Rùm Nao (Mọt - Mallotus philippinensis (Lam.) Muell. - Arg.)
0 sản phẩm
Dược sĩ Thùy Dung Dược sĩ lâm sàng
Ước tính: 1 phút đọc, Ngày đăng:
Nếu phát hiện nội dung không chính xác, vui lòng phản hồi thông tin cho chúng tôi tại đây
| Phân loại khoa học | |
|---|---|
| Giới(regnum) | Plantae (Thực vật) Tracheophyta (Thực vật có mạch) Angiospermae (Thực vật có hoa) Eudicots (Thực vật hai lá mầm thật sự) Rosids (nhánh hoa Hồng) |
| Bộ(ordo) | Malpighiales (Sơ ri) |
| Họ(familia) | Euphorbiaceae (Thầu dầu) |
| Danh pháp hai phần (Tên khoa học) | |
Mallotus philippinensis (Lam.) Muell. - Arg. | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
Mallotus multiglandulosa (Blume) Reichb.f. et Zoll. | |
Rùm nao thuộc dạng cây nhỡ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 5 đến 10 mét. Những cành khi còn non có phủ một lớp lông mềm và phấn có màu gỉ Sắt, những cành già có màu xám đen. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.
1 Giới thiệu
Tên khoa học: Mallotus philippinensis (Lam.) Muell. - Arg.
Tên đồng nghĩa: Mallotus multiglandulosa (Blume) Reichb.f. et Zoll.
Tên gọi khác: Mọt, Cánh kiến, Cây thuốc sán.
Họ thực vật: Euphorbiaceae (Thầu Dầu).
1.1 Đặc điểm thực vật
Rùm nao thuộc dạng cây nhỡ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 5 đến 10 mét. Những cành khi còn non có phủ một lớp lông mềm và phấn có màu gỉ sắt, những cành già có màu xám đen.
Lá cây mọc so le, phiến lá có hình bầu dục hoặc hình trứng, gốc lá tròn, chiều dài mỗi phiến lá khoảng từ 5 đến 10cm, chiều rộng từ 3 đến 5cm, đầu lá thuôn nhọn, mép lá nguyên, mặt trên của lá nhẵn, mặt dưới có phủ một lớp lông nhỏ màu trắng và những tuyến nhỏ lấm tấm. Trên phiến lá có 3 gân lá mọc tỏa ra từ gốc lá, cuống dài có màu gỉ sắt, phủ một lớp lông và hai tuyến ở giáp phiến lá, những lá non có màu hồng tím, lá kèm sớm rụng.
Hoa có kích thước nhỏ, mọc đơn tính khác gốc, cụm hoa mọc thành bông ở đầu cành.
Quả nang, có dạng hình cầu, vỏ ngoài phủ đầy lông và tuyến nhỏ có màu đỏ.
Hạt hình trứng, có màu đen.
Mùa hoa quả từ tháng 3 đến tháng 4.
Dưới đây là hình ảnh cây Rùm nao:
1.2 Thu hái và chế biến
Bộ phận dùng: Lông tiết và lông che chở ở quả.
Thời điểm thu hái: Khi quả chín.
Chế biến: Quả chín sau khi hái về sẽ cho vào rây, xoa và rây nhẹ thu được một loại bột có màu đỏ, không có mùi vị.
Ngoài ra, rễ và vỏ thân cũng được dùng.
1.3 Đặc điểm phân bố
Chi Mallotus Lour. tại nước ta có 36 loài, phân bố rộng rãi ở nhiều nơi bao gồm cả vùng núi, đồng bằng, trung du và hải đảo.
Rùm nao có nguồn gốc ở Ấn Độ, Malaysia, các nước thuộc khu vực nhiệt đới của Nam Á và Đông Nam Á.
Rùm nao là loài ưa sáng, có khả năng chịu hạn, sinh trưởng và phát triển được trên nhiều loại đất khác nhau, cây thường mọc ở những khu rừng thứ sinh, đồng, trảng cây bụi hoặc các khu vực nương rẫy. Rùm nao có thể mọc lẫn trong các lùm bụi quanh làng ở khu vực đồng bằng. Rùm nao là loài ra hoa quả nhiều hàng năm, cây tái sinh tự nhiên từ hạt, phần gốc còn lại sau khi chặt vẫn có khả năng tái sinh.
2 Thành phần hóa học
Phần lông bao quanh quả có chứa:
- Rottlerin chiếm 10%.
- 4-hydroxy rottlerin.
- 3,4-dihydroxy rottlerin.
Các phần còn lại của quả chứa isoalorotlerin và một số thành phần khác.
Các thành phần khác đã được phân lập bao gồm phenol, diterpenoid, steroid, Flavonoid, cardenolide, triterpenoid, coumarin, isocoumarin và nhiều hợp chất khác, đặc biệt là phenol; tức là bergenin, mallotophilippinens, rottlerin và isorottlerin đã được phân lập, xác định và báo cáo các hoạt động sinh học thú vị như kháng khuẩn, chống oxy hóa, kháng vi-rút, độc tính tế bào, chống oxy hóa, chống viêm, hoạt động điều hòa miễn dịch ức chế protein chống lại tế bào ung thư.
Hạt của cây có chứa dầu béo, vỏ và lá chứa malotanin A và malotanin B.
Rễ cây chứa chất nhuộm màu đỏ.
3 Tác dụng của cây Rùm nao
3.1 Tác dụng dược lý
Cây Rùm nao cho thấy tác dụng tẩy, khi dùng ở liều cao có thể gây nôn, tác dụng này có được là do trong thành phần có chứa rottlerin và isorotilerin.
Rùm nao còn cho thấy tác dụng ức chế rõ rệt trên succinic dehydrogenase của sán dây, các hoạt chất còn giúp làm săn và làm tan sỏi, ngoài ra, Rùm nao cũng cho thấy tác dụng làm giảm khả năng sinh sản ở chuột cống trắng và chuột lang cái. Các tác dụng này có tính tạm thời, sau khi ngừng thuốc thì động vật trở về trạng thái bình thường.
Hoạt chất cho thấy tác dụng chống sinh sản là rottlerin, có độc với một số động vật như ếch, giun, nòng nọc, cá. Cao cồn của cây Rùm nao có tác dụng kháng khuẩn khi nghiên cứu trên tụ cầu vàng. Cao cồn 50 độ chiết từ quả của cây Rùm nao có tác dụng làm hạ đường huyết khi nghiên cứu trên chuột cống trắng đồng thời gây giãn hồi tràng cô lập ở chuột lang, chống ung thư, ức chế sự sinh trưởng của carcinom dạng biểu bì mũi - họng trên người nuôi cấy.
Nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ quả Rùm nao an toàn và hiệu quả trong việc chữa lành vết thương và tác dụng chữa lành dường như là do giảm tổn thương mô do gốc tự do tạo ra, thúc đẩy tác dụng chống oxy hóa và lắng đọng Collagen nhanh hơn theo bằng chứng sinh hóa và mô học.
3.2 Công dụng theo Y học cổ truyền
Nhân dân mới sử dụng vỏ thân để chữa bệnh bằng cách cạo bỏ vỏ ngoài, rửa sạch, thái nhỏ đem phơi khô, sắc cùng 200ml nước cho đến khi còn 50ml, uống 1 lần mỗi ngày trong trường hợp bị tiêu chảy. Liều dùng hàng ngày được khuyến cáo là 6-12g. Tác dụng này của Rùm nao có được là do trong vỏ có chứa tanin, có thể phối hợp cùng với vỏ cây Thanh mai theo lượng bằng nhau để chữa nước tiểu màu vàng.
Nhân dân Ấn Độ sử dụng Rùm nao để làm thuốc tẩy sán, dùng được cho người và cả động vật bằng cách dùng lông tuyến bao quanh quả với liều 2-6g, trộn cùng mật hoặc sữa, ngày uống 2 lần, mỗi lần cách nhau nửa giờ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, thuốc có độc do đó khi dùng cần phải thận trọng.
Bột lông quả có thể dùng ngoài bằng cách trộn với Dầu Vừng trong trường hợp bị ghẻ, nấm da, hắc lào, herpes.
Trường hợp bị đau dạ dày mạn tính, khó tiểu, có thể dùng 50g vỏ cây Rùm nao giã nát, ngâm với 100ml nước tròng 1 giờ, hớt bọt nổi lên trên và uống mỗi ngày 1 lần, liên tục trong 1 tuần. Bã Thuốc có thể dùng lại. Bột quả trộn với sữa bò còn được dùng để làm thuốc trợ tim.
Nhân dân Nepal sử dụng cây Rùm nao để làm thuốc bằng cách dùng quả bỏ hạt sau đó giã nát, uống 2-3g quả với bơ và mật, mỗi ngày uống 2 lần, liên tục trong 2-5 ngày trong trường hợp bị giun đặc biệt là nhiễm sán dây.
Dịch ép vỏ cây dùng được trong trường hợp bị tiêu chảy.
4 Tài liệu tham khảo
Tác giả Đỗ Huy Bích và cộng sự. Cây Thuốc Và Động Vật Làm Thuốc ở Việt Nam tập 2. Mọt, trang 289-290. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
Tác giả Đỗ Tất Lợi. Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam. Cây Rùm Nao trang 174-175. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
Tác giả Mayank Gangwar và cộng sự (Ngày đăng tháng 7 năm 2014). Mallotus philippinensis Muell. Arg (Euphorbiaceae): Ethnopharmacology and Phytochemistry Review, NCBI. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
Tác giả Mayank Gangwar và cộng sự (Ngày đăng tháng 4 năm 2015). Mallotus philippinensis Muell. Arg fruit glandular hairs extract promotes wound healing on different wound model in rats, PubMed. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
