Cúc Lục Lăng (Laggera pterodonta (DC.) Benth)

Cúc lục lăng là vị thuốc quý trong các bài thuốc đông y, có công dụng chữa viêm họng, viêm amidan rất hiệu quả, an toàn. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Cây cúc lục lăng.

1 Giới thiệu về Cây Cúc Lục Lăng

Cây Cúc lục lăng có tên khoa học là Laggera pterodonta (DC.) Benth, thuộc họ cúc - Asteraceae

Cây được khẳng định có khả năng phổ rộng hoạt động của virus cúm là nguyên nhân gây viêm họng, viêm amidan   

1.1 Mô tả thực vật

Cúc Lục Lăng là cây thân mập 6 cạnh màu lục sẫm, cứng, phân nhánh nhiều, có rãnh dọc và có cánh sống lâu năm, cao dưới 1m. Cành rộng 4-5 mm, mọc suốt dọc thân, không khía răng, màu lục sẫm.

Lá mọc so le, không cuống, hình mác, dài 2 – 8 cm, rộng 0,5 – 2 cm, gốc thuôn, đầu tù hoặc nhọn, mép khía răng, hai mặt có lông mịn áp sát và tuyến tiết.

Cụm hoa mọc ở đầu ngọn và kẽ lá, lá bác nhọn xếp thành nhiều hàng, hoa màu trắng, cao 6-7 mm. Hoa cái nhiều, hoa lưỡng tính tầm 8-12 bông; mào lông màu trắng, rụng sớm; tràng hoa cái có 4 răng nhọn, tràng hoa có 5 thuỳ, 5 nhị và bầu nhẵn

2 Thành phần hóa học

Một dẫn xuất eudesmane mới, 4alpha,5alpha-dihydroxyeudesma-11(13)-en-12-oic acid, được phân lập từ Cúc lục lăng

3 Tác dụng

3.1 Tác dụng theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, cúc lục lăng vị cay đắng, tính hàn có tác dụng thanh nhiệt giải độc, chỉ khái khư đàm, tiêu thũng

Người dân dải đất vùng cao Tây Bắc dùng cây trị đau hầu họng 

3.2 Theo y học hiện đại

Trong đó phân đoạn 14 của Cúc lục lăng đã được khẳng định có khả năng phổ rộng hoạt động của virus cúm(một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm họng, viêm amidan). Các cơ chế dược lý cho thấy phân đoạn thứ 14 hoạt động mạnh trong 6h đầu tiên có khả năng ức chế sự sao chép và phát triển của virus gây bệnh, đồng thời ức chế hoạt động của xytokine và chemokine. Xytokine và chemokine là các phân tử protein có tác dụng khởi động viêm.

Qua những thí nghiệm lâm sàng. Cúc lục lăng đã được chứng minh có tác dụng ức chế virus gây viêm amidan, viêm họng nhờ phân đoạn Sesquiterpure bằng con đường NF-kB và p38. Đây đều là những hợp chất an toàn có thể ứng dụng rộng rãi trong các loại thuốc kháng virus, chống viêm trong điều trị viêm amidan, viêm họng

Axit pterodontic được phân lập từ L. pterodonta, cho thấy các hoạt động chống vi-rút có chọn lọc đối với phân nhóm H1 của vi-rút cúm A ở người. Trong khi đó, hoạt động neuraminidase rõ ràng không bị ức chế bởi hợp chất. Các thí nghiệm tiếp theo cho thấy rằng hợp chất này có thể ngăn chặn sự kích hoạt đường dẫn tín hiệu NF-κB và xuất các phức hợp RNP của virus ra khỏi nhân. Ngoài ra, nó có thể làm giảm đáng kể sự biểu hiện của các phân tử tiền viêm IL-6, MIP-1β, MCP-1 và IP-10 do vi-rút cúm A ở người (H1N1) gây ra và điều chỉnh giảm tương tự sự biểu hiện của các cytokine và chemokine do vi rút cúm A (H9N2) gây ra. Các kết quả chỉ ra rằng hoạt tính kháng vi-rút trong ống nghiệm của axit pterodontic có lẽ liên quan nhiều nhất đến việc ức chế sự nhân lên của vi-rút cúm A bằng cách ngăn chặn quá trình xuất khẩu hạt nhân của phức hợp RNP vi-rút, và làm giảm phản ứng viêm bằng cách ức chế kích hoạt con đường NF-κB. Axit pterodontic có thể là một tác nhân kháng vi-rút tiềm năng chống lại vi-rút cúm A.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc, tác dụng chống viêm của cúc lục lăng tương đương với Dexamethason là một corticoid chống viêm mạnh. Vào năm 2007 nghiên cứu tại trường Đại học Dược học Chiết Giang Trung Quốc bằng các phương pháp hóa học đã chiết xuất ra 52 loại hợp chất, trong đó xác định 39 loại hợp chất có ý nghĩa lâm sàng với điều trị viêm họng, viêm amidan

Nhóm chất phenol (TPLA) trong loại thảo dược này có tác dụng chống viêm trên cả 2 mô hình cấp và mạn tính. Có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm amidan hiệu quả và an toàn cho mọi lứa tuổi. Vị đắng của cúc lục lăng có tác dụng sát khuẩn tại chỗ, giúp giảm xung huyết, giảm phù nề, nâng cao khả năng bảo vệ các nang lympho và vùng hầu họng.

4 Ứng dụng trong An hầu đan

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe An Hầu Đan chuyển giao thành quả nghiên cứu của Viện Y học Bản địa hiệp đồng tác dụng vượt trội của bài thuốc kết hợp Cúc lục lăng, Sơn đậu căn, Thăng Ma, Lược vàng được chứng minh hiệu quả cao cho những người bị: Viêm Amidan, viêm họng hạt, Viêm họng cấp và mạn tính...

5 Tài liệu tham khảo

• Tác giả: Henry Egharevba và cộng sự (Ngày đăng: năm 2012). Chemical constituents of the essential oil of Laggera pterodonta (DC.) Sch. Bip. from North-Central Nigeria, Researchgate. Truy cập ngày 10 tháng 07 năm 2023.
• Tác giả: Tiwatt Kuljanabhagavad và cộng sự (Ngày đăng: năm 2009). Chemical Structure and Antiviral Activity of Aerial Part from Laggera pterodonta, Researchgate. Truy cập ngày 10 tháng 07 năm 2023.
• Tác giả: Wenda Guan và cộng sự (Ngày đăng: năm 2017). Pterodontic Acid Isolated from Laggera pterodonta Inhibits Viral Replication and Inflammation Induced by Influenza A Virus, Pubmed. Truy cập ngày 10 tháng 07 năm 2023.