Lục lạc lá ổi tròn (Muồng lá ổi - Crotalaria spectabilis)
0 sản phẩm
Dược sĩ Thùy Dung Dược sĩ lâm sàng
Ước tính: 1 phút đọc, Ngày đăng:
Cập nhật:
Nếu phát hiện nội dung không chính xác, vui lòng phản hồi thông tin cho chúng tôi tại đây
| Phân loại khoa học | |
|---|---|
| Giới(regnum) | Plantae (Thực vật) Angiospermae (Thực vật có hoa) Eudicots (Thực vật có hai lá mầm thật sự) Rosids (nhánh hoa Hồng) |
| Bộ(ordo) | Fabales (Đậu) |
| Họ(familia) | Fabaceae (Đậu) |
| Chi(genus) | Crotalaria |
| Danh pháp hai phần (Tên khoa học) | |
Crotalaria spectabilis Roxb. ex DC. | |
1 Giới thiệu
Tên khoa học: Crotalaria spectabilis Roxb. ex DC.
Tên gọi khác: Muồng Ấn Độ hay Muồng lá ổi.
Họ thực vật: Đậu (Fabaceae).
1.1 Đặc điểm thực vật
Lục lạc lá ổi tròn thuộc dạng bụi, có thể phát triển cao đến khoảng 1,5 mét. Thân và cành có hình trụ, đôi khi có khía cạnh nhẹ, bên trong rỗng và được phủ bởi lớp lông mịn mềm mại.
Lá đơn, mỗi lá gồm một lá chét duy nhất, hình dáng tương tự trái Xoan nhưng rộng bản. Đầu lá thường tù hoặc tròn, gốc lá thuôn nhọn dần. Mặt trên của lá có màu xanh bóng, trong khi mặt dưới lại được bao phủ bởi một lớp lông mịn dày hơn.
1.2 Thu hái và chế biến
Toàn cây đều có thể được sử dụng trong y học cổ truyền, bao gồm lá, thân và hạt. Trong các tài liệu chuyên ngành, bộ phận dùng được ghi nhận với tên Herba Crotalariae Spectabilis.
1.3 Đặc điểm phân bố
Loài cây này được trồng chủ yếu trong điều kiện đất tơi xốp, có độ ẩm nhẹ, thích hợp với khí hậu ấm áp. Thường được gieo trồng vào các tháng đầu xuân (tháng 3–4), cây bắt đầu trổ hoa từ tháng 7 đến tháng 8 và kết quả vào khoảng tháng 9-10.
Tại Việt Nam, Lục lạc lá ổi tròn là loài được du nhập và trồng thử nghiệm ở một số trại nghiên cứu và nông trường thuộc các tỉnh như: Phú Thọ, Bắc Giang, Hà Nội (đặc biệt ở khu vực Ba Vì), Hoà Bình, Thanh Hoá, Nghệ An và Đắk Lắk. Ngoài ra, cây cũng được trồng rộng rãi tại nhiều quốc gia ở châu Á như: Ấn Độ, Nepal, Myanmar, Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia.
2 Thành phần hóa học
Nhiều bộ phận của cây, đặc biệt là hạt, chứa một lượng đáng kể alcaloid monocrotalin, chiếm khoảng 3,2% trong hạt khô. Đây là một hợp chất có hoạt tính sinh học cao nhưng cũng có độc tính, đặc biệt nguy hiểm đối với gia súc nếu ăn phải. Các bộ phận khác như rễ, lá và chồi hoa không chứa Saponin steroid – nhóm chất thường gặp ở nhiều loài thực vật có tính dược liệu.
3 Tác dụng dược lý của cây Lục lạc lá ổi tròn
3.1 Tác dụng chống leishmania
Mười lăm chiết xuất phân cực từ lá, hạt, quả, thân, hoa và rễ của cây Lục lạc lá ổi tròn đã được chuẩn bị bằng hệ thống nước, dựa trên các nguyên tắc của hóa học xanh và cho thấy các hoạt động ức chế protease (PI) khác nhau trên trypsin, Papain, pepsin và protease serine L. amazonensis ngoại bào (LSPIII).
Sự hiện diện của PI trong cây Lục lạc lá ổi tròn là một phát hiện mới, đặc biệt là ở các cơ quan khác ngoài hạt vì PI chỉ được báo cáo trong các loại cây họ đậu có hạt. Bên cạnh đó, đây là báo cáo đầu tiên về hoạt động chống leishmanial của chiết xuất cây Lục lạc lá ổi tròn và việc xác định serine polypeptide PI và Flavonoid glycosyl hóa từ lá.
3.2 Độc tính
Một nghiên cứu phát hiện ra bệnh lý ở những con ngựa ăn yến mạch bị nhiễm hạt của cây Lục lạc lá ổi tròn. Tám mươi con ngựa đã tiếp xúc với yến mạch chứa 10 g/kg hạt của cây Lục lạc lá ổi trònvới 0,46% ancaloit pyrrolizidine và 21 con ngựa đã chết trong vòng 6 tháng. Các dấu hiệu lâm sàng bao gồm vàng da, thờ ơ, lưỡi hạ trương, mất điều hòa, chán ăn, sụt cân, lang thang vô định, hành vi hung dữ và thiếu hụt cảm giác sâu. Các phát hiện bệnh lý chủ yếu ở gan và bao gồm xơ hóa cầu nối quanh cửa, chứng hồng cầu to, hoại tử trung tâm tiểu thùy và ứ mật. Các phát hiện khác là tế bào hình sao loại II của bệnh Alzheimer ở vỏ não, não giữa, nhân nền, thân não và cầu não; phù nề đa ổ và xuất huyết ở phổi; thoái hóa và hoại tử biểu mô ống thận. Ngựa rất nhạy cảm với các loại cây có chứa pyrrolizidine alkaloid, và các phát hiện lâm sàng và bệnh lý quan sát được là điển hình của loại ngộ độc này. Hạt giống đã được trồng, và việc xác định thực vật của cây trưởng thành đã xác nhận chẩn đoán ngộ độc của cây Lục lạc lá ổi tròn.
4 Công dụng theo Y học cổ truyền
Trong dân gian, cây được dùng để chữa các bệnh ngoài da như ghẻ lở, ngứa ngáy nhờ tác dụng làm dịu và sát khuẩn. Tại Vân Nam (Trung Quốc), hạt của cây còn được sử dụng để kích thích quá trình tiết mật, hỗ trợ tiêu hóa.
5 Tài liệu tham khảo
- Tác giả Võ Văn Chi. Từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1. Lục lạc lá ổi tròn, trang 1357-1358. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2025.
- Tác giả Maira Dos Santos Carneiro Lacerda và cộng sự (Ngày đăng tháng 6 năm 2021). Crotalaria spectabilis poisoning in horses fed contaminating oats, PubMed. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2025.
- Tác giả Juliana S Pacheco và cộng sự (Ngày đăng năm 2023). Antileishmanial effects of Crotalaria spectabilis Roth aqueous extracts on Leishmania amazonensis, PubMed. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2025.
