Molypden (Molybdenum)

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Molypden hay còn gọi là Molybdenum là một nguyên tố vi lượng thiết yếu có mặt tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm và cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm bổ sung. Vậy Molypden có công dụng gì? Cần lưu ý gì khi sử dụng. Hãy cùng trung tâm thuốc tìm hiểu về Molypden trong bài viết sau đây.

1 Molypden (Molybdenum) là gì?

Molypden là nguyên tố vi lượng thiết yếu của cơ thể. Thận là cơ quan điều chỉnh chính lượng molypden trong cơ thể và chịu trách nhiệm bài tiết nó. Molypden ở dạng molybdopterin sẽ được lưu trữ ở gan, thận, tuyến thượng thận và xương

2 Molypden (Molybdenum) có tác dụng gì?

Molybdenum là thành phần cấu trúc của molybdopterin, một đồng yếu tố được cơ thể tổng hợp và cần thiết cho chức năng của bốn enzyme: sulfite oxidase, xanthine oxidase, aldehyde oxidase và thành phần khử amidoxime của ty thể (mARC). Các enzyme này chuyển hóa các axit amin chứa Lưu Huỳnh và các hợp chất dị vòng bao gồm purin và pyrimidine. Xanthine oxidase, aldehyde oxidase và mARC cũng tham gia vào quá trình chuyển hóa thuốc và chất độc 

Nói cách khác cơ thể sử dụng molypden để xử lý protein và vật liệu di truyền như DNA. Molypden còn giúp phân hủy thuốc và các chất độc hại xâm nhập vào cơ thể.

Cụ thể:

• Molypden tham gia vào quá trình chuyển muối sulfit độc thành muối sulfat không độc 
• Bất hoạt một số anhydrit được hình thành trong quá trình chế biến và nấu nướng thức ăn
• Molypden là nguyên tố vi lượng cần thiết trong quá trình hình thành acid uric. Acid uric là thành phần có vai trò chống lão hóa tuy nhiên nếu lượng chất này được sản xuất quá nhiều sẽ gây bệnh Gout và một số bệnh liên quan đến tim mạch khác
• Molypden là đồng yếu tố tạo nên các men, những men này có tác dụng trong việc sử dụng Sắt trong cơ thể, giúp đề phòng thiếu máu và thúc đẩy chuyển hóa chất béo và đường
• Ngoài ra Molypden còn có tác dụng chống sâu răng và giúp răng bền vững, chắc khỏe nhờ vai trò giúp cố định Flour vào men răng; Molypden giúp đào thải nguyên tố Đồng khi chất này vượt quá ngưỡng của cơ thể

3 Lượng khuyến nghị Molypden (Molybdenum) cần thiết cho cơ thể

Các khuyến nghị về lượng hấp thụ molypden và các chất dinh dưỡng khác được cung cấp trong Lượng tiêu thụ tham khảo chế độ ăn uống (DRIs) do Ủy ban Thực phẩm và Dinh dưỡng (FNB) tại Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia phát triển

Mức trợ cấp chế độ ăn uống khuyến nghị (RDA): Mức tiêu thụ trung bình hàng ngày đủ để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của gần như tất cả (97%–98%) người khỏe mạnh; thường được sử dụng để lập kế hoạch chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng cho cá nhân 

Khẩu phần ăn khuyến nghị (RDA) đối với Molypden như sau:

4 Nguồn thực phẩm giàu Molypden (Molybdenum)

Các loại đậu là nguồn giàu molypden nhất, Các loại thực phẩm khác có hàm lượng molypden cao bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và gan bò

Nguồn molypden hàng đầu trong chế độ ăn được chuyên gia y tế khuyến cáo là các loại đậu, ngũ cốc, rau lá, gan bò và sữa. Các sản phẩm sữa và pho mát là nguồn cung cấp molypden chính cho thanh thiếu niên và trẻ em

5 Tình trạng thiếu Molypden (Molybdenum)

Sự thiếu hụt Molypden (Molybdenum) chưa được báo cáo, ngoại trừ ở những người có đột biến gen ngăn cản sự tổng hợp molybdopterin và do đó ngăn cản sự tổng hợp sulfite oxyase.

Trong chứng rối loạn chuyển hóa hiếm gặp này, được gọi là thiếu hụt đồng yếu tố molybdenum, đột biến ở một trong số các gen ngăn cản quá trình sinh tổng hợp molybdopterin. Sự vắng mặt của molybdopterin làm suy yếu chức năng của các enzyme chuyển hóa sulfit, dẫn đến bệnh não và co giật; tổn thương thần kinh rất nghiêm trọng và thường dẫn đến tử vong trong vòng vài ngày sau khi sinh

Một trường hợp được báo cáo về tình trạng thiếu molypden ở một bệnh nhân được cung cấp dinh dưỡng hoàn toàn qua đường tĩnh mạch mà không có molypden. Bệnh nhân bị nhịp tim nhanh, thở nhanh, nhức đầu, quáng gà và hôn mê. Những ảnh hưởng này được giải quyết bằng cách sử dụng molypden 

6 Rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng quá nhiều Molypden (Molybdenum)

Độc tính cấp tính của molypden rất hiếm, nhưng nó có thể xảy ra khi tiếp xúc với khai thác mỏ và gia công kim loại trong công nghiệp. Ở những người khỏe mạnh, việc áp dụng chế độ ăn nhiều molypden thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe vì molypden được bài tiết nhanh chóng qua nước tiểu. Tuy nhiên vẫn có báo cáo cho thấy ở những người có lượng Molypden (Molybdenum) cao thường bị đau khớp, các triệu chứng giống bệnh gút và nồng độ axit uric trong máu cao bất thường.

7 Khuyến cáo chế độ ăn uống lành mạnh giúp cân đối lượng Molypden (Molybdenum)

Thông thường, việc bổ sung các chất cần thiết cho cơ thể nên được bổ sung hằng ngày qua chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên trong một số trường hợp, thực phẩm tăng cường và thực phẩm bổ sung rất hữu ích khi không thể đáp ứng nhu cầu về một hoặc nhiều chất dinh dưỡng (ví dụ: trong các giai đoạn sống cụ thể như mang thai).

Hướng dẫn một chế độ ăn uống lành mạnh giúp bổ sung đủ lượng Molypden (Molybdenum) cần thiết: 

• Bao gồm nhiều loại rau; trái cây; ngũ cốc; sữa, sữa chua và phô mai không béo và ít béo; và dầu.
• Ngũ cốc nguyên hạt có chứa molypden.
• Bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu protein như thịt nạc; gia cầm; trứng; Hải sản; đậu, đậu Hà Lan và đậu lăng; các loại hạt; và các sản phẩm từ đậu nành.
• Các loại đậu và quả hạch có chứa molypden.
• Hạn chế thực phẩm và đồ uống có nhiều đường bổ sung, chất béo bão hòa và natri.
• Hạn chế đồ uống có cồn.

8 Tài liệu tham khảo 

1. Chuyên gia NIH. Molybdenum Fact Sheet for Health Professionals, NIH. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2023
2. Tác giả Janet A Novotny (đăng ngày 01 tháng 03 năm 2018). Molybdenum, Pubmed. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2023