch, thúc đẩy phát triển Đường tiêu hóa và hệ vi sinh đường ruột, tăng sinh tế bào nhờ đó giúp nhanh chóng hồi phục sau chấn thương, nhiễm trùng.

Việc bổ sung nucleotide trong chế độ ăn uống đã được chứng minh là có tác dụng quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của các tế bào có tốc độ thay đổi nhanh chóng như các tế bào trong hệ thống miễn dịch và đường tiêu hóa. Nghiên cứu với trẻ sơ sinh đã chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh và thời gian tiêu chảy thấp hơn khi bổ sung nucleotide, và nghiên cứu trên động vật cho thấy chiều cao nhung mao và độ sâu của hốc trong ruột tăng lên nhờ bổ sung nucleotide trong chế độ ăn uống. Nucleotide trong chế độ ăn uống có thể là bán thiết yếu trong điều kiện sức khỏe kém, chế độ ăn uống kém hoặc căng thẳng. Vì những người mắc hội chứng ruột kích thích có xu hướng đáp ứng các tình trạng này nên chúng tôi đã kiểm tra giả thuyết rằng các triệu chứng sẽ được cải thiện khi bổ sung nucleotide trong chế độ ăn uống.

2.2 Cơ chế tác dụng 

Nucleotides giúp hỗ trợ gia tăng lượng kháng thể IgA huyết thanh và giảm tần suất tiêu chảy, tăng cường đáp ứng miễn dịch đối với vaccine phòng viêm màng não (Hib) và bạch hầu… nhờ cơ chế ghi nhớ miễn dịch.

3 Chỉ định - Chống chỉ định

3.1 Những ứng dụng trong lâm sàng của Nucleotides

Nucleotides đã được ứng dụng làm thành phần trong những sản phẩm sữa, thực phẩm dinh dưỡng, thực phẩm chức năng dành cho:

• Trẻ em biếng ăn, tiêu hóa kém, hệ miễn dịch kém, hay ốm vặt...
• Người mệt mỏi, suy nhược, người mới ốm dậy, sức đề kháng kém, cần nâng cao thể lực

3.2 Chống chỉ định

Không dùng sản phẩm có chứa Nucleotides đã hết hạn hay hư hỏng.

4 Liều dùng - Cách dùng của Nucleotides

4.1 Liều dùng 

Tùy thuộc vào từng đối tượng, từng chế phẩm khác nhau mà liều dùng Nucleotides là khác nhau.

4.2 Cách dùng 

Các chế phẩm chứa Nucleotides thường được dùng theo đường uống.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Pyrantel: Thuốc điều trị giun - Dược thư Quốc gia Việt Nam 2022

5 Tác dụng không mong muốn

Các sản phẩm chứa Nucleotides hiện chưa ghi nhận tác dụng phụ đáng chú ý.

Nếu sau khi sử dụng, bạn gặp phải những tác dụng nghi ngờ là tác dụng phụ, cần báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn.

6 Tương tác thuốc

Nucleotides chưa ghi nhận tương tác đặc biệt nào. Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bạn có ý định dùng chung các sản phẩm chứa Nucleotides với bất kì dược phẩm hay thực phẩm chức năng khác.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Ribavirin: Điều trị nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) - Dược thư 2022

7 Thận trọng

Luôn kiểm tra hạn dùng và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng sản phẩm có chứa Nucleotides. Không dùng các sản phẩm đã hết hạn hay đã hư hỏng.

Sản phẩm chứa Nucleotides chỉ là thực phẩm bổ sung, không thể thay thế thuốc chữa bệnh hay thay thế chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, vì vậy, bạn không nên quá lạm dụng những sản phẩm có chứa Nucleotides.

Bảo quản: Để xa tầm tay trẻ em, bảo quản nơi khô thoáng, tránh nhiệt độ và độ ẩm cao.

8 Các câu hỏi thường gặp

8.1 Có nên sử dụng Nucleotides cho trẻ em không?

Nucleotides được ứng dụng rất nhiều trong các sản phẩm sữa cho trẻ, bạn nên lựa chọn những sản phẩm phù hợp với bé và sử dụng đúng liều lượng, cách dùng đã được nhà sản xuất khuyến cáo hay theo chỉ định của bác sĩ.

8.2 Phụ nữ có thai và cho con bú có dùng được Nucleotides không?

Bạn có thể lựa chọn những sản phẩm chứa Nucleotides được khuyến cáo cho phụ nữ có thai và cho con bú để sử dụng.

Chú ý đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, và dùng với đúng liều lượng đã được khuyến cáo.

9 Cập nhật thông tin về nghiên cứu mới của Nucleotides 

Chuyển hóa Nucleotides: sự phụ thuộc chuyển hóa của bệnh ung thư:

Những thay đổi về trao đổi chất là một dấu hiệu quan trọng của tế bào ung thư, đồng thời việc tăng cường tổng hợp và sử dụng nucleotide triphosphate là một sự phụ thuộc trao đổi chất quan trọng và phổ biến của các tế bào ung thư trên các loại ung thư và nền tảng di truyền khác nhau.

Nhiều hành vi của tế bào ung thư, bao gồm tăng sinh không kiểm soát, kháng hóa trị, trốn tránh miễn dịch và di căn, phụ thuộc rất nhiều vào quá trình chuyển hóa nucleotide tăng cường. Hơn nữa, hầu hết các yếu tố gây ung thư đã biết đều điều chỉnh tăng khả năng sinh tổng hợp nucleotide, cho thấy kiểu hình này là điều kiện tiên quyết cho sự khởi đầu và tiến triển của bệnh ung thư.

Mặc dù có rất nhiều dữ liệu chứng minh hiệu quả của thuốc ức chế tổng hợp nucleotide trong các mô hình ung thư tiền lâm sàng và việc sử dụng lâm sàng các loại thuốc này đã được xác định rõ ràng ở một số bệnh ung thư, toàn bộ tiềm năng của các tác nhân này vẫn chưa được khai thác. 

10 Các dạng bào chế phổ biến

Nucleotides đã được bào chế ở dạng bột, hay dạng viên nén...

Các sản phẩm có chứa hoạt chất Nucleotides, thuốc Nucleotide trên thị trường hiện nay có thể kể đến là Sữa NuBone Plus+, Sữa bột Lean pro Hope, Abuclemix, BenoKid Colos…

Hình ảnh:

11 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả: Chuyên gia NIH (Cập nhật: Ngày 05 tháng 09 năm 2023). Nucleotides, NIH. Truy cập ngày 06 tháng 09 năm 2023.
2. Tác giả: Nicholas J Mullen và cộng sự (Ngày đăng: Ngày 27 tháng 03 năm 2023). Nucleotide metabolism: a pan-cancer metabolic dependency, Pubmed. Truy cập ngày 06 tháng 09 năm 2023.
3. Tác giả: CP Dancey và cộng sự (Ngày đăng: Ngày 08 tháng 06 năm 2006). Nucleotide supplementation: a randomised double-blind placebo controlled trial of IntestAidIB in people with Irritable Bowel Syndrome [ISRCTN67764449], NCBI. Truy cập ngày 06 tháng 09 năm 2023.