β-hydroxy-β-methylbutyrate (HMB)

β-HYDROXY-β-METHYLBUTYRATE 

Tên chung quốc tế: β-hydroxy-β-methylbutyrate, HMB.

Loại thuốc: thực phẩm bổ sung 

1 HMB (β-hydroxy-β-methylbutyrate) là gì?

β-hydroxy-β-methylbutyrate (HMB) là một chất chuyển hóa hoạt động của axit amin thiết yếu leucine nội sinh. Leucine trong cơ hoạt động như một phân tử truyền tín hiệu kích thích tổng hợp protein.

Lượng HMB có trong cơ thể thường được bổ sung từ nguồn leucine trong chế độ ăn uống, khoảng 5% tổng lượng leucine được chuyển đổi thành HMB.

2 HMB có tác dụng gì?

2.1 Tác động lên quá trình chuyển hóa protein ở cơ xương

HMB kích thích tổng hợp protein thông qua mTOR, giúp điều hòa và tăng cường các con đường truyền tín hiệu đồng hóa. Một số thử nghiệm tiền lâm sàng cho thấy rằng HMB cũng có thể kích thích tổng hợp protein thông qua trục hormone tăng trưởng.

HMB giảm sự phân huỷ protein thông qua 2 con đường chính là ubiquitin proteasome và hệ thống autophagy-lysosome.

Việc bổ sung HMB có thể khôi phục sự cân bằng giữa quá trình tổng hợp và phân giải protein có trong cơ xương.

2.2 Tác động lên quá trình chuyển hóa cholesterol

Việc bổ sung HMB với lượng vừa đủ mỗi ngày giúp giảm cholesterol toàn phần và cholesterol LDL, giảm huyết áp tâm thu ở đối tượng có mức cholesterol ban đầu từ trung bình đến cao (>5,17 mmol/L). HMB  không ảnh hưởng đến lượng cholesterol ở đối tượng có cholesterol <5,17 mmol/L.

2.3 Chất bổ sung dinh dưỡng

HMB có thể được sử dụng như một chất bổ sung dinh dưỡng để giảm sự mất protein trong cơ xương ở đối tượng người bình thường người cao tuổi, người tập thể dục,...giảm khối lượng mỡ, tăng mô nạc, giảm tổn thương cơ liên quan đến tập luyện cường độ cao, ngăn ngừa tình trạng mất cơ xương do tuổi tác.

3 Dược động học 

3.1 Hấp thu

Hấp thu qua đường uống

Nồng độ đạt đỉnh trong huyết tương: 30 phút - 2 giờ.

3.2 Thải trừ

Thải trừ 10 - 40% qua nước tiểu.

Thời gian bán thải: 2,5 - 3 giờ.

4 Chỉ định

HMB được khuyên bổ sung cho những đối tượng:

• Người mới duy trì tập thể dục (dễ bị đau cơ, đuối sức)
• Vận động viên, người tập thể dục thường xuyên với cường độ mạnh
• Người cao tuổi có nguy cơ mất cơ, teo cơ
• Người mất cơ do mắc các hội chứng liên quan đến suy giảm miễn dịch (ví dụ: HIV/AIDS).

5 Chống chỉ định

Người quá mẫn hoặc có tiền sử quá mẫn với β-hydroxy-β-methylbutyrate (HMB).

6 Thời kỳ mang thai

Không có dữ liệu về tính an toàn khi sử dụng HMB trên phụ nữ có thai. Vì vậy không nên dùng thuốc trong thời kỳ mang thai hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

7 Thời kỳ cho con bú

Chưa có dữ liệu về việc HMB bài tiết vào sữa mẹ. Vì vậy, không nên sử dụng HMB ở phụ nữ đang cho con bú.

8 Tác dụng không mong muốn (ADR)

Trong quá trình cân bằng sự chuyển hoá protein, HMB có thể gây ra một số tác dụng phụ ở các mô khác trong cơ thể. Làm giảm giải phóng các acid amin từ cơ vào máu và có thể làm giảm khả năng sử dụng của chúng trong các mô nội tạng.

9 Liều dùng và cách dùng

9.1 Cách dùng

HMB dùng đường uống dưới dạng bột hoặc viên.

9.2 Liều dùng

Người lớn: HMB được nhà sản xuất khuyên dùng liều 3g (tương ứng với 60g leucine) mỗi ngày để duy trì và cải thiện khối lượng chức năng cơ. Trao đổi và hỏi ý kiến chuyên gia y tế để tìm hiểu sản phẩm và liều lượng phù hợp cho tình trạng cơ thể.

HMB thường được bổ sung dưới dạng tự do hoặc dưới dạng muối Canxi monohydrat (HMB-Ca, CaHMB).

10 Tương tác thuốc

Tác dụng kích thích mTOR của β-hydroxy-β-methylbutyrate (HMB) bị giảm khi dùng cùng các thuốc ức chế mTOR như Rapamycin.

11 HMB có trong thực phẩm nào?

 HMB có thể được bổ sung thông qua chế độ ăn uống , một số loại thực phẩm giàu HMB có thể kể đến như: như măng tây, quả bơ, Bưởi, cá da trơn và súp lơ,...

12 Quá liều và xử lý

Một số nghiên cứu lâm sàng trên người sử dụng liều 6g HMB 1 ngày không gây ảnh hưởng đến hoạt động cơ thể. Tuy nhiên để HMB phát huy tác dụng tốt nhất nên sử dụng đúng liều theo khuyến cáo của nhà sản xuất. 

13 Tài liệu tham khảo

Gaea Marelle Miranda (đăng ngày 22 tháng 10 năm 2018), What is Beta-Hydroxy-Beta-Methylbutyrate?, Medical & Life Sciences. Truy cập ngày 10 tháng 05 năm 2025.

Chuyên gia WebMD, Hydroxymethylbutyrate (HMB), WebMD. Truy cập ngày 10 tháng 05 năm 2025.

Milan Holeček (đăng ngày 10 tháng 5 năm 2017), Beta‐hydroxy‐beta‐methylbutyrate supplementation and skeletal muscle in healthy and muscle‐wasting conditions, Pubmed. Truy cập ngày 10 tháng 05 năm 2025.