Đu Đủ Rừng (Thông Thảo Gai, Thầu Dầu Núi - Trevesia palmata)

Đu đủ rừng thuộc dạng cây nhỡ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 7-8 mét hay hơi, phần thân ít phân nhánh, cành cây có gai, ruột xốp. Lá cây mọc đơn, phiến lá có xẻ chân vịt. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.

1 Giới thiệu

Tên khoa học: Trevesia palmata (Roxb.) Vis.

Tên gọi khác: Thông thảo gai, Thầu Dầu núi.

Họ thực vật: Araliaceae (Nhân Sâm).

1.1 Đặc điểm thực vật

Đu Đủ rừng thuộc dạng cây nhỡ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 7-8 mét hay hơi, phần thân ít phân nhánh, cành cây có gai, ruột xốp.

Lá cây mọc đơn, phiến lá có xẻ chân vịt, xẻ sâu nhìn như lá cây Thầu dầu, có 5-7 thùy nhọn có răng, hai mặt lá đều có gân nổi, mép lá có răng cưa thô, cuống lá dài và có gai. Những lá khi còn non phủ một lớp lông mềm, màu nâu nhạt, lá già nhẵn.

Hoa mọc thành tán, tụ thành chùy ở nách lá, kích thước hoa khoảng 1cm, cánh hoa màu trắng.

Quả của cây Đu đủ rừng dài khoảng 13 đến 18mm, có khía, hạt dẹp.

Dưới đây là hình ảnh cây Đu đủ rừng:

1.2 Thu hái và chế biến

Bộ phận dùng: Lõi thân, lá, rễ.

Thời điểm thu hái: Lõi thân được thu hái vào mùa thu, lá cây thu hái quanh năm.

Chế biến: Lõi thân sau khi thu hái về thì đem phơi khô.

1.3 Đặc điểm phân bố

Đu đủ rừng được tìm thấy ở Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và Việt Nam. Tại nước ta, cây thường mọc ở Sơn La, Hà Giang, Lào Cai, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Hà Nội, Kon Tum, Quảng Trị, Đắk Nông, Lâm Đồng, Gia Lai.

2 Thành phần hóa học

Ba Saponin triterpene mới bao gồm hai loại lupane và một loại ursane đã được phân lập từ lá của Trevesia palmata . Cấu trúc của chúng được xác định là 2 α ,3 β ,23-trihydroxylup-20(29)-en-28-oic acid 3- O - α -L-arabinopyranoside (1), 2 α ,3 β ,23-trihydroxylup-20(29)-en-28-oic acid 3- O -[ α -L-arabinopyranoside]-28- O -[ β -D-glucopyranosyl] este (2), và 2 α ,3 β ,23-trihydroxyurs-12-en-28-oic acid 3- O - [ α -L -arabinopyranoside]-28- O -[ β -D -glucopyranosyl(1→2)- β -D-glucopyranosyl] este (3) bằng phân tích của phổ HR-ESI-MS, NMR 1D và 2D của chúng. Các triterpene pentacyclic 2 α,3 β ,23-trioxygenated hiếm khi được tìm thấy trong tự nhiên.

3 Tác dụng của cây Đu đủ rừng

Một nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá tác dụng của thành phần polyphenolic, chất chống oxy hóa, khả năng chống viêm và chống viêm khớp của chiết xuất lá cây Đu đủ rừng.

Hoạt động dọn gốc tự do trong ống nghiệm, hoạt động chống viêm và chống viêm khớp của chiết xuất được phân tích bằng các phương pháp chuẩn hóa.

Chiết xuất ethyl acetate của cây Đu đủ rừng cho thấy hoạt động dọn gốc tự do cao nhất, chống viêm và hoạt động chống viêm khớp nhờ sự có mặt của các thành phần hóa học như axit gallic, catechin, axit caffeic, Rutin, quercetin và naringenin. Chiết xuất ethyl acetate của cây Đu đủ rừng ức chế sự tăng sinh tế bào của tế bào tạo xương MG 63 và gây ra apoptosis bằng cách ngăn chặn chu kỳ tế bào ở các pha khác nhau. Sau các nghiên cứu độc tính cấp tính, liều 250 mg/kg và 500 mg/kg đã được cố định và cho thấy kết quả tốt hơn ở động vật bị viêm khớp do tá dược Freund gây ra. Do đó, các thành phần hóa học trong chiết xuất của cây Đu đủ rừng có thể có tiềm năng to lớn chống lại tình trạng viêm mãn tính, bệnh khớp, ung thư xương và viêm khớp, đóng vai trò quan trọng đối với bệnh viêm khớp.

4 Công dụng theo Y học cổ truyền

4.1 Tính vị, tác dụng

Đu đủ rừng có vị hơi đắng, tính bình, phần lõi thân có tác dụng lợi niệu trong khi phần lá và rễ có tác dụng cường gân tráng cốt.

4.2 Công dụng

Lõi thân của cây Đu đủ rừng được dùng trong trường hợp đái dắt, phù thũng, làm thuốc hạ nhiệt, tê thấp, làm phổi bớt nóng. Phần lõi thân cũng được dùng làm thuốc bổ, vị thuốc này thường bị dùng nhầm lẫn với vị Thông thảo.

Liều dùng là 20 đến 30g dưới dạng thuốc sắc. Có thể dùng riêng hay phối hợp với vị thuốc Mua đỏ. Lá cây được dùng để nấu xông trong trường hợp tê liệt bại người, có thể giã đắp để chữa gãy xương.

Nhân dân Trung Quốc thường dùng lõi thân để trị tiểu tiện bất lợi, lá và rễ cây được dùng để trị đòn ngã tổn thương và đau lưng.

5 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Võ Văn Chi. Từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1. Đu đủ rừng, trang 970-971. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2025.
2. Tác giả Pham Hai Yen và cộng sự (Ngày đăng tháng 12 năm 2021). New lupane-type and ursane-type triterpene saponins from the leaves of Trevesia palmata, PubMed. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2025.
3. Tác giả Ashwini Lydia Manoharan và cộng sự (Ngày đăng tháng 1 năm 2023). Efficacy of Trevesia palmata (Roxb. ex Lindl.) Vis. Extract on MG 63 cell lines and arthritis-induced animal models, PubMed. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2025.