Ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma): Triệu chứng và điều trị
Trungtamthuoc.com - Ung thư tế bào hắc tố là loại ung thư da nghiêm trọng nhất, phát triển trong các tế bào hắc tố, sản sinh ra hắc tố - sắc tố mang lại màu sắc của da. [1]
1 Ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma) là bệnh gì?
Ung thư tế bào hắc tố là một loại ung thư da xảy ra khi các tế bào sản xuất sắc tố gọi là tế bào melanin phát triển đột biến và không kiểm soát. Khối u ác tính có thể phát triển ở bất kỳ nơi nào trên da.
2 Nguyên nhân gây ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma)
Nguyên nhân dẫn đến ung thư tế bào hắc tố (Melanoma) chưa rõ ràng và vẫn đang tiếp tục nghiên cứu. Tuy nhiên, các yếu tố sau đây có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư da:
- Tiếp xúc với bức xạ mặt trời: theo các chuyên gia thì đây là yếu tố nguy cơ cao nhất. Loại tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây ra khối u ác tính là tiếp xúc với cường độ cao đột ngột (cháy nắng). Những người ít phải làm việc ngoài trời nhưng chỉ bị cháy nắng 1-2 lần mỗi năm khi đi du lịch cũng có tỉ lệ mắc bệnh cao. [2]
- Màu sắc da: So với người da đen thì người da trắng có nguy cơ mắc cao hơn. Điều này có thể do có ít sắc tố melanin nên khả năng bảo vệ da khỏi các tia cực tím thấp hơn.
- Vị trí địa lý: những người sinh sống ở gần xích đạo sẽ có nguy cơ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cường độ cao nên có nguy cơ nhiều hơn.
- Nốt ruồi: Nếu cơ thể có nhiều nốt ruồi hay có các nốt ruồi bất thường cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh.
- Tiền sử gia đình đã có người mắc.
- Da bị tàn nhang, cháy nắng.
- Hệ thống miễn dịch suy yếu.
3 Dấu hiệu nhận biết ung thư hắc tố da
Ở giai đoạn đầu, khối u ác tính có thể khó phát hiện. Điều quan trọng là kiểm tra da xem có dấu hiệu thay đổi nào không. Sự thay đổi của da là chỉ số quan trọng để chẩn đoán xem có phải là sự xuất hiện của một khối u ác tính.
Một số triệu chứng nếu xuất hiện cần đến các cơ sở y tế để nhận được sự thăm khám, kiểm tra của bác sĩ:
- Dấu hiệu đầu tiên của khối u ác tính thường là một nốt ruồi hoặc tàn nhang trông khác thường, [3] có sự thay đổi về màu sắc, hình dạng, kích thước
- Xuất hiện một vết loét da không lành.
- Nốt ruồi tự nhiên đau, ngứa hoặc bắt đầu vỡ ra chảy máu.
Giai đoạn: các tế bào ung thư càng tiến triển, lan rộng nhiều thì càng khó điều trị, vì vậy mà việc chẩn đoán ung thư đang trong giai đoạn nào là cần thiết để có hướng điều trị kịp thời và phù hợp.
Các giai đoạn chính bao gồm:
- Giai đoạn 0: Ở giai đoạn này tế bào ung thư chỉ xuất hiện ở lớp ngoài cùng của da.
- Giai đoạn 1: Ung thư dày tới 2 mm. Giai đoạn này nó chưa lan đến các hạch bạch huyết hay các vị trí khác, và nó có thể loét hoặc không.
- Giai đoạn 2: Các tế bào ung thư cũng chưa lan đến hạch bạch huyết hay vị trí khác, và cũng có thể loét hoặc không, nhưng tế bào ung thư dày ít nhất 1 mm và có thể dày hơn 4 mm.
- Giai đoạn 3: Ung thư đã lan đến một hoặc nhiều hạch bạch huyết gần đó. Các tế bào ung thư ban đầu có thể không nhìn thấy được. Nếu nhìn thấy được, nó có thể dày hơn 4 mm và cũng bị loét.
- Giai đoạn 4: Ung thư đã lan đến các hạch hoặc cơ quan bạch huyết xa, chẳng hạn như não, phổi hoặc gan.
4 Chẩn đoán ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma)
Ung thư tế bào hắc tố có thể điều trị khỏi hoàn toàn khi phát hiện ở giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ phẫu thuật loại bỏ triệt để khối u chưa xâm lấn hay di căn. Vì vậy, cần quan sát cơ thể mình thường xuyên và chú ý những nốt ruồi hay tàn nhang mới xuất hiện, to và gồ lên mặt da. Nếu nó to ra nhanh chóng nên đi khám bác sĩ da liễu để được chẩn đoán chính xác bệnh bằng sinh thiết.
Có thể chẩn đoán bằng các phương pháp sau:
- Kiểm tra hình dạng, kích thước và màu sắc của các nốt ruồi xem có bất thường hay không.
- Sinh thiết da: Nếu nghi ngờ ung thư da, bác sĩ da liễu sẽ sinh thiết để xác định liệu nó có phải là ung thư không.
- Sinh thiết hạch bạch huyết.
- Chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT).
5 Điều trị ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma)
Việc điều trị ung thư tế bào hắc tố có thể dễ dàng hơn so với các loại ung thư khác do việc tiếp cận các mô bị ung thư và loại bỏ nó dễ hơn.
Đối với giai đoạn đầu, bác sĩ sẽ phẫu thuật loại bỏ vùng da bị ung thư và cả vùng da xung quanh để đảm bảo rằng tất cả các tế bào ung thư được lấy ra hết. Phẫu thuật vào giai đoạn đầu của khối u có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh.
Trong trường hợp các khối u ác tính đã di căn đến các cơ quan khác, ngoài phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành xạ trị, hóa trị, và các liệu pháp miễn dịch kết hợp. Một số thuốc hóa trị liệu có thể dùng để điều trị là dacarbazine, fotemustine…
6 Phòng ngừa ung thư da tế bào hắc tố (Melanoma)
Tránh tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV, để hạn chế có thể làm theo các cách sau:
Mặc quần áo bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời.
Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với hệ số chống nắng tối thiểu (SPF) là 30. Nên thoa kem chống nắng khoảng nửa giờ trước khi ra nắng và thoa lại sau khi bơi hoặc khi đổ mồ hôi nhiều để có thể bảo vệ da tốt nhất.
Những người làm việc ngoài trời cũng nên có biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu phơi nhiễm.
Tự kiểm tra da ít nhất mỗi tháng một lần để phát hiện có đốm đen hoặc nốt ruồi mới hay không.
Với những người đang điều trị ung thư da cần tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn biến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe, dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
