Curcumin

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Curcumin được sử dụng rộng rãi trong lâm sàng nhằm mục đích kháng khuẩn, chống viêm, chống oxy hóa, chữa lành vết thương và đặc biệt là tác dụng chống khối u ngày nay đang rất được quan tâm nghiên cứu. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Curcumin.

1 Curcumin là thuốc gì?

1.1 Nguồn gốc

Curcumin là thành phần chủ yếu của Curcuminoid, hợp chất tạo ra màu vàng cũng như hoạt tính sinh học cho cây Nghệ Vàng (Curcuma longa L.). 

Nghệ có nguồn gốc từ Đông Nam Á, nhưng ngày nay đã phổ biến trên toàn thế giới. Nghệ có lẽ phổ biến nhất ở Ấn Độ, nơi nó là một trong những gia vị chính trong thực phẩm, bột Cà Ri.

Nghệ Vàng đã được sử dụng phổ biến từ rất lâu trong thực phẩm cũng như trong y học, với mục đích tạo màu và phòng, điều trị một số bệnh như chống viêm loét dạ dày, chống oxy hóa, giải độc gan, hoạt tính kháng viêm nổi trội, và khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.

1.2 Đặc điểm hoạt chất Curcumin

Curcumin, còn được gọi là diferuloylmethane, là một phân tử pleiotropic cao có công thức phân tử là: C₂₁H₂₀O₆.

Danh pháp IUPAC: (1E,6E)-1,7-bis(4-hydroxy-3-methoxyphenyl)hepta-1,6-diene-3,5-dione.

Trọng lượng phân tử: 368,4 g/mol.

Công thức cấu tạo của Curcumin:

Curcumin là một beta-diketone là metan trong đó hai trong số các hydro được thay thế bằng các nhóm feruloyl. 

Trạng thái tồn tại của Curcumin: tinh thể hình kim màu vàng cam.

Curcumin không phân cực nên tan nhanh trong các dung môi hữu cơ như aceton, Ethanol, methanol, hexan...

Trong điều kiện thông thường, Curcumin có độ hòa tan và độ ổn định thấp, hầu như không tan trong nước ở pH acid hay trung tính nhưng tan trong kiềm.

2 Tác dụng hoạt chất Curcumin

2.1 Dược lực học

Tiêm tĩnh mạch 25 mg/kg trọng lượng cơ thể Curcumin cho chuột dẫn đến tăng lưu lượng mật lên 80 và 120%. Curcumin có thể gây tác dụng lợi mật bằng cách tăng bài tiết muối mật, cholesterol và bilirubin, cũng như tăng khả năng hòa tan mật.

Trong mô hình chuột bị viêm, chất Curcumin đã được chứng minh là có tác dụng ức chế sự hình thành phù nề.

Ở chuột đã được tiêm tế bào ung thư tuyến tiền liệt, sử dụng Curcumin làm giảm đáng kể mức độ tăng sinh tế bào, tăng đáng kể quá trình chết theo chương trình.

Các nhà nghiên cứu Bỉ báo cáo rằng chất Curcumin dùng đường uống có thể làm giảm kích thước khối u ung thư phổi ở chuột. Nhưng vì Curcumin có khả năng hòa tan và khả dụng sinh học kém, nên tác dụng của nó đối với các khối u ung thư phổi chỉ xảy ra khi dẫn xuất của nghệ được hòa tan thông qua liên kết với phân tử cyclodextrin (CD).

Curcumin ức chế kết tập tiểu cầu do axit arachidonic gây ra trong ống nghiệm.

Trong một nghiên cứu gần đây được công bố trên Viruses , các nhà nghiên cứu đã điều tra hiệu quả của Curcumin như một chất nhạy cảm với ánh sáng xanh trong liệu pháp quang động (PDT), và như một tác nhân dự phòng, điều trị chống lại hội chứng hô hấp cấp tính nặng do vi-rút corona 2 (SARS-CoV-2).

Ngoài ra, một số tác dụng khác của Curcumin đã được báo cáo như: Giảm triệu chứng viêm khớp, tăng cường sức khỏe và điều trị một số bệnh về mắt, có lợi cho thận, điều trị các triệu chứng hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi,... trong viêm mũi dị ứng...

2.2 Cơ chế tác dụng của Curcumin

Curcumin hoạt động như một chất làm sạch như gốc hydroxyl, anion superoxide và oxy đơn và ức chế quá trình peroxy hóa lipid cũng như tổn thương DNA do peroxide gây ra.

Curcumin làm trung gian cho tác nhân chống viêm mạnh và các hoạt động chống ung thư thông qua điều chỉnh các phân tử tín hiệu khác nhau. Nó ngăn chặn một số yếu tố chính trong các đường dẫn truyền tín hiệu tế bào thích hợp cho sự phát triển, biệt hóa và biến đổi ác tính; người ta đã chứng minh in vitro rằng Curcumin ức chế protein kinase, hoạt hóa c-Jun/AP-1, sinh tổng hợp prostaglandin, hoạt động và biểu hiện của enzyme cyclooxygenase (COX)-2.

2.3 Dược động học

Hấp thu: Curcumin thể hiện sự hấp thu kém qua đường tiêu hóa. Trong một nghiên cứu trên chuột, uống một liều duy nhất 2g Curcumin dẫn đến nồng độ trong huyết tương dưới 5 μg/mL, cho thấy khả năng hấp thu kém từ ruột.

Phân bố: Sau khi cho chuột uống chất Curcumin đánh dấu phóng xạ, hoạt tính phóng xạ đã được phát hiện trong gan và thận.

Chuyển hóa: 

• Ban đầu, Curcumin trải qua quá trình chuyển hóa đường ruột nhanh chóng để tạo thành Curcumin glucuronide và Curcumin sulfat thông qua liên hợp O. Các chất chuyển hóa khác được hình thành bao gồm tetrahydrocurcumin, hexahydrocurcumin và hexahydrocurcuminol thông qua quá trình khử. 
• Curcumin cũng có thể trải qua quá trình chuyển hóa lần thứ hai mạnh mẽ ở gan, nơi các chất chuyển hóa chính là glucuronide của tetrahydrocurcumin và hexahydrocurcumin, với axit dihydroferulic và một lượng nhỏ axit ferulic. Các chất chuyển hóa ở gan dự kiến ​​sẽ được bài tiết qua mật. Một số chất chuyển hóa Curcumin, chẳng hạn như tetrahydrocurcumin, vẫn giữ lại các đặc tính chống viêm và chống oxy hóa.

Thải trừ: Sau khi cho chuột uống Curcumin với liều 1 g/kg thể trọng, khoảng 75% liều dùng được bài tiết qua phân và chỉ có dấu vết của hợp chất được phát hiện trong nước tiểu. Khi cho chuột uống một liều duy nhất 400 mg Curcumin, khoảng 60% được hấp thu và 40% được bài tiết dưới dạng không đổi qua phân trong khoảng thời gian 5 ngày. Tiêm trong phúc mạc dẫn đến bài tiết phân 73% và bài tiết mật 11%.

3 Những ứng dụng trong lâm sàng của Curcumin

3.1 Ứng dụng

Curcumin ngày nay đã được ứng dụng vào chế biến, sản xuất các loại thực phẩm bổ sung Curcumin chẳng hạn như Curcumin dạ dày - là những thực phẩm bổ sung chứa Curcumin giúp hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, chống viêm và làm lành vết loét.

Ngoài ra, Curcumin còn được ứng dụng trong mỹ phẩm, giúp kháng khuẩn, hỗ trợ điều trị mụn, giảm hình thành sẹo, giúp mau lành vết thương trên da...

Trong y học cổ truyền, nghệ còn là dược liệu quan trọng trong nhiều bài thuốc có công dụng chữa bệnh hiệu quả hay là loại gia vị quan trọng trong nhiều nền ẩm thực như Ấn Độ hay các nước Đông Nam Á.

3.2 Chống chỉ định

Không dùng những sản phẩm chứa Curcumin cho người dị ứng với nghệ hay Curcumin.

4 Liều dùng - Cách dùng của Curcumin

4.1 Liều dùng 

Curcumin được coi là một phương pháp điều trị chưa được phê duyệt chỉ định cụ thể tại thời điểm này. Như vậy, không có tiêu chuẩn liều lượng Curcumin. Curcumin có thể được hấp thu thông qua các loại thực phẩm được tẩm bột nghệ, cũng như thông qua các chất bổ sung chế độ ăn uống có chứa nghệ và Curcumin. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn trước khi dùng bất kỳ chất bổ sung chế độ ăn uống nào.

Giá trị lượng Curcumin hàng ngày cho phép (ADI) đã được Cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu xác định là 0-3 mg mỗi kg trọng lượng cơ thể, hoặc khoảng 0-1,4 mg mỗi pound.

4.2 Cách dùng 

Các chế phẩm bổ sung có chứa Curcumin thường được sử dụng bằng đường uống còn các sản phẩm mỹ phẩm được sử dụng ngoài da.

Người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và không sử dụng các sản phẩm chứa Curcumin với mục địch khác ngoài chỉ dẫn của nhà sản xuất.

Với sản phẩm mỹ phẩm chứa nghệ hay Curcumin, bạn nên thử phản ứng dị ứng trên da trước khi sử dụng.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Acid Lactic là gì? Sử dụng như thế nào để hiệu quả nhất?

5 Tác dụng phụ của Curcumin

Có rất ít tác dụng phụ hoặc rủi ro sức khỏe được biết là có liên quan đến chất Curcumin. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu liên quan đến việc những người tham gia uống Curcumin liều lượng cực cao và sử dụng lâu dài, một số người đã báo cáo bị tiêu chảy, nhức đầu, buồn nôn và phân màu vàng hay nguy cơ loét.

Khi dùng để điều trị tại chỗ, Curcumin có nguy cơ gây kích ứng da.

6 Tương tác thuốc của Curcumin

Nếu bạn dùng bất kỳ loại thuốc nào thường xuyên, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng các chất bổ sung từ củ nghệ hay có chứa Curcumin. Chúng có thể tương tác với các loại thuốc như Aspirin, thuốc giảm đau NSAID, statin, thuốc tiểu đường, thuốc huyết áp và thuốc làm loãng máu.

Curcumin hay nghệ cũng có thể tương tác với các chất bổ sung làm giảm đông máu, như Bạch Quả, Nhân Sâm và tỏi.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Arbutin có tác dụng như thế nào cho làn da chúng ta?

7 Thận trọng khi sử dụng Curcumin

Cần thận trọng khi dùng nghệ hay sản phẩm có Curcumin cho những người đã biết là có sỏi mật. Nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng chất bổ sung nghệ thường xuyên nếu bạn có bất kỳ tình trạng bệnh lý nào, bao gồm bệnh túi mật hoặc thận, rối loạn chảy máu, tiểu đường hoặc các vấn đề về miễn dịch. 

Nghệ có khả năng làm tăng chảy máu, hãy ngừng dùng nghệ ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật.

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, không dùng các sản phẩm khi đã quá hạn hay sản phẩm đã bị hư hỏng, thay đổi thể chất...

Khi sử dụng các sản phẩm từ nghệ, nếu gặp các tác dụng nghi ngờ là tác dụng phụ, cần báo cho bác sĩ và ngưng sử dụng nếu cần.

Bảo quản các sản phẩm chứa Curcumin tại nơi khô ráo, tránh những nơi có độ ẩm và nhiệt độ cao, tránh xa tầm tay trẻ em.

8 Các câu hỏi thường gặp về hoạt chất Curcumin

8.1 Uống Curcumin nhiều có tốt không?

Tuy có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe đã kể trên, nhưng bạn không nên sử dụng lạm dụng các sản phẩm từ nghệ hay sản phẩm có chứa Curcumin bởi có thể gây kích thích tuyến thượng thận bài tiết chất kháng viêm cortisone nếu dùng quá liều.

Không nên sử dụng quá lượng ADI hàng ngày là 0-3 mg/kg, hoặc khoảng 0-1,4 mg/pound.

8.2 Phụ nữ có thai có dùng được Curcumin không?

Phụ nữ có thai không nên sử dụng bổ sung nghệ hay sản phẩm từ nghệ có chứa Curcumin do có khả năng sẽ khiến kích thích dạ con nếu dùng quá nhiều dẫn đến sinh non, sảy thai...

8.3 Phụ nữ cho con bú hay trẻ em có dùng được Curcumin không?

Do thiếu bằng chứng về sự an toàn của Curcumin, trẻ em và phụ nữ đang cho con bú chỉ nên sử dụng chất bổ sung nghệ nếu bác sĩ khuyên dùng.

9 Cập nhật thông tin về nghiên cứu mới của Curcumin

Phối hợp thảo dược có tác dụng điều trị viêm loét đại tràng thể hoạt:

Sự kết hợp thảo dược của Curcumin cộng với QingDai (CurQD) dường như có lợi cho bệnh nhân bị viêm loét đại tràng hoạt động (UC), với một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng sự kết hợp này gây ra sự thuyên giảm lâm sàng và dấu ấn sinh học.

Sự thuyên giảm lâm sàng xảy ra ở 41 bệnh nhân (46,5%), trong khi phản ứng lâm sàng được ghi nhận ở 53 bệnh nhân (60,2%). SCCAI (Chỉ số hoạt động viêm đại tràng lâm sàng đơn giản) trung vị giảm đáng kể, từ 7 điểm lúc ban đầu xuống 2 điểm khi kết thúc điều trị (p<0,0001).

Đáng chú ý, 7 trong số 26 bệnh nhân (26,9%) sử dụng corticosteroid lúc ban đầu đạt được sự thuyên giảm không có corticosteroid. Trong số 43 bệnh nhân được điều trị bằng sinh học/phân tử nhỏ, 39,5% đạt được sự thuyên giảm lâm sàng và 58,1% đạt được đáp ứng lâm sàng.

10 Các dạng bào chế phổ biến của Curcumin

Curcumin trong các sản phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng được bào chế dưới dạng viên nén sủi, viên nang, viên nén, bột, dung dịch hay siro...

Trong mỹ phẩm, Curcumin là thành phần trong các loại kem bôi trị sẹo, kem dưỡng, sữa rửa mặt, serum...

Một số sản phẩm chứa Curcumin trên thị trường có thể kể đến là: Viên Sủi Xương Khớp Suvicama, SCurma Fizzy, Jex Agood, Viên uống Crux, DHC Concentrated Turmeric, Cobutri, Zymcell, Novagel, Koras Dạ Dày, …

Hình ảnh:

11 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả: Chuyên gia Pubchem (Cập nhật: ngày 12 tháng 08 năm 2023). Curcumin, NCBI. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.
2. Tác giả: Chuyên gia Drugbank (Cập nhật: ngày 15 tháng 05 năm 2023). Curcumin, Drugbank. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.
3. Tác giả: Chuyên gia MIMS (Ngày đăng: ngày 20 tháng 05 năm 2023). Herbal combination works in treatment of active ulcerative colitis, MIMS. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.
4. Tác giả: R. Morgan Griffin (Ngày đăng: ngày 04 tháng 11 năm 2021). Turmeric (Curcumin), Webmd. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.
5. Tác giả: Chuyên gia WebMD (Ngày đăng: ngày 19 tháng 09 năm 2022). Health Benefits of Curcumin, Webmd. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.
6. Tác giả: Lauretta Ihonor (Ngày đăng: ngày 13 tháng 09 năm 2012). Solubilized curcumin shrinks lung tumors in mice, news-medical. Truy cập ngày 21 tháng 08 năm 2023.