Lợn rừng (Heo rừng, Lợn lòi - Sus scrofa L.)

 Lợn rừng là một loài thú lớn với chiều dài cơ thể từ 1 đến 1,3 mét, chiều cao khoảng 50–60 cm. Theo y học cổ, mỡ lợn rừng khi hòa với rượu uống hàng ngày có thể kích thích tiết sữa. Dùng bôi ngoài để chữa bỏng và vết thương. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.

Tên tiếng Việt: Lợn rừng, Lợn lòi, Heo rừng.

Tên khoa học: Sus scrofa L.

Họ: Suidae (Lợn)

1 Đặc điểm của lợn rừng

 Lợn rừng là một loài thú lớn với chiều dài cơ thể từ 1 đến 1,3 mét, chiều cao khoảng 50–60 cm. Cơ thể dài và dẹt, đầu lớn, mõm dài, nhọn, tai dựng đứng, mũi nhỏ và bẹt. Răng nanh phát triển mạnh, đặc biệt là cặp nanh dưới cong lên rõ rệt. Lưng thẳng, phần trước cao hơn phần sau; đuôi ngắn. Bụng thon gọn, không xệ. Chân cao và thon, kết thúc bằng móng guốc nhỏ. Da dày được phủ bởi lớp lông cứng, rậm, đặc biệt ở vùng cổ và vai. Bộ lông thường có màu xám đen. Con đực thường lớn hơn con cái.

Hình ảnh heo rừng

2 Phân bố và sinh thái

2.1 Môi trường sống

 Lợn rừng xuất hiện tại nhiều khu vực ở châu Âu, châu Á và Bắc Phi. Tại Việt Nam, chúng phổ biến ở các vùng rừng núi, trung du, và các hải đảo, đặc biệt tập trung ở Tây Bắc và Tây Nguyên. Môi trường sống ưa thích của chúng là các thung lũng, ven sông suối, rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh và các trảng cỏ cao.

2.2 Tập tính của lợn rừng

 Lợn rừng hoạt động cả ngày lẫn đêm để tìm kiếm thức ăn, bao gồm rễ cây, củ, quả, búp lá, ngũ cốc, cũng như động vật nhỏ như rắn, chuột, giun, ếch và chim. Lợn đực thường sống đơn độc, chỉ gia nhập đàn vào mùa sinh sản, trong khi lợn cái và lợn con sống theo nhóm từ 10–20 con.

 Mùa sinh sản thường diễn ra sau mùa mưa, lợn cái mang thai từ 100–130 ngày và đẻ từ 10–12 con. Lợn con khi mới sinh có bộ lông xám với các sọc trắng chạy dọc theo cơ thể.

3 Bộ phận dùng

 Hai bộ phận được sử dụng phổ biến nhất của lợn rừng là mỡ và dương vật.

Mỡ lợn rừng: Chủ yếu tập trung dưới da và trong da. Người dân miền núi thường bảo quản bằng cách lột da lợn, treo trên giàn bếp. Khi cần, họ hơ qua than nóng để thu lấy mỡ chảy ra.

Dương vật lợn rừng: Được sử dụng theo các bài thuốc dân gian.

4 Công dụng của lợn rừng trong dân gian

4.1 Tính vị và công năng

Mỡ lợn rừng: Có vị ngọt, tính bình, giúp tăng tiết sữa và làm se vết thương.

Dương vật lợn rừng: Theo kinh nghiệm dân gian, dùng trong các bài thuốc băng bó và rút vật lạ cắm vào da.

4.2 Công dụng

Mỡ lợn rừng: Theo y học cổ, mỡ lợn rừng khi hòa với rượu uống hàng ngày có thể kích thích tiết sữa. Dùng bôi ngoài để chữa bỏng và vết thương.

Dương vật lợn rừng: Người dân miền núi thường giã nhỏ, kết hợp với nõn chuối để đắp và rút các vật cắm vào da.

Mật lợn rừng: Theo tài liệu nước ngoài, mật lợn rừng được uống với rượu (liều 1,5 g/lần) để hỗ trợ điều trị các vấn đề sau sinh.

5 Giá lợn rừng

Giá lợn rừng thay đổi tùy theo mục đích sử dụng và loại giống:

• Lợn rừng thương phẩm: Giá dao động từ 138.000 đến 180.000 đồng/kg đối với lợn hơi loại 1.
• Lợn rừng giống: Giá bán trung bình khoảng 1,5 triệu đồng/con giống.

Giá cả có thể biến động tùy vào thị trường và chất lượng con giống.

6 Các giống heo rừng ở Việt Nam

Ở Việt Nam, có nhiều giống heo rừng phổ biến, trong đó có:

• Heo rừng thuần chủng: Có nguồn gốc từ tự nhiên, thân nhỏ, lông cứng và màu sẫm.
• Heo rừng lai: Kết hợp giữa lợn rừng và lợn nhà, có sức đề kháng tốt hơn nhưng thịt mềm hơn so với heo rừng thuần chủng.

7 Giá heo rừng lai

Heo rừng lai được lai giữa lợn rừng hoang dã và lợn nhà để tăng năng suất chăn nuôi. Giá heo rừng lai thường rẻ hơn lợn rừng thuần chủng, dao động từ 100.000 đến 150.000 đồng/kg đối với lợn hơi.

8 Bán heo rừng nguyên con

Nhiều trang trại và hộ chăn nuôi cung cấp dịch vụ bán lợn rừng nguyên con với giá cả khác nhau tùy theo cân nặng và chất lượng thịt. Việc chọn mua nên được thực hiện ở những cơ sở uy tín để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và chất lượng thịt tốt.

9 Mô hình nuôi heo rừng tại nhà

Nuôi heo rừng tại nhà đang trở thành một mô hình phổ biến do nhu cầu thịt sạch ngày càng cao. Các hộ chăn nuôi có thể áp dụng mô hình bán hoang dã, tạo điều kiện cho heo rừng phát triển tự nhiên nhưng vẫn có sự quản lý để đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Nuôi heo rừng đòi hỏi môi trường thoáng đãng, có không gian rộng để vận động. Chúng có sức đề kháng cao, ít bệnh tật nhưng cần được cung cấp thức ăn đa dạng như rau, củ, hạt ngũ cốc và côn trùng để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh.

10 Tài liệu tham khảo

Tác giả Đỗ Huy Bích. Cây Thuốc Và Động Vật Làm Thuốc ở Việt Nam tập 2. Lợn rừng, trang 1167. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2025.