L-Tyrosine

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

L-Tyrosine được sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích cải thiện hoạt động tinh thần, trí nhớ hay sự tỉnh táo, bổ sung dinh dưỡng, hay hội chứng mệt mỏi mãn tính... Trong bài viết bày, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về L-Tyrosine.

1 L-Tyrosine là gì?

Tyrosine là một axit amin không thiết yếu mà cơ thể có thể tự tổng hợp được, tham gia vào quá trình tổng hợp protein. Nó có nguồn gốc từ phenylalanine trong cơ thể con người và có nhiều trong các sản phẩm thực phẩm giàu protein.Nó cũng là tiền chất của epinephrine, hormone tuyến giáp và melanin .

L-Tyrosine là một dạng tyrosine hoạt động quang học có cấu hình L. 

1.1 Lịch sử ra đời

Tyrosine lần đầu tiên được phát hiện bởi nhà hóa học Đức - Justus von Liebig trong protein Casein từ pho mát vào năm 1846. Tên gọi "tyrosine" cũng được đặt cho axit amin này do nguồn gốc tìm thấy của nó, bởi từ tyros trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là Pho mát.

1.2 Mô tả hoạt chất L-Tyrosine 

L-Tyrosine có danh pháp IUPAC là: (2S)-2-amino-3-(4-hydroxyphenyl)propanoic acid.

Công thức phân tử: C₉H₁₁NO₃.

Trọng lượng phân tử: 181,19 g/mol.

Trạng thái: Chất rắn (các mảnh và tinh thể mịn) màu trắng, không mùi.

Độ hòa tan: Ở 25 độ C trong nước là 0,453 g/L, tan trong dung dịch kiềm, không tan trong rượu tuyệt đối, ether, acetone.

1.3 Hình cấu tạo và đặc điểm cấu tạo

L-Tyrosine là một axit amin thuộc họ erythrose 4-phosphate/phosphoenolpyruvate, nó có chức năng liên quan đến L-tyrosinal.

1.4 L-Tyrosine có trong thực phẩm nào?

Cơ thể tạo ra tyrosine từ một axit amin thiết yếu gọi là phenylalanin. Nó cũng có thể được tìm thấy trong một số loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, các sản phẩm từ sữa, đậu, các loại hạt, yến mạch và lúa mì.

2 Tyrosine có tác dụng gì?

2.1 Dược lực học

Tyrosine rất quan trọng cho việc sản xuất protein, enzyme và mô cơ của cơ thể. Tyrosine là tiền chất của chất dẫn truyền thần kinh norepinephrine và dopamine. Nó có thể hoạt động như một loại thuốc nâng cao tâm trạng và chống trầm cảm. Nó có thể cải thiện trí nhớ và tăng sự tỉnh táo về tinh thần. Tyrosine hỗ trợ sản xuất melanin và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất thyroxin (hormone tuyến giáp). Thiếu Tyrosine được biểu hiện bằng các triệu chứng suy giáp, huyết áp thấp và nhiệt độ cơ thể thấp. Tyrosine bổ sung đã được sử dụng để giảm căng thẳng và chống lại chứng ngủ rũ và mệt mỏi mãn tính.

2.2 Cơ chế tác dụng 

Tyrosine được sản xuất trong tế bào bằng cách hydroxyl hóa axit amin thiết yếu phenylalanine. Mối quan hệ này rất giống với mối quan hệ giữa cysteine ​​và Methionine. Một nửa lượng phenylalanine cần thiết được dùng để sản xuất tyrosine; nếu chế độ ăn giàu tyrosine thì nhu cầu về phenylalanine sẽ giảm khoảng 50%.

Cơ chế hoạt động chống trầm cảm của L-Tyrosine có thể được giải thích bằng vai trò tiền thân của L-Tyrosine trong quá trình tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh norepinephrine và dopamine. Nồng độ norepinephrine và dopamine trong não tăng cao được cho là có liên quan đến tác dụng chống trầm cảm.

2.3 Dược động học

Hấp thu: L-Tyrosine được hấp thu từ ruột non bằng quá trình vận chuyển tích cực phụ thuộc vào natri.

Chuyển hóa: Ở gan, L-Tyrosine tham gia vào một số phản ứng sinh hóa, bao gồm tổng hợp protein và phản ứng dị hóa oxy hóa. L-Tyrosine không được chuyển hóa ở gan sẽ được phân phối qua hệ tuần hoàn đến các mô khác nhau của cơ thể.

3 Chỉ định - Chống chỉ định của L-Tyrosine

3.1 Những ứng dụng trong lâm sàng của L-Tyrosine

L-Tyrosine là thành phần ứng dụng trong các sản phẩm thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng hay thuốc Tyrosine có vai trò:

• Tổng hợp các hợp chất quan trọng cho cơ thể như: Melanin, hormon tuyến giáp, Dopamin...
• Cải thiện tâm trạng, tăng hiệu suất tinh thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi, tăng cường trí nhớ...
• Hỗ trợ điều trị Phêninkêtô niệu.
• Cải thiện trầm cảm.

3.2 Chống chỉ định

L-Tyrosine chống chỉ định dùng cho bệnh nhân bị rối loạn chuyển hoá hoặc quá mẫn với L-Tyrosine.

4 Liều dùng - Cách dùng của L-Tyrosine

4.1 Liều dùng 

Liều thông thường của L-Tyrosine trong các sản phẩm là 150 mg/ngày.

Nếu dùng đường tiêm truyền, liều lượng L-Tyrosine phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi đã đánh giá tùy theo nhu cầu cá nhân với từng bệnh nhân.

4.2 Cách dùng 

Có thể sử dụng L-Tyrosine theo đường uống hay tiêm truyền tĩnh mạch tùy từng trường hợp cụ thể.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Mepivacaine - gây tê ngoài màng cứng - Dược thư Quốc gia 2022

5 Tác dụng không mong muốn của L-Tyrosine

Thường gặp các phản ứng phụ trên tiêu hóa như ợ chua, buồn nôn hoặc các phản ứng khác nhu đau khớp, đau đầu, mệt mỏi.

Phản ứng dị ứng: Sưng mặt, môi, lưỡi, cổ họng, khó thở, nổi mề đay...

6 Tương tác thuốc của L-Tyrosine

Chưa phát hiện sự tương tác của các thuốc khác với L-Tyrosine. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ và thông báo tất cả các sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung mà bạn đang sử dụng trước khi dùng L-Tyrosine.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Nifedipine Thuốc chẹn kênh calci Dược thư Quốc gia 2022

7 Thận trọng khi sử dụng L-Tyrosine

Bệnh nhân không được dùng L-Tyrosine nếu đang mắc một số bệnh lý như cường giáp, bệnh Graves, chứng đau nửa đầu.

Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng L-Tyrosine để được tư vấn cụ thể, không nên tự ý dùng L-Tyrosine.

Đau đầu, mệt mỏi là một trong những tác dụng không mong muốn của L-Tyrosine, vì vậy bệnh nhân đang dùng thuốc cần cực kỳ thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc.

Bảo quản: L-Tyrosine cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hay độ ẩm cao.

8 Các câu hỏi thường gặp về hoạt chất L-Tyrosine

8.1 L-Tyrosine mua ở đâu?

Bản có thể tham khảo các sản phẩm có thành phần là L-Tyrosine trên website trungtamthuoc.com và đặt hàng online qua web hoặc bạn có thể đến trực tiếp địa chỉ nhà thuốc tại 85 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội để được tư vấn và mua sản phẩm chứa L-Tyrosine.

8.2 Phụ nữ có thai và cho con bú có dùng được L-Tyrosine không?

Chưa có đầy đủ thông tin an toàn của L-Tyrosine đối với 2 đối tượng này, vị vậy, không nên sử dụng các sản phẩm có chứa L-Tyrosine nếu không có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

9 Cập nhật thông tin về nghiên cứu mới của L-Tyrosine 

Polyme có nguồn gốc từ Tyrosine làm vật liệu sinh học tiềm năng: Chiến lược tổng hợp, tính chất và ứng dụng:

Các polyme dựa trên peptide đang phát triển thành vật liệu đầy hứa hẹn cho các ứng dụng y sinh khác nhau. Trong số các polyme dựa trên peptide, các polyme có nguồn gốc từ polytyrosine (PTyr) và L-Tyrosine (Tyr) là có khả năng tương thích sinh học, khả năng phân hủy và các đặc tính kỹ thuật cũng như chức năng tuyệt vời.

Cho đến nay, các kỹ thuật trùng hợp khác nhau (trùng hợp mở vòng, trùng hợp enzyme, trùng hợp ngưng tụ, trùng hợp bề mặt dung dịch và trùng hợp điện) đã được sử dụng để tổng hợp các polyme có nguồn gốc PTyr và Tyr khác nhau. Mặc dù quá trình tổng hợp bắt đầu từ Tyr, các con đường tổng hợp khác nhau tạo ra các polyme khác nhau (polypeptide, polyarylat, polyurethan, polycarbonate, polyiminocarbonate và polyphosphate) với các đặc tính chức năng độc đáo, và những polyme này đã được sử dụng thành công cho các ứng dụng y sinh khác nhau trong những thập kỷ qua. 

10 Các dạng bào chế phổ biến của L-Tyrosine 

L-Tyrosine đã được bào chế dạng viên, bột hay dạng dung dịch, hỗn dịch...

Các sản phẩm có chứa hoạt chất L-Tyrosine: Menovital Healthaid, Ketostamine, Inotir, L-Tyrosine 500mg, Super Strength H3, Aminoleban oral, Fucoimaite, Gokiny, FURAGON, Sona Thyrox, Ketovital, Cebrium, Bvinko, Keamine Stella, Vaminolact, Neoamiyu…

Hình ảnh sản phẩm chứa L-Tyrosine:

11 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả: Chuyên gia Pubchem (Cập nhật ngày 02 tháng 09 năm 2023). Tyrosine, NCBI. Truy cập ngày 05 tháng 09 năm 2023.
2. Tác giả: Chuyên gia Drugbank (Cập nhật ngày 07 tháng 04 năm 2023). Tyrosine, Drugbank. Truy cập ngày 05 tháng 09 năm 2023.
3. Tác giả: Supriya Jain và cộng sự (Ngày đăng: Ngày 26 tháng 01 năm 2023). Tyrosine-Derived Polymers as Potential Biomaterials: Synthesis Strategies, Properties, and Applications, Pubmed. Truy cập ngày 05 tháng 09 năm 2023.