Long Nhãn (Dimocarpus longan)

Long nhãn được biết đến khá phổ biến với công dụng trị suy nhược thần kinh, suy giảm trí nhớ và mệt mỏi tâm thần. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về Long nhãn.

1 Giới thiệu về cây Long nhãn

Tên gọi khác của Long nhãn là Nhãn, tên khoa học của loài này là Dimocarpus longan Lour. (Euphoria longan (Lour.) Steud.), họ Bồ hòn.

1.1 Đặc điểm thực vật

Thân cây cao từ 5-10 mét, cành non có lông. Lá kép lông chim, thường gồm 3-5 đôi lá chét mọc xen kẽ nhau. Hoa xếp thành từng chùm ở đầu và nách lá. Quả tròn, bao phủ bởi một lớp vỏ mỏng, áo hạt màu trắng, bên trong chứa hạt đen lớn.

1.2 Thu hái và chế biến

Cây Long nhãn có nhiều bộ phận được sử dụng như Áo hạt - Arillus Longan (nhãn nhục, cơm quả), hạt - Semen Longan và lá - Folium Longan. Dân thu hái quả để phơi hoặc sấy khô và sau đó lấy cùi quả.

1.3 Đặc điểm phân bố

Giống cây này có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng ở đồng bằng bằng hạt hoặc trồng từ cành chồi. Nó phổ biến ở miền Nam Trung Quốc, Đông Nam Á và Ấn Độ và được rất ưa chuộng trong mùa hè vì quả của nó rất ngon.

2 Thành phần hóa học

Áo hạt của quả nhãn chứa các chất dinh dưỡng như Vitamin A, B, acid amin, saccharose và Glucose. Vỏ quả cũng chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe như phenol (bao gồm acid gallic và corilagin), Flavonoid (bao gồm quercetin và các hợp chất liên quan) và các chất chống oxy hóa khác. Hạt của quả nhãn cũng chứa nhiều thành phần như tinh bột, chất béo, lignan, Saponin và tanin. Trong khi đó, lá của cây nhãn cũng có chứa nhiều flavonoid (bao gồm quercetin và quercitrin) và tannin.

3 Long nhãn sấy khô có tác dụng gì?

3.1 Ăn nhãn có tốt không?

Các chất trong Long nhãn như axit gallic, corilagin và axit ellagic được phát hiện có khả năng chống oxy hóa cao và ức chế sự phát triển một số loại nấm gây bệnh. Hạt nhãn cũng được biết đến là nguồn giàu các hợp chất phenolic chống oxy hóa, nhưng đặc biệt axit ellagic có khả năng gây độc tế bào đối với tế bào ung thư, không ảnh hưởng tới tế bào nguyên bào sợi phổi của người bình thường. Điều này cho thấy Long nhãn có thể có tác dụng trong việc ngăn ngừa một số bệnh liên quan đến sự oxy hóa và ung thư.

Nhãn tươi giàu vitamin C, có tác dụng tốt cho sức khỏe. Một khẩu phần nhãn cung cấp đủ vitamin C cho một ngày. Hình dáng và hương vị độc đáo của nhãn có thể kích thích sự thèm ăn và khiến bạn ăn nhiều trái cây hơn. Ăn nhiều loại trái cây cung cấp nhiều chất dinh dưỡng.

3.1.1 Sức khoẻ mô

Vitamin C là yếu tố quan trọng cho sức khỏe mô và giúp lành vết thương. Nó còn giúp tạo ra Collagen, chất dẻo dai cho cơ thể và giữ cho răng và lợi khỏe mạnh.

3.1.2 Bảo vệ tim mạch

Vitamin C có thể giúp bảo vệ tim mạch bằng cách giảm xơ cứng động mạch. Bổ sung vitamin C không hiệu quả trong việc này, nên cần cung cấp từ nguồn thực vật như nhãn để đạt hiệu quả tốt hơn. Các nghiên cứu đang tiếp tục khám phá tác dụng của vitamin C đối với sức khỏe tim mạch.

3.1.3 Ổn định huyết áp

Nhãn có nhiều Kali giúp kiểm soát huyết áp, tuy nhiên hầu hết người Mỹ chỉ tiêu thụ một nửa lượng khuyến nghị của chất dinh dưỡng này. Sự mất cân bằng này có thể là một nguyên nhân gây huyết áp cao và tăng nguy cơ đột quỵ. Việc bổ sung kali vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

3.2 Tác dụng của vị thuốc long nhãn theo y học cổ truyền

3.2.1 Tính vị, tác dụng

Trong dược liệu Đông y, Long nhãn được coi là có tính bình, vị ngọt và không độc hại.

3.2.2 Tác dụng của long nhãn

Áo hạt được sử dụng để điều trị các triệu chứng như suy nhược thần kinh, suy giảm trí nhớ và mệt mỏi tâm thần. Rễ được sử dụng để điều trị bệnh bạch đới và thống phong. Lá của nó có tác dụng giảm cảm sốt. Ngoài ra, hạt cũng được sử dụng để điều trị các triệu chứng như đau dạ dày và mụn nhọt.

4 Tác hại của nhãn, những người không nên an nhãn

Nhãn là loại quả nóng, tăng nhiệt trong cơ thể, gây mụn, táo bón và tích tụ chất độc. Trẻ em không nên ăn nhãn nguyên quả để tránh nguy cơ hóc. Phụ nữ mang thai và người bị bệnh tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ nên hạn chế ăn nhãn. Người bị mụn cũng nên kiêng ăn nhiều nhãn. Người béo phì nên hạn chế ăn nhiều nhãn vì quả này có chứa đường. Tuy nhiên, nhãn có nhiều chất dinh dưỡng và có tác dụng tăng cường sức khỏe da nếu được sử dụng đúng cách.

5 Bài thuốc từ cây Long nhãn

5.1 Trị suy nhược thần kinh, mệt mỏi và yếu sinh lý

Dùng phương pháp ngâm long nhãn 500g trong 2 lít rượu trắng trong 2 tháng và uống 1 chén nhỏ mỗi ngày.

5.2 Trị lo âu, mất ngủ hoặc hay quên

Dùng một số loại thuốc bao gồm long nhãn 30g, táo nhân 3g, Đương Quy 3g, Viễn Chí 3g, chích Cam Thảo 8g, Mộc Hương 15g, Nhân Sâm 15g, Hoàng Kỳ 30g và Phục Thần 30g. Tất cả các thành phần này được ngâm rượu và uống 2 chén nhỏ trước bữa ăn.

6 Tài liệu tham khảo

1. Nhận thức cây thuốc và dược liệu (Xuất bản năm 2021). Long nhãn trang 74 - 75, Nhận thức cây thuốc và dược liệu. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2023.
2. Tác giả Poonam Sachdev (Đăng ngày 09 tháng 09 năm 2023). Health Benefits of Longan, PubMed. Truy cập ngày 20 tháng 03 năm 2023.