Bệnh ung thư da tế bào vảy: Triệu chứng và điều trị

Trungtamthuoc.com - Ung thư da tế bào vảy là một dạng ung thư da phổ biến và thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy vậy nếu không được điều trị, ung thư có thể phát triển lớn hoặc lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể, gây ra các biến chứng nghiêm trọng. ^[1]

1 Ung thư da tế bào vảy là bệnh gì?

Ung thư tế bào vảy (SCC), còn được gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy, là một loại ung thư da bắt đầu trong các tế bào vảy. Các tế bào vảy là các tế bào mỏng, phẳng tạo nên lớp biểu bì, hoặc lớp ngoài cùng của da. Công việc của các tế bào vảy là bảo vệ bảo vệ các mô bên dưới. ^[2]

SCC được hình thành do những thay đổi trong DNA của các tế bào này khiến chúng nhân lên không kiểm soát được. Đây là loại ung thư da phổ biến thứ hai sau ung thư tế bào đáy.

Các yếu tố nguy cơ gây nên bệnh ung thư da tế bào vảy là: 

• Tiếp xúc nhiều với bức xạ UV là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến các đột biến DNA gây nên ung thư da.
• Những người đã điều trị bằng phương pháp xạ trị cho các tình trạng da khác cũng có thể có nguy cơ ung thư da cao hơn.
• Người có làn da trắng, mắt xanh và tóc vàng hoặc đỏ.
• Những người sống ở vùng nhiều nắng, cường độ bức xạ mặt trời cao.
• Có tiền sử bị cháy nắng, hoặc tổn thương da trước đó, bỏng nhiệt, bệnh lupus ở da, bệnh bong vảy cá ngoài da , loét chân.
• Người đã từng tiếp xúc với hóa chất, chẳng hạn như asen. ^[3]

2 Triệu chứng của ung thư da tế bào vảy

Những người bị ung thư biểu mô tế bào vảy thường xuất hiện vảy, mảng đỏ, vết loét mở hoặc mụn cóc trên da. 

Sự thay đổi bất thường này thường thấy ở những khu vực tiếp xúc nhiều nhất với các tia cực tím (UV), từ ánh sáng mặt trời hoặc đèn như mặt, tay da. Tuy nhiên, nó cũng có thể xuất hiện ở miệng, vùng hậu môn và trên bộ phận sinh dục.

Ở giai đoạn đầu có thể là sự xuất hiện của một mảng da có vảy, đỏ. Khi tiến triển nó sẽ thành các vết sưng lớn hơn.  Nếu xảy ra trong miệng thì sẽ xuất hiện vết loét miệng hoặc một mảng trắng.

Trong một số trường hợp, nếu thấy sự khác lạ trên vết sẹo, nốt ruồi hoặc vết bớt có sẵn thì cũng cần lưu ý và xin ý kiến của bác sĩ, vì đó có thể là dấu hiệu của ung thư tế bào vảy.

Giai đoạn đầu của ung thư tế bào vảy thường không đe dọa đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, các tế bào ung thư có thể tăng kích thước và lan sang các bộ phận khác trên cơ thể bạn, gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng.

3 Chẩn đoán ung thư da tế bào vảy

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng như có các vết tổn thương nổi thành từng mảng, màu đỏ, có vết loét nên rất dễ chảy máu. Nếu không được điều trị kịp thời, thì các tế bào ung thư sẽ lan ra các tổ chức xung quanh hoặc đến các cơ quan xa hơn.

Cận lâm sàng: nếu thấy có sự nghi ngờ bác sĩ có thể sinh thiết để chẩn đoán. Và để có thể xác định sự di căn của tế bào ung thư hay để  phân biệt với các loại ung thư da khác có thể làm các xét nghiệm cần thiết như chụp CT, MRI, chụp cắt lớp sử dụng các phân tử phóng xạ fluorodeoxyglucose.

4 Điều trị ung thư da tế bào vảy

Nếu như ung thư tế bào vảy được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì tỷ lệ thành công rất cao. Tùy thuộc vào tuổi, tình trạng sức khỏe, mức độ nghiêm trọng của bệnh và vị trí ung thư mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp.

4.1 Phẫu thuật

Ung thư biểu mô tế bào vảy thường có thể được điều trị bằng tiểu phẫu có thể được thực hiện tại phòng khám bác sĩ hoặc bệnh viện. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của SCC, bác sĩ có thể chọn các kỹ thuật khác nhau để loại bỏ nó. ^[4]

Phẫu thuật vi phẫu: là phương pháp dùng dao mổ để loại bỏ phần da bất thường và một số mô xung quanh. Sau đó kiểm tra mẫu ngay lập tức dưới kính hiển vi. Nếu có bất kỳ tế bào ung thư nào trong mẫu, quá trình này được lặp lại cho đến khi không tìm thấy tế bào ung thư.

Phẫu thuật cắt bỏ: bác sĩ sẽ loại bỏ các tế bào ung thư cũng như một lớp da mỏng khỏe mạnh ở khu vực xung quanh. Mẫu sau đó cũng sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm kiểm tra để đảm bảo toàn bộ khu vực ung thư đã được loại bỏ.

Phẫu thuật điện: còn được gọi là nạo và đốt điện, là phương pháp đốt cháy da để tiêu diệt các tế bào ung thư. Quá trình này thường được thực hiện nhiều lần để đảm bảo điều trị triệt để, loại bỏ hoàn toàn ung thư.

Phẫu thuật lạnh: là phương pháp sử dụng nitơ lỏng để đóng băng và tiêu diệt các mô ung thư. Phương pháp điều trị này cũng được lặp đi lặp lại nhiều lần để đảm bảo tất cả các mô ung thư đã được loại bỏ.

4.2 Xạ trị

Sử dụng bức xạ tia X năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư, thường được thực hiện nhiều lần một tuần và trong vài tuần.

4.3 Quang hóa liệu pháp

Là phương pháp dùng chất nhạy cảm với ánh sáng như 5-methyl aminolevulinate (MAL) bôi tại chỗ, sau đó khoảng 3 giờ thì chiếu laser ở bước sóng  635nm để tiêu diệt có chọn lọc các tế bào ung thư. Tuy rằng phương pháp này có ít tác dụng phụ nhưng giá thành khá đắt.

4.4 Hóa trị

Các loại thuốc bôi như 5-fluorouracil và Imiquimod cũng được sử dụng để điều trị các bệnh ung thư tế bào vảy.

5 Phòng bệnh ung thư da tế bào vảy

Hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Tránh ánh nắng mặt trời vào thời điểm nóng nhất trong ngày, đó là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

Thoa kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất 30 mỗi khi bạn ra ngoài trời nắng.

Đeo kính râm có bảo vệ tia UV.

Đội mũ và mặc các trang phục bảo vệ da khi làm việc ngoài trời.

Nếu thấy có sự bất thường trên da của bạn nên đến gặp chuyên gia để kiểm tra và nhận được sự tư vấn. 

Gặp bác sĩ da liễu mỗi năm một lần để kiểm tra da toàn thân.

Tài liệu tham khảo