Nhiễm trùng siêu vi khuẩn: Mối đe dọa lớn với bệnh nhân ung thư

Trungtamthuoc.com - Các bác sĩ ở Ấn Độ đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về mối đe dọa nguy hiểm hơn đối với những người bệnh ung thư. Đó là tình trạng nhiễm trùng từ các siêu vi khuẩn và không thể điều trị được do vi khuẩn kháng thuốc.

1 Thực trạng nhiễm khuẩn ở người bệnh ung thư hiện nay

Báo cáo từ các bác sĩ hàng đầu tại Trường đại học Y - Ấn Độ cho biết: Rất nhiều bệnh nhân đang trải qua hóa trị liệu ở nước này có nguy cơ cao nhiễm trùng siêu vi khuẩn, mà các loại thuốc kháng sinh mạnh nhất hiện nay cũng không thể chống lại chúng. Trong đó, nhiễm trùng máu đang trở thành nguyên nhân tử vong hàng đầu với những bệnh nhân ung thư máu.

Thực tế đáng sợ đó đã buộc các bác sĩ tại đây phải cân nhắc về liệu pháp điều trị cho bệnh nhân. Đó là giúp người bệnh vừa chiến đấu với các khối u ác tính của họ, vừa chống lại các siêu vi khuẩn và hạn chế nguy cơ tử vong sớm do nhiễm trùng.

Lý giải cụ thể hơn cho điều này, các chuyên gia đã tiến hành thống kê và kết quả cho thấy: Tại Ấn Độ có khoảng 1,7 triệu người nhận được chẩn đoán ung thư hàng năm, và phương pháp điều trị chính là hóa trị liệu. Các thuốc hóa trị không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư, mà còn tấn công vào các tế bào lành trong cơ thể và tấn công cả vào hệ miễn dịch. Do đó, những người bệnh ung thư sau khi điều trị sẽ có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cao hơn, và dễ bị các siêu vi khuẩn tấn công.

Trên toàn thế giới, ít nhất 700.000 người chết hàng năm vì nhiễm trùng, nguyên nhân là do vi khuẩn kháng thuốc. Con số đó sẽ tăng lên 10 triệu mỗi năm vào năm 2050 và sẽ tiêu tốn hơn 100 nghìn tỷ đô la sản lượng kinh tế nếu chúng ta không có hành động khắc phục ngay từ bây giờ. Theo một nghiên cứu của chính phủ Anh, ước tính rằng ở tuổi trung niên, nhiều người sẽ chết vì nhiễm siêu vi khuẩn nhiều hơn là do bệnh ung thư và tiểu đường kết hợp.

2 Siêu vi khuẩn tấn công người bệnh ung thư bằng con đường nào?

Abdul Ghafur, một bác sĩ về bệnh truyền nhiễm, người đã tiến hành nghiên cứu với các đồng nghiệp nói rằng: “Chúng tôi đang phải đối mặt với một vấn đề khó khăn để điều trị hóa trị và chữa ung thư. Chúng tôi không biết phải làm gì. Thế giới không biết phải làm gì với điều này.”

Ông cũng cho hay, con người dễ mắc phải vi trùng có trong thức ăn và nước bị ô nhiễm. Khi vào cơ thể, vi trùng trở thành một phần của hệ vi sinh vật đường ruột. Nhưng khi cân bằng vi sinh tại ruột bị phá hủy, vi khuẩn gây hại nhiều hơn lợi khuẩn, chúng sẽ thoát khỏi ruột và bắt đầu gây bệnh. Các bệnh thường gặp là nhiễm trùng tiết niệu, máu và các mô khác.

Như đã nói ở trên, với người bệnh ung thư thì hóa trị liệu thường là nguyên nhân làm cho nhiễm khuẩn dễ xảy ra hơn. Các thuốc hóa trị tấn công cả tế bào lành và hệ miễn dịch, làm suy yếu niêm mạc của đường tiêu hóa. Từ đó, bệnh nhân ung thư dễ nhiễm khuẩn qua con đường ăn uống hàng ngày.

Mặc dù đã dự đoán được điều này, nhưng các bác sĩ điều trị cũng rất khó kiểm soát tình trạng nhiễm khuẩn ở nhiều người bệnh. Bởi có một thực tế đang diễn ra, đó là vấn đề vi khuẩn kháng kháng sinh. Trong đó, nặng nhất là nhiễm trùng máu do vi khuẩn đa kháng thuốc, có khả năng gây tử vong cao gấp hai đến ba lần so với nhiễm trùng do vi trùng có thể điều trị bằng kháng sinh thông thường.

3 Bệnh ung thư sẽ được kiểm soát, nhưng người bệnh có thể chết vì nhiễm trùng

“Gần hai phần ba bệnh nhân ung thư bị nhiễm Carbapenem đã chết trong vòng bốn tuần, so với tỷ lệ tử vong trong 28 ngày là 38% ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng” - Bác sĩ Ghafur và các đồng nghiệp đã báo cáo vào năm 2014. Ông đã cố gắng dùng kháng sinh cuối cùng là Colistin để giúp đỡ các bệnh nhân của mình, thậm chí cả với các chủng kháng kháng sinh cứng đầu nhất. Tuy nhiên, điều đó ngày càng không có hiệu quả, và dẫn đến thất bại là nhiễm trùng nặng hơn và kháng thuốc. Ông cũng chia sẻ thêm về điều này, trước đây số lần ông thấy loại vi khuẩn này kháng mọi thứ là từ 6 tháng đến mỗi năm 1 lần. Nhưng giờ đây, sự kháng thuốc xảy ra nhiều hơn, đều đặn mỗi tuần.

Đứng trước rắc rối lớn này của giới y học, Ghafur, một trong những nhà vận động chống siêu vi ác liệt nhất của Ấn Độ, nói rằng: “ Các bệnh nhân ung thư mà chết vì nhiễm vi khuẩn kháng thuốc đại diện cho cái gọi là kỷ nguyên hậu kháng sinh. Trong đó, chỉ một thứ đơn giản như đầu gối bị trầy xước cũng có thể giết chết họ.”

“Nếu bạn nói về thời kỳ hậu kháng sinh, trước tiên bạn sẽ thấy rằng ở những bệnh nhân ung thư, họ đang mong đợi chúng tôi chữa khỏi bệnh ung thư bằng hóa trị liệu và có những loại thuốc hóa trị tuyệt vời", và sau đó chúng tôi giải thích với gia đình: “Vâng, bệnh ung thư của bạn sẽ được kiểm soát, nhưng sau đó bạn có thể chết vì nhiễm trùng”.

4 Cần làm gì để giúp con người chống lại các siêu vi khuẩn kháng thuốc?

Vấn đề tử vong do nhiễm trùng đặc biệt nghiêm trọng ở Ấn Độ, nơi mà việc lạm dụng kháng sinh ở cả người và động vật ngày càng tăng cao hơn vì lý do vệ sinh và môi trường sống quá ô nhiễm. Nó làm cho thời kỳ hậu kháng sinh ngày càng đến sớm hơn và nguy hiểm hơn với loài người.

Trước những năm 1940, các vết loét có nguy cơ chấm dứt trong sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết. Sự ra đời của kháng sinh khi đó đã thay đổi tất cả và đặt nền móng cho y học hiện đại. Phẫu thuật, cấy ghép nội tạng, hóa trị và sinh mổ đều có thể được thực hiện với mức độ an toàn cao nhờ khả năng ngăn chặn vi khuẩn của kháng sinh.

Đánh giá năm 2016 của Vương quốc Anh , do Jim O'Neill, cựu chuyên gia kinh tế của Goldman Sachs thực hiện, đã khuyến nghị chi 42 tỷ đô la trong 10 năm để tăng cường cung cấp thuốc mới, vắc-xin và các công cụ chẩn đoán và giới thiệu các cơ chế để giảm nhu cầu kháng sinh. Tuy nhiên, rất ít chính phủ các nước khác sẵn sàng thực hiện đầu tư cần thiết để giảm thiểu cuộc khủng hoảng kháng thuốc chống vi trùng toàn cầu. “Tôi không nghĩ họ hiểu mức độ khẩn cấp của nó, hoặc rõ ràng đó không phải là ưu tiên chính của nhiều quốc gia”, theo ông O'Neill nói. “Chính phủ của nhiều nước thế giới không muốn chi tiền cho việc phòng ngừa kháng kháng sinh và cuối cùng họ lại chi tiêu lãng phí hơn cho việc đối phó với dịch bệnh. Đây là một điều không hay chút nào.”

Còn với bản thân Ghafur, là một bác sĩ - chuyên gia về nhiễm trùng sống ở thế kỷ 21, với tất cả những phát minh và khám phá trong y học hiện đại, ông nói. “Nếu tôi không thể chữa khỏi nhiễm trùng cho bệnh nhân của tôi, thì những phát minh tuyệt vời trong sự phát triển lĩnh vực điều trị ung thư cũng không có ích. Bởi vì chúng tôi biết bệnh nhân ung thư đang chết vì nhiễm trùng.”

Chính vì vậy, ông cùng các đồng nghiệp của mình luôn cố gắng đưa ra lời khuyên về những biện pháp chống nhiễm trùng vi khuẩn mà bản thân người bệnh và mọi người có thể tự thực hiện tại nhà. Bao gồm việc lựa chọn thực phẩm ăn uống đảm bảo, vệ sinh cá nhân bằng xà phòng diệt khuẩn, vệ sinh môi trường sống,... Bên cạnh đó, dùng kháng sinh đúng cách cũng là điều cần được chú ý nhiều hơn.^[1]

Tài liệu tham khảo