Thai chết lưu: nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí

Trungtamthuoc.com - Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thai chết lưu. Do đó rất khó để xác định được lý do cụ thể trong mỗi trường hợp. Việc thai chết lưu có thể là do tình trạng sức khỏe của người mẹ hoặc của thai nhi.

1 Thai chết lưu là gì?

Thai chết lưu là tình trạng thai đã chết ngoài thời kỳ chuyển dạ mà không được tống xuất ra ngoài sau khoảng 28 tuần thai. Thời gian tối thiểu lưu lại trong buồng tử cung từ lúc thai chết đến khi được tống xuất tự nhiên thường là từ 48 giờ trở đi. ^[1] 

Thai chết và lưu lại trong tử cung nhưng nút nhầy ở cổ tử cung đã bịt kín lối khiến các mầm bệnh không thể di chuyển lên cao. Do đó, thai chết lưu thường có tính vô khuẩn. Tuy nhiên nếu khối khi vỡ ở tình trạng nhiễm khuẩn sẽ xảy ra rất nhanh và và rất nặng.

Thai chết lưu sẽ khiến người mẹ gặp các nguy cơ lớn như:

• Rối loạn đông máu dưới dạng chảy máu.
•  Nhiễm khuẩn nhanh và nặng nếu ối vỡ.
• Việc thai chết lưu luôn có ảnh hưởng rất lớn tới tâm lý của người mẹ đặc biệt là với những người khó mang thai, hiếm muộn.

Thai chết lưu còn được phân loại là sớm, muộn hoặc đủ tháng.

• Thai chết lưu sớm xảy ra giữa 20 và 27 tuần hoàn của thai kỳ.
• Thai chết lưu muộn là giữa 28 và 36 tuần mang thai hoàn thành.
• Thai chết lưu đủ tháng xảy ra giữa 37 trở đi. ^[2] 

2 Nguyên nhân của thai chết lưu

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thai chết lưu. Do đó rất khó để xác định được lý do cụ thể trong mỗi trường hợp. Việc thai chết lưu có thể là do tình trạng sức khỏe của người mẹ hoặc của thai nhi.

2.1 Nguyên nhân từ phía mẹ

Người mẹ mắc một số bệnh như:

Một số bệnh mạn tính: suy thận, suy gan, bệnh tim mạch,...

Các bệnh về nội tiết tố: suy giáp trạng, tiểu đường,... 

Nhiễm trùng cấp tính: cúm, viêm phổi,...

Các dạng về hệ máu: thiếu máu, bạch cầu cấp,...

Nhiễm độc thai nghén, nhiễm độc hóa chất hoặc sử dụng ảnh thuốc ốc có hại đối với thai nhi.

2.2 Nguyên nhân về phía thai

Thai nhi Gặp các vấn đề sau cũng có thể gây ra tình trạng Thai chết lưu:

Rối loạn nhiễm sắc thể.

Thai nhi dị dạng.

Sự bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.

Mang thai quá tuần sinh.

Đa thai

2.3 Nguyên nhân từ phần phụ của thai, tử cung

Dây rốn bị thắt nút, dây ngắn, dây quấn quanh cổ, thân, chi của thai nhi, dây rốn xoắn quá mức hoặc các dấu hiệu bất thường khác có thai rốn đều có thể khiến thai chết lưu.

Bánh rau bị xơ hoá hoặc bị bong.

Thiếu ối, đa ối.

Tử cung dị dạng, kém phát triển. ^[3] 

3 Dấu hiệu thai chết lưu

3.1 Thai chết lưu dưới 20 tuần tuổi

Thai phụ xuất hiện các dấu hiệu thai chết:

Tình trạng nghén biến mất, việc ăn uống trở lại như bình thường.

Bụng và vú nhỏ dần.

Vùng kín chảy máu ít, màu nâu đen.

Chiều cao tử cung khi đo nhỏ hơn tuổi thai.

Siêu âm không thấy tim thai, túi ối biến dạng.

3.2 Thai chết lưu trên 20 tuần tuổi

Có dấu hiệu thai chết:

Không thấy thai máy.

Bụng và ngực nhỏ dần.

Vú tiết sữa.

Vùng kín ra ít màu màu nâu đen, không đông.

Chiều cao tử cung bé hơn tuổi thai thực tế.

Không nghe thấy tiếng tim thai.

Sờ nắn không rõ các phần của thai.

Chụp X quang có dấu hiệu chồng khớp sọ. ^[4] 

4 Sự tiến triển của thai chết lưu

4.1 Sảy thai lưu

Nếu thai chết lưu dưới 12 tuần tuổi sẽ xuất hiện tình trạng đau bụng, ra máu rồi xảy ra một bọc thai (sảy thai 1 thì)

Nếu Thai chết lưu trên 12 tuần tuổi thường có các biểu hiện đau bụng, ra máu nhiều, thai sảy ra trước rồi rau thai mới ra sau (sảy thai 2 thì).

4.2 Chuyển dạ đẻ thai lưu 

Trường hợp này hay gặp ở thai chết lưu trên 20 tuần tuổi. Sau thời gian thai chết tầm 1 tuần, thai phụ sẽ thấy những cơn đau bụng tăng dần giống như đau đẻ thật sự, sau đó là vỡ ối và đẻ ra thai đã chết rồi, tiếp đó là thai sổ ra sau.

4.3 Rối loạn đông máu

Đây là một biến chứng nặng của thai chết lưu. Thromboplastin có nhiều trong nước ối, bánh rau và màng rụng sẽ đi vào tuần hoàn người mẹ, gây ra đông máu rải rác trong lòng mạch và tiêu sợi huyết dẫn đến hiểu hiện lâm sàng là chảy máu nhiều và khó cầm.

4.4 Nhiễm khuẩn khi ối vỡ lâu

Khi màng ối vỡ, các vi khuẩn gây bệnh rất nhanh sẽ lây truyền  gây ra nhiễm trùng nặng. Các loại vi khuẩn thường gặp là: tụ cầu, trực khuẩn, Clostridium perfringens,... Việc nhiễm khuẩn nặng, lan rộng có thể làm thai phụ bị choáng nội độc tố, đặc biệt là do vi trùng Gram(-).

5 Xử trí thai chết lưu

Trước khi quyết định xử trí thai chết lưu, bác sĩ cần:

Thực hiện chẩn đoán để chắc chắn thai đã chết.

Định lượng sinh sợi huyết trong máu để có biện pháp cấp cứu kịp thời khi thai phụ bị chảy máu.

Xác định nhóm máu của bệnh nhân để dự trù máu truyền khi cần thiết.

Chuẩn bị sẵn sàng các loại thuốc ức chế hay trung hòa men gây rối loạn đông máu.

Thực hiện động tác gây sảy thai bằng thuốc bằng 1 trong 2 cách sau:

Cách 1: Ethinyl Estradiol 5mg tiêm bắp 12-24 giờ trước khi truyền nhỏ giọt tĩnh mạch oxytocin ( hiện nay ít dùng).

Cách 2: Misoprostol 200mcg/4-6 giờ một lần, đặt vào túi cùng sau âm đạo hoặc ngậm dưới lưỡi, nếu cần dùng thêm oxytocin. Theo dõi sát tình trạng toàn thân và cơn co tử cung để chỉ định các lần đặt misoprostol tiếp theo. Không đặt quá 2 lần.

Các vấn đề cần lưu ý: 

• Không được bấm ối trong quá trình xử trí thai chết lưu.
• Sử dụng thuốc co cơ tử cung để dự phòng chảy máu sau khi sổ thai.
• Kết hợp dùng thêm kháng sinh để dự phòng nhiễm khuẩn.

6 Sau khi thai chết lưu bao lâu thì nên có thai lại?

Thông thường chị em nên chờ khoảng thời gian nhất định (từ sáu tháng đến một năm) để đảm bảo sức khỏe cũng như tinh thần. Thống kê cho thấy thời gian để cặp vợ chồng có thai sau khi thai chết lưu là: 

• 60% các cặp vợ chồng mất đến sáu tháng.
• 30% khác mất đến 12 tháng.

Đừng ngạc nhiên nếu mọi thứ không diễn ra nhanh chóng. ^[5] 

7 Ngăn ngừa thai chết lưu

Không phải tất cả các trường hợp thai chết lưu đều có thể ngăn ngừa được, nhưng có một số điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ như: 

Không hút thuốc.

Tránh rượu và ma túy khi mang thai.

Không nằm ngửa khi ngủ sau 28 tuần.

Khám thai đầy đủ. 

Bổ sung axit folic trước khi mang thai.

Tiêm vắc xin cúm khi mang thai.

Hạn chế lượng caffeine bạn tiêu thụ trong thai kỳ. ^[6] 

Tài liệu tham khảo