Hầu vĩ tóc - (Đuôi cáo, Bôn bôn, Đuôi chó, Đuôi chồn quả đen - Uraria crinita (L.) Desv. ex DC.)

Cây Hầu vĩ tóc (còn gọi là Đuôi cáo, Đuôi chó) là cây bụi thấp, cao từ 1-1,5 m. Thân cây mọc thẳng đứng, có lông mịn màu xám. Theo dân gian, cây Hầu vĩ tóc có thể sử dụng để chăm sóc da và làm đẹp da, hỗ trợ đường hô hấp, tăng cường sức khỏe xương khớp, cầm máu, hạ sốt và giảm ho. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.

1 Giới thiệu

Tên khoa học: Uraria crinita (L.) Desv. ex DC.

Tên tiếng Việt: Đuôi chồn quả đen; Đuôi chó; đuôi cáo; bôn bôn; hầu vĩ tóc

Họ Đậu (Fabaceae)

1.1 Đặc điểm thực vật của cây Đuôi cáo

Cây bụi thấp, cao từ 1-1,5 m. Thân cây mọc thẳng đứng, có lông mịn màu xám. Lá thuộc loại lá kép lông chim lẻ; cuống lá dài 5,5-15 cm, có lông mịn màu trắng xám; lá chét thường có 3 lá ở phần thân dưới, 5 (hoặc 7) lá ở phần trên; phiến lá chét hình thuôn dài, hình trứng-lanceolate hoặc hình trứng, lá chét đầu dài 6-15 × 3-8 cm, mặt dưới có lông mịn dọc theo gân, mặt trên nhẵn hoặc có lông mịn màu xám nhẹ dọc gân chính, gốc lá tròn đến hơi hình tim, đầu lá hơi nhọn, tù hoặc tròn. Chùm hoa ở ngọn, dài 15-30 cm hoặc hơn, chắc khỏe, dày đặc lông dài màu trắng xám. Cuống hoa dài 6-12 mm khi ra hoa, kéo dài đến 1-1,5 cm sau khi ra quả, cong, có lông móc ngắn và lông trắng dài. Đài hoa hình chén nông, phủ lông dài màu trắng; thùy dưới dài khoảng 3,5 mm, thùy trên khoảng 3 mm. Cánh hoa màu tím, dài 6-9 mm. Quả đậu hơi có lông mịn; thường có 2-6 khớp, hình elip, có vân lưới. Ra hoa và quả từ tháng 4 đến tháng 9.

1.2 Sinh thái và phân bố

Sinh thái học: Cây thường mọc ở các sườn đất khô cằn, ven đường và bụi rậm; độ cao dưới 900 m.

Phân bố tại các tỉnh Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam, Giang Tây, Đài Loan, Vân Nam [các quốc gia khác: Bangladesh, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản (quần đảo Nam Ryukyu), Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Thái Lan, Việt Nam; Bắc Úc].

2 Thành phần hóa học của cây Đuôi cáo

2.1 Các isoflavone

Genistein, 5,7-dihydroxy-3',5'-dihydroxyisoflavone, và 2'-hydroxygenistein.

Một isoflavanone mới: (3S)-5,7-dihydroxy-2',3',4'-trimethoxy-6,5'-diprenylisoflavanone.

Một 3-hydroxyisoflavanone mới: 3,5,7,2',4'-pentahydroxyisoflavanone.

Một số Isoflavone đã biết như 3'-O-methylorobol, robusflavone B, và apigenin.

2.2 Các flavone glycoside

Vitexin.

Apigenin 6-C-β-d-apiofuranosyl(1→2)-α-d-xylopyranoside (một hợp chất mới).

2.3 Các axit phenolic

Salicylic acid.

2.4 Các triterpene và steroid

Hai glycoside triterpene mới:

• 24-deoxyoxytrogenin 3-O-α-L-rhamnopyranosyl (1→2)[β-D-glucopyranosyl]-β-D-galactopyranosyl (1→2)-β-D-glucuronopyranoside.
• Sophorradiol 3-O-α-L-rhamnopyranosyl (1→2)-β-D-glucuronopyranosyl (1→2)-β-D-glucuronopyranoside.

Một số triterpene và steroid đã biết.

2.5 Các glycoside monoaryl

3,4-dimethoxyphenyl 1-O-(6'-O-acetyl)-β-D-glucopyranoside.

3,4,5-trimethoxyphenyl 1-O-(6'-O-acetyl)-β-D-glucopyranoside.

2.6 Các hợp chất khác

Byzantionoside B.

3 Cây Hầu vĩ tóc (cây Đuôi chó) có tác dụng gì?

3.1 Tác dụng tạo xương (osteogenesis)

Các isoflavone genistein và 5,7-dihydroxy-3',5'-dihydroxyisoflavone kích thích hoạt động alkaline phosphatase trong giai đoạn biệt hóa.

Vitexin và salicylic acid thúc đẩy sự khoáng hóa trong giai đoạn trưởng thành của tế bào xương.

Hợp chất 2'-hydroxygenistein có tiềm năng cao trong việc thúc đẩy các giai đoạn liên quan đến tạo xương và tăng cường biểu hiện gen theo liều lượng.

Apigenin 6-C-β-d-apiofuranosyl(1→2)-α-d-xylopyranoside làm tăng hoạt động alkaline phosphatase, khoáng hóa và biểu hiện các gen liên quan đến tạo xương (osteopontin, BMP-2, Runx2) thông qua con đường BMP-2/Runx2.

3.2 Tác dụng điều hòa miễn dịch

Các phân đoạn chiết từ rễ bằng methanol (UCME) có hoạt tính ức chế sản xuất cytokine tiền viêm (IL-6, TNF-α) ở các tế bào tua xương chuột được kích thích bằng LPS.

Genistein đóng vai trò chính trong hoạt tính điều hòa miễn dịch của UCME, được xác nhận qua phân tích NMR và hoạt tính của các phân đoạn chứa genistein so với các phân đoạn không chứa genistein.

3.3 Tác dụng kháng ung thư

Một số isoflavanone và isoflavone (như (3S)-5,7-dihydroxy-2',3',4'-trimethoxy-6,5'-diprenylisoflavanone) có tác dụng gây độc tế bào với các dòng tế bào ung thư như KB, HepG2, Lu và MCF7, với giá trị IC₅₀ dao động từ 29,4-66,8 µM.

3.4 Ứng dụng làm thực phẩm chức năng

Uraria crinita được sử dụng như một thành phần trong thực phẩm chức năng, đặc biệt trong hỗ trợ cải thiện chứng loạn sản xương ở trẻ em và tăng cường tái tạo xương.

Chiết xuất rễ bằng LC-MS/MS cung cấp dữ liệu định lượng, hỗ trợ việc chuẩn hóa sản phẩm làm thực phẩm bổ sung.

4 Cây Đuôi chó chữa bệnh gì?

Cách sử dụng cây Hầu Vĩ Tóc: Theo dân gian, Hầu vĩ tóc có thể sử dụng để chăm sóc da, hỗ trợ đường hô hấp, tăng cường sức khỏe xương khớp, cầm máu, hạ sốt, giảm ho.

Chăm sóc và làm đẹp da: Nhờ đặc tính kháng viêm và giảm sưng, Hầu Vỹ Tóc được xem như một giải pháp tự nhiên cho làn da mụn hoặc bị tổn thương. Chỉ cần giã nát lá Hầu Vỹ Tóc và đắp trực tiếp lên vùng da cần chăm sóc, bạn sẽ nhận thấy sự cải thiện rõ rệt.

Hỗ trợ đường hô hấp: Đối với những ai thường xuyên bị ho hay cảm cúm, Hầu Vỹ Tóc có thể được sử dụng để pha trà. Loại thảo dược này giúp làm loãng đờm, giảm ho, mang lại cảm giác dễ chịu hơn.

Tăng cường sức khỏe xương khớp: Hầu Vỹ Tóc còn mang lại lợi ích cho hệ xương khớp, giúp xương chắc khỏe hơn và giảm tình trạng đau nhức hiệu quả.

Toàn bộ cây được sử dụng làm thuốc để cầm máu, hạ sốt và giảm ho.

5 Cây Hầu vĩ tóc mua ở đâu?

Cây Hầu Vĩ Tóc, còn gọi là cây đuôi chồn quả đen, là một loại thảo dược được nhiều người quan tâm vì các công dụng hỗ trợ sức khỏe, đặc biệt là trong việc cải thiện xương khớp. Nếu bạn đang tìm nơi mua cây hoặc cây giống Hầu Vĩ Tóc, có thể tham khảo tại các cửa hàng bán cây giống, nhà thuốc Đông y, hoặc các trang thương mại điện tử.

Khi mua cây Hầu vĩ tóc, bạn nên chú ý lựa chọn các đơn vị cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Nếu sử dụng cây Hầu Vĩ Tóc cho mục đích sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia để đạt hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn.

6 Tài liệu tham khảo

Flora of China. Uraria crinita in Flora of China @ efloras.org. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Yi-Tzu Lin và cộng sự (đăng ngày 24 tháng 6 năm 2020). Comprehensive LC-MS/MS-based phytochemical perspectives and osteogenic effects of Uraria crinita. Food & function. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Ping-Chen Tu và cộng sự (đăng ngày 03 tháng 11 năm 2019). Bioactivity-Guided Fractionation and NMR-Based Identification of the Immunomodulatory Isoflavone from the Roots of Uraria crinita (L.) Desv. ex DC. Foods (Basel, Switzerland). Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Yi-Wen Mao và cộng sự (đăng ngày 18 tháng 6 năm 2014). Stimulation of osteogenic activity in human osteoblast cells by edible Uraria crinita. Journal of agricultural and food chemistry. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Dao Duc Thien và cộng sự (đăng tháng 7 năm 2021). A new isoflavanone from Uraria crinita. Natural product research. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Dao Duc Thien và cộng sự (đăng tháng 7 năm 2022). New phenolics from Uraria crinita (L.) DC. Natural product research. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Masafumi Okawa và cộng sự (đăng năm 2019). Two New Triterpene Glycosides in the Roots of Uraria crinita. Chemical & pharmaceutical bulletin. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2024.