Khổ Diệp (Picrasma javanica Blume)
0 sản phẩm
Dược sĩ Thùy Dung Dược sĩ lâm sàng
Ước tính: 1 phút đọc, Ngày đăng:
Nếu phát hiện nội dung không chính xác, vui lòng phản hồi thông tin cho chúng tôi tại đây
| Phân loại khoa học | |
|---|---|
| Giới(regnum) | Plantae (Thực vật) Angiospermae (Thực vật có hoa) Eudicots (Thực vật hai lá mầm thật sự) Rosids (nhánh hoa Hồng) |
| Bộ(ordo) | Sapindales (Bồ hòn) |
| Họ(familia) | Simaroubaceae (Thanh thất) |
| Chi(genus) | Picrasma |
| Danh pháp hai phần (Tên khoa học) | |
Picrasma javanica Blume | |
Khổ diệp thuộc dạng cây gỗ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 8 đến 20 mét, gốc to khoảng 20 đến 35cm. Vỏ thân có màu xám nâu, bề mặt trơn, nứt dọc nhẹ, thịt vỏ có màu trắng. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.
1 Giới thiệu
Tên khoa học: Picrasma javanica Blume
Họ thực vật: Simaroubaceae (Thanh thất).
1.1 Đặc điểm thực vật
Khổ diệp thuộc dạng cây gỗ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 8 đến 20 mét, gốc to khoảng 20 đến 35cm. Vỏ thân có màu xám nâu, bề mặt trơn, nứt dọc nhẹ, thịt vỏ có màu trắng, thể chất mềm, không xơ, dày khoảng 6 đến 8mm, các cành non mảnh, khi khô có màu nâu đen, nhiều lỗ bì.
Lá có cuống chung, cuống mảnh, mang 5-7 lá chét không có lông, lá nhẵn, chiều dài mỗi lá khoảng từ 8 đến 13cm, chiều rộng từ 3 đến 5cm, đầu lá có mũi dài, gân bên gồm 5-8 đôi, chiều dài cuống phụ khoảng 2-6mm, lá kèm có kích thước tương đối lớn, sớm rụng.
Hoa mọc thành chùy ở nách lá hay đỉnh cành, chiều dài khoảng 10 đến 25cm, hoa có kích thước nhỏ, màu trắng vàng hay hơi xanh, cánh hoa 4, nhụy lép, cao khoảng 2mm, đồng trưởng đến 2cm, nhị 4, nhụy lép, hoa cái có 4 lá noãn.
Quả thuộc dạng quả hạch, tròn, trắng rồi đỏ.
1.2 Thu hái và chế biến
Bộ phận dùng: Vỏ rễ.
1.3 Đặc điểm phân bố
Khổ diệp được tìm thấy ở Ấn Độ, Campuchia, Thái Lan, Myanmar, Indonesia, Malaysia, Lào và Việt Nam.
Tại nước ta, cây thường phân bố ở Sơn La, Lai Châu, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Kon Tum, Gia Lai.
Khổ diệp thường mọc rải rác trong những khu rừng thuộc vùng núi đá vôi, cây ra hoa vào tháng 1 đến tháng 4, có quả vào tháng 9 đến tháng 12.
2 Thành phần hóa học
Khổ diệp có chứa chất đắng là quassin, tương đồng với picrasmin.
Ba quassinoid mới, javanicinol A và B (1 và 2) và 4-keto-(16S)-methoxyjavanicin B (3) đã được phân lập từ phần hòa tan trong cloroform của chiết xuất methanol từ gỗ cây Khổ diệp.
2 quassinoid mới, (16R)-methoxyjavanicin B (1) và (16S)-methoxyjavanicin B (2), cùng với bảy hợp chất đã biết (3-9), đã được phân lập trong quá trình nghiên cứu hóa thực vật của phần hòa tan CHCl3 của chiết xuất MeOH từ gỗ cây Khổ diệp. Cấu trúc của các hợp chất mới đã được làm sáng tỏ bằng cách phân tích dữ liệu quang phổ của chúng (1D- và 2D-NMR, HRESIMS và CD). Một xét nghiệm độc tính tế bào cho thấy hợp chất 8 cho thấy hoạt động vừa phải đối với tất cả các dòng tế bào ung thư được thử nghiệm, phổi người (A549), vú (MCF7) và cổ tử cung (HeLa) và dòng tế bào nguyên bào sợi bình thường, với giá trị IC 50 dao động từ 48,6 đến 65,9 μM. Hơn nữa, xét nghiệm kháng khuẩn chứng minh rằng 1 và 2 có hoạt động cao nhất (giá trị MIC là 1,6 μM mỗi loại), tiếp theo là 5 và 3 (giá trị MIC lần lượt là 3,1 và 6,3 μM) đối với vi khuẩn Gram dương B. subtilis.
3 Tác dụng của cây Khổ diệp
Chiết xuất methanol của cây Khổ diệp bao gồm lá, hạt, vỏ thân và rễ được phân chia (xăng, dichloromethane, etyl axetat, butanol). Tất cả các chiết xuất và phân đoạn thu được đều cho thấy phổ hoạt động kháng khuẩn rộng, trong khi không có chiết xuất nào có tác dụng chống lại nấm mốc đã thử nghiệm.
Theo truyền thống, chiết xuất của cây Khổ diệp được sử dụng để điều trị bệnh sốt rét ở Myanmar, Thái Lan, Indonesia và Bắc Ấn Độ. Một nghiên cứu đã được thực hiện nhằm mục đích xác định hoạt tính sinh học của chiết xuất lá của cây Khổ diệp. Chiết xuất lá của cây Khổ diệp (liều 400 mg/kg) ức chế axit axetic gây quằn quại 70,41% ở liều 400 mg/kg trọng lượng cơ thể, tương đương với tiêu chuẩn, Diclofenac natri (75,71%). Trong thử nghiệm tác dụng giảm đau trung tâm, chiết xuất lá của cây Khổ diệp kéo dài thời gian phản ứng thêm 46,96 và 49,68% sau 30 phút sử dụng chiết xuất ở liều tương ứng là 200 và 400 mg/kg trọng lượng cơ thể.
Bệnh phù chân chuột do carrageenan gây ra đã được ngăn ngừa (ức chế 91,49%) nhờ chiết xuất lá của cây Khổ diệp (liều 400 mg/kg). Nghiên cứu này có thể so sánh với tác dụng được chứng minh bằng Indomethacin tiêu chuẩn (ức chế 93,62%).
4 Công dụng theo Y học cổ truyền
4.1 Tính vị, tác dụng
Khổ diệp có vị đắng, tính hàn có tác dụng hạ nhiệt.
4.2 Công dụng
Khổ diệp thường được dùng trong trường hợp bị sốt như Canh ki na.
Nhân dân Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ còn có một loài tên gọi là Khổ thụ (tên khoa học là Picrasma quassioides (D. Don) Benn. cũng sử dụng cành và lá. Loại cây này có chứa thành phần hóa học là Nigakilacton A-N, picrasin C-G. Cành và lá có vị đắng, tính hàn, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, giải độc, khu thấp dùng trong trường hợp viêm ruột, cảm mạo, lở ngứa, sưng amidan, rắn độc cắn.
Nhân dân Ấn Độ sử dụng gỗ đắng để thay thế cho cây Thằn lằn. Vỏ, gỗ và rễ được dùng để hạ nhiệt còn lá dùng trong trường hợp bị ghẻ ngứa.
Nhân dân thuộc tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) thường dùng vỏ thân, vỏ rễ trong trường hợp bị khuẩn lỵ, ghẻ ngứa, viêm dạ dày ruột, eczema, giun đũa.
5 Tài liệu tham khảo
- Tác giả Võ Văn Chi. Từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1. Khổ diệp, trang 1218-1219. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2025.
- Tác giả M R Khan và cộng sự (Ngày đăng tháng 5 năm 2001). Antibacterial activity of Picrasma javanica, PubMed. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2025.
- Tác giả Prema và cộng sự (Ngày đăng tháng 6 năm 2020). Three new quassinoids isolated from the wood of Picrasma javanica and their anti-Vpr activities, PubMed. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2025.
