Citrulline

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Citrulline được sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích điều trị tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng. Trong bài viết bày, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về hoạt chất này.

1 Tổng quan về hoạt chất Citrulline

1.1 Citrulline là gì ?

Ornithine, Citrulline và Arginine là ba axit amin trong chế độ ăn uống trong chu trình urê. Dùng citrulline làm tăng nồng độ arginine trong huyết tương và cải thiện quá trình tái chế amoniac và chuyển hóa oxit nitric. Do đó, citrulline có thể hữu ích trong các tình huống liên quan đến oxit nitric, chẳng hạn như hoạt động thể thao, sức khỏe mạch máu và rối loạn cương dương. Có rất ít loại thực phẩm có lượng citrulline hữu ích, nhưng dưa hấu là một ngoại lệ đáng chú ý. Hai dạng citrulline phổ biến nhất là L-citrulline và citrulline malate.

1.2 Đặc điểm hoạt chất Citrulline 

CTCT: C6H13N3O3

Citrulline là một axit amin. Nó được tạo ra từ ornithine và carbamoyl phosphate trong một trong những phản ứng trung tâm trong chu trình urê . Nó cũng được sản xuất từ ​​arginine như một sản phẩm phụ của phản ứng được xúc tác bởi họ NOS. Tên của nó có nguồn gốc từ citrullus, từ tiếng Latin có nghĩa là dưa hấu, từ đó nó được phân lập lần đầu tiên.

2 Tác dụng của Citrulline là gì ?

2.1 Dược lực học

Citrulline là một axit amin không thiết yếu và là tiền chất của arginine. Các chất bổ sung citrulline đã được khẳng định là có tác dụng thúc đẩy mức năng lượng, kích thích hệ thống miễn dịch và giúp giải độc amoniac (một loại độc tố tế bào). L-citrulline được tạo ra từ L-ornithine và carbamoyl phosphate trong một trong những phản ứng trung tâm trong chu trình urê . Nó cũng được sản xuất từ ​​L-arginine là sản phẩm phụ của phản ứng được xúc tác bởi enzyme NO synthase. L-citrulline, tuy là một axit amin nhưng không tham gia vào quá trình tổng hợp protein và không phải là một trong những axit amin được mã hóa bởi DNA. Mặc dù citrulline không thể kết hợp với protein trong quá trình tổng hợp protein, nhưng một số protein được biết là có chứa citrulline như một axit amin. Những dư lượng citrulline này được tạo ra bởi một họ enzyme gọi là peptidylarginine deiminase (PAD), giúp chuyển đổi axit amin arginine thành citrulline. Các protein có chứa dư lượng citrulline bao gồm protein cơ bản myelin (MBP), fillagrin và một số protein histone.

2.2 Cơ chế tác dụng 

L-citrulline được chuyển đổi thành L-arginine nhờ argininosuccine synthase. L-arginine lại chịu trách nhiệm về tác dụng điều trị của citrulline. Nhiều hoạt động của L-arginine , bao gồm cả các hoạt động chống xơ vữa động mạch có thể có của nó, có thể được giải thích bằng vai trò của nó là tiền chất của oxit nitric hoặc NO. NO được sản xuất bởi tất cả các mô của cơ thể và đóng vai trò rất quan trọng trong hệ tim mạch, hệ miễn dịch và hệ thần kinh. NO được hình thành từ L-arginine thông qua enzyme nitric oxit synthase hoặc synthetase (NOS), và tác dụng của NO chủ yếu được trung gian bởi guanylate 3',5'-cycle hoặc GMP tuần hoàn. NO kích hoạt enzyme guanylate cyclase, xúc tác cho quá trình tổng hợp GMP tuần hoàn từ guanosine triphosphate hoặc GTP . GMP tuần hoàn được chuyển hóa thành axit guanylic nhờ enzyme GMP tuần hoàn phosphodiesterase. NOS là một enzyme chứa heme có một số trình tự tương tự như cytochrome P-450 reductase.

3 Chỉ định - Chống chỉ định của Citrulline

3.1 Chỉ định

Citrulline được sử dụng để bổ sung dinh dưỡng, cũng như để điều trị tình trạng thiếu hụt hoặc mất cân bằng trong chế độ ăn uống.

3.2 Chống chỉ định

Không dùng trong bất kỳ trường hợp nào mẫn cảm với hoạt chất thuốc.

4 Những ứng dụng trong lâm sàng của Citrulline

Mặc dù citrulline cần thiết cho chu trình urê nhưng nó cũng có một số lợi ích khác. Một trong những lợi ích lớn nhất liên quan đến axit amin là nó thúc đẩy quá trình giãn mạch, mở rộng mạch máu.

L-citrulline có thể giúp tăng cường L-arginine, giúp tăng cường sản xuất oxit nitric. Oxit nitric hỗ trợ thư giãn mạch máu, cho phép nhiều máu chảy qua cơ thể bạn. Một số nghiên cứu cho thấy điều này có thể giúp ích cho những người bị rối loạn cương dương. Một nghiên cứu nhỏ cho thấy một nửa số nam giới dùng chất bổ sung L-citrulline đã cải thiện 8,3% điểm số rối loạn cương dương so với những người dùng giả dược. 

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ giữa hàm lượng arginine và citrulline thấp và nguy cơ trầm cảm cao hơn. Một nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa rối loạn lưỡng cực và mức độ oxit nitric giảm. Nghiên cứu dường như gợi ý rằng việc tăng citrulline và arginine có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm. 

5 Liều dùng - Cách dùng của Citrulline

Để bổ sung L-citrulline cho sức khỏe tuần hoàn hoặc để giảm bớt chứng rối loạn cương dương, hãy uống 2.000 mg citrulline, ba lần một ngày trong bữa ăn, với tổng liều hàng ngày là 6.000 mg. Tuy nhiên, L-citrulline không cần phải dùng trong bữa ăn.

Để bổ sung cho sức khỏe tuần hoàn bằng chất bổ sung citrulline malate, hãy dùng 1,76 g malate citrulline cho mỗi 1 gam citrulline mà bạn thường dùng.

Để bổ sung L-citrulline nhằm nâng cao thành tích thể thao, hãy uống 6.000 – 8.000 mg citrulline malate khoảng một giờ trước khi tập luyện. Vào những ngày bạn không tập thể dục, có thể chia thành liều lượng nhỏ hơn.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Arginine: Điều trị tăng amoniac huyết thanh - Dược thư Việt Nam 2022

6 Tác dụng không mong muốn của Citrulline

Mặc dù sự an toàn của việc bổ sung lâu dài với liều cao citrulline cần được nghiên cứu thêm, những nghiên cứu cho đến nay cho thấy rằng nó được dung nạp tốt ở hầu hết các cá nhân. Không giống như arginine và ornithine, citrulline liều cao dường như không gây khó chịu cho đường tiêu hóa.

7 Tương tác thuốc của Citrulline

Citrulline có thể tương tác với một số loại thuốc. Nếu dùng thuốc ức chế phosphodiesterase-5 để điều trị rối loạn cương dương, dùng citrulline có thể khiến huyết áp giảm quá thấp, dẫn đến hạ huyết áp. Tác dụng tương tự có thể xảy ra nếu phối hợp dùng thuốc điều trị huyết áp cao hoặc thuốc nitrat cho bệnh tim.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Captopril: Thuốc điều trị tăng huyết áp, suy tim - Dược thư Quốc Gia 2022

8 Thận trọng khi sử dụng Citrulline

Nhìn chung, Citrulline là chất bổ sung được coi là an toàn. Tuy nhiên, trong các trường hợp phụ nữ mang thai và cho con bú nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng do chưa có đủ bằng chứng chứng minh tính an toàn của hoạt chất khi sử dụng.

9 Tiềm năng điều trị của Citrulline như một chất bổ sung Arginine: Đánh giá dược lý lâm sàng

Bổ sung arginine đã cho thấy hứa hẹn là một lựa chọn điều trị an toàn để cải thiện sự điều hòa oxit nitric (NO) nội sinh trong các bệnh tim mạch liên quan đến rối loạn chức năng nội mô. Trong các nghiên cứu lâm sàng ở người lớn, L-arginine, một axit amin nội sinh, đã được báo cáo là cải thiện chức năng tim mạch trong bệnh tăng huyết áp, tăng huyết áp phổi, tiền sản giật, đau thắt ngực và hội chứng MELAS (bệnh não ty thể, nhiễm axit lactic và các cơn giống như đột quỵ). L-citrulline, tiền chất tự nhiên của L-arginine, có khả dụng sinh học cao hơn L-arginine vì nó tránh được quá trình chuyển hóa lần đầu qua gan và có thời gian lưu thông lâu hơn. Mặc dù chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng nhưng arginine/citrulline có tiềm năng điều trị to lớn đối với một số bệnh nguy hiểm đến tính mạng ở trẻ em. Tuy nhiên, sự phát triển lâm sàng tối ưu của arginine hoặc citrulline ở trẻ em đòi hỏi nhiều thông tin hơn về dược động học và mối quan hệ phơi nhiễm-đáp ứng ở độ tuổi thích hợp và tình trạng bệnh liên quan. Bài viết này tóm tắt các nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng về arginine/citrulline ở cả người lớn và trẻ em, bao gồm cả thông tin dược động học hiện có. Dược lý học của arginine/citrulline bị nhiễu bởi một số yếu tố cụ thể của bệnh nhân chẳng hạn như sự thay đổi của arginine/citrulline cơ bản do độ tuổi phát triển và tình trạng bệnh. Các nghiên cứu dược động học hiện có không đủ để đưa ra thiết kế tối ưu cho các nghiên cứu lâm sàng, đặc biệt ở trẻ em.

10 Các dạng bào chế phổ biến của Citrulline

Citrulline được bào chế ở dạng viên nén, viên nang, hoặc dạng dung dịch uống, dung dịch thuốc nhỏ mắt... với các hàm lượng khác nhau tùy thuộc vào dạng đơn lẻ hoặc phối hợp với các loại hoạt chất khác nhau.

Một số sản phẩm phổ biến chứa Citrulline trên thị trường như: Stimol, Logpatat, Regatonic, Kichmen 1h, Nutricost L-Citrulline Malate 2:1 Powder...

11 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Jahidur Rashid và cộng sự, ngày đăng báo năm 2020. Therapeutic Potential of Citrulline as an Arginine Supplement: A Clinical Pharmacology Review, PubMed. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2023.
2. Được viết bởi chuyên gia của PubChem. Citrulline, PubChem. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2023.