Sâm Siberia (Eleutherococcus senticosus)

Sâm Siberia được biết là loại dược liệu dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm, thiếu máu và viêm khớp dạng thấp.Trong bài viết này. Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về loại Sâm này.

1 Giới thiệu về Sâm Siberia

Sâm Siberia có tên khoa học là Eleutherococcus senticosus, còn được gọi là eleuthero.

Mặc dù tên của nó, nó hoàn toàn khác với nhân sâm Mỹ (Panax quinquefolius) và nhân sâm châu Á (Panax ginseng) và có các thành phần hóa học hoạt động khác nhau. Các hoạt chất trong nhân sâm Siberi, được gọi là eleutherosides, có thể kích thích hệ thống miễn dịch.

1.1 Đặc điểm thực vật 

Nhân Sâm Siberi là một loại cây bụi có nguồn gốc từ Viễn Đông mọc cao từ 3 đến 10 feet. Lá của nó được gắn vào thân chính bằng các cành dài. Cả cành và thân đều có gai bao phủ. Hoa, màu vàng hoặc tím, mọc thành cụm hình ô, và biến thành quả mọng đen, tròn vào cuối mùa hè. Bản thân gốc hóa gỗ, màu nâu, nhăn nheo và xoắn lại.

1.2 Đặc điểm phân bố

Sâm Siberi được sử dụng trong nhiều thế kỷ ở các nước phương Đông, bao gồm cả Trung Quốc và Nga. 

Trong dân tộc học Trung Quốc và Nga, việc sử dụng nó là theo kinh nghiệm, bởi vì mọi người thường tin rằng nó là một loại thuốc chữa bách bệnh giúp kéo dài tuổi thọ, có tác dụng hữu ích trong việc điều trị chứng mệt mỏi về thể chất. 

1.3 Thu hái và chế biến

Nhân sâm Siberi có sẵn ở dạng chiết xuất lỏng, chiết xuất rắn, bột, viên nang và viên nén, và dưới dạng rễ khô hoặc cắt để làm trà.

Chất lượng của nhiều chất bổ sung thảo dược, bao gồm cả nhân sâm Siberi, có thể khác nhau rất nhiều. Các thử nghiệm đối với các sản phẩm thương mại tuyên bố có chứa nhân sâm Siberi cho thấy có tới 25% không có loại thảo mộc nào. Thêm vào đó, nhiều loại đã bị nhiễm các chất không được đánh dấu trên nhãn. Mua nhân sâm Siberi và tất cả các sản phẩm thảo dược từ các nhà sản xuất có uy tín. 

2 Thành phần hóa học

Rễ của E. senticosus là nguồn phenol, được gọi là eleutherosides (dẫn xuất của lignan, coumarin và phenylpropanoids), Flavonoid (hyperin, Rutin, afzelin, quercetin và kaempferol), axit phenolic, axit triterpenic và anthocyanin. Các hợp chất được phân lập từ quả thuộc về eleutherosides (eleutherosides B và E), flavonoid, axit phenolic và tinh dầu (0,3%, v/dw). Quả khô dùng làm thực phẩm rất giàu Ca, Mg, Mn, Zn và Cu. Trong lá, flavonoid (quercetin, quercitrin và rutin) đã được xác định.

Các hợp chất hóa học và hoạt động sinh học của thực vật phụ thuộc vào vùng địa lý của sự tăng trưởng. 

3 Tác dụng của Sâm Siberi

Từ lâu, quả sâm siberi đã được sử dụng như một thành phần của rượu lên men, lá như một loại thuốc bổ, như một loại đồ uống chức năng được bán trên thị trường để giảm tổn thương gan và đẩy nhanh quá trình giải độc rượu.

Hiện nay, ở Trung Quốc, chiết xuất Ethanol của rễ là một chất bổ sung sức khỏe phổ biến cho người yếu, các bệnh liên quan đến viêm nhiễm (thấp khớp, trĩ) và liệt dương. Có thông tin cho rằng, trong Thế vận hội Olympic, các cầu thủ của Liên Xô Cũ đã tăng kỷ lục sau khi sử dụng các sản phẩm từ rễ E. senticosus. Theo các nghiên cứu trước đây của Załuski, quả của loài đó được trồng ở Ba Lan, đóng vai trò là chất chống oxy hóa, chất kích thích quá trình chết theo chương trình trong các dòng tế bào bạch cầu.

Các chế phẩm từ rễ của E. senticosus được dùng trong trường hợp suy nhược và mệt mỏi, chẳng hạn như trong thời kỳ dưỡng bệnh. 

Một nghiên cứu cho thấy những người cao tuổi dùng nhân sâm Siberi có sức khỏe tâm thần và hoạt động xã hội tốt hơn sau 4 tuần điều trị so với những người dùng giả dược. Nhưng sau 8 tuần, những lợi ích bắt đầu tiêu tan.

Nhân sâm Siberi thường được cho là cải thiện thành tích thể thao và tăng sức mạnh cơ bắp. Trong khi một số nghiên cứu đã tìm thấy kết quả tích cực, thì những nghiên cứu khác lại phát hiện ra rằng nhân sâm Siberi không có tác dụng.

4 Tác dụng không mong muốn khi sử dụng Sâm Siberi

Eleuthero có thể an toàn khi sử dụng trong tối đa 3 tháng. Eleuthero thường được dung nạp tốt. Các tác dụng phụ có thể bao gồm tiêu chảy , đau bụng và nhức đầu . Không có đủ thông tin đáng tin cậy để biết liệu eleuthero có an toàn khi sử dụng lâu hơn 3 tháng hay không.

5 Sử dụng Sâm Siberi

Không sử dụng sâm với trẻ em.

Đối với người lớn, nhân sâm Siberi có nhiều dạng và thường được kết hợp với các loại thảo mộc và chất bổ sung khác cho những trường hợp như mệt mỏi và tỉnh táo. Để tìm đúng liều lượng cho bạn, hãy nói chuyện với một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có kinh nghiệm.

Đối với các tình trạng mãn tính, chẳng hạn như mệt mỏi hoặc căng thẳng, có thể dùng nhân sâm Siberi trong 3 tháng, sau đó nghỉ 3 đến 4 tuần. KHÔNG dùng nhân sâm Siberi mà không có sự giám sát của bác sĩ.

6 Một số tương tác có thể xảy ra khi dùng cùng với các sản phẩm khác

Nếu bạn đang được điều trị bằng bất kỳ loại thuốc nào sau đây, bạn không nên sử dụng nhân sâm Siberi mà chưa có sự cho phép và góp ý của bác sĩ

6.1 Thuốc chống đông máu (thuốc làm loãng máu)

Nhân sâm Siberi có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt nếu bạn đã dùng thuốc làm loãng máu như Aspirin, warfarin (Coumadin) hoặc Clopidogrel (Plavix).

6.2 Corticosteroid (chẳng hạn như prednisone)

Nhân sâm Siberi có thể tương tác với steroid.

6.3 Digoxin

Nhân sâm Siberi có thể làm tăng nồng độ Digoxin trong máu, một loại thuốc dùng để điều trị bệnh tim. Điều này có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.

6.4 Thuốc trị tiểu đường

Nhân sâm Siberi có thể làm giảm lượng đường trong máu, làm tăng nguy cơ hạ đường huyết hoặc lượng đường trong máu thấp.

6.5 Lithium

Nhân sâm Siberi có thể khiến cơ thể khó loại bỏ lithium hơn, nghĩa là mức độ cao nguy hiểm có thể tích tụ.

6.6 Các loại thuốc khác

Nhân sâm Siberi có thể tương tác với các loại thuốc bị gan phân hủy. Nếu bạn dùng các loại thuốc này, hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng nhân sâm Siberi.

6.7 Thuốc ức chế hệ thống miễn dịch

Nhân sâm Siberi có thể tăng cường hệ thống miễn dịch và có thể tương tác với các loại thuốc dùng để điều trị bệnh tự miễn dịch hoặc thuốc dùng sau khi cấy ghép nội tạng.

6.8 Thuốc an thần

Nhân sâm Siberi có thể làm cho tác dụng của thuốc an thần mạnh hơn, đặc biệt là thuốc an thần. Thuốc an thần là thuốc, bao gồm cả pentobarbital, được sử dụng để điều trị chứng mất ngủ hoặc co giật.

7 Một số lưu ý khi sử dụng Sâm Siberi

Việc sử dụng các loại thảo mộc là một cách tiếp cận lâu đời để tăng cường cơ thể và điều trị bệnh. Tuy nhiên, các loại thảo mộc có các thành phần có thể gây ra tác dụng phụ và tương tác với các loại thảo mộc, chất bổ sung hoặc thuốc khác. Vì những lý do này, các loại thảo mộc nên được sử dụng cẩn thận, dưới sự giám sát của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có trình độ trong lĩnh vực y học thực vật.

Nhân sâm Siberi thường được coi là an toàn khi sử dụng theo chỉ dẫn. Tuy nhiên, những người bị huyết áp cao, ngưng thở khi ngủ, chứng ngủ rũ, bệnh tim, bệnh tâm thần như hưng cảm hoặc tâm thần phân liệt, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú và những người mắc bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh Crohn, không nên dùng nhân sâm Siberi. .

Phụ nữ có tiền sử ung thư nhạy cảm với estrogen hoặc u xơ tử cung nên hỏi bác sĩ trước khi dùng nhân sâm Siberi vì nó có thể hoạt động giống như estrogen trong cơ thể.

Một số tác dụng phụ có thể bao gồm:

• Lú lẫn
• Buồn ngủ
• Đau đầu
• Huyết áp cao (tăng huyết áp)
• Mất ngủ
• Nhịp tim không đều
• Chảy máu cam
• Nôn mửa

8 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả chuyên gia của Mountsinai.org. Siberian ginseng, Mountsinai.org. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2023.
2. Tác giả Daniel Załusk và cộng sự, ngày đăng báo năm 2016. Phytochemical Content and Pharma-Nutrition Study on Eleutherococcus senticosus Fruits Intractum, pmc. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2023.