Crom (Chromium)

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Crom được sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích hỗ trợ giúp ổn định đường huyết thông qua cải thiện sử dụng Insulin, giúp hỗ trợ hạ Cholesterol máu,...Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Crom.

1 Tổng quan về hoạt chất Crom

1.1 Lịch sử ra đời

Năm 2001, Ban Thực phẩm và Dinh dưỡng (FNB) của Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia đã coi Crom là một chất dinh dưỡng thiết yếu dựa trên tác dụng của nó đối với hoạt động của Insulin. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây đã gợi ý rằng mặc dù Crom có thể có lợi ích với lượng dược lý (ví dụ: hàng trăm mcg), nhưng nó không phải là khoáng chất thiết yếu vì sự vắng mặt hoặc thiếu hụt Crom không tạo ra những bất thường có thể đảo ngược khi bổ sung Crom. FNB đã không đánh giá Crom kể từ năm 2001. Đến năm 2014, Hội đồng Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu  u về Sản phẩm Ăn kiêng, Dinh dưỡng và Dị ứng đã kết luận rằng không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy Crom là một chất dinh dưỡng thiết yếu và do đó, việc đưa ra các khuyến nghị về lượng Crom tiêu thụ là không phù hợp.

1.2 Mô tả hoạt chất Crom 

CTCT: Cr.

Trạng thái: là một chất rắn màu xám rất cứng với ánh kim loại, không mùi, điểm nóng chảy 3452 độ F, không tan trong nước.

Khối lượng riêng của Crom: 7,2 g/cm3.

2 Tác dụng dược lý của hoạt chất Crom

2.1 Dược lực học

Crom thường ở dạng Crom 3+ được tìm thấy trong nhiều thực phẩm. Crom cũng tồn tại dưới dạng Crom hóa trị sáu (+6), một sản phẩm phụ độc hại của thép không gỉ và các quy trình sản xuất khác. Ở đây tập trung hoàn toàn vào Crom hóa trị ba. cũng tồn tại. Crom tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa Protein, Lipid, Carbohydrate thông qua việc tăng cường hoạt động Insulin.

Crom có trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm thịt, sản phẩm ngũ cốc, trái cây, rau, quả hạch, gia vị, men bia, bia và rượu vang.

2.2 Cơ chế tác dụng 

Mặc dù cơ chế chính xác của hoạt động tham gia chuyển hóa vẫn chưa được xác định, nhưng các nhà khoa học đã đề xuất rằng Crom giúp tạo thành Chrommodulin thông qua gắn với Oligopeptide để kích hoạt Insulin. Crom cũng có thể có tác dụng chống oxy hóa.

2.3 Dược động học

Chuyển hóa: Trong máu, hầu hết Crom liên kết với protein huyết tương, đặc biệt là transferrin và chỉ khoảng 5% là không liên kết. Crom tích tụ chủ yếu ở gan, lá lách, mô mềm và xương.

Thải trừ: Qua nước tiểu. Do đó, nồng độ Crom trong nước tiểu là một chỉ số tốt về sự hấp thụ Crom. 

3 Chỉ định - Chống chỉ định của Crom

3.1 Chỉ định

Ổn định đường máu.

Người thiếu Crom.

Hạ Cholesterol máu.

3.2 Chống chỉ định

Người mẫn cảm với Crom.

4 Những ứng dụng trong lâm sàng của Crom

Rối loạn dung nạp Glucose và bệnh tiểu đường

Vì Crom có ​​thể làm tăng tác dụng của Insulin nên các nghiên cứu đã kiểm tra xem việc tăng lượng Crom tiêu thụ có thể làm giảm nguy cơ rối loạn dung nạp glucose hay không.

Nhiều thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát đã đánh giá tác dụng của chất bổ sung Crom thường ở liều dược lý (ví dụ: hàng trăm mcg) ở những người không mắc bệnh tiểu đường hoặc không dung nạp glucose hoặc mắc bệnh tiểu đường. Một trong những nghiên cứu can thiệp thường được trích dẫn nhiều nhất về tác dụng của việc bổ sung Crom đối với bệnh tiểu đường loại 2 là một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng năm 1997. Thử nghiệm đã chỉ định 180 người trưởng thành từ 35–65 tuổi mắc bệnh tiểu đường loại 2 nhận 100 mcg Crom (dưới dạng Crom Picolinate), 500mcg Crom hoặc giả dược hai lần mỗi ngày trong bốn tháng. Ở cả 2 và 4 tháng, những người tham gia nhận 1.000 mcg/ngày Crom có ​​nồng độ glucose huyết thanh lúc đói thấp hơn đáng kể so với những người dùng giả dược hoặc 200 mcg/ngày Crom. Ví dụ, sau 4 tháng, nồng độ glucose huyết thanh lúc đói trung bình là 7,1 mmol/L (128 mg/dL) ở nhóm nhận 1.000 mcg/ngày Crom và 8,8 mmol/L (159 mg/dL) ở những người dùng giả dược. Nồng độ glucose huyết thanh trung bình sau thử thách 75 g glucose cũng thấp hơn đáng kể ở cả 2 và 4 tháng ở những người nhận 1.000 mcg/ngày Crom (10,5 mmol/L [189 mg/dL] sau 4 tháng so với 12,3 mmol/L [222 mg/dL] đối với giả dược). So với giả dược, cả 200 mcg và 1, 000 mcg/ngày Crom cũng làm giảm đáng kể nồng độ Insulin lúc đói ở cả 2 và 4 tháng, cũng như nồng độ Insulin sau thử thách glucose. Cuối cùng, nồng độ hemoglobin A1c (HbA1c) thấp hơn đáng kể sau 4 tháng ở những người tham gia nhận 200 mcg/ngày Crom (trung bình 7,5%) hoặc 1.000 mcg/ngày Crom (trung bình 6,6%) so với những người dùng giả dược (trung bình 8,5%). HbA1c là một biện pháp hiệu quả để kiểm soát lượng đường trong máu vì nó phản ánh những thay đổi lâu dài về lượng đường trong máu [ 6%) so với những người dùng giả dược (có nghĩa là 8,5%). HbA1c là một biện pháp hiệu quả để kiểm soát lượng đường trong máu vì nó phản ánh những thay đổi lâu dài về lượng đường trong máu [ 6%) so với những người dùng giả dược (có nghĩa là 8,5%). HbA1c là một biện pháp hiệu quả để kiểm soát lượng đường trong máu vì nó phản ánh những thay đổi lâu dài về lượng đường trong máu.

Một số nghiên cứu sau đó sử dụng các liều lượng Crom khác nhau đã có những phát hiện không nhất quán. Một đánh giá năm 2019 về kiểm soát Crom và đường huyết bao gồm 8 phân tích tổng hợp và đánh giá có hệ thống về tổng số 58 thử nghiệm lâm sàng. Các thử nghiệm kéo dài từ 3 tuần đến 6 tháng và sử dụng 1,28 đến 1.000 mcg Crom mỗi ngày. Dạng được sử dụng thường xuyên nhất là Crom Picolinate, tiếp theo là men chứa Crom và Crom clorua. Nhìn chung, khi được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ trợ, Crom làm giảm nhẹ mức đường huyết lúc đói và HbA1c ở những người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên vẫn chưa khẳng định rõ ràng. Các tác giả của một đánh giá năm 2016 về việc bổ sung Crom ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 đã đưa ra kết luận tương tự, lưu ý rằng không đủ cơ sở để khuyến nghị bổ sung Crom cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 và việc bổ sung Crom không giúp điều chỉnh đường huyết ở những người khỏe mạnh.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng các phản ứng đối với việc bổ sung Crom có ​​thể khác nhau và các chất bổ sung có nhiều khả năng mang lại lợi ích cho những người bị kháng Insulin nặng hơn và kiểm soát đường huyết kém hơn. Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên ở 137 người tham gia ở độ tuổi 30–70 mắc bệnh tiểu đường loại 2, việc bổ sung 1.000 mcg Crom (dưới dạng Crom Picolinate) hàng ngày trong 24 tuần không ảnh hưởng đáng kể đến độ nhạy Insulin, mức đường huyết lúc đói hoặc giá trị HbA1c so với giả dược. Tuy nhiên, một số người tham gia đã đáp ứng với việc bổ sung Crom và những người này có độ nhạy Insulin thấp hơn đáng kể (3,98 so với 5,91 mg/kg khối lượng không béo/phút) và đường huyết lúc đói cao hơn (8,5 so với 6,7 mmol/L [153 so với 121 mg/dL]) và HbA1c (7,57 so với 6,29%) so với những người không đáp ứng.

Các nhà sản xuất tiếp thị rộng rãi chất bổ sung Crom ở Hoa Kỳ cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, FDA chỉ cho phép yêu cầu sức khỏe đủ điều kiện sau đây đối với các chất bổ sung chế độ ăn uống Crom Picolinate:

"Một nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng Crom Picolinate có thể làm giảm nguy cơ kháng Insulin, và do đó có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, FDA kết luận rằng sự tồn tại của mối quan hệ như vậy giữa Crom Picolinate và kháng Insulin hoặc loại 2 bệnh tiểu đường rất không chắc chắn".

Trong hướng dẫn về bệnh tiểu đường năm 2010, Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ đã kết luận rằng vì các nghiên cứu chưa chứng minh chắc chắn rằng bổ sung Crom có ​​lợi cho những người mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì nên hiệp hội không thể khuyến nghị bổ sung như vậy. Tương tự, hiệp hội đã kết luận trong tuyên bố vị trí năm 2015 rằng không đủ bằng chứng để hỗ trợ việc sử dụng thường xuyên các chất bổ sung có chứa Crom và các vi chất dinh dưỡng khác để kiểm soát đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường. Nghiên cứu bổ sung là cần thiết để xác định xem các nhóm dân số cụ thể (ví dụ: nguồn gốc dân tộc, tình trạng béo phì, độ nhạy Insulin cơ bản và sử dụng thuốc) có thể có nhiều khả năng được hưởng lợi từ việc bổ sung Crom hơn những người khác hay không.

Hội chứng chuyển hóa

Hội chứng chuyển hóa là một nhóm các yếu tố nguy cơ—béo bụng, mức chất béo trung tính cao, mức cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL; “tốt”) thấp, tăng huyết áp và mức đường huyết lúc đói cao—làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ. Kháng Insulin là một thành phần không thể thiếu của tình trạng này và là mục tiêu điều trị tiềm năng cho các can thiệp chế độ ăn uống đối với hội chứng chuyển hóa. Một nghiên cứu tiến cứu trên 3.648 người trưởng thành trong độ tuổi 20–32 cho thấy nồng độ Crom ban đầu ở móng chân có liên quan tỷ lệ nghịch với tỷ lệ mắc hội chứng chuyển hóa trong 23 năm theo dõi. Vì những lý do này, một số nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng chất bổ sung Crom có ​​thể có lợi cho những người mắc hội chứng chuyển hóa.

Chỉ có một vài thử nghiệm lâm sàng về việc bổ sung Crom cho hội chứng chuyển hóa đã được tiến hành. Một trong những thử nghiệm này bao gồm 63 người trưởng thành từ 18 đến 75 tuổi mắc hội chứng chuyển hóa đã nhận được 500 mcg Crom Picolinate hoặc giả dược hai lần mỗi ngày trong 16 tuần. So với giả dược, bổ sung Crom làm tăng đáng kể phản ứng Insulin cấp tính với glucose nhưng không ảnh hưởng đến mức HbA1c, độ nhạy Insulin hoặc các biện pháp chuyển hóa glucose khác. Bổ sung Crom cũng không ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể hoặc lipid huyết thanh.

Tương tự, trong một thử nghiệm lâm sàng năm 2018 trên 70 người trưởng thành (tuổi trung bình 58) mắc hội chứng chuyển hóa và rối loạn dung nạp glucose, việc bổ sung 300 mcg Crom hàng ngày (200mcg vào bữa sáng và 100mcg vào bữa tối, dưới dạng men Crom) trong 24 tuần cũng không gây ra tác dụng phụ. ảnh hưởng đến mức đường huyết lúc đói, HbA1c, vòng eo, huyết áp hoặc mức lipid.

Nhìn chung, nghiên cứu hạn chế cho thấy rằng chất bổ sung Crom không mang lại lợi ích đáng kể cho những người mắc hội chứng chuyển hóa.

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

PCOS là một rối loạn nội tiết phổ biến ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nó được đặc trưng bởi vô sinh, béo phì, rối loạn lipid máu, cường androgen và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch. Do kháng Insulin thường là thành phần trung tâm của PCOS nên các nghiên cứu đã điều tra việc sử dụng chất bổ sung Crom ở những người mắc PCOS để giúp duy trì kiểm soát đường huyết và giảm mức lipid.

Bốn đánh giá hệ thống gần đây và phân tích tổng hợp các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đã xem xét tác động của chất bổ sung Crom đối với các dấu hiệu và triệu chứng của PCOS. Một phân tích bao gồm 7 thử nghiệm với tổng số 351 người tham gia sử dụng Crom (dưới dạng Crom Picolinate) ở mức 200 mcg đến 1.000 mcg mỗi ngày trong 8 đến 24 tuần. Bổ sung Crom không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu lúc đói, tổng testosterone, dehydroepiandrosterone, hormone kích thích nang trứng hoặc nồng độ hormone luteinizing. Tuy nhiên, Crom đã làm giảm đáng kể chỉ số khối cơ thể (BMI) 2,37 kg/m 2 và mức Testosterone tự do 0,52 pg/mL so với giả dược; nó cũng làm giảm đáng kể mức Insulin lúc đói xuống 0,33 milli-IU/mL.

Một đánh giá hệ thống khác và phân tích tổng hợp năm thử nghiệm ngẫu nhiên kéo dài 8 tuần đến 6 tháng bao gồm tổng cộng 268 phụ nữ mắc PCOS đã so sánh bổ sung Crom (200−1.000 mcg/ngày, chủ yếu là Crom Picolinate) với giả dược hoặc metformin. Việc bổ sung Crom không có tác dụng đáng kể đối với nồng độ Insulin lúc đói hoặc độ nhạy Insulin, nhưng dữ liệu từ hai thử nghiệm cho thấy rằng nó đã làm giảm đáng kể khả năng kháng Insulin. Ngoài ra, một thử nghiệm được đưa vào tổng quan cho thấy việc bổ sung Crom đã cải thiện đáng kể chức năng tế bào beta. Các tác giả kết luận rằng mức độ ảnh hưởng của Crom là nhỏ và không chắc chắn về mặt lâm sàng. Tương tự như vậy, một phân tích tổng hợp khác và một tổng quan hệ thống đã đưa ra những phát hiện khác nhau.

Nhìn chung, bằng chứng về việc liệu bổ sung Crom có ​​làm giảm nguy cơ PCOS hay có lợi cho phụ nữ mắc bệnh này hay không vẫn chưa thống nhất nên khó đưa ra kết luận chắc chắn. Các nghiên cứu bổ sung với đủ cỡ mẫu và thời gian trong các quần thể được xác định rõ là cần thiết.

Rối loạn lipid máu

Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa tình trạng Crom kém và mức cholesterol trong máu tăng cao. Do đó, các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng việc bổ sung Crom có ​​thể cải thiện nồng độ lipid trong máu. Các nghiên cứu đã xem xét khả năng này ở nhiều quần thể khác nhau, bao gồm cả những người bị suy giảm dung nạp glucose, tiểu đường hoặc PCOS.

Trong một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên ở 71 người tham gia (tuổi trung bình 54,1 tuổi) mắc bệnh tiểu đường loại 2 được kiểm soát kém (HbA1c ít nhất là 7%), việc bổ sung 600 mcg/ngày Crom Picolinate trong 4 tháng không ảnh hưởng đến cholesterol toàn phần, HDL, thấp. - mức cholesterol lipoprotein mật độ (LDL; “xấu”), hoặc chất béo trung tính so với giả dược. Tuy nhiên, một thử nghiệm kéo dài 8 tuần ở 40 phụ nữ mắc PCOS ở độ tuổi 18–40 cho thấy 200mcg/ngày Crom dưới dạng Crom Picolinate làm giảm đáng kể lượng chất béo trung tính trong huyết thanh so với giả dược (–19,2 so với +8,3 mg/dL) và mức cholesterol toàn phần (–15,3 so với –0,6 mg/dL). Kết quả nghiên cứu với liều bổ sung Crom cao hơn cũng chưa được thống nhất.

Nhìn chung, các phân tích tổng hợp kiểm tra tác động của việc bổ sung Crom ở những người mắc bệnh tiểu đường và PCOS cho thấy không có thay đổi đáng kể nào về mức cholesterol toàn phần và cholesterol LDL. Tuy nhiên, một số người đã chỉ ra rằng việc bổ sung Crom làm tăng mức cholesterol HDL lên 1,73–4,64 mg/dL và giảm mức chất béo trung tính xuống 11,71–26,57 mg/dL.

Nghiên cứu bổ sung là cần thiết để xác định xem việc bổ sung Crom có ​​bất kỳ tác dụng đáng kể nào về mặt lâm sàng đối với chứng rối loạn lipid máu hay không.

Trọng lượng và khối lượng cơ nạc

Vì Crom có ​​thể khuếch đại hoạt động của Insulin nên một số nhà khoa học đã đề xuất rằng việc bổ sung Crom có ​​thể làm giảm lượng glucose chuyển hóa thành chất béo và tăng tổng hợp protein, do đó, tăng khối lượng cơ. Một số nghiên cứu sơ bộ cũng chỉ ra rằng chất bổ sung Crom có ​​thể làm giảm lượng thức ăn ăn vào, mức độ đói và thèm chất béo. Do đó, bổ sung Crom đã được đề xuất để vừa tăng cường giảm cân vừa cải thiện thành phần cơ thể bằng cách giảm mỡ cơ thể và tăng khối lượng cơ nạc; ảnh hưởng của nó đối với những kết quả này đã được đánh giá trong một số thử nghiệm lâm sàng.

Một phân tích năm 2019 bao gồm 21 thử nghiệm đo lường tác động của việc bổ sung Crom đối với các chỉ số nhân trắc học trong tổng số 1.316 người tham gia từ trên 18 tuổi thừa cân, béo phì. Thời gian thử nghiệm dao động từ 9 đến 24 tuần và liều lượng Crom là 200 đến 1.000 mcg mỗi ngày. Hầu hết các thử nghiệm sử dụng Picolinate Crom và những thử nghiệm khác sử dụng men làm giàu Crom hoặc nicotinate Crom. Những người tham gia dùng chất bổ sung Crom giảm cân nhiều hơn đáng kể, 0,75 kg, so với những người dùng giả dược và cũng giảm đáng kể 0,40 kg/m2 chỉ số BMI và tỷ lệ mỡ cơ thể, 0.68%, so với giả dược. Các chất bổ sung Crom không có tác dụng đáng kể đối với chu vi vòng eo hoặc tỷ lệ eo-hông.

Hai đánh giá hệ thống và phân tích tổng hợp khác có kết quả tương tự, cũng như đánh giá Cochrane năm 2013. Các tác giả của tổng quan Cochrane lưu ý rằng hiệu quả của việc bổ sung Crom đối với trọng lượng cơ thể là “sự phù hợp lâm sàng gây tranh cãi” và chất lượng tổng thể của bằng chứng là thấp.

Nhìn chung, nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung Crom, chủ yếu ở dạng Crom Picolinate, làm giảm trọng lượng cơ thể và tỷ lệ mỡ cơ thể ở mức độ rất nhỏ, nhưng có ý nghĩa thống kê. Những tác dụng này ít có ý nghĩa lâm sàng.

5 Liều dùng - Cách dùng của Crom

5.1 Liều dùng của Crom

5.2 Cách dùng của Crom

Crom thường dùng theo đường uống.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Điều trị đái tháo đường tuýp I, II với Insulin

6 Tác dụng không mong muốn của Crom

Không có tác dụng phụ nào liên quan đến việc hấp thụ nhiều Crom từ thực phẩm hoặc chất bổ sung.

Người mắc bệnh thận và gan có thể dễ bị tác dụng phụ do hấp thụ nhiều Crom. Theo các báo cáo trường hợp cá biệt, chất bổ sung Crom có thể gây giảm cân, thiếu máu, giảm tiểu cầu, rối loạn chức năng gan, suy thận, tiêu cơ vân, viêm da và hạ đường huyết.

Dùng Crom 200-1000mcg, tối đa 2 năm có thể gây:

• Đau đầu.
• Khó chịu dạ dày.
• Thay đổi tâm trạng.
• Mất ngủ.

7 Tương tác thuốc của Crom

Insulin: Bị tăng độ nhạy cảm, khiến nguy cơ hạ đường huyết tăng.

Metformin và các loại thuốc trị tiểu đường khác: Kết quả từ một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung Crom có thể làm giảm lượng đường trong máu. Do đó, các chất bổ sung Crom có thể có tác dụng phụ với metformin hoặc các loại thuốc trị đái tháo đường khác và do đó có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết.

Levothyroxine: Một nghiên cứu nhỏ cho thấy dùng chất bổ sung Crom Picolinate cùng lúc với Levothyroxine (được sử dụng để điều trị chứng suy giáp) làm giảm sự hấp thụ levothyroxine trong hơn 6 giờ.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Kiểm soát đường huyết với Metformin

8 Thận trọng khi sử dụng Crom

Trong thời gian dùng Crom cần:

Hạn chế đồ uống có cồn.

Thực phẩm, đồ uống nhiều natri, chất béo bão hòa, đường.

Dùng đúng lượng chỉ định.

9 Tài liệu tham khảo

Chuyên gia của NIH (Ngày đăng 2 tháng 6 năm 2022). Chromium, NIH. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2023

Chuyên gia của Pubchem. Chromium, Pubchem. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2023