Phác đồ sử dụng thuốc điều trị rối loạn tiền đình và mẹo chữa rối loạn tiền đình theo dân gian
Trungtamthuoc.com - Rối loạn tiền đình là tình trạng rối loạn hệ thống cân bằng của cơ thể. Vậy, các thuốc nào trị dứt điểm rối loạn tiền đình? Rối loạn tiền đình nên ăn gì? Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết về các thuốc chữa rối loạn tiền đình phổ biến
1 Rối loạn tiền đình là gì? Nguyên nhân
Rối loạn chức năng tiền đình là tình trạng rối loạn hệ thống cân bằng của cơ thể. Rối loạn chức năng tiền đình được phân chia thành 2 loại:
Rối loạn tiền đình ngoại biên với các triệu chứng rầm rộ, điển hình là cơn chóng mặt thoáng qua đột ngột. Nguyên nhân do: Viêm tai giữa, rối loạn chuyển hóa, chấn thương, sử dụng thuốc, bệnh Meniere...
Rối loạn tiền đình trung ương thường ít gặp hơn, các triệu chứng cũng không rầm rộ mà nguyên nhân thường do xuất hiện tổn thương trong não. Nguyên nhân do: Xuất huyết não, nhồi máu não, rối loạn tuần hoàn não,...
Một số nguyên nhân khác như: Căng thẳng quá mức, rối loạn thần kinh thực vật, mất cân bằng trong trường hợp say tàu xe,...
2 Triệu chứng bệnh tiền đình
Triệu chứng tiền đình ở nữ giới hay nam giới thường biểu hiện tùy theo tình trạng bệnh của bệnh nhân, tuy nhiên vẫn có một số triệu chứng điển hình như:
- Chóng mặt.
- Cơ thể mất cân bằng.
- Ù tai.
- Rung giật nhãn cầu.
- Buồn nôn, nôn.
- Giảm khả năng tập trung.
- Đau đầu.
Có thể kèm theo một số triệu chứng khác như vã mồ hôi, tim đập nhanh,....
3 Thuốc điều trị rối loạn tiền đình
Điều trị rối loạn tiền đình cần xác định được nguyên nhân. Trước tiên, cần phải xử trí cơn chóng mặt cấp của người bệnh nhằm mục đích làm giảm cảm giác khó chịu cũng như giảm nguy hiểm cho người bệnh.
Phác đồ điều trị rối loạn tiền đình tùy thuộc vào triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải. Dưới đây là các thuốc điều trị rối loạn tiền đình thường gặp:
3.1 Thuốc chống nôn
3.1.1 Domperidone
Cơ chế tác dụng: Domperidone là chất đối kháng thụ thể dopamin-2, thuốc có tác dụng chống nôn và làm tăng nhu động ruột thông qua tác động lên vùng kích hoạt thụ thể hóa học và chức năng vận động của dạ dày và ruột non.
Liều dùng - Cách dùng:
| Người lớn (Cân nặng ≥ 35 kg) | 10mg/kg/lần, tối đa 30mg/ngày, trước khi ăn |
Trẻ em (cân nặng < 35 kg) | 0,25mg/kg/ngày, tối đa 0,75mg/kg/ngày, trước khi ăn |
Trẻ em 12 - 17 tuổi (cân nặng ≥ 35 kg) | 10mg/kg/lần, tối đa 30mg/ngày, trước khi ăn |
Chế phẩm trên thị trường: Motilium, Domperidon Stella, Dompenic 10mg,....
Xem tất cả ảnh250.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Janssen - cilag Ltd |
| Số đăng ký | GC-275-17 |
| Dạng bào chế | Viên nén bao phim |
| Quy cách đóng gói | Hộp 3 vỉ x 10 viên |
| Mã sản phẩm | a568 |
[pid=61908] [pid=55833]
3.1.2 Metoclopramide
Cơ chế tác dụng:
- Metoclopramide là thuốc đối kháng thụ thể dopamin, có tác dụng kích thích nhu động đường tiêu hóa, tăng co bóp dạ dày, tăng nhu động tá tràng.
- Metoclopramide có tác dụng chống nôn do ức chế thụ thể serotonin 5-HT khi sử dụng ở liều cao.
Liều dùng - Cách dùng:
- Người lớn: 10mg/lần x 2 lần/ngày.
Chế phẩm trên thị trường: Primperan 10mg, Meclopstad 10mg, Perimirane 10mg,...
Xem tất cả ảnh98.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Công ty TNHH Sanofi-Aventis Việt Nam |
| Số đăng ký | VN-18878-15 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 2 vỉ x 20 viên |
| Mã sản phẩm | m568 |
3.1.3 Dimenhydrinate
Cơ chế tác dụng
- Dimenhydrinate là thuốc kháng histamin H1 thuộc thế hệ thứ nhất. Dimenhydrinate có tác dụng chống nôn do làm giảm các kích thích trong tiền đình đồng thời thuốc cũng được chứng minh có tác động đến các ống bán khuyên của tai trong.
Liều dùng - Cách dùng
- Người lớn: Mỗi lần dùng 2-4 viên Dimenhydrinate hàm lượng 25mg, ngày dùng 2-3 lần.
Chế phẩm trên thị trường: Dimenhydrinat 50mg Traphaco, Nautamine, Vomina 50,...
Xem tất cả ảnh320.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Công ty TNHH Sanofi-Aventis Việt Nam |
| Số đăng ký | VD-19726-13 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 20 vỉ x 4 viên |
| Mã sản phẩm | a583 |
3.2 Thuốc điều trị chóng mặt
3.2.1 Betahistine
Cơ chế tác dụng: Betahistine được sử dụng để điều trị chóng mặt ở những bệnh nhân bị bệnh Meniere. Cơ chế tác dụng của thuốc là làm giãn mạch ở tai trong thông qua việc kích thích trực tiếp đối với lên thụ thể H1 đồng thời đối kháng với thụ thể của histamin H3.
Liều dùng - Cách dùng
- Liều khởi đầu: 8-16mg/lần, ngày uống 3 lần.
- Liều duy trì: Từ 24 - 48 mg/ngày, liều hàng ngày không được vượt quá 48mg.
- Không cần thiết phải hiệu chỉnh liều ở người lớn tuổi.
Chế phẩm trên thị trường: Betaserc, Betahistin 16 A.T, thuốc Agihistine 8mg,....
Xem tất cả ảnh320.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Abbott Laboratories (Singapore) Private Limited |
| Số đăng ký | VN-21651-19 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 5 vỉ x 10 viên |
| Mã sản phẩm | hm2295 |
3.2.2 Flunarizine
Cơ chế tác dụng: Flunarizine là thuốc chẹn kênh calci, an thần đồng thời có tác dụng kháng histamin. Cơ chế tác dụng của thuốc là ngăn chặn sự quá tải calci ở tế bào, từ đó được sử dụng trong các trường hợp chóng mặt trong rối loạn hội chứng tiền đình và dự phòng cho bệnh nhân đau nửa đầu.
Liều dùng - Cách dùng
- Bệnh nhân trên 65 tuổi: Sử dụng 5mg/ngày.
- Bệnh nhân dưới 65 tuổi: Sử dụng 10mg/ngày.
- Thời gian điều trị thường chỉ kéo dài cho đến khi người bệnh kiểm soát được triệu chứng.
Chế phẩm trên thị trường: Sibelium, Nomigrain 5mg, Flunarizine 5mg TV Pharma,...
Xem tất cả ảnh570.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Janssen - Cilag SpA. |
| Số đăng ký | VN-15477-12 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 5 vỉ x 20 viên |
| Mã sản phẩm | hm1247 |
3.2.3 Cinarizin
Cơ chế tác dụng: Cinarizin có tác dụng tương tự như một loại thuốc kháng histamin, bên cạnh đó, thuốc có tác dụng ức chế kênh calci nên có tác động lên hệ thống tiền đình trung ương.
Liều dùng - Cách dùng: Người lớn và trẻ em trên 12 tuổi: Mỗi lần uống 25mg, ngày uống 3 lần.
Chế phẩm trên thị trường: Stugeron, Vinphastu 25mg, Stugon-Pharimex 25mg,...
3.2.4 Acetylleucin
Cơ chế tác dụng: Acetylleucin là thuốc hướng tâm thần được chỉ định trong các trường hợp chóng mặt, rối loạn chức năng tiền đình.
Liều dùng - Cách dùng: Liều dùng được khuyến cáo là 1 viên/lần, uống 3 lần mỗi ngày.
Chế phẩm trên thị trường: Tanganil 500mg, Savi Leucin, Stadleucin,...
Xem tất cả ảnh185.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Pierre Fabre Medicament |
| Số đăng ký | VN-15590-12 |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 3 vỉ x 10 viên |
| Mã sản phẩm | a763 |
3.3 Thuốc hỗ trợ điều trị suy giảm nhận thức tiền đình
3.3.1 Piracetam
Cơ chế tác dụng: Cơ chế tác dụng chưa thực sự được hiểu rõ. Piracetam có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức, phục hồi sự biến dạng của hồng cầu, điều trị rung giật cơ có nguồn gốc vỏ não.
Liều dùng - Cách dùng: Liều dùng hàng ngày là 7,2g chia làm 2-3 lần.
Chế phẩm trên thị trường: Nootryl 800mg, Piracetam-EGIS 1200mg, Nootropil 800mg...
Xem tất cả ảnh400.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | GlaxoSmithKline Pte., Ltd. |
| Số đăng ký | VN-17717-14 |
| Dạng bào chế | Viên nén bao phim |
| Quy cách đóng gói | Hộp 3 vỉ x 15 viên |
| Mã sản phẩm | a615 |
3.3.2 Ginkgo biloba
Cơ chế tác dụng: Ginkgo Biloba (chiết xuất cao lá Bạch Quả) có tác dụng cải thiện lưu thông máu, chống oxy hóa, cải thiện trí nhớ, làm chậm quá trình mất trí nhớ và suy giảm nhận thức.
Liều dùng - Cách dùng: Liều dùng dao động từ 120-360mg/ngày.
Chế phẩm trên thị trường: Tanakan, Ginkgo Biloba Nature’s Bounty, Giloba 40mg Mega,...
Xem tất cả ảnh145.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Ipsen Pharma |
| Số đăng ký | VN-16289-13 |
| Dạng bào chế | Viên nén bao phim |
| Quy cách đóng gói | Hộp 2 vỉ x 15 viên |
| Mã sản phẩm | a762 |
3.4 Thuốc giải lo âu Diazepam
3.4.1 Cơ chế tác dụng
Diazepam là thuốc hướng thần có tác dụng giảm kích động, giảm căng thẳng, chống co giật,...
Trong rối loạn tiền đình, sử dụng Diazepam trong trường hợp bệnh nhân ngủ không sâu giấc, khó ngủ, lo lắng,...
3.4.2 Liều dùng - Cách dùng
Liều dùng được khuyến cáo là 2mg/lần, 3 lần/ngày.
3.4.3 Chế phẩm trên thị trường
Seduxen 5mg, Diazepam 5mg Vidipha,...
Xem tất cả ảnh1.450.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Gedeon Richter Plc. |
| Dạng bào chế | Viên nén |
| Quy cách đóng gói | Hộp 10 vỉ x 10 viên |
| Mã sản phẩm | hm1951 |
3.5 Thuốc trị rối loạn tiền đình từ thảo dược
Ngoài việc sử dụng các thuốc điều trị triệu chứng, người bệnh có thể sử dụng thêm các sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược để hỗ trợ điều trị rối loạn tiền đình, giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh. Một số cây thuốc thường được sử dụng trong các bài thuốc trị rối loạn tiền đình như:
3.5.1 Đinh lăng
Đinh Lăng có tác dụng bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe tổng thể. Rễ và lá của Đinh Lăng thường được sử dụng trong các bài thuốc trị rối loạn tiền đình nhờ công dụng làm giảm các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu.
3.5.2 Đan sâm
Đan sâm có tác dụng thư giãn, giảm đau, tăng cường lưu thông khí huyết, bổ máu, giảm các triệu chứng ở bệnh nhân rối loạn tiền đình.
3.5.3 Tam thất
Các thành phần trong Tam Thất như acid amin, Saponin,...có tác dụng hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể, tăng cường lưu thông máu não, cải thiện các triệu chứng của thiểu năng tuần hoàn não.
3.5.4 Một số chế phẩm trên thị trường
Xem tất cả ảnh60.000₫Còn hàng
| Công ty đăng ký | Công ty TNHH dược phẩm Kim Hoàng Ân |
| Số đăng ký | 3940/2014/ATTP-XNCB |
| Dạng bào chế | Viên nén bao phim |
| Quy cách đóng gói | Hộp 3 vỉ x 10 viên |
| Mã sản phẩm | a783 |
Tiền đình khang, Hoạt huyết tiền đình khang, Tiền Đình Jubeen,...
3.6 Một số lưu ý trong quá trình sử dụng thuốc điều trị rối loạn tiền đình
Người bệnh sử dụng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Không tự ý tăng hoặc giảm liều.
Không lạm dụng thuốc.
Kết hợp với các biện pháp vật lý trị liệu để tăng hiệu quả điều trị.
Thông báo với bác sĩ các loại thuốc hoặc bệnh lý bạn đang điều trị để tránh những tương tác không mong muốn có thể xảy ra.
4 Mẹo chữa rối loạn tiền đình theo dân gian
Ngoài việc sử dụng thuốc, việc kết hợp các phương pháp điều trị nhằm mục đích cải thiện triệu chứng cho người bệnh. Một số biện pháp có thể áp dụng bao gồm:
4.1 Tập giữ thăng bằng
Đối với người rối loạn tiền đình, việc giữ thăng bằng thường gặp nhiều khó khăn, do đó, việc tập luyện thường xuyên có tác dụng cải thiện tình trạng này. Tuy nhiên, nên áp dụng các bài tập từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao để cơ thể có thời gian làm quen và thích ứng.
4.2 Bấm huyệt
Một số huyệt đạo như huyệt thái dương, huyệt phong phủ,...có tác dụng làm giảm các triệu chứng ở bệnh nhân rối loạn tiền đình bao gồm đau đầu, chóng mặt, ù tai,...
4.3 Bài tập mắt
Phương pháp phục hồi chức năng có tác dụng tăng khả năng thích nghi với sự thay đổi tư thế, giữ thăng bằng, cải thiện chuyển động của mắt.
5 Bài thuốc chữa rối loạn tiền đình từ thảo dược
Theo Đông y, rối loạn tiền đình thuộc phạm vi chứng Huyễn vựng bao gồm rối loạn tiền đình do thực chứng và rối loạn tiền đình theo hư chứng.
Ưu điểm của việc chữa trị từ thảo dược là an toàn với người bệnh, khả năng xuất hiện tác dụng phụ là tương đối thấp, tác động đến căn nguyên gây bệnh, đem lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị.
5.1 Rối loạn tiền đình do thực chứng
Biểu hiện: Hoa mắt, chóng mặt, người bệnh cảm thấy ù tai đột ngột.
Bài thuốc Thiên ma Câu Đằng ẩm:
- 12g mỗi vị Ngưu Tất, Câu Đằng, Tang Ký Sinh, Phục Thần, Sơn Chi.
- 10g mỗi vị Đỗ Trọng, Dạ Giao Đằng, Hoàng Cầm.
- Thạch Quyết Minh sử dụng 20g.
- Thiên Ma sử dụng 8g.
- Hà Thủ Ô trắng sử dụng 10g.
- Mỗi ngày uống 1 thang, uống từ 3-6 thang liên tục.
Bài thuốc Nhị căn thang:
- Cát Căn sử dụng 20g.
- Hải Đới Căn sử dụng 30g.
- Xuyên Khung sử dụng 12g.
- Bán Hạ sử dụng 10g.
- Thạch Xương Bồ sử dụng 16g.
- Đại Giả Thanh sử dụng 16g.
- Mỗi sắc uống 1 thang, uống từ 3-6 thang liên tục.
5.2 Rối loạn tiền đình do hư chứng
Biểu hiện: Ù tai đột ngột, chóng mặt, nguyên nhân chủ yếu do can, thận, tâm, tỳ suy.
Bài thuốc Kỷ cúc địa hoàng hoàn:
- Bạch Cúc Hoa sử dụng 120g.
- Cân Kỷ Tử sử dụng 120g.
- Đơn Bì sử dụng 120g.
- Phục Linh sử dụng 120g.
- Trạch Tả sử dụng 120g.
- Sơn Dược sử dụng 160g.
- Sơn Thù sử dụng 160g.
- Thục Địa sử dụng 320g.
- Các vị nghiền thành bột, sau đó mỗi ngày pha 8-16g với nước muối nhạt để uống.
6 Lời khuyên cho bệnh nhân rối loạn tiền đình
6.1 Rối loạn tiền đình nên ăn gì?
Nhìn chung, chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân tiền đình thường là các loại thực phẩm giúp xây dựng và bổ sung dưỡng chất cho các tế bào thần kinh, cụ thể:
- Magie: Giúp thư giãn cơ bắp, Magie có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng và tần suất các cơn chóng mặt.
- Vitamin D: Mức Vitamin D đầy đủ rất quan trọng đối với sức khỏe của xương và có thể giúp ngăn ngừa té ngã, giảm nguy cơ chấn thương liên quan đến rối loạn chức năng tiền đình.
- Axit béo omega-3: Được tìm thấy trong các loại cá béo như cá hồi và Hạt Lanh, omega-3 có đặc tính chống viêm có thể làm giảm các triệu chứng rối loạn tiền đình.
- Vitamin B : Phức hợp vitamin B, bao gồm B6 và B12, đóng vai trò quan trọng đối với chức năng thần kinh và có thể giúp kiểm soát tình trạng chóng mặt và choáng váng.
Ngoài ra, cũng cần phải lưu ý một số vấn đề sau:
- Ăn đủ bữa trong ngày.
- Uống đủ nước.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá.
- Ăn nhiều thực phẩm có chứa chất xơ.
- Thực hiện chế độ ăn ít muối, các thực phẩm có chứa hàm chất béo cao.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê.
- Xây dựng chế độ sinh hoạt điều độ.
6.2 Rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?
Rối loạn tiền đình được phân thành 2 loại là rối loạn tiền đình ngoại biên và rối loạn tiền đình trung ương. Tùy thuộc vào nguyên nhân mà mức độ và các triệu chứng có thể không giống nhau. Tuy nhiên, rối loạn tiền đình thường chỉ xuất hiện trong một vài ngày nhưng cũng có thể tái phát nhiều lần gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Người bệnh có thể bị ngã gây chấn thương phần mềm hoặc nặng hơn là chấn thương sọ não nếu cố gắng đi lại khi bệnh khởi phát. Do đó, nhằm giảm nhẹ các triệu chứng cũng như hạn chế được tần suất tái phát, người bệnh cần điều trị tích cực theo hướng dẫn cụ thể của thầy thuốc.
6.3 Rối loạn tiền đình có chữa được không?
Rối loạn tiền đình có thể tránh được tái phát, giảm nhẹ các triệu chứng nếu như người bệnh được điều trị tích cực. Tuy nhiên, không tự ý mua thuốc điều trị khi chưa có hướng dẫn cụ thể vì các thuốc có thể gây tương tác, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh cũng cần thực hiện chế độ sinh hoạt khoa học, luyện tập thể dục thể thao, xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ.
Đối với những bệnh nhân mắc bệnh mãn tính như huyết áp cao, xơ vữa động mạch, huyết áp thấp,...cần sử dụng thuốc theo đúng chỉ định, xây dựng chế độ ăn uống phù hợp.
7 Kết luận
Rối loạn tiền đình là tình trạng thường gặp phải ở người lớn tuổi với các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, ù tai. Người bệnh trong quá trình điều trị cần phải tuân thủ theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ có chuyên môn.
8 Tài liệu tham khảo
Tác giả Joseph M. Dougherty và cộng sự (Ngày đăng tháng 1 năm 2024). Vestibular Dysfunction, PubMed. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2024.
Tác giả Magdalena Lindner và cộng sự (Ngày đăng 25 tháng 2 năm 2019). Ginkgo biloba Extract EGb 761 Improves Vestibular Compensation and Modulates Cerebral Vestibular Networks in the Rat, NCBI. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2024.
