Rắn Biển

Rắn biển thuộc nhóm động vật có nọc độc, có đặc điểm và cấu tạo thích nghi với đời sống ở biển. Rắn biển có rất nhiều công dụng, đặc biệt chữa các bệnh về xương khớp rất hiệu quả. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Rắn biển.

1 Giới thiệu về Rắn biển

Rắn biển còn được gọi là Đẻn, Đẻn biển, Đen, Hèo, tên tiếng Anh là Sea snake, thuộc họ Rắn biển - Hydrophiidae

Các nhà nghiên cứu đã khám phá và thống kê nhiều loài rắn biển thuôc nhiều chi khác nhau với trữ lượng rất lớn, trong đó chỉ có vài loài được dùng làm thuốc phổ biến như đẻn cơm, đẻn khoanh, đẻn vết.

2 Rắn biển hay con đẻn biển có độc không?

Rắn biển thuộc nhóm đông vật có nọc độc, có đặc điểm và cấu tạo thích nghi với đời sống ở biển. Thân nhỏ, thon dài 1 -2 m hoặc hơn, có vảy, dẹt bên ở phần sau, đuôi hoàn toàn dẹt như cái mái chèo. Đầu nhỏ phủ các phiến sùng, lỗ mũi nằm ở trên miệng có nắp dậy ngăn nước không lọt được vào khoang mũi.

Răng có nọc độc nằm ở hàm trên, nọc rất độc có thể làm chết người. 

2.1 Những loài rắn biển độc nhất thế giới

Trong những loài rắn biển độc nhất thế giới phải kể tới rắn biển Belcher, chúng có thể giết chết hàng ngàn người chỉ với vài miligram nọc độc

3 Mô tả rắn biển

Dưới đây là những mô tả sơ bộ về ba loài rắn biển được dùng làm thuốc: đẻn cơm, đẻn khoanh và đẻn vết

3.1 Đẻn cơm

Đẻn cơm có tên khoa học là Lapemis hardwicki Gray

Chúng có thân to dày, dài khoảng 1 m. Đầu đẻn cơm khá rộng, lưng của chúng có màu vàng lục, nhạt và có rất nhiều vạch ngang ( hay khoanh) màu lục sẫm có thể bao quanh thân thành các vòng tròn 

3.2 Đẻn khoanh

Tên khoa học của loài này là Hydrophis cyanocinctus Daudin.

Thân chúng dài hơn đẻn cơm, có thể dài gần 2 m, màu trắng đục hoặc lục vàng, các khoanh màu đen không bao hết thân 

3.3 Đẻn vết

Đẻn vết tên khoa học là Hydrophis ornatus Gray.

Thân đẻn vết hình trụ, tròn, dài khoảng 1 - 1,5 m. Lưng có màu xám hoặc trắng nhạt, các khoanh sẫm màu xếp sít nhau không bao quanh bụng. Bụng đẻn vết có màu vàng nhạt đến trắng. 

4 Rắn biển ở Việt Nam

Trên thế giới, rắn biển được nghiên cứu có 16 chi và khoảng 50 loài, phân bố ở vùng biển nhiệt đới thuộc Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.

Rắn biển ở Việt Nam có 13 loài thường gặp phân bố trải dài cả nước, nhiều nhất là ở phía đông vịnh Bắc Bộ và vùng biển Vũng Tàu

Rắn biển ăn cá và đẻ con. 

Khi khai thác rắn biển, thường kết hợp cả đánh bắt cá và những hải sản khác cho một mẻ lưới kéo

5 Bộ phận sử dụng

Có thể sử dụng thịt rắn biển, mật rắn biển hay nọc rắn biển

Chế biến thịt rắn biển: Ta sơ chế rắn sạch sẽ sau khi bắt về, rồi cố định phần đầu rắn, cầm đuôi kéo căng thân rắn và rạch một đường từ cổ đến đuôi rắn, loại bỏ phủ tạng của rắn biển, giữ lại phần thịt và mỡ. Sau đó, rửa sạch máu bằng cồn 90 độ, đem ngâm rượu hoặc làm khô để bảo quản.

6 Thành phần hoá học 

Thịt rắn biển chứa protid và nhiều acid amin gần giống với acid amin của rắn hổ mang và nhiều loại rắn độc khác. Đó là Arginin, cystin, Cystein, glycin, isoleucin, hydroxyprolin, leucin, lycin, histidin, acid glutamic, threonin, tyrosin, valin...

So với rắn trên cạn, rắn biển có thêm các acid amin là arginin, glycin và hydroxyprolin.

Mật rắn biển có acid mật và nhiều chất khác.

7 Rắn biển ăn được không?

Thịt rắn biển được đánh giá là ăn khá ngon. Nhiều nơi ăn thịt rắn biển như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc... Ruột rắn biển có thể cho lợn ăn.

8 Công dụng

Về mặt y học, thịt rắn biển có vị mặn, tính ấm, có tác dụng chống viêm rõ rệt đã được nghiên cứu trên thực nghiệm.

Rắn biển có thể chữa viêm đa khớp dạng thấp, thoái hoá cột sống, viêm thần kinh tọa dùng dưới dạng ngâm rượu và không gây tác dụng phụ. Ngoài ra còn giúp bệnh nhân ăn ngon, ngủ tốt, tăng cân.

Cách dùng khác là lấy thịt và cả xương rắn biển sấy khô, đem tán thành bột rồi tạo thành viên để uống. Có thể dùng trong thời gian dài để đạt hiệu quả.

Máu rắn nhiều ngư dân còn dùng để chữa đau lưng, đau xương.

Mật rắn biển có vị hơi ngọt, đắng, có tác dụng chống viêm, an thần, gây ngủ. 

Nọc rắn biển rất độc, dùng để nghiên cứu các chế các dạng thuốc khác nhau, chế huyết thanh kháng nọc rắn 

Mỡ rắn biển đem rán có thể dùng ngoài da chữa vết bỏng

9 Tài liệu tham khảo

• Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 2 (Xuất bản năm 2006). Rắn biển trang 1195 - 1197, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 2. Truy cập ngày 15 tháng 07 năm 2023.