Lanolin

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Lanolin được sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích điều trị đau, nứt núm vú ở phụ nữ; điều trị hăm tã cho trẻ; cải thiện tình trạng da khô, nứt nẻ,… Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Lanolin.

1 Tổng quan về hoạt chất Lanolin

1.1 Lịch sử ra đời

Lanolin là một chất giống như mỡ tinh chế, thu được từ len cừu, Ouis aries Linne (Họ Bovidae), đã được làm sạch, tẩy màu và tẩy mùi. Chất này có chứa không quá 0,25% w/w nước và có thể chứa 0,02% w/w chất chống oxy hóa thích hợp.

1.2 Mô tả hoạt chất Lanolin 

Lanolin được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như: Wool fat (Mỡ len), Lanolin tinh chế, Mỡ len, Lanolin khan, Mỡ len tinh chế, Lanolin tinh chế,…

Trạng thái: Có dạng mỡ mềm có màu vàng hạt với mùi đặc trưng. Nhiệt độ tự cháy là 445 độ. Lanolin dễ tan trong benzen, cloroform, ether và ether dầu hỏa; ít tan trong Ethanol 95% lạnh; thực tế không tan trong nước. Chỉ số khúc xạ: nD 40 = 1,478-1,482.

2 Lanolin Oil là tá dược gì?

Lanolin  là một chất nhũ hóa cũng như một tá dược của thuốc mỡ. Lanolin là một chất làm mềm được sử dụng để làm mềm và làm dịu da khô, có vảy và kích ứng da và ngứa do phát ban hoặc bỏng nhẹ. Lanolin là một sản phẩm sáp tinh khiết có nguồn gốc từ chất béo màu vàng do tuyến bã nhờn của cừu tiết ra và còn được gọi là sáp len hoặc mỡ. Lanolin được dùng rộng rãi trong mỹ phẩm và nhiều loại thuốc bôi tại chỗ.  Lanolin ngăn ngừa tình trạng khô và bong tróc da bằng cách khóa độ ẩm có trong da. Lanolin có thể giúp tạo được một hàng rào bảo vệ da khỏi nhiễm trùng, kích ứng nhẹ. Lanolin tạo thành một lớp màng nhờn trên da và giữ lại độ ẩm tự nhiên trên da, giúp da luôn mịn màng và mềm mại.

3 Chỉ định - Chống chỉ định của Lanolin

3.1 Chỉ định

Lanolin dùng cho các tình trạng:

Hăm tã ở trẻ sơ sinh.

Núm vú bị đau hoặc nứt do cho con bú.

Kích ứng da nhỏ nhưng không kiểm soát được.

Da bị nứt nẻ.

Da khô và có vảy.

Kích ứng da do phồng rộp và bỏng nhẹ.

3.2 Chống chỉ định

Không sử dụng các sản phẩm Lanolin nếu bạn quá mẫn cảm với Lanolin hoặc bất kỳ thành phần nào trong công thức.

4 Những ứng dụng trong lâm sàng của Lanolin

4.1 Ứng dụng Lanolin trong mỹ phẩm

Lanolin được dùng rộng rãi trong công thức thuốc dùng tại chỗ và trong các mỹ phẩm. Lanolin có thể dùng làm chất dẫn thân nước và trong bào chế các kem nước/dầu và thuốc mỡ. Khi phối hợp với Parafin, dầu thực vật thì sẽ tạo thành kem mềm giúp dễ dàng thấm qua da cũng như tạo thành thuốc bôi dễ thấm.

4.2 Ứng dụng Lanolin trong tẩy rửa

Các sản phẩm Lanolin tinh khiết cao (ví dụ: HPA Lanolin, Lansinoh) đã loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu và chất tẩy rửa, đồng thời lượng cồn tự do tự nhiên giảm xuống dưới 1,5% để cải thiện độ an toàn và giảm khả năng dị ứng. Tuy nhiên, ngay cả Lanolin tinh khiết cao cũng nên được tránh ở những bệnh nhân bị dị ứng với len.

4.3 Ứng dụng Lanolin trong điều trị

Lanolin dường như có hiệu quả trong việc ngăn ngừa và điều trị chứng đau núm vú khi cho con bú, nhưng không phải là biện pháp phòng ngừa bắt đầu trước khi sinh.

Các nghiên cứu, hầu hết sử dụng Lansinoh, đã không tìm thấy Lanolin có hiệu quả khác hẳn so với bôi sữa mẹ, băng Hydrogel, gel Bạc Hà, Lô Hội hoặc gạc ấm.

Một phân tích tổng hợp đã kết luận rằng việc bôi không có gì hoặc sữa mẹ có thể tốt hơn Lanolin, nhưng còn thiếu các nghiên cứu tốt. Một nghiên cứu nhỏ không mù quáng nghiên cứu cho thấy dầu ô liu vượt trội hơn Lanolin trong việc ngăn ngừa đau núm vú và một nghiên cứu nhỏ, mù đơn khác phát hiện ra rằng bôi Lanolin lên núm vú bị đau không làm giảm cơn đau ở núm vú so với cách chăm sóc thông thường.

Một nghiên cứu ở phụ nữ bị chấn thương và đau núm vú so sánh việc bôi Lanolin sau mỗi lần cho con bú với việc bôi thêm sữa mẹ vỏ núm vú cho thấy sữa mẹ và vỏ có hiệu quả hơn Lanolin. Một nghiên cứu ngẫu nhiên so sánh Lanolin tinh khiết cao (Lansinoh) với sữa mẹ vắt ra ở 180 bà mẹ, cho thấy Lanolin vượt trội hơn sữa mẹ trong khoảng thời gian 7 ngày trong việc giảm đau và điểm chấn thương núm vú.

5 Liều dùng - Cách dùng của Lanolin

Lanolin chủ yếu có trong các chế phẩm dùng trên da nên khi dùng lấy một lượng vừa đủ để bôi lên vùng da cần chăm sóc. Trước khi bôi nên vệ sinh da cẩn thận.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Dưỡng ẩm da với Acid hyaluronic

6 Tác dụng không mong muốn của Lanolin

Kích ứng da, mẩn đỏ.

Châm chích trên sa.

Tác dụng phụ hiếm gặp của Lanolin bao gồm:

Phản ứng dị ứng bao gồm:

• Lanolin dị ứng tiếp xúc
• Viêm da dị ứng
• Da trắng, mềm và sũng nước do da có quá nhiều độ ẩm
• Lây truyền qua da

Gọi ngay cho bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây hoặc tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng thuốc này:

• Các triệu chứng tim nghiêm trọng bao gồm nhịp tim đập nhanh hoặc đập thình thịch, rung rinh trong lồng ngực, khó thở và chóng mặt đột ngột
• Triệu chứng ở mắt: Sưng mắt, đau, nhìn mờ,…
• Phản ứng thần kinh: Vã mồ hôi, sốt cao, rung, nhịp nhanh,…
• Nôn mửa, lú lẫn, suy nhược nặng, khả năng phối hợp giảm.

7 Tương tác thuốc của Lanolin

Lanolin chưa ghi nhận gây phản ứng tương tác nghiêm trọng.

Không bôi, dùng cùng lúc với nhiều thuốc, sản phẩm khác trên da.

8 Độ ổn định và bảo quản

Lanolin dễ bị tự oxy hóa. Lanolin có thể chuyển sẫm màu, thành dạng khan, mùi khét khi tiếp xúc với nhẹt mạnh, thời gian lâu. Tuy thế, Lanolin có thể tiệt trùng bằng nhiệt khô ở 150°C, lọc hay chiếu tia gamma.

Lanolin cần được để kho mát, đậy kín nắp, trong thùng và có thể được 2 năm.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Ngừa lão hóa da với Vitamin E

9 Thận trọng khi sử dụng Lanolin

Kiểm tra miếng dán trên da trước khi bôi Lanolin có thể có lợi cho bệnh nhân bị viêm da hoặc dị ứng mỹ phẩm.

Tuy thường được coi là nguyên liệu không độc và không kích ứng nhưng Lanolin và dẫn chất vẫn có một số phản ứng mẫn cảm trên da theo tỷ lệ ước tính 5 phần triệu. Mức nhạy cảm liên quan đến sự có mặt của alcol béo tự do hơn là tổng lượng alcol, cũng có thể do dư lượng chất diệt ký sinh trùng. Tuy thế, cả loại tinh chế kỹ “ít dị ứng” lẫn loại dư lượng thuốc diệt ký sinh trùng thấp đều có trên thị trường.

10 Nghiên cứu so sánh việc điều trị bằng Lanolin và sữa mẹ đối với núm vú bị đau và bị tổn thương

Đặt vấn đề: Núm vú bị đau và tổn thương thường liên quan đến việc ngừng cho con bú trong giai đoạn đầu sau sinh. Kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu sử dụng các phương pháp điều trị khác nhau là không thuyết phục.

Mục đích nghiên cứu: Để so sánh cường độ đau núm vú và việc chữa lành núm vú bị tổn thương trong 10 ngày đầu sau khi sử dụng phương pháp điều trị bằng Lanolin hoặc sữa mẹ.

Phương pháp: Thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng mù đơn này bao gồm những người tham gia ( N = 206) là những người sinh con đầu lòng với núm vú bị đau và tổn thương. Những người tham gia được tuyển dụng từ bệnh viện giảng dạy đại học trong vòng 72 giờ đầu tiên sau khi sinh và được chọn ngẫu nhiên vào nhóm can thiệp với Lanolin ( n = 103) và nhóm kiểm soát sữa mẹ ( n= 103). Dữ liệu được thu thập tại phòng hộ sinh, 3 và 7 ngày sau khi phân nhóm ngẫu nhiên. Kết quả chính là cường độ và chất lượng cơn đau núm vú được đo vào 3 và 7 ngày sau khi phân bổ ngẫu nhiên bằng Bảng câu hỏi về cơn đau McGill - dạng ngắn. Bảng câu hỏi tự đánh giá tổn thương núm vú được sử dụng để đánh giá quá trình lành núm vú. Khả năng tự cho con bú sữa mẹ, thời gian cho con bú và tính độc quyền được đánh giá là kết quả phụ.

Kết quả: Những người tham gia ở cả hai nhóm báo cáo giảm đau không đáng kể về mặt thống kê (chất lượng và cường độ đau) cũng như cải thiện quá trình lành núm vú 7 ngày sau khi phân nhóm ngẫu nhiên. Những người tham gia nhóm Lanolin cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ 3 ngày sau khi phân nhóm ngẫu nhiên - thường xuyên hơn đáng kể so với những người tham gia nhóm đối chứng ( p = 0,026). Nghiên cứu không cho thấy bất kỳ sự khác biệt có ý nghĩa thống kê nào đối với các kết quả phụ khác.

Kết luận: Cả Lanolin và sữa mẹ đều có hiệu quả như nhau trong việc điều trị núm vú bị đau và tổn thương.

11 Các dạng bào chế phổ biến của Lanolin

Lanolin được bào chế dưới dạng các loại kem, thuốc mỡ bôi trên da.

Biệt dược gốc của Lanolin là: Eucerin Unscented, Alpha Keri, Thera Derm, AlphaBath.

Các sản phẩm khác chứa Lanolin là: Lanolin Oil Moisturising Cream, Lanolin Cream With Vitamin E Healthy Care, Lanolin Cream Màu Xanh Costar, Topo Lanolin Cream Vitamin E Màu Tím, Healthy Care Lanolin Cream With Evening Primrose Oil 100g, Rosanna Lanolin Cream, Healthy Care Lanolin Cream With Grape Seed 100g,….

12 Tài liệu tham khảo

Chuyên gia của NIH (Ngày đăng 15 tháng 5 năm 2023). Lanolin, NIH. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2023

Tác giả Olivera Perić, Anita Pavičić Bošnjak, Mirela Mabić, Vajdana Tomić (Ngày đăng 18 tháng 11 năm 2022). Comparison of Lanolin and Human Milk Treatment of Painful and Damaged Nipples: A Randomized Control Trial, PMC. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2023