Viêm âm đạo do nấm: nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Trungtamthuoc.com - viêm âm đạo do nấm là một bệnh thường gặp ở nữ giới, mà nguyên nhân chính là Candida albicans (chiếm tới 90%). Đây là một căn bệnh mang lại rất nhiều phiền toái cho chị em. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách chữa trị bệnh ngay qua bài viết sau!

1 Viêm âm đạo do nấm

Viêm âm đạo do nấm còn được gọi là nấm âm đạo. Nó là bệnh lý ở cơ quan sinh dục nữ chủ yếu là do nấm Candida albicans gây ra. Loại nấm này thông thường sẽ thường trực ở da, âm đạo, âm hộ người phụ nữ nhưng không gây bệnh. Nhưng khi có điều kiện thuận lợi, nó sẽ phát triển nhanh chóng và gây kích ứng, tiết dịch, ngứa dữ dội ở âm đạo và âm hộ - các mô ở cửa âm đạo, gây bất lợi về sức khỏe sinh sản cho chị em. ^[1]

Viêm âm đạo phổ biến ở phụ nữ ở mọi lứa tuổi.Có khoảng một phần ba phụ nữ mắc ít nhất một dạng viêm âm đạo tại một thời điểm nào đó trong đời. ^[2]

2 Các yếu tố thuận lợi cho nấm gây bệnh

Thông thường, nấm Candida albicans chỉ tồn tại trong âm đạo với số lượng rất nhỏ và bị các vi khuẩn có lợi khác áp chế. Tuy nhiên, khi cơ thể người phụ nữ chịu tác động của một số yếu tố sau, nấm sẽ phát triển thành bệnh. Đó là:

• Người bị suy giảm miễn dịch. Ví dụ như: bị nhiễm HIV hoặc điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch,...
•  Điều trị bệnh bằng corticoid làm giảm sức đề kháng của cơ thể.
•  Sử dụng kháng sinh phổ rộng làm rối loạn hệ vi sinh vật của âm đạo.
• Dùng thuốc tránh thai kết hợp cũng có thể làm thay đổi PH trong âm đạo, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Sự thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ tuổi mãn kinh, bé gái tuổi dậy thì kỳ, phụ nữ mang thai,... 
• Người mắc bệnh đái tháo đường có nhiều đường trong dịch tiết âm đạo.
• Quan hệ tình dục không an toàn khiến tổn thương tế bào niêm mạc.
• Sử dụng quá nhiều các loại dung dịch xà phòng tính axit để vệ sinh vùng kín.
• Vệ sinh vùng kín không đúng cách khiến nhiễm nấm âm đạo từ đường tiêu hóa.
• Thụt rửa âm đạo sai cách cũng kích thích sự phát triển của nấm.
• Quần áo bó sát hoặc không thấm nước, dẫn đến phát ban do nhiệt. 
• Sử dụng băng vệ sinh có thể gây kích ứng, ngứa và tiết dịch có mùi hôi. ^[3]

3 Triệu chứng và chẩn đoán viêm âm đạo do nấm

3.1 Triệu chứng lâm sàng

Nhiễm nấm âm đạo thường có các biểu hiện như sau:

• Rát và ngứa vùng âm hộ.
• Có vết xây xước ở âm hộ bộ do gãi nhiều.
• Ra nhiều khí hư không có mùi hôi.
• Đau khi quan hệ.
• Tiểu khó, tiểu buốt.
• Âm hộ sưng đỏ.
• Cổ tử cung bình thường hoặc viêm, phù nề.

3.2 Cận lâm sàng

Triệu chứng lâm sàng bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm các xét nghiệm chẩn đoán. Các xét nghiệm này cần phải thực hiện ngay vì nếu để quá 24 giờ vi nấm có thể phát triển nhanh làm sai lệch kết quả.

Phát hiện bằng kính hiển vi

Soi tươi: Nhỏ nước muối vào bệnh phẩm, soi tươi tìm nấm. Phải có ít nhất 3 bào tử nấm trên một vi trường.

Nhuộm Gram: độ đặc hiệu của phương pháp này lên tới 99%. Phải có 3-5 bào tử nấm dạng nảy chồi trên vi trường.

Nuôi cấy: Nuôi cấy bệnh phẩm trong môi trường thạch Sabouraud trong vài giờ, ủ ấm 2 ngày với nhiệt 37°C. Khuẩn lạc có màu trắng ngà và sền sệt.

Phát hiện kháng nguyên Candida: Kỹ thuật này cho kết quả nhanh nhưng đắt tiền.

Phát hiện ADN của Candida: Có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, nhưng đắt tiền. Phương pháp này xét nghiệm được đồng thời nấm, Trichomonas và Gardnerella. 

Nếu bệnh nhân có triệu chứng nhiễm nấm 3 lần/năm và có ít nhất một lần nhiễm nấm âm đạo thì bị chẩn đoán kháng thuốc.

4 Phác đồ điều trị viêm âm đạo do nấm

4.1 Nguyên tắc điều trị

Không cần điều trị cho người con nấm âm đạo mà không biểu hiện triệu chứng.

Việc điều trị cần phải thực hiện sớm và đủ liều để ngăn chặn sự lây lan, tái phát và đề phòng kháng thuốc.

Điều trị bằng kháng sinh chống nấm em bao gồm thuốc uống và mỡ bôi, viên đặt âm đạo.

Điều trị cho người nhiễm nấm kết hợp với chồng hoặc bạn tình.

Nên tránh quan hệ trong thời gian điều trị bệnh.

4.2 Phác đồ cụ thể

4.2.1 Thuốc uống: 

Sử dụng các loại Thuốc kháng sinh chữa viêm phụ khoa sau:

• Uống 2 viên itraconazol 100mg mỗi ngày. Điều trị trong 3 ngày.
• Uống duy nhất 1 viên fluconazol 150mg.

Lưu ý: không dùng các thuốc này cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

4.2.2 Thuốc bôi và thuốc đặt trị nấm âm đạo

• Hoạt chất clotrimazole: 

Dùng dạng kem bôi 1% trong 1-2 tuần, mỗi ngày 5g.

Dạng viên đặt có thể dùng 1 viên hàm lượng 100mg/ngày trong 7 ngày, hoặc 2 viên/ngày trong 3 ngày. Nếu đặt viên 500mg thì chỉ đặt 1 ngày.

• Hoạt chất miconazole:

Dùng kem bôi 2% trong 1 tuần, mỗi ngày 5g.

Đặt âm đạo viên 100mg/ngày (7 ngày) hoặc 200mg/ngày (3 ngày) hoặc 1000mg/ngày (1 ngày).

• Hoạt chất terconazole:

Kem bôi âm đọa 0,4% trong 1 tuần, mỗi ngày 5g. Hoặc loại 0,8% trong 3 ngày, mỗi ngày 5g.

Đặt viên đạn 80mg trong 3 ngày, mỗi ngày 1 viên.

• Hoạt chất econazol:

Viên đặt âm đạo 150mg. Đặt 2 viên, cách nhau 2 ngày.

Viên nén Nystatin 100.000UI: Đặt âm đạo 14 ngày, mỗi ngày 1 viên.

5 Phòng bệnh nấm âm đạo

Để phòng bệnh viêm âm đạo do nấm và các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục khác. Chị em cần chú ý:

Vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày sạch sẽ, giữ cho quần áo đặc biệt là đồ lót luôn khô ráo, không ẩm mốc, có mùi hôi.

Không nên thụt rửa quá sâu vào âm đạo để tránh làm mất cân bằng môi trường pH.

Tuân thủ đúng nguyên tắc sử dụng kháng sinh trong điều trị bệnh.

Nên sử dụng bao Cao Su khi quan hệ tình dục, đặc biệt là khi quan hệ trong thời gian điều trị.

Điều trị cho cả chồng để tránh tái nhiễm do nấm có thể bám vào bộ phận sinh dục nam và lây nhiễm lại.

Hy vọng qua bài viết này, chị em đã biết thêm nhiều kiến thức bổ ích để biết cách phòng tránh và nguyên tắc điều trị các bệnh phụ nữ thường gặp.

Tài liệu tham khảo