Bệnh rận mu: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Trungtamthuoc.com - Rận mu là một loại côn trùng ký sinh rất nhỏ, gây bệnh chủ yếu ở vùng lông mu sinh dục, lông quanh hậu môn,... Ngoài ra, nó cũng có thể sống và gây bệnh ở các vùng lông khác trên cơ thể như lông mi, lông ngực, bụng,...

1 Rận mu là bệnh gì?

Bệnh rận mu là bệnh lý trên vùng ngoài cơ quan sinh dục do sự xuất hiện của các loại côn trùng nhỏ kí sinh có tên gọi là rận mu. Bệnh rận mu khá phổ biến trên thế giới và là động vật ký sinh có chủ duy nhất là con người. ^[1] 

Rận mu sinh trưởng bằng cách hút máu vật chủ, gần như không bao giờ rời khỏi cơ thể người hay nhảy từ người này sang người khác. Trừ khi người đó tử vong. Trung bình, mỗi ngày rận mu sẽ hút máu người 4-5 lần. Nó cũng có thể sống trong 2 ngày mà không cần hút máu.

Nguyên nhân gây bệnh rận mu thường là quan hệ tình dục với người bệnh. Nếu người bình thường dùng chung khăn tắm, chung chăn hoặc mặc quần áo của người bệnh thì cũng có nguy cơ bị nhiễm bệnh.

2 Tác nhân gây bệnh rận mu

Rận mu hay còn gọi là rận cua, rận lông mu, rận bẹn,... và tên khoa học là Phthirus pubis. Con rận mu thường có kích thước từ 1,3-2mm, không có cánh. Nó có cơ thể hình con cua, đầu hình chữ nhật. Có ba đôi chân với móng vuốt lớn, hai đôi chân sau to gấp nhiều lần trước.

Rận mu là một loại côn trùng ký sinh rất nhỏ, gây bệnh chủ yếu ở vùng lông mu sinh dục, lông quanh hậu môn,... Ngoài ra, nó cũng có thể sống và gây bệnh ở các vùng lông khác trên cơ thể như lông mi, lông ngực, bụng,... Tuy nhiên, ở những vùng tóc mọc dày thì lại hầu như không tìm thấy rận mu kí sinh.

Vòng đời của rận mu gồm 3 giai đoạn trong 16-25 ngày: trứng, nhộng và rận trưởng thành.

• Trứng: bám chặt vào các sợi lông, gần sát với da. Mỗi con rận trưởng thành có thể đẻ 3 quả trứng mỗi ngày. Sau 6-8 tuần, trứng sẽ nở thành ấu trùng.
• Nhộng: Ấu trùng tiến triển qua 3 lần lột xác trong khoảng 10-17 ngày để trở thành con trưởng thành.
• Trưởng thành: rận hút máu gây ngứa dữ dội và có thể sống tới 15 ngày. ^[2] 

3 Triệu chứng và chẩn đoán bệnh rận mu

Sau khi nhiễm bệnh khoảng 5 ngày, người bệnh sẽ gặp các triệu chứng điển hình nhất là ngứa. Ban ngày khi chúng ta hoạt động nhiều, có thể sẽ không có cảm giác ngứa lắm, tuy nhiên vào ban đêm thì tình trạng này khá rõ rệt. Do ngứa nhiều, bệnh nhân thường cào gãi, chà xát khiến vùng sinh dục bị xước, nhiễm trùng và có thể gây ra các vết loét.

Khi khám thực thể sẽ cho thấy:

• Vùng sinh dục có các nốt nhỏ màu xanh xám hoặc xám đen ở gần các vết thương. Khi rận hút nhiều máu, các đốm này sẽ biến sang màu nâu đậm hoặc đen. Quan sát kĩ hoặc bằng kính lúp có thể thấy chúng đang chuyển động.
• Ở gốc các sợi lông, sát da có các chấm trắng nhỏ li ti, đó là trứng rận.
• Có thể sẽ thấy các nốt mẩn đỏ trên da. Đây là vết rận cắn.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể có một số biểu hiện khác như sốt nhẹ, dễ bị kích thích,...

Ngoài vùng sinh dục, một số người có rận sống ở lông mi,... có thể gây ra viêm bờ mi, nguy cơ cao bị viêm kết mạc mắt,..

Việc chẩn đoán rận mu thông thường  là khám lâm sàng để tìm trứng và con rận ở vùng sinh dục. Một số trường hợp có dấu hiệu bất thường thì cần xét nghiệm để loại bỏ nguyên nhân do các bệnh lây truyền qua đường sinh dục khác.

4 Điều trị bệnh rận mu

4.1 Nguyên tắc điều trị

Chủ yếu là điều trị tại chỗ.

Cần khám và điều trị cho cả bạn tình và người sống chung nhà.

Cần khám để loại trừ các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Vệ sinh, tẩy trùng sạch sẽ môi trường sống và đồ dùng cá nhân như khăn tắm, chăn gối bằng nước tẩy chuyên dụng do rận có thể sống sót trong nước và xà phòng bình thường.

4.2 Điều trị tại chỗ

Cạo sạch lông ở vùng có rận mu kí sinh.

Bôi thuốc tại chỗ bị tổn thương và có thể bôi ở các vùng lông khác trong thời gian từ 6-8 ngày.

Nếu không cạo lông thì cần chải bằng lược chuyên dụng để loại bỏ hết trứng rận mu.

Các thuốc bôi tại chỗ thường dùng là:

Kem Permethrin 1%: bôi 10 phút rồi rửa sạch. (Dùng cho cả rận mu mí mắt). ^[3] 

Dung dịch DEP 10%: bôi ngày 2-3 lần.

Lindane: bôi vào vùng thương tổn 4 phút rồi rửa sạch. Lưu ý thuốc này chống chỉ định với trẻ nhỏ, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

4.3 Điều trị toàn thân

Thông thường, điều trị rận mu không cần thiết phải điều trị toàn thân. Tuy nhiên, nếu thương tổn quá nặng có thể dùng các thuốc sau:

Trường hợp tổn thương lan rộng: uống 2 viên Ivermectin, nếu chưa khỏi hẳn thì lặp lại liều sau 10 ngày.

Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân thì dùng thêm kháng sinh đường uống.

Có thể dùng thuốc kháng histamin để giảm ngứa, giảm kích ứng da.

5 Phòng ngừa bệnh rận mu

Không giao hợp với người bệnh cho tới khi người đó điều trị dứt điểm bệnh. 

Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, không dùng chung các đồ dùng cá nhân với người bệnh.

Sử dụng chất tẩy rửa làm sạch giường, phòng tắm, chăn gối, quần áo,... để tiêu diệt hết mầm bệnh. ^[4]

Tài liệu tham khảo