Siro ho cho trẻ sơ sinh: Khi nào cần dùng và tiêu chí lựa chọn

1 Tổng quan về ho ở trẻ sơ sinh

1.1 Tại sao cần quan tâm về vấn đề này?

Ho là một phản xạ tự nhiên giúp cơ thể đẩy các chất nhầy, bụi bẩn hoặc vi khuẩn ra khỏi đường thở, bảo vệ hệ hô hấp đang phát triển của trẻ. Tuy nhiên, do khí quản của trẻ sơ sinh rất nhỏ, ho có thể nhanh chóng làm tắc nghẽn đường thở, khiến cho ngay cả những nhiễm trùng nhẹ hay kích thích nhỏ cũng có thể gây ảnh hưởng lớn. Ho dai dẳng có thể là triệu chứng của cảm lạnh thông thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm tiểu phế quản.

Vì vậy, việc theo dõi và nhận diện các dấu hiệu bất thường khi trẻ ho là rất quan trọng. Tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh có thể thay đổi nhanh chóng, từ các triệu chứng nhẹ chuyển thành những vấn đề nghiêm trọng hơn nếu không được chú ý kịp thời.

1.2 Cơ chế phản xạ ho

Mỗi cơn ho xảy ra thông qua sự kích thích của một cung phản xạ phức tạp, bắt đầu khi các thụ thể ho trong đường thở bị kích thích. Những thụ thể này nằm ở khí quản, carina (vị trí phân nhánh của đường thở), các nhánh đường thở nhỏ và cả trong hầu. Thụ thể ở thanh quản và khí quản phế quản phản ứng với cả kích thích cơ học và hóa học, như axit, nhiệt độ cao, hoặc các hợp chất như Capsaicin. Ngoài ra, còn có thụ thể ở các khu vực khác như tai ngoài, màng nhĩ, hầu, cơ hoành, màng phổi, và dạ dày, chủ yếu phản ứng với kích thích cơ học như chạm hoặc di chuyển.

Khi thụ thể bị kích thích, tín hiệu được truyền qua dây thần kinh phế vị đến trung tâm ho ở hành tủy, nơi tiếp nhận và xử lý thông tin. Từ trung tâm ho, tín hiệu được truyền xuống các dây thần kinh vận động, kích hoạt cơ hoành và tủy sống đến cơ hô hấp để tạo ra tiếng ho.

Do đó, cung phản xạ ho gồm 3 phần:

• Đường dẫn truyền hướng tâm: Các sợi thần kinh cảm giác trong niêm mạc đường hô hấp (phổi, thanh quản, hầu, dạ dày) truyền tín hiệu về hành tủy.
• Đường dẫn truyền trung tâm: Trung tâm ho nằm ở hành tủy và cầu não, nơi xử lý tín hiệu và điều khiển phản xạ ho.
• Đường dẫn truyền ly tâm: Tín hiệu từ hành tủy được truyền qua dây thần kinh phế vị đến cơ hoành và các cơ hô hấp, gây ra ho.

1.3 Nguyên nhân gây ho ở trẻ sơ sinh

Ho là một phản xạ tự nhiên giúp bảo vệ đường hô hấp của trẻ sơ sinh khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến ho ở trẻ sơ sinh, từ các bệnh lý nhiễm trùng đến các yếu tố môi trường. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Nhiễm trùng đường hô hấp: Các bệnh lý do vi khuẩn hoặc virus gây ra là nguyên nhân phổ biến gây ho ở trẻ sơ sinh. Các bệnh như viêm tiểu phế quản, viêm phổi, ho gà, và viêm thanh quản có thể khiến đường thở bị viêm, gây ho và khó thở. Những bệnh này thường đi kèm với các triệu chứng như sốt, thở khò khè, và mệt mỏi.
• Tiếp xúc với các yếu tố kích thích trong môi trường: Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với khói thuốc, ô nhiễm không khí, các chất gây dị ứng như bụi, phấn hoa, hoặc lông thú. Ngoài ra, không khí quá nóng hoặc lạnh (cảm lạnh) cũng có thể kích thích ho ở trẻ. Trẻ sơ sinh có thể ho khi vô tình hít phải dị vật như đồ chơi, thức ăn, hoặc các vật thể nhỏ khác vào đường thở. 
• Trào ngược: Khi thức ăn trong dạ dày trào ngược lên cổ họng, trẻ sẽ bị ho do trào ngược dạ dày thực quản , đặc biệt là sau bữa ăn hoặc khi nằm thẳng.
• Nước bọt tràn ra ngoài khi mọc răng : Chảy nhiều nước dãi có thể khiến cổ họng phải hắng giọng nhiều hơn, nhưng ho dai dẳng hoặc ho dữ dội không bao giờ chỉ bắt nguồn từ việc mọc răng.
• Ho sau nhiễm virus: Sau khi mắc các bệnh nhiễm virus, trẻ sơ sinh có thể tiếp tục ho trong một thời gian dài, ngay cả khi các triệu chứng nhiễm trùng khác đã hết. 
• Ho do bệnh lý khác: Một số bệnh lý như xơ nang hoặc hen suyễn có thể gây ho kéo dài do tăng tiết dịch nhầy trong phổi hoặc đường thở bị viêm.

1.4 Các triệu chứng đi kèm thường gặp ở trẻ sơ sinh

Các triệu chứng thường gặp: Nghẹt mũi, sốt nhẹ, chán ăn, cáu kỉnh và rối loạn giấc ngủ là những dấu hiệu phổ biến trong các bệnh nhiễm trùng nhẹ ở trẻ nhỏ.

Dấu hiệu cảnh báo: Thở nhanh, thở gắng sức, ngực co lại (hóp vào khi thở), lỗ mũi phập phồng, da hoặc môi chuyển sang xanh xao, hoặc trẻ buồn ngủ quá mức - đây không chỉ là những triệu chứng đáng lo ngại mà còn là tín hiệu cần phải can thiệp y tế ngay lập tức.

Mất nước: Nếu trẻ có ít tã ướt hoặc không chảy nước mắt khi khóc, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ có thể bị mất nước, thường do ho kéo dài hoặc bú không đủ.

Khó chịu dai dẳng: Nếu cơn ho của trẻ kéo dài hơn ba tuần hoặc trở nên nặng hơn, đây là dấu hiệu bất thường. Các triệu chứng kéo dài như sụt cân không rõ nguyên nhân, chậm phát triển, hoặc nôn trớ liên tục cũng cần được kiểm tra ngay để tránh những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

2 Cách phòng ngừa

Tạo môi trường sống trong lành: Đảm bảo không khí trong phòng luôn thoáng đãng và duy trì độ ẩm phù hợp, đặc biệt vào mùa đông khô hanh. Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc, thường xuyên lau bụi và hút bụi để hạn chế các tác nhân gây dị ứng. Giữ phòng ấm áp, nhưng cũng tránh để trẻ quá nóng hay quá lạnh.

Tiêm chủng và vệ sinh cá nhân đúng cách: Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ theo lịch tiêm chủng giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng. Ngoài ra, hãy chú ý vệ sinh tay cho trẻ thường xuyên, nhất là trước khi bú hoặc sau khi thay tã. Trong mùa dịch, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người đang bị bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Hỗ trợ hệ miễn dịch tự nhiên: Bú sữa mẹ là cách tuyệt vời để cung cấp dưỡng chất và tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Đảm bảo vệ sinh đồ chơi, chăn ga và các vật dụng tiếp xúc với trẻ để ngăn ngừa vi khuẩn và dị ứng. Khuyến khích các thói quen lành mạnh như ngủ đủ giấc hay có chế độ dinh dưỡng sinh hoạt hợp lý cho mẹ để tăng cường sức khỏe tổng thể của trẻ.

3 Những điều cần lưu ý

3.1 Trẻ sơ sinh có bị ho do mọc răng không?

Mọc răng là một giai đoạn khó chịu đối với trẻ, thường gây tăng tiết nước dãi, khiến trẻ có thể hắng giọng hoặc ho nhẹ thỉnh thoảng. Tuy nhiên, ho kéo dài không phải là dấu hiệu bình thường của quá trình mọc răng. Nếu bé ho liên tục, hoặc có thêm các triệu chứng khác như sốt, khó thở, hay ho kéo dài hơn vài ngày, bạn nên đưa bé đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân.

3.2 Có nên tự ý điều trị ho tại nhà cho trẻ sơ sinh?

Không nên tự ý điều trị ho tại nhà cho trẻ sơ sinh vì hệ hô hấp của trẻ sơ sinh còn non nớt, rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Hầu hết các loại thuốc ho và phương pháp điều trị thông thường cho người lớn đều không phù hợp với trẻ nhỏ, có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm hoặc làm tình trạng của trẻ thêm nghiêm trọng.

Ngoài ra, ho ở trẻ sơ sinh có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm phổi, viêm tiểu phế quản, hay các vấn đề hô hấp khác nên cần chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị an toàn. 

Vì vậy, khi trẻ bị ho nhẹ có thể quan sát thêm nhưng nếu là ho kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng như sốt, khó thở, hoặc bú kém, phụ huynh nên tìm kiếm sự tư vấn y tế thay vì tự ý điều trị tại nhà.

3.3 Khi nào cơn ho của trẻ sơ sinh được coi là trường hợp khẩn cấp?

Cơn ho của trẻ sơ sinh có thể cần sự can thiệp y tế ngay lập tức nếu đi kèm với các triệu chứng sau:

• Khó thở hoặc thở nhanh, hoặc khi ngực co lại khi thở.
• Môi hoặc da của trẻ chuyển sang màu xanh tái hoặc có vẻ nhợt nhạt.
• Ngừng thở hoặc trẻ gặp khó khăn khi bú trong lúc ho.
• Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị ho hoặc có thay đổi đột ngột trong nhịp thở.

4 Điều trị

4.1 Mục tiêu điều trị

Mục tiêu chính trong việc điều trị ho ở trẻ sơ sinh là giảm nhẹ triệu chứng, bảo vệ đường hô hấp và hỗ trợ quá trình hồi phục tự nhiên của cơ thể. Điều trị ho cần phải đảm bảo an toàn cho trẻ, đặc biệt là với những phương pháp điều trị phù hợp với trẻ sơ sinh, tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

• Giảm triệu chứng ho: Mục tiêu đầu tiên là làm giảm cơn ho, giúp trẻ cảm thấy thoải mái và ngủ ngon hơn. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các phương pháp làm dịu ho, như làm ẩm không khí, giữ ấm cơ thể trẻ.
• Điều trị nguyên nhân gây ho: Cần xác định và điều trị nguyên nhân gốc rễ của ho, chẳng hạn như nhiễm trùng đường hô hấp, viêm tiểu phế quản, hoặc các bệnh lý khác. Việc điều trị nguyên nhân sẽ giúp giảm các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
• Bảo vệ sức khỏe hô hấp: Tăng cường bảo vệ đường hô hấp của trẻ bằng cách giữ trẻ tránh xa các tác nhân gây dị ứng, khói thuốc, bụi bẩn và các chất ô nhiễm khác. Đồng thời, duy trì môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng, và đảm bảo nhiệt độ phòng phù hợp để trẻ dễ thở.
• Ngăn ngừa biến chứng: Theo dõi và phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng nghiêm trọng như khó thở, sốt cao, mất nước, hoặc suy hô hấp. Việc điều trị kịp thời giúp ngăn ngừa những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn có thể xảy ra.

4.2 Phương pháp

Khi trẻ sơ sinh bị ho, trước tiên  bạn nên thử những phương pháp không dùng thuốc như sau:

• Cho trẻ bú đầy đủ sữa mẹ: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể bé khỏi các tác nhân gây bệnh. Bú sữa mẹ cũng giúp làm dịu cổ họng bé, giảm kích ứng và hạn chế tình trạng ho.
• Giữ cho không khí trong phòng bé luôn thoáng mát: Không khí khô có thể làm tình trạng ho của bé trở nên tồi tệ hơn. Hãy giữ không gian trong phòng bé luôn thoáng đãng, giữ ấm cho bé và sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương mát nếu cần thiết. Đồng thời hãy đảm bảo rằng môi trường xung quanh bé không có khói thuốc lá, bụi bẩn hoặc các chất kích thích khác.
• Làm sạch mũi cho bé: Khi trẻ bị nghẹt mũi, việc thở trở nên khó khăn và có thể dẫn đến ho. Bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho bé và giúp bé thở dễ dàng hơn. Việc này cũng giúp giảm ho do nghẹt mũi.

Nếu các biện pháp trên không giúp giảm ho thì nên xem xét việc sử dụng thuốc hay thực phẩm chức năng như siro ho. Thuốc không kê đơn (OTC) có thể giúp điều trị các triệu chứng ho và cảm lạnh. Tuy nhiên, FDA không khuyến cáo sử dụng thuốc OTC cho trẻ em dưới 2 tuổi, vì chúng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Vì vậy việc sử dụng thuốc cho trẻ sơ sinh cần phải hướng dẫn của chuyên gia y tế và phụ huynh phải theo dõi thường xuyên tình trạng của bé.

5 Sử dụng siro ho cho trẻ sơ sinh

5.1 Công dụng

Siro ho cho trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi được sử dụng để làm giảm triệu chứng ho ở trẻ sơ sinh, có thể là thuốc kê đơn hoặc thuốc không kê đơn (OTC) hoặc thực phẩm chức năng (hỗ trợ). Siro ho thường chứa các thành phần có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm viêm, hoặc giúp long đờm để bé dễ thở hơn.

5.2 Tiêu chí lựa chọn

Thành phần an toàn và phù hợp với tháng tuổi: Khi lựa chọn siro ho cho trẻ sơ sinh, ưu tiên các sản phẩm có thành phần tự nhiên như lá thường xuân, mật ong, Cam Thảo, gừng, Bạc Hà, hoặc các thảo dược khác giúp làm dịu cổ họng và giảm ho. Những thành phần này thường ít gây tác dụng phụ và được coi là an toàn cho trẻ sơ sinh. Tránh các sản phẩm chứa chất bảo quản hóa học hoặc dược chất mạnh (trừ trường hợp nặng) vì có thể gây hại cho hệ tiêu hóa và sức khỏe của bé.

Hương vị dễ chịu, dễ uống: Vì trẻ sơ sinh có thể gặp khó khăn khi nuốt siro như dễ bị sặc, việc lựa chọn siro ho có hương vị dễ chịu rất quan trọng. Siro có mùi vị ngọt ngào, nhẹ nhàng hoặc mát mẻ sẽ giúp bé dễ uống hơn, đồng thời giảm tình trạng từ chối uống.

Thương hiệu uy tín và chứng nhận an toàn: Một tiêu chí quan trọng là chọn siro ho đã được kiểm chứng và chứng nhận an toàn bởi các tổ chức y tế hoặc cơ quan quản lý. Sản phẩm nên có số đăng ký, nhãn mác rõ ràng và có thông tin minh bạch về nguồn gốc xuất xứ. 

Được khuyến nghị bởi chuyên gia y tế: Không phải tất cả các loại siro ho đều phù hợp cho trẻ sơ sinh, vì vậy việc tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa/dược sĩ là rất quan trọng. Bác sĩ/dược sĩ sẽ giúp lựa chọn sản phẩm phù hợp với tình trạng sức khỏe của bé, đặc biệt là khi bé có các bệnh lý nền hoặc đang sử dụng thuốc điều trị khác.

5.3 Cẩn trọng

Theo một nghiên cứu an toàn năm 2017 về việc sử dụng thuốc ho ở trẻ em dưới 12 tuổi, trong tổng số 4202 trường hợp được thu thập, có 77,4% (3251 trường hợp) có liên quan đến việc sử dụng thuốc ho và cảm lạnh. Các tác dụng phụ (AE) thường gặp khi sử dụng siro ho ở trẻ em bao gồm nhịp tim nhanh, buồn ngủ, ảo giác, mất điều hòa, giãn đồng tử, và kích động. Hơn 20% số trường hợp có báo cáo về ít nhất một trong các tác dụng phụ này. Đặc biệt, có 20 trường hợp (chiếm 0,6%) dẫn đến tử vong, phần lớn là ở trẻ em dưới 2 tuổi, tuy nhiên không có trường hợp tử vong nào liên quan đến việc sử dụng đúng liều. Các sản phẩm siro dạng lỏng, đặc biệt là những loại chứa một thành phần, là những sản phẩm có tần suất tác dụng phụ cao nhất. 

Do đó, khi sử dụng siro ho cho trẻ sơ sinh, các bậc phụ huynh cần chú ý không lạm dụng thuốc, vì việc dùng quá nhiều có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan của trẻ và nguy cơ tác dụng phụ cao hơn. Ngoài ra, không nên cho bé uống siro khi bé đang quấy khóc để tránh nguy cơ sặc, và cũng không nên cho trẻ uống siro trước bữa ăn vì đường trong siro có thể làm giảm cảm giác thèm ăn. Quan trọng hơn, luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc ho nào cho trẻ.

5.4 Nhóm siro ho thường dùng cho trẻ sơ sinh

5.4.1 Siro ho thảo dược

5.4.1.1 Thành phần chính

Siro ho cho trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi, siro ho cho trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi, siro ho cho trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi, dưới 1 tuổi…thường kết hợp nhiều thành phần tự nhiên khác nhau để mang lại hiệu quả giảm ho tối ưu. Thành phần trong siro ho thường bao gồm:

• Mật ong: Mật ong, một chất tạo ngọt tự nhiên, được sử dụng rộng rãi trong các chế phẩm trị ho nhờ vào độ nhớt và tính chất làm dịu của nó. Mật Ong không chỉ giúp giảm ho mà còn có tác dụng giảm đau nhờ vào việc kích thích sản xuất opioid nội sinh trong cơ thể. 
• Gừng: Gừng đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ lâu để điều trị ho, sốt và các rối loạn hô hấp. Chiết xuất gừng có tác dụng giảm ho mạnh mẽ nhờ vào khả năng ức chế sản xuất cytokine tại vị trí nhiễm trùng và ức chế cyclooxygenase-1 (COX-1). Gừng cũng có tác dụng chống viêm, chống oxi hóa, giảm đau và chống nôn, đồng thời có tác dụng kháng histamine giống như Loratadine nhưng ít gây buồn ngủ hơn.
• Húng Chanh (Plectranthus amboinicus): là một loại cây có mùi thơm đặc trưng, tính ẩm, có đặc tính tiêu đờm, kháng khuẩn. Húng chanh có nhiều công dụng trong y học cổ truyền, đặc biệt là trong điều trị các bệnh về hô hấp như ho, đau họng, nghẹt mũi, hen suyễn và viêm phế quản. Lá húng chanh tươi cũng được dùng để điều trị các vấn đề về da như bỏng, bầm tím, vết côn trùng cắn và viêm da.
• Mạch Môn (Ophiopogon japonicus): Một loại thảo mộc nổi tiếng trong y học cổ truyền Trung Quốc, đã được sử dụng rộng rãi trong hàng nghìn năm. Trong y học cổ truyền, Mạch môn chủ yếu được sử dụng để cải thiện khả năng miễn dịch, nuôi dưỡng phổi và giảm ho.
• Cát Cánh (Platycodon grandiflorum): Thành phần chứa saponin có tính chất long đờm, kháng viêm và giảm ho. Nó thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các chứng ho, đặc biệt là ho có đờm, làm thông thoáng đường thở.
• Quất (Fortunella venosa): Thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị đờm, ho và các triệu chứng khác. Nhờ vào tính ấm, kháng viêm và long đờm, quất giúp làm dịu cổ họng, giảm ho, đồng thời thúc đẩy việc tống đờm ra ngoài, giúp thông thoáng đường hô hấp.
• Cây Thục Quỳ (Althaea officinalis): Chi Althaea, tên bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “althein” nghĩa là “chữa lành”, được sử dụng cho trẻ em và trẻ sơ sinh và được coi là an toàn trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Rễ Althaea có tác dụng làm dịu viêm niêm mạc miệng và họng, đặc biệt hiệu quả trong điều trị ho khan và sung huyết niêm mạc ở trẻ trên ba tháng tuổi. Polysaccharides trong rễ Althaea tạo lớp phủ bảo vệ niêm mạc miệng và hầu, thúc đẩy quá trình lành vết thương và có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau và điều hòa miễn dịch. Chiết xuất Althaea cũng giúp giảm ho, với tác dụng tương tự Codeine, mặc dù cơ chế hoạt động chưa rõ ràng, có thể liên quan đến thụ thể serotonin. Tác dụng này còn được tăng cường khi kết hợp với gừng và cây thường xuân, cho hiệu quả giảm ho tương đương dextromethorphan.
• Lá cây thường xuân (Hedera helix): Chiết xuất lá này được sử dụng trong nhiều thập kỷ để điều trị các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ho có đờm. Khác với các thuốc ức chế ho, chiết xuất thường xuân không ngừng phản xạ ho mà giúp làm tăng thể tích đờm nhờ vào saponin triterpenic, chất có khả năng làm giảm độ nhớt của chất nhầy, từ đó hỗ trợ việc khạc đờm dễ dàng hơn. Saponin trong cây thường xuân cũng có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm và kháng vi-rút, giúp cải thiện chức năng hô hấp, đặc biệt ở trẻ em mắc hen suyễn và người trưởng thành bị viêm phế quản mãn tính. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiết xuất cây thường xuân giúp giảm nhanh các triệu chứng ho cấp tính, ít gây tác dụng phụ và không cần sử dụng kháng sinh. Với những nghiên cứu chứng minh tính an toàn và hiệu quả, Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) đã công nhận cây thường xuân là một thuốc thảo dược có tiêu chuẩn chất lượng cao, tương tự như các loại thuốc được cấp phép thông thường.
• Cây xạ hương (Thymus vulgaris L.): Cây xạ hương được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để điều trị ho, tiêu chảy, sốt và các rối loạn hô hấp. Cây chứa nhiều hợp chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, giảm đau và chống viêm mạnh. Các nghiên cứu cho thấy xạ hương có tác dụng giảm ho, làm tan đờm và cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt khi kết hợp với chiết xuất cây thường xuân. Thymol trong tinh dầu xạ hương có hiệu quả trong việc kiểm soát ho, giúp giảm triệu chứng ho ở bệnh nhân hen suyễn cấp tính và COVID-19.

5.4.1.2 Sản phẩm thường dùng

Một số loại siro ho, siro tiêu đờm cho trẻ sơ sinh làm từ thảo dược có thể kể đến như astexhay prospan, Ích nhi Nam Dược, Astex.

Thuốc ho Prospan Đức cho trẻ sơ sinh:

• Chỉ định siro ho prospan cho trẻ sơ sinh: Thành phần chính chứa chiết xuất cao khô Lá thường xuân để điều trị viêm đường hô hấp cấp có kèm theo ho, viêm phế quản mạn tính.  
• Liều dùng prospan cho trẻ sơ sinh: 2.5ml/lần x 3 lần/ngày.

Siro Astex cho trẻ sơ sinh:

• Chỉ định Astex - Siro húng chanh cho trẻ sơ sinh: Thành phần chính chứa Húng chanh, Núc Nác, Cineol để điều trị ho, giảm ho do viêm họng, viêm phế quản.
• Liều dùng: 2 - 5 ml/lần (khoảng 1/2 - 1 gói 5 ml) x 3 lần/ngày.

Siro ích nhi dùng cho trẻ sơ sinh:

• Công dụng ích nhi ho cảm cho trẻ sơ sinh: Thành phần chính chứa Húng chanh, Mạch môn, Cát cánh có công dụng hỗ trợ giải cảm, giảm ho, tăng sức đề kháng cho bé.
• Liều dùng: 5ml/lần x 3 lần/ngày.

5.4.2 Siro ho chứa hoạt chất trị ho

5.4.2.1 Thành phần chính

Thuốc ho cho bé sơ sinh thường chứa các hoạt chất Ambroxol, Bromhexine…và thường chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ.

• Các hoạt chất thường dùng trong điều trị ho, long đờm khác như Dextromethorphan - chất ức chế ho, guaifenesin - chất long đờm, kháng histamin thường chống chỉ định cho trẻ dưới 1 tuổi.
• Ambroxol bào chế dưới dạng siro thường dùng điều trị cho trẻ em mắc các bệnh đường hô hấp cấp tính và mãn tính liên quan đến tiết chất nhầy bất thường và vận chuyển chất nhầy bị suy yếu. Đặc biệt đã được chứng minh an toàn và hiệu quả trong điều trị ho và suy hô hấp ở trẻ sơ sinh.
• Bromhexine hydrochloride được chấp thuận ở nhiều quốc gia như một loại thuốc long đờm không kê đơn (OTC) thường được sử dụng cho cả người lớn và trẻ em và đã được bán trên thị trường từ năm 1963. Thường khuyến cáo sử dụng cho trẻ em dưới 2 tuổi do nguy cơ tác dụng phụ lớn. Tuy nhiên vẫn có thể cân nhắc sử dụng cho trẻ sơ sinh với hàm lượng thấp dưới dạng siro và cần phải tuân theo chỉ định của bác sĩ.

5.4.2.2 Một số sản phẩm nổi bật

Siro ho Bisolvon trẻ sơ sinh:

• Chỉ định: Chứa Bromhexin HCl 4mg/5ml giúp loãng đờm, tiêu nhầy trong các bệnh phế quản phổi cấp và mạn tính.
• Liều dùng: 1.25ml/lần x 3 lần/ngày.

Siro ho Ambroxol-H:

1. Chỉ định: Chứa Ambroxol hydroclorid 30 mg/5ml, giúp long đờm, tiêu chất nhầy để điều trị bệnh hô hấp cấp hoặc mạn tính như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm họng, đợt cấp của viêm phế quản mạn, hen phế quản…
2. Liều dùng: 1.25ml/lần x 2 lần/ngày.

6 Kết luận

Ho là một phản xạ tự nhiên giúp bảo vệ hệ hô hấp của trẻ sơ sinh, tuy nhiên nếu cơn ho kéo dài hoặc đi kèm với những triệu chứng bất thường, các bậc phụ huynh cần chú ý và tìm phương pháp điều trị phù hợp. Hi vọng bài viết này đã cung cấp cho các bậc phụ huynh cái nhìn rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng của ho ở trẻ sơ sinh, đồng thời giúp các phụ huynh hiểu được các tiêu chí lựa chọn siro cho trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả. 

7 Tài liệu tham khảo

1. Sandeep Sharma; Muhammad F. Hashmi; Mohamed S. Alhajjaj (Ngày cập nhật: Ngày 8 tháng 8 năm 2023). Cough. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
2. Polverino M, Polverino F, Fasolino M, Andò F, Alfieri A, De Blasio F (Ngày đăng: Ngày 18 tháng 6 năm 2012). Anatomy and neuro-pathophysiology of the cough reflex arc. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
3. Chuyên gia FDA (Ngày đăng: Ngày 11 tháng 7 năm 2024). Should You Give Kids Medicine for Coughs and Colds? FDA. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
4. Green JL, Wang GS, Reynolds KM, Banner W, Bond GR, Kauffman RE, Palmer RB, Paul IM, Dart RC (Ngày đăng: Tháng 6 năm 2017). Safety Profile of Cough and Cold Medication Use in Pediatrics. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
5. Arumugam G, Swamy MK, Sinniah UR (Ngày đăng: Ngày 30 tháng 3 năm 2016). Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng: Botanical, Phytochemical, Pharmacological and Nutritional Significance. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
6. Chuyên gia Sciencedirect (Ngày đăng: Tháng 5 năm 2023). Ophiopogon japonicus and its active compounds: A review of potential anticancer effects and underlying mechanisms. sciencedirect.com . Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
7. Pecoraro L, Peterle E, Dalla Benetta E, Piazza M, Chatziparasidis G, Kantar A (Ngày đăng: Ngày 11 tháng 5 năm 2024). Well-Established and Traditional Use of Vegetal Extracts as an Approach to the "Deep Roots" of Cough. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
8. Kantar A, Klimek L, Cazan D, Sperl A, Sent U, Mesquita M (Ngày đăng: Ngày 3 tháng 3 năm 2020). An overview of efficacy and safety of ambroxol for the treatment of acute and chronic respiratory diseases with a special regard to children. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.
9. Fu Q, Zheng X, Zhou Y, Tang L, Chen Z, Ni S (Ngày đăng: Tháng 2 năm 2021). Re-recognizing bromhexine hydrochloride: pharmaceutical properties and its possible role in treating pediatric COVID-19. Pubmed. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2025.