Thuốc tránh thai dùng cho phụ nữ đang cho con bú hàng ngày và khẩn cấp loại nào tốt nhất?
Trungtamthuoc.com - Sau khi sinh con khoảng vài tháng phụ nữ sẽ có khả năng mang thai lại, nếu chưa sẵn sàng có thêm con thì chị em cần biết cách sử dụng biện pháp phòng tránh hợp lý. Một trong những phương pháp tránh thai được dùng phổ biến là sử dụng thuốc tránh thai. Vậy những lợi ích và rủi ro khi dùng thuốc là gì? Hãy cùng Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) cùng tìm hiểu về các loại thuốc tránh thai cho con bú và lưu ý khi sử dụng để hạn chế ảnh hưởng đến sức khoẻ.
1 Lợi ích của việc tránh thai sau khi sinh con
Thời điểm bắt đầu có thể mang thai lại của mỗi chị em là khác nhau, thông thường sau khoảng 6 tháng thì chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu trở lại. Điều này cũng đồng nghĩa nếu không áp dụng các biện pháp phòng tránh phù hợp thì phụ nữ có thể mang thai lại sau khi quan hệ tình dục.
Các chuyên gia cảnh báo việc mang thai quá sớm khi mới sinh con sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi thể trạng của phụ nữ, gây ra hệ luỵ lớn cho sức khỏe. Đối với sinh thường thì nên chờ từ 12 tháng đến 18 tháng, còn với sinh mổ nên chờ đợi khoảng 2 năm để đảm bảo tốt nhất cho cả mẹ và bé.
Các hệ lụy về sức khỏe có thể gặp phải khi mang thai lần nữa trước 18 tháng, bao gồm:
- Sinh non : Mang thai lại quá sớm cho thấy có nguy cơ tăng khả năng sinh con trước 37 tuần tuổi. Trẻ sinh non có nhiều khả năng gặp vấn đề về sức khỏe và phải nằm viện lâu hơn so với trẻ sinh đủ ngày. Khoảng thời gian giữa các lần mang thai càng ngắn thì nguy cơ sinh non càng cao.
- Trẻ sơ sinh nhẹ cân, sức khoẻ yếu : trẻ sơ sinh có cân nặng nhẹ hơn so với bình thường khi mẹ mang thai lại sớm. Ngoài ra sức đề kháng của bé cũng yếu hơn, dễ ốm vặt và khi mắc các bệnh lý nghiêm trọng sẽ có tỷ lệ tử vong cao hơn so với trẻ đồng trang lứa khác.
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý ở mẹ: mẹ sẽ dễ bị rơi vào trạng thái trầm cảm sau sinh, do thay đổi nội tiết tố khi mang thai và chưa kịp thích nghi với vai trò làm mẹ. Đặc biệt với phụ nữ sinh mổ, nếu có con lại quá sớm sẽ có thể gặp những rủi ro như bục sẹo mổ, rau bám thấp…
- Tăng nguy cơ tiền sản giật: khoảng cách giữa các lần sinh con ngắn có liên quan đến những rủi ro khi sinh, đặc biệt là triệu chứng tiền sản giật- một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng gây tăng huyết áp đột ngột và tổn thương các hệ cơ quan như gan, mật.
2 Có nên uống thuốc ngừa thai khi cho con bú?
Để ngăn ngừa mang thai trong quá trình đang cho con bú, nhiều chị em tìm đến các biện pháp tránh thai, nhưng không biết có nên uống thuốc ngừa thai hay không? Sử dụng thuốc có thật sự an toàn không?
Câu trả lời là mẹ có thể sử dụng thuốc tránh thai, nhưng để an tâm, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa và lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất.
Thuốc tránh thai được chia làm 2 nhóm, theo thành phần bên trong, cụ thể:
- Thuốc tránh thai kết hợp .
- Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin .
Các hiệu quả ngừa thai của thuốc trên đều trên 90%, trong đó thuốc dạng kết hợp có thể mang lại lợi ích ngăn ngừa cao hơn nhưng có tác động lên lượng sữa của mẹ và cũng ảnh hưởng đến dinh dưỡng con.
Như vậy, ưu tiên lựa chọn thuốc chỉ chứa 1 thành phần progestin khi con còn nhỏ, mẹ cần nhiều sữa cho sự phát triển của con. Còn khi trẻ lớn khoảng 6-12 tháng tuổi trở lên thì mẹ có thể lựa chọn thuốc tránh thai kết hợp sử dụng.
3 Thuốc tránh thai hàng ngày cho con bú tốt nhất
Để tránh nguy cơ mang thai lại quá sớm, mẹ có thể tham khảo sử dụng các loại thuốc tránh thai hàng ngày bên dưới đây.
3.1 Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin
Đây là loại thuốc tránh thai tốt nhất được khuyên dùng khi đang cho con bú, vì thuốc không ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ cũng như chất lượng sữa. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, phụ nữ nên bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày chỉ chứa progestin từ 6 tuần sau sinh, thì có hiệu quả tốt hơn khi mà quá trình tiết sữa đã ổn định.
Cơ chế chính của nhóm thuốc này là tăng độ dày của lớp chất nhầy cổ tử cung, cản trở tinh trùng và trứng gặp nhau. Ngoài ra cũng ngăn cản sự rụng trứng xảy ra ở phụ nữ.
Thuốc tránh thai này chỉ chứa một loại hormon thuốc loại hormon progesterone, cụ thể như:
- Desogestrel 0.075mg (Embevin): Hoạt chất này thích hợp sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc không dung nạp được estrogen. Thuốc ngăn ngừa quá trình rụng trứng, tăng tiết nhầy niêm mạc tử cung, tinh trùng khó khăn hơn khi di chuyển gặp trứng.
Xem tất cả ảnh205.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | O.P.V. (Overseas) Ltd. |
| Số đăng ký | VN-11218-10 |
| Dạng bào chế | Viên nén bao phim |
| Quy cách đóng gói | Hộp 1 vỉ x 28 viên |
| Mã sản phẩm | hm1079 |
- Lynestrenol 0.5mg (Exluton): hoạt chất này ức chế rụng trứng, quá trình làm tổ, từ đó ngăn cản thụ thai. Bên cạnh đó điều chỉnh bài tiết chất nhầy, ngăn cản tinh trùng xâm nhập.
- Norgestrel 0.075mg (Ovrette): cơ chế tương tự progestin khác và thích hợp dùng cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
3.2 Thuốc tránh thai dạng phối hợp
Thuốc tránh thai dạng phối hợp là thuốc bao gồm 2 thành phần là hormone estrogen và hormone Progesterone trong thành phần. Hiệu quả của thuốc thường cao hơn nhóm chỉ chứa progestin nhưng không được các chuyên gia y tế khuyến cáo sử dụng khi đang cho con bú.
Nồng độ estrogen trong thuốc có thể ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ và sức khỏe trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non. Chỉ nên dùng khi có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Nếu muốn dùng thuốc tránh thai kết hợp, mẹ nên đợi con đủ 6 tháng, khi đó trẻ có thể ăn được các dinh dưỡng khác ngoài sữa mẹ.
3.3 Uống thuốc tránh thai hàng ngày cho con bú bao lâu thì quan hệ được?
Sau khi dùng thuốc tránh thai hàng ngày, thì kể từ liều đầu tiên sau khoảng 48 giờ thuốc mới có tác dụng. Vì vậy các chuyên gia y tế khuyến cáo trong 7 ngày đầu dùng thuốc cần kiêng quan hệ hoặc sử dụng thêm các biện pháp tránh thai khác như bao Cao Su để đảm bảo tránh thai hiệu quả nhất.
4 Thuốc tránh thai cho con bú khẩn cấp
Trong trường hợp khẩn cấp cần sử dụng thuốc tránh thai khi đang cho con bú thì các chuyên gia đề xuất 2 dạng chính sau đây:
4.1 Thuốc tránh thai chứa Levonorgestrel
Thành phần thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Levonorgestrel được dùng khi quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ. Thuốc có phát huy tác dụng tốt nhất trong vòng 72 giờ sau quan hệ, nếu uống sau thời gian trên càng lâu thì nguy cơ mang thai càng tăng.
Thuốc có hàm lượng progesterone thấp nên ít tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khoẻ, tuy nhiên tất cả đối tượng phụ nữ có khả năng sinh con chỉ nên dùng thuốc trong trường hợp khẩn cấp, không lạm dụng như một biện pháp phòng tránh thường xuyên. Thay vào đó, nên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày hoặc áp dụng các biện pháp khác.
Biệt dược nổi tiếng chứa levonorgestrel trên thị trường là Postinor. Liều dùng của viên uống là từ 1 - 2 viên trong vòng 72 giờ sau quan hệ. Thời điểm khuyến cáo đem lại hiệu quả tối đa là trong vòng 24 giờ sau giao hợp.
Xem tất cả ảnh35.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Gedeon Richter Plc. |
| Số đăng ký | VN-19160-15 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 1 vỉ x 1 viên |
| Mã sản phẩm | d22943 |
4.2 Thuốc ngừa thai khẩn cấp chứa Mifepriston 10mg
Thuốc Mifepristone với hàm lượng 10mg được chỉ định trong trường hợp cần tránh thai khẩn cấp. Thuốc có tác dụng ngăn cản quá trình rụng trứng từ 3-4 ngày, từ đó cản trở quá trình thụ thai. Thuốc có tác dụng kéo dài trong khoảng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục.
Xem tất cả ảnhLiên hệCòn hàng
| Công ty đăng ký | Công ty cổ phần dược Trung Ương 3 |
| Số đăng ký | QLĐB-479-15 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 1 vỉ x 1 viên |
| Mã sản phẩm | aa1692 |
4.3 Uống thuốc tránh thai khẩn cấp sau bao lâu thì cho con bú?
Trong trường hợp mẹ cần sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thì cần kiêng cho con bú khoảng 24 giờ kể từ khi uống thuốc. Sau đó, nếu cho trẻ bú lại thì cần vắt hết sữa cũ rồi mới cho con bú. Một số trường hợp quá cần thiết thì mẹ có thể cho con bú sau 8 tiếng từ lúc uống thuốc nhưng với lượng sữa ít nhất vừa đủ cho con.
5 Tác dụng phụ khi sử dụng thuốc ngừa thai cho con bú
Các tác dụng không mong muốn có thể gặp khi sử dụng thuốc tránh thai, chị em cần nhận biết để có hướng điều chỉnh phù hợp. Cụ thể gồm:
- Tác động đến quá trình sản xuất sữa: các thuốc tránh thai kết hợp, có thêm thành phần estrogen có thể tác động đến quá trình tiết sữa ở mẹ. Nhiều trường hợp dùng thời gian dài đã bị mất sữa. Vì vậy khi sử dụng thuốc mẹ cần nhận biết những dấu hiệu bất thường và báo với bác sĩ khi cần thiết.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe của con: sử dụng thuốc tránh thai làm lượng sữa ở mẹ giảm, mà đây là nguồn dinh dưỡng cần thiết cho con, nên sự phát triển bình thường của trẻ sẽ bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, một số chất từ thuốc tránh thai từ sữa đi vào cơ thể con gây những nguy cơ khó lường trước.
- Tác động tâm lý: sử dụng thuốc tránh thai gây thay đổi nội tiết tố nên nhiều trường hợp tâm lý mẹ thay đổi, trở nên căng thẳng, mệt mỏi.
- Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: thường xảy ra ở phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ thì việc sử dụng thuốc ngừa thai chỉ có progestin nhận thấy nguy cơ tăng mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
6 Hướng dẫn uống thuốc tránh thai cho con bú an toàn
Người dùng nên biết sử dụng thuốc tránh thai đúng cách để sớm phát hiện các tác dụng phụ có thể gặp cũng như phát huy được tác dụng tốt nhất của thuốc.
6.1 Đối với thuốc tránh thai cho con bú hàng ngày
Uống mỗi ngày 1 viên, đúng 1 thời điểm trong ngày, và không nên chênh lệch quá 3 giờ trong ngày. Trong trường hợp quên liều thì có thể xử lý như sau:
- Nếu thời gian quên từ 3-12 giờ thì uống ngay sau khi nhớ ra. Ngày hôm sau vẫn uống vào cùng thời điểm như thường ngày.
- Nếu quên liều quá 12 giờ thì uống thuốc lại vào thời điểm thường ngày và cần áp dụng các biện pháp tránh thai trong 7 ngày sau đó.
6.2 Đối với thuốc tránh thai cho con bú khẩn cấp
Uống sau quan hệ sớm nhất có thể vì các thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có công dụng trọng vòng 3 ngày hoặc 5 ngày từ thời điểm quan hệ không có biện pháp bảo vệ an toàn.
7 Lưu ý khi sử dụng thuốc ngừa thai khi đang cho con bú
Để đảm bảo an toàn nhất cho mẹ và bé thì nên đi khám bác sĩ để lựa chọn được phương pháp tránh thai hợp lý. Còn nếu sử dụng thuốc tránh thai, các mẹ cần lưu ý những điểm sau đây:
- Thời điểm bắt đầu uống thuốc tránh thai theo khuyến cáo là từ 6 tuần sau sinh, để đảm bảo cơ chế tiết sữa mẹ đã ổn định.
- Thực hiện các xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu để chắc chắn không có thai khi uống thuốc, và sau khi uống cần có biện pháp phòng tránh thêm khác trong 3 ngày đầu.
- Nên uống thuốc vào 1 thời điểm trong ngày, thường là buổi sáng để có cơ bổ sung vào chiều hoặc tối khi quên liều. Hiệu lực của thuốc tránh thai có thể giảm sau hơn 3 giờ quên liều nên đảm bảo an toàn, cần dùng thêm các phương pháp tránh thai khác kết hợp.
- Khi sử dụng thuốc tránh thai có thể gặp tính trạng nổi mụn, da nhạy cảm, dễ rám nắng vì vậy cần chuẩn bị tâm lý và có các biện pháp điều trị phù hợp.
- Không sử dụng các chất kích thích, hút thuốc lá trong quá trình dùng thuốc tránh thai.
- Khi có dấu hiệu bất thường nào cũng nên dừng sử dụng thuốc và báo ngay với bác sĩ.
8 Các biện pháp tránh thai không sử dụng thuốc
Ngoài sử dụng thuốc tránh thai, các mẹ có thể tham khảo các phương pháp không dùng thuốc khác cũng an toàn và hiệu quả.
8.1 Biện pháp tránh thai sử dụng hormone
Những phương pháp này đem lại hiệu quả tránh thai lâu dài hơn, không yêu cầu uống thuốc hàng ngày như thuốc tránh thai progestin, nhưng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa và sức khỏe của phụ nữ. Bạn nên tư vấn với bác sĩ để đưa ra quyết định thích hợp trước khi áp dụng những biện pháp tránh thai này.
- Vòng tránh thai nội tiết (IUD): là dụng cụ bằng Nhựa, hình chữ T được đưa vào tử cung để ngăn ngừa thụ tinh. Vòng tránh thai này có tác dụng tại chỗ, giải phóng một lượng nhỏ hormone trực tiếp vào tử cung.
- Cấy ghép thiết bị tránh thai ( Nexplanon ): là một loại cấy ghép cánh tay nhằm kiểm soát sinh sản với thành phần chứa progesterone. Phương pháp này rất tiện lợi vì sau khi cấy, không cần phải làm gì khác để tránh thai và có hiệu quả trong ba năm.
- Thuốc tiêm Depo-Provera: Thuốc tiêm Depo-Provera ngăn ngừa rụng trứng, nhưng cần tiêm nhắc lại sau mỗi ba tháng ở cánh tay hoặc mông. Có thể tiêm mũi đầu tiên ngay sau khi sinh con.
8.2 Biện pháp tránh thai không sử dụng hormone
Biện pháp tránh thai không sử dụng hormone bao gồm đặt vòng tránh thai đồng, dùng bao cao su hoặc các dụng cụ tử cung không có chứa hormone. Các biện pháp này có ưu điểm là an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và con. Tuy nhiên hiệu quả lại kém hơn nhiều so với các biện pháp khác. Có thể kết hợp với thuốc tránh thai để tăng hiệu quả phòng tránh tối đa.
9 Kết luận
Tránh thai khi đang trong thời kỳ cho con bú sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé. Thuốc tránh thai là phương pháp được sử dụng nhiều hơn cả. Hy vọng bài viết này đã đem đến những thông tin bổ ích về thuốc tránh thai trong thời kỳ đang cho con bú để chị em có lựa chọn tốt nhất và biết sử dụng đúng cách.
10 Tài liệu tham khảo
- Tác giả chuyên gia Healthy Children. Org. (Ngày đăng 15 tháng 9 năm 2023) Birth Control While Breastfeeding. Pubmed. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2024.
- Tác giả Stephanie Teal , Alison Edelman (Ngày 28 tháng 11 năm 2021) Contraception Selection, Effectiveness, and Adverse Effects: A Review. Pubmed. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2024.
- Tác giả Danielle B. Cooper 1, Preeti Patel (Ngày đăng 29 tháng 2 năm 2024) Oral Contraceptive Pills. Pubmed. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2024.
- Tác giả Marchofdimes.org. (Ngày đăng tháng 7 năm 2017) How long should you wait before getting pregnant again?. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2024.
