Hương Nhu Trắng (Ocimum gratissimum L.)

Hương nhu trắng được sử dụng để điều trị các bệnh khác nhau như tiểu đường, ung thư, viêm, thiếu máu, tiêu chảy, đau và nhiễm nấm và vi khuẩn. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về loại thảo dược này.

1 Hương Nhu Trắng là cây gì ?

Hương Nhu trắng, còn được gọi là É trắng, É lá lớn (Ocimum gratissimum L.), thuộc họ Hoa môi.

Hương nhu trắng là một loại cây thân thảo lâu năm phổ biến và có khả năng thương mại với mùi thơm rất mạnh, được sử dụng như một chất tạo hương vị tự nhiên, gia vị hoặc rau trong chế biến cá, thịt, súp và món hầm. Nó cũng được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị một số bệnh như ho, viêm phổi, sốt, viêm, thiếu máu, tiêu chảy, đau và nhiễm nấm và vi khuẩn.

1.1 Đặc điểm thực vật

Cây bụi nhỏ, cao khoảng 1,5-2,5 m. Thân xanh, tiết diện vuông, hóa gỗ ở gốc, có nhiều lông ở phần non. Lá mọc đối, hình trứng thuôn nhọn, dài 5-10cm, rộng 3-6 cm, gốc thuôn hẹp, có lông ở 2 mặt, mép có răng cưa; cuống dài 2,5-5cm. Hoa mọc thành xim co ở đầu cành hay kẽ lá, hoa màu trắng xếp thành những vòng tròn sát nhau trên cụm hoa, mỗi vòng có 5-6 hoa, cuống hoa phủ đầy lông, đài hoa dài 5mm, có lông; tràng hoa có cánh khía răng tròn ở mép, nhị 4, vượt ra ngoài tràng. Quả bế tư, hình cầu, màu nâu, mặt ngoài sần sùi, ngâm trong nước có chất nhầy trương nở. Toàn cây phủ lông trắng mịn, có mùi thơm.

1.2 Đặc điểm phân bố 

Hương nhu trắng là một loại cây bụi lâu năm và có mùi thơm được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới như Brazil, Ấn Độ, Việt Nam, Rwanda, Nigeria, Cameroon, Togo, In Côte d'Ivoire, Kenya, Bénin và Nam Phi.

Họ Hoa Môi chủ yếu được phân loại là gia vị, thảo mộc và các biến thể thơm khác. Họ Lamiaceae bao gồm 236 chi và 7200 loài dây leo, cây bụi và cây gỗ được tìm thấy trên toàn cầu. Chi Húng Quế - Ocimum bao gồm khoảng 60 loài, hầu hết được tìm thấy ở Châu Phi.

1.3 Thu hái và Chế biến

Hương nhu trắng có thể thu hái toàn cây trừ rễ - Herba Ocimi Gratissimi. Có thể thu hái toàn cây khi đang ra hoa, hay một số hoa đã kết quả. Dùng tươi hay phơi khô dùng dần đều được.

2 Thành phần hóa học

Toàn cây có tinh dầu khoảng 0,6-0,8% tương tự tinh dầu Hương nhu tía. Thành phần tinh dầu thay đổi theo các chủng hóa học phân bố ở các vùng khác nhau trên thế giới. Ở Việt Nam, tinh dầu Hương nhu chủ yếu có eugenol 45 - 70%, methyl eugenol 20%... Ở một số nơi khác, cấu tử chính trong tinh dầu Hương nhu trắng có thể là thymol, citral, ethyl cinnamat, methyl cinnamat, geraniol, linalool hay sesquiterpen. Ngoài ra, cây còn chứa flavonoid, Saponin, tannin…

3 Tác dụng dược lý của Hương Nhu Trắng

3.1 Chống oxy hóa

Các đặc tính chống oxy hóa và chống viêm đã được coi là những lợi ích trị liệu của hương nhu trắng. Chiết xuất lá của nó đã được chứng minh là có chứa các vitamin chống oxy hóa như alpha-tocopherol và axit ascorbic. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng flavonoid và phenol bảo vệ chống lại tổn thương tế bào do stress oxy hóa gây ra. Flavonoid và phenol phát huy tác dụng chống viêm và chống oxy hóa thông qua nhiều cơ chế khác nhau, chẳng hạn như loại bỏ các gốc tự do, thải Sắt các ion kim loại hoặc ngăn chặn hệ thống enzyme tạo ra các gốc tự do.

Sự hiện diện của saponin, terpenoid, glycoside và alkaloid trong chiết xuất nước của hương nhu trắng có thể góp phần hơn nữa vào các hoạt động chống viêm và chống oxy hóa của nó.

3.2 Chống nhiễm trùng

Trong y học cổ truyền, hương nhu trắng được sử dụng để điều trị các tình trạng đau. Trong các loại đau, tác dụng chống nhiễm trùng của cây và hai trong số các thành phần hoạt tính của nó (eugenol và myrcene) đã được nghiên cứu về chứng đau do viêm và thần kinh. 

3.3 Giảm lượng đường trong máu

Lá é có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu và rất được khuyên dùng cho bệnh nhân tiểu đường. Nó thực hiện điều này bằng cách bảo vệ các đảo nhỏ của tuyến tụy sản xuất Insulin khỏi bị hư hại.

3.4 Bảo vệ sức khỏe răng miệng

Lá hương nhu trắng có khả năng chống lại vi khuẩn trong miệng và làm giảm hơi thở có mùi. Nó cũng ngăn ngừa và chống sâu răng. Nó cũng có tác dụng chống viêm họng.

3.5 Cải thiện thị lực và thị giác

Nhờ hàm lượng Vitamin A trong lá é, nó giúp chống lại bệnh xerophthalmia. Xerophthalmia là tình trạng khô bất thường của kết mạc và giác mạc của mắt, với tình trạng viêm và hình thành nếp nhăn, thường liên quan đến tình trạng thiếu vitamin A.

3.6 Khả năng sinh sản

Lá é cũng được sử dụng để tăng cường và chữa các vấn đề về khả năng sinh sản. Nó đảm bảo sức khỏe tối ưu của cả hệ thống sinh sản nam và nữ. Các hợp chất như epigenin, fenkhona và eugenol hỗ trợ cương cứng dương vật có trong lá mùi. Hợp chất Eugenol có tác dụng diệt nấm gây ra dịch tiết âm đạo.

4 Công dụng của Hương Nhu Trắng theo Y học cổ truyền

4.1 Tính vị - Tác dụng

Hương nhu trắng có vị the, mùi thơm, tính ấm; có tác dụng phát hãn giải biểu, khư phong lợi thấp, tán ứ chỉ thống.

4.2 Công dụng của Hương Nhu Trắng

Cũng dùng như Hương nhu tía làm thuốc giải cảm, làm ra mồ hôi. Đặc biệt là cây thường được trồng nhiều lấy lá cất tinh dầu có mùi thơm như tinh dầu Đinh Hương, là nguồn nguyên liệu chiết eugenol dùng trong nha khoa.

Ở Vân Nam (Trung Quốc), cây được dùng trị phong hàn cảm mạo, vị phúc trưởng thống, tiêu hoá bất lương, trường viêm phúc tả, đòn ngã sưng đau, phong thấp đau khớp. Dùng ngoài trị thấp chẩn, viêm da và rắn cắn.

==>> Bạn đọc có thể xem thêm dược liệu: Rau Húng quế - Trị sổ mũi, đau đầu và tiêu hoá kém

5 Tác dụng phụ khi sử dụng Hương nhu trắng

Dịch chiết lá é dùng làm thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ sau:

• Huyết áp thấp: Chất chiết xuất từ ​​lá có thể làm hạ huyết áp. Điều này có thể dẫn đến huyết áp thấp quá mức ở những người bị huyết áp.
• Rối loạn chảy máu: Tinh dầu và chất chiết xuất từ ​​lá é có thể làm chậm quá trình đông máu và tăng chảy máu. Và điều này có thể dẫn đến chảy máu quá nhiều ở những bệnh nhân trải qua phẫu thuật hoặc những người bị rối loạn chảy máu.

6 Tài liệu tham khảo 

1. Nhận thức cây thuốc và dược liệu (Xuất bản năm 2021). Hương Nhu Trắng, trang 175 - 176, nhận thức cây thuốc và dược liệu. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2023.
2. Từ điển cây thuốc Việt Nam (Xuất bản năm 2021). Hương Nhu Trắng, trang 1175, từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2023.
3. Tác giả Ositadinma Chinyere Ugbogu và cộng sự, ngày đăng báo năm 2021. A review on the traditional uses, phytochemistry, and pharmacological activities of clove basil (Ocimum gratissimum L.), pmc. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2023.