Trẻ hóa da là gì? Các phương pháp và cơ chế tác động nhằm trẻ hóa làn da

Bs. Trương Tấn Minh Vũ

1 Trẻ hóa da là gì?

Trẻ hoá da là thực hiện các biện pháp tác động làm thay đổi da, da sau khi được tác động có biểu hiện và tính chất của một làn da trẻ hơn hiện tại.

2 Các tính chất của một làn da trẻ đẹp? 

Theo sự đồng thuận của nhiều bác sĩ da liễu trong một khảo sát, một làn da trẻ đẹp sẽ có 4 tính chất sau (có thể đối chiếu với làn da của trẻ trước tuổi dậy thì)

• ĐỀU MÀU: có sự phân bố đều màu đen của melanin và màu đỏ của hemoglobin trong mạch máu da
• BỀ MẶT PHẲNG: không có các vấn đề gây lồi hoặc lõm quá mức trên bề mặt da (mụn, sẹo, lỗ chân lông, các loại tổn thương da khác...)
• SĂN CHẮC: mật độ Collagen trong da vừa phải (mật độ collagen thấp quá làm da chảy xệ, cao quá làm xơ cứng da)
• ĐỘ BÓNG: bề mặt da phẳng, mịn, đủ ẩm sẽ phản xạ ánh sáng tốt, làm da có độ bóng

3 Tại sao cần phải trẻ hóa da? 

Làn da sẽ bị lão hoá theo thời gian sống dưới tác động của các yếu tố lão hoá nội sinh và ngoại sinh, da không còn đều màu (xuất hiện đốm nâu, nám, giãn mạch...), bề mặt da không còn phẳng (xuất hiện mụn, sẹo, các loại u mềm da..), da giảm độ săn chắc (giảm mật độ collagen trong da), da giảm độ bóng (bề mặt da mấp mô, thô ráp hơn).

Da bị lão hoá có biểu hiện kém thẩm mỹ hơn một làn da trẻ, là dấu hiệu của tuổi tác, vì vậy để da có biểu hiện trẻ trung hơn thì cần phải trẻ hoá da.

4 Các phương pháp trẻ hóa da và cơ chế tác động? 

Bất kỳ phương pháp nào tác động vào da nhằm thúc đẩy sự thay đổi da theo hướng có hiểu hiện trẻ hơn đều được xem là phương pháp trẻ hoá da.

Có các phương pháp tác động trực tiếp tại da để làm thay đổi cấu trúc da (lớp bì, thượng bì) và tác động gián tiếp từ bên ngoài da (lớp mỡ dưới da, lớp cơ) giúp cải thiện biểu hiện của da.

4.1 Tác động từ bên ngoài da (lớp mỡ dưới da, lớp cơ)

Tiêm chất làm đầy: các loại chất làm đầy được tiêm vào các lớp mỡ dưới da, bổ sung thể tích vùng bên dưới da, làm thay đổi độ căng bề mặt của da, cải thiện các nếp nhăn và nếp gấp.

Tiêm botulinum toxin vào cơ: botulinum toxin làm ức chế dẫn truyền thần kinh-cơ, thay đổi trương lực của các cơ mặt bên dưới da, giúp bề mặt da phẳng hơn, giảm các nếp nhăn do cử động khuôn mặt.

Căng chỉ: sử dụng các sợi chỉ nhựa sinh học có gai hoặc không có gai để đưa vào lớp mỡ dưới da; những sợi chỉ có gai móc vào lớp mỡ dưới da và kéo các khoang mỡ nông vùng mặt lên tạm thời cho đến khi các gai chỉ bị tiêu đi; các sợi chỉ không gai đan xen trong lớp mỡ nông đóng vai trò như mạng lưới nâng đỡ dưới da giúp vùng da căng chỉ có biểu hiện săn chắc hơn; sợi chỉ nằm dưới da với vai trò là dị vật cũng kích thích hình thành mô xơ bao quanh nó.

4.2 Tác động tại da (lớp bì, thượng bì)

4.2.1 Trẻ hoá da bằng các thiết bị phát năng lượng

Dựa trên tương tác năng lượng-da; các thiết bị năng lượng cao gây ra những dạng tổn thương không hồi phục, có hồi phục có kiểm soát, thúc đẩy quá trình lành thương bao gồm quá trình tăng sinh và tái cấu trúc da; các thiết bị năng lượng thấp kích thích các quá trình sinh học trong các tế bào da.

Thiết bị laser và ánh sáng: sử dụng năng lượng ánh sáng ở các bước sóng, thời gian xung khác nhau để tạo ra các dạng tổn thương khác nhau trên da, loại bỏ các tế bào tăng sinh bất thường, thúc đẩy quá trình lành thương bao gồm quá trình tăng sinh và tái cấu trúc da, cải thiện độ đều màu, bề mặt và độ săn chắc của da.

Thiết bị HIFU: sử dụng năng lượng sóng siêu âm để tạo ra các tổn thương không hồi phục ở các độ sâu khác nhau dưới da, thúc đẩy quá trình lành thương bao gồm quá trình tăng sinh và tái cấu trúc da, cải thiện độ săn chắc của da, hỗ trợ cải thiện độ đều màu da, có tác dụng giảm mỡ dưới da.

Thiết bị RF: có nhiều loại thiết bị RF với nhiều ứng dụng khác nhau, loại phổ biến dùng trong trẻ hoá da dùng sóng điện cao tần để làm nóng vùng mô ở bề mặt da, giúp giải xoắn và tái cấu trúc chuỗi xoắn collagen, giúp cải thiện độ săn chắc của da, hỗ trợ cải thiện độ phẳng và độ đều màu da.

Vi sóng: loại phổ biến dùng trong trẻ hoá da dùng sóng microwave để làm nóng vùng mô ở bề mặt da, giúp giải xoắn và tái cấu trúc chuỗi xoắn collagen, cơ chế giống RF, giúp cải thiện độ săn chắc của da.

4.2.2 Trẻ hoá da không sử dụng thiết bị phát năng lượng

Lột da bằng hoá chất: sử dụng các loại acid hữu cơ khác nhau tạo ra các tổn thương da ở các độ sâu khác nhau, thường thực hiện ở lớp thượng bì đối với da châu Á, loại bỏ lớp sừng bề mặt, gây phản ứng viêm, kích thích quá trình tăng sinh da.

Mài mòn da: dùng các thiết bị có bề mặt nhám để mài đi lớp bề mặt da, hiện tại chỉ còn phổ biến phương pháp vi mài mòn lấy đi lớp sừng nông ở bề mặt.

Vi kim: sử dụng các kim nhỏ tạo các vi tổn thương trên da ở các độ sâu khác nhau, thúc đẩy quá trình lành thương bao gồm quá trình tăng sinh và tái cấu trúc da.

Tiêm các hoạt chất vào trong da:

• Hyaluronic acid: tiêm HA trong da có tác dụng tăng thể tích da, tạo sức căng bên trong da kích thích sự tăng sinh collagen, HA có tác dụng hấp thu nước mạnh giúp tăng thêm sức căng và độ ẩm của da.
• Botulinum toxin: tiêm botulinum toxin trong da có tác dụng giảm trương lực các cơ dựng lông, giảm nhờn, giảm tiết mồ hôi giúp cải thiện tình trạng mụn, làm phẳng bề mặt da, botulinum toxin còn có tác dụng ức chế hình thành sắc tố giúp cải thiện sự đều màu da.
• PRP: chứa các yếu tố tăng trưởng, giúp hỗ trợ vấn đề lành thương ở da.
• Exosome: là các túi ngoại bào chứa các protein tín hiệu, bằng chứng làm trẻ hoá da của riêng exosome chưa thuyết phục.
• CaHA: là một dạng khoáng Canxi, khi tiêm vào da sẽ gây ra phản ứng dị vật, hình thành mô xơ bao quanh các phân tử này, làm da săn chắc hơn.
• PDRN: gồm các đoạn DNA (thường từ cá hồi), có tác động lên một số thụ thể và được cho là thúc đẩy nhanh quá trình lành thương.
• PCL: là một loại polyme tổng hợp, khi được tiêm vào da sẽ gây ra phản ứng dị vật giống CaHA, hình thành mô xơ bao quanh các phân tử này.

Bôi tại chỗ: các hoạt chất bôi tại chỗ sẽ xâm nhập vào da qua 2 con đường chính là theo lỗ chân lông và giữa các gian bào, hầu hết các chất bôi tại chỗ chỉ xâm nhập giới hạn ở lớp thượng bì, các chất có tác dụng khác như giúp tăng biệt hoá lớp sừng, hút ẩm tại chỗ, che phủ tại chỗ ... từ đó giúp thay đổi biểu hiện bề mặt da.