Âm Địa Quyết (Botrychium ternatum (Thunb.))

Âm địa quyết thuộc dạng xương xỉ nhỏ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 15 đến 20cm, một số cây có chiều cao lên đến 40cm. Cây có thân rễ ngắn, mọc đứng. Lá có cuống dày, cuống dài 4-9cm. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết.

1 Giới thiệu

Tên khoa học: Botrychium ternatum (Thunb.)

Tên gọi khác: Cỏ địa quyết.

Họ thực vật: Ophioglossaceae (Lưỡi rắn).

1.1 Đặc điểm thực vật

Âm địa quyết thuộc dạng xương xỉ nhỏ, chiều cao mỗi cây khoảng từ 15 đến 20cm, một số cây có chiều cao lên đến 40cm.

Cây có thân rễ ngắn, mọc đứng.

Lá có cuống dày, cuống dài 4-9cm, phần không sinh sản dài khoảng 5 đến 17cm, rộng 8-15cm, có dạng tam giác tù, lá xẻ lông chim 3 hay 4 lần, lá chét có cuống, phiến lá có dạng hình tam giác, chiều dài lá chét khoảng 4-6cm, chiều rộng từ 2-3cm, lá mọc đối hoặc hơi so le, các lá chia thành nhiều thùy nhỏ mọc cách nhau. Túi bào tử xếp trên một cuống tạo thành bông, các bông lại tập hợp tạo thành một chùm có chiều dài khoảng từ 9 đến 13cm, gắn vào đoạn giữa phần không sinh sản của cuống lá.

Bào tử không có màu, hình tròn, hơi có 4 cạnh.

1.2 Thu hái và chế biến

Bộ phận dùng: Toàn cây.

1.3 Đặc điểm phân bố

Âm địa quyết phân bố ở Nam Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Đài Loan, Ấn Độ và Việt Nam. Tại nước ta, cây được tìm thấy ở một số khu vực có vùng núi cao như Lào Cai, Lâm Đồng.

Âm địa quyết là loài ưa ẩm và ưa sáng, thường mọc ở các tràng cỏ và tràng cây bụi thứ sinh hoặc ven rừng mây mù, đất còn tầng dày, có nhiều mùn, độ cao phân bố khoảng từ 1500 đến 2300 mét.

2 Thành phần hóa học

Chiết xuất MeOH từ cây Âm địa quyết khô nguyên cây đã tạo ra 33 hợp chất, bao gồm mười bảy glycoside Flavonoid mới và mười sáu hợp chất đã biết. Cấu trúc của các hợp chất mới được thiết lập bằng cách sử dụng phân tích phổ NMR và bằng chứng hóa học.

Âm địa quyết chứa nhiều thành phần hóa học khác nhau bao gồm flavonoid, axit phenolic, terpenoid, ancaloit, polysaccharides và lactones khác. Nhiều nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng rằng loại dược liệu này có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, kháng vi-rút, chống dị ứng, và tác dụng chống oxy hóa và có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, hoạt chất ternatin đã chứng minh hiệu quả trong việc chống lại sự tăng sinh tế bào do chất gây ung thư hóa học gây ra. Về mặt lâm sàng, Âm địa quyết cho thấy tiềm năng điều trị một số bệnh, bao gồm đau họng, sốt, nhiễm trùng đường tiết niệu, rắn cắn và côn trùng đốt. Ngoài ra, nó có đặc tính tăng cường sức khỏe như thư giãn tinh thần, điều hòa huyết áp, tăng cường chức năng gan.

3 Tác dụng của cây Âm địa quyết

3.1 Tính vị, tác dụng

Âm địa quyết có vị nhạt, hơi đắng, tính bình có tác dụng bình can tán kết, thanh lương giải độc, nhuận phế chỉ khái.

3.2 Công dụng

Âm địa quyết dùng trong trường hợp trẻ em kinh phong, ho gà, trúng phong, thần kinh suy nhược, rắn cắn.

Ngoài ra, Âm địa quyết còn có thể dùng ngoài trong trường hợp bị lở độc.

Nhân dân Ấn Độ sử dụng cây Âm địa quyết để chữa thương tích, rễ dùng khi bị kiết lỵ.

4 Cây Âm địa quyết trị bệnh gì?

Nam nữ nôn ra máu, hông cách có hư nhiệt dùng bài thuốc sau:

• 12g Âm địa quyết, 12g Tử Hà Sa.
• 12g Quán chúng.
• 12g Cam Thảo.

Các vị đem sắc lấy nước uống.

5 Tài liệu tham khảo

Tác giả Võ Văn Chi. Từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1. Âm địa quyết, trang 50. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Tsutomu Warashina và cộng sự (Ngày đăng năm 2012). Flavonoid glycosides từ Botrychium ternatum, PubMed. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.

Tác giả Ming-Wei Liu và cộng sự (Ngày đăng tháng 3 năm 2024). Rhabdomyolysis caused by Botrychium ternatum intoxication: Case report and literature review, NCBI. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.