Hoàn Ngọc

Hoàn ngọc được biết đến là một cây thuốc cổ truyền của Việt Nam với các hoạt động nổi tiếng trong việc điều trị nhiều bệnh, bao gồm tăng huyết áp, tiêu chảy, … Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết hơn về loại thảo dược truyền thống này.

1 Hoàn Ngọc là cây thuốc gì ?

Hoàn Ngọc hay còn gọi là Xuân hoa, Hoàn ngọc, Nhật nguyệt, Tu lình, Cây con khỉ, Trạc mã, Thần tượng linh, Cây mặt quỷ, La điển, Cây nội đồng; có tên khoa học là Pseuderanthemum palatiferum (Nees) Radlk., thuộc họ Ô rô - Acanthaceae. 

Chức năng và giá trị của loại cây này đối với sức khỏe con người từ lâu đã được chứng minh bằng các trường hợp thực tế và được các nhà khoa học đương thời công nhận về tác dụng chữa bệnh đường ruột, rối loạn tâm thần, giải độc, kháng khuẩn và các bệnh khác. Tác dụng điều hòa và điều hòa của Hoàn Ngọc bắt nguồn từ đặc tính hóa học của nó: một khi uống vào, dược liệu có tác dụng như nội châm cứu.

2 Đặc điểm thực vật

2.1 Đặc điểm sinh thái và phân bố

Hoàn Ngọc là một loài thực vật rất phổ biến ở Việt Nam với môi trường sống điển hình là khí hậu nhiệt đới ẩm ấm, thích nghi với mức độ quốc tế ngay cả ở vùng khí hậu ôn đới. Ngoài ra, cây cũng có thể bắt gặp ở cả Ấn Độ, Thái Lan và Trung Quốc.

Tại Việt Nam, cây được trồng tại các tỉnh như Lạng Sơn, Ninh Bình, Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh và nhiều nơi khác.

2.2 Trồng trọt và thu hái

Hoàn ngọc là một loại cây được thụ phấn nhờ côn trùng (thụ phấn giao phối) như ong, ong bắp cày, bướm đêm và bướm, trong khi ở vùng nhiệt đới cũng nhờ các loài chim như chim ruồi. Loại cây này có thể trồng trong chậu và đất sử dụng loại đất giàu chất hữu cơ. Trong điều kiện thời tiết, đúc và với một phần bóng râm phát triển nhanh chóng. Cây Hoàn Ngọc có thể cao tới 2 mét.

Nên tưới nước 3 lần một tuần và khi đất khô nên tưới hằng ngày; hơn nữa cần tránh để nước trực tiếp lên lá. Nó có thể được nhân giống bằng cách cắt các cành giâm 10-12 cm, trong chất nền ẩm ướt và giữ trong bóng râm. Ở vùng đất trống, nó có thể được trồng thành hàng.

Cây sử dụng toàn đây để chế biến và làm dược liệu trong các bài thuốc cổ truyền.

3 Thành phần hóa học của Hoàn Ngọc

Theo nghiên cứu của Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, dịch chiết rễ cây Hoàn Ngọc chứa các hoạt chất sinh học có giá trị cao như lupeol, lupenone, betulin, axit pomolic, cấu tạo từ platylignan… .được nghiên cứu và sản xuất bởi các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới để điều trị 25 bệnh đã biết, bao gồm cả những bệnh nghiêm trọng.

Cây có hàm lượng đạm 30,6% trên tổng chất khô. Các axit amin chính là Lysine, metion và threonine lần lượt chiếm 30,6%, 20,7% và 61mg /100g lá tươi.

Lá Hoàn ngọc đã được báo cáo là có chứa một số chất chuyển hóa thứ cấp, bao gồm β–sitosterol, stigmasterol, kaempferol, apigenin, axit salicylic, triterpenoid Saponin, phytol, cũng như các chất chuyển hóa hoạt động sơ cấp như pseuderantin enzyme proteinase. Loại cây này cũng rất giàu axit amin thiết yếu như lysine, Methionine, threonine và các khoáng chất như Canxi, Kali, Magie và Sắt.

4 Công dụng của Hoàn Ngọc theo Y học cổ truyền

Hoàn Ngọc là một dược liệu truyền thống quý được tìm thấy ở Đông Nam Á, đặc biệt là ở Việt Nam. Cây cũng được sử dụng trong các loại thuốc truyền thống của Thái Lan. Tên địa phương của nó là Xuân Hoa hoặc Hoàn Ngọc ở Việt Nam và phaya wanon ở Thái Lan.

Các công dụng truyền thống được biết đến là để điều trị viêm khớp, chấn thương, trĩ, đau dạ dày, tăng huyết áp hoặc tăng huyết áp, các bệnh về thận bao gồm viêm thận, các loại ung thư, tiêu chảy và viêm đại tràng. Lá còn được dùng trị bệnh cho gia súc như ỉa chảy ở chó, lợn và dịch tả ở vịt, gà.

Theo một số nghiên cứu, loại cây này sẽ hữu ích trong việc chống lại bệnh Alzheimer, nguyên nhân chính gây ra chứng mất trí nhớ ở người già.

Như đã biết, acetylcholine (ACh) là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong hệ thống truyền tín hiệu hóa học của não. Nó đặc biệt quan trọng đối với việc tạo trí nhớ. Acetylcholinesterase (AChE) là một enzyme thủy phân acetylcholine ở các khớp thần kinh cholinergic trung tâm và ngoại vi của não. Các sản phẩm là Choline và axit axetic. Khi ACh không còn được sản xuất, những người mắc bệnh Alzheimer không thể nhớ bất cứ điều gì. Thuốc ức chế AChE đã được thiết kế để ức chế sự phân hủy ACh trong não. Điều này giúp tăng hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh cholinergic ở bệnh nhân AD. Các loại thuốc ức chế AChE ngày càng đắt tiền để sản xuất nhưng vẫn có khả năng sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc thực vật. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất nước từ lá có thể làm giảm hoạt động của AChE, điều này có thể gợi ý một số lợi ích dược lý về mặt này.

Các tác dụng thú vị khác của loại cây này liên quan đến huyết áp của các tình trạng viêm nhiễm, bệnh tiểu đường và trong các trường hợp ung thư bạch huyết. Rõ ràng, mọi nghiên cứu về chủ đề này và cơ sở của nhiều nghiên cứu trên toàn thế giới.

5 Cách sử dụng Hoàn Ngọc

Trên thực tế, cách sử dụng của hoàn ngọc là lấy 5-6 lá, rửa sạch và trộn với salad hoặc với trái cây như sinh tố.

Lượng sử dụng có thể thay đổi tùy theo trọng lượng của cơ thể và để có kết quả tốt hơn, nên ăn hoặc uống khi bụng đói hai lần một ngày trong ít nhất 3 tuần đến hai tháng.

Ngoài ra để tăng cường hệ thống miễn dịch, nên ăn lá tươi để đạt được lợi ích tối đa để giảm chứng ợ nóng hoặc do hóa trị hoặc xạ trị.

6 Tài liệu tham khảo

1. Từ điển cây thuốc Việt Nam tập 2 (Xuất bản năm 2021). Xuân hoa, trang 1222, từ điển cây thuốc Việt Nam tập 2. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2023.
2. Tác giả Phimphan Komonrit và cộng sự, ngày đăng báo năm 2018. Effect of Pseuderanthemum palatiferum (Nees) Radlk fresh leaf ethanolic extract on human breast cancer MDA-MB-231 regulated cell death, pubmed. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2023.