Bọ Hung (Khương Lang - Catharsius molossus L.)

Bọ hung thuộc dạng côn trùng có cánh cứng, chiều dài cơ thể khoảng 3-4cm, mặt ngoài có màu đen, hình bầu dục hoặc gần giống hình vuông. Lưng hơi gồ, bụng phẳng, 2 mặt đều trơn và nhẵn bóng. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết về Bọ hung

1 Con bọ hung là con gì?

Tên khoa học: Catharsius molossus L.

Tên gọi khác: Khương lang.

Họ: Bọ hung Geotrupidae.

1.1 Bọ hung và bọ cánh cứng có điểm gì giống nhau?

Bọ hung thuộc dạng côn trùng có cánh cứng, chiều dài cơ thể khoảng 3-4cm, mặt ngoài có màu đen, hình bầu dục hoặc gần giống hình vuông. Lưng hơi gồ, bụng phẳng, mặt lưng và mặt bụng đều trơn và nhẵn bóng.

Đầu bẹt, trên mọc sừng ở giữa đỉnh đầu.

Cánh trước của Bọ hung cứng, chỉ phủ kín mặt lưng, có tác dụng bảo vệ, cánh sau dạng màng mỏng, xếp dưới cánh cứng.

Râu đầu hình lá, chia thành nhiều đốt. Chân trước của Bọ hung có gai như những chiếc răng cưa làm nhiệm vụ đào bới đất.

Tránh nhầm lẫn với các loài bọ hung hai lá bạch đàn.

Dưới đây là hình ảnh con Bọ hung

Cách nuôi Bọ hung: Bọ hung ít được nuôi theo quy mô mà sinh sản tự nhiên. 

1.2 Cách bắt bọ hung

Bọ hung được sử dụng trong Y học cổ truyền với tên là Khương lang.

Loài côn trùng này thường được bắt vào mùa hè, sau khi đập chất hoặc dùng nước nóng giết chết thì tiến hành bỏ đầu, các bộ phận khác gồm chân cánh sau đó dùng sống, nướng chín hoặc đốt thành than.

1.3 Đặc điểm phân bố

Bọ hung được tìm thấy ở các nước Đông Nam Á, Trung Quốc, Nhật Bản.

Tại nước ta, loài côn trùng này thường sống ở những khu vực chăn nuôi gia súc như bò, lợn, ngựa, dùng phân của những con vật này để làm thức ăn.

Bọ hung ăn gì? Bọ hung sử dụng những chân sau của mình để đùn phân thành từng viên và lăn về tổ.

Bọ hung đẻ trứng trong đất, trứng sau đó nở thành sâu, thức ăn của sâu là rễ cây và chồi gốc.

Vào năm 2002, tại Thanh Hóa, có nhiều hecta ruộng trồng mía đã bị Bọ hung tàn phá nghiêm trọng.

2 Tính vị, tác dụng

Bọ hung có vị mặn, tính lạnh, có độc.

Tác dụng: Trừ độc, chống sài giật, dùng trong trường hợp gai dẫm, đạn, tên, tán ứ.

3 Công dụng và bài thuốc có Bọ hung

Bọ hung là loài côn trùng đem lại một số lợi ích nhất định đối với nền nông nghiệp và đất trồng.

Theo Nam dược thần hiệu, Bọ hung khi đốt tồn tính, đem tán nhỏ, mỗi lần dùng 4g với nước tiểu của trẻ em có tác dụng chữa sốt rét, lam chướng. Khi uống cùng với rượu vào lúc đói lại có tác dụng chữa kiết lỵ.

3.1 Chữa chứng kinh giản, phát cuồng, mụn nhọt, trẻ em sài giật, táo bón

Dùng 1 con Bọ hung nướng chín, đem sắc cùng 200ml nước cho đến khi còn 50ml, uống trong ngày.

3.2 Chữa mụn lở

Có thể dùng Bọ hung tán nhỏ, trộn cùng với giấm, đắp ngoài trong trường hợp bị mụn lở.

3.3 Chữa chốc đầu

Sử dụng 1 con Bọ hung đốt tồn tính, tán thành bột, thêm 50ml dầu mè hoặc dầu lạc vào 1 củ ráy to đã khoét bỏ ruột, nấu thành cao. Cao sau khi nguội dùng để bôi lên vùng da cần chữa trị.

3.4 Chữa trĩ, tràng nhạc, lòi dom

Bột bọ hung đốt tồn tính, trộn cùng với bột băng phiến, thêm giấm bôi tại chỗ.

3.5 Rút khi bị tên bắn

Để rút mũi tên, sử dụng 1 con bọ hung hoặc bọ ngựa, đem giã nát, trộn cùng nửa hạt ba đậu tươi đã bóc vỏ, đem sao qua, tán nhỏ, đắp vào vết thương sẽ giúp giảm đau.

Trường hợp bị ngứa nhiều, có thể rút mũi tên ra và sử dụng Hoàng Liên và Quán chúng đem sắc nước rửa, sau đó, dùng sáp ong nấu cùng với Dầu Vừng tạo thành cao đem đắp là khỏi.

Kinh nghiệm dân gian còn sử dụng Bọ hung phối hợp cùng rau muống, lá vông vang, củ hàng, lá bồ cu vẽ đem giã nhuyễn cùng với xôi nếp hoặc dùng 1 con Bọ hung đốt thành than, lá ớt rừng hoặc lá gió giấy (dùng 1 nắm, phơi khô, tán bột) trộn cùng với nhau, tẩm rượu, đắp lên chỗ bị đạn bắn. Sau đó lấy hạt đỗ xanh, rau húng dũi, rau muống, lá ké hoa vàng, lá vông vang, vỏ cây chân chim giã nát đắp vào vết thương.

Tài liệu nước ngoài còn sử dụng Bọ hung sao vàng, tán nhỏ thành bột, mỗi ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần dùng 1-2g trong trường hợp bị sỏi đường tiết niệu.

4 Tài liệu tham khảo

Cây Thuốc Và Động Vật Làm Thuốc ở Việt Nam tập 1. Bọ hung, trang 1076-1077. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2024.