Mụn rộp sinh dục: Nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị

Trungtamthuoc.com - Mụn rộp sinh dục là bệnh lây truyền qua đường tình dục một cách thầm lặng, do đó bệnh rất khó kiểm soát. Hiện nay, tỉ lệ mắc bệnh mụn rộp sinh dục càng tăng. Bệnh gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh và nguy cơ tái phát cao. Bài viết này Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy cung cấp cho quý bạn đọc thông tin về nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị mụn rộp sinh dục.

1 Mụn rộp sinh dục là gì?

Mụn rộp sinh dục hay còn được gọi là Herpes sinh dục là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) do virus herpes simplex (HSV) gây ra. Có hai loại HSV:

• HSV-1: gây các vết loét lạnh quanh miệng và môi.
• HSV-2: gây ra các vết loét lạnh xung quanh bộ phận sinh dục và trực tràng - được gọi là herpes sinh dục.

Tuy nhiên cũng có trường hợp virus HSV-1 gây bệnh ở bộ phận sinh dục và virus HSV-2 gây bệnh quanh miệng và môi.^[1]

2 Nguyên nhân gây bệnh mụn rộp sinh dục

Herpes sinh dục lây truyền qua quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn và miệng), tiếp xúc gần gũi bộ phận sinh dục và thông qua việc chia sẻ đồ chơi tình dục. Siêu virus này dễ lây nhiễm nhất khi có các vết thương hở, virus này cũng có thể truyền qua vết cắt trên da (ví dụ: ngón tay, bàn tay, đầu gối) hoặc biểu mô ẩm (xung quanh bộ phận sinh dục, miệng và hậu môn) ngay cả khi không có vết loét.

Do đó, nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh mụn rộp sinh dục là quan hệ tình dục không an toàn, không sử dụng bao cao su. Virus HSV tồn tại trong dịch nhầy, mủ và máu của người bệnh nên nếu tiếp xúc gần vết thương của bệnh nhân cũng có thể dính virus HSV. Một con đường lây nhiễm khác là dùng chung bơm kim tiêm với người bị bệnh.

Mụn rộp sinh dục cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con nếu như mẹ mắc bệnh trong thời kì mang thai. Virus có thể lây truyền qua con thông qua nước ối hoặc quá trình sinh nở trẻ tiếp xúc với dịch mủ chứa virus HSV. Ngoài ra, dùng chung đồ dùng vệ sinh như bàn chải đánh răng, khăn lau mặt hoặc các thiết bị vệ sinh như bồn cầu, bồn tắm cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.

3 Triệu chứng mụn rộp sinh dục

Hầu hết mọi người không bị các triệu chứng khi bị nhiễm virus HSV lần đầu, các triệu chứng có thể xuất hiện sau nhiều tháng hoặc nhiều năm. Nếu các triệu chứng xảy ra khi lần đầu tiên bị nhiễm bệnh, chúng thường diễn ra trong vòng bốn đến bảy ngày. Các triệu chứng bệnh thường trầm trọng hơn khi bệnh tái phát. 

3.1 Các triệu chứng khi bị mụn rộp sinh dục lần đầu tiên

Mụn nước nhỏ vỡ để lại màu đỏ, vết loét mở xung quanh bộ phận sinh dục, trực tràng, đùi và mông.

Mụn nước và loét trên cổ tử cung (phần dưới của tử cung) ở phụ nữ.

Dịch tiết âm đạo bất thường.

Đau buốt khi đi tiểu.

Cảm thấy không khỏe, với các triệu chứng nhức mỏi, đau nhức và cảm cúm.

Những triệu chứng này có thể kéo dài đến 20 ngày. 

Mặc dù các triệu chứng của herpes sinh dục khá rõ ràng, nhưng đôi khi virus có thể hoạt động trở lại, gây đợt tái phát.

3.2 Các triệu chứng của đợt bùng phát tái phát

Cảm giác ngứa ran, rát hoặc ngứa xung quanh bộ phận sinh dục của bạn, và đôi khi xuống chân của bạn, trước khi mụn xuất hiện.

Mụn đỏ đau đớn bùng nổ để lại vết loét quanh bộ phận sinh dục, trực tràng, đùi và mông.

Mụn nước và loét trên cổ tử cung ở phụ nữ.

Do bệnh dễ lây truyền thầm lặng qua đường tình dục nên bệnh rất khó kiểm soát. Bệnh được xếp vào một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục nghiêm trọng và nguy hiểm. Bệnh gây ra nhiều khó khăn, ảnh hưởng xấu đến tâm lí và đời sống tình dục của người bệnh nên việc nắm bắt được thông tin về nguyên nhân và triệu chứng bệnh giúp phòng ngừa và điều trị kịp thời căn bệnh nguy hiểm này.^[2]

4 Chẩn đoán mụn rộp sinh dục

Chẩn đoán lâm sàng của mụn rộp sinh dục là không nhạy cảm và không đặc biệt. Triệu chứng đau, nổi nhiều mụn hoặc tổn thương loét ở cơ quan sinh dục xuất hiện ở tỉ lệ thấp bệnh nhân.

50% các trường hợp mắc mụn rộp sinh dục lần đầu gây ra bởi HSV-1, nhưng nguyên nhân chính của mụn rộp tái phát là do nhiễm HSV-2. Vì vậy, nguyên nhân của mụn rộp sinh dục là do HSV-1 hoặc HSV-2 ảnh hưởng đến việc chuẩn đoán và điều trị. Do đó, chẩn đoán herpes sinh dục chính xác nên tiến hành các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm. Bao gồm cả xét nghiệm virus và các xét nghiệm huyết thanh học đặc hiệu cho HSV.

4.1 Xét nghiệm Virologic

Cố định HSV trong môi trường nuôi cấy khi tiến hành xét nghiệm cho bệnh nhân điều trị loét sinh dục hoặc các tổn thương niêm mạc sinh dục khác. Tuy nhiên, độ nhạy của của phương pháp thấp, đặc biệt trên tổn thương tái phát và giảm nhanh chóng khi tổn thương bắt đầu lành.

4.2 Các xét nghiệm huyết thanh loại chuyên biệt

Cả hai loại kháng thể đặc hiệu và không đặc hiệu cho HSV xuất hiện vài tuần đầu sau khi bị nhiễm và kéo dài vô thời hạn. Xét nghiệm huyết thanh HSV chính xác dựa trên glycoprotein G2 HSV (HSV-2) và glycoprotein G1 (HSV-1).

Xét nghiệm huyết thanh HSV cụ thể sử dụng trong các trường hợp sau:

• Triệu chứng ở đường sinh dục tái phát hoặc triệu chứng không điển hình với xét nghiệm HSV âm tính.
• Chẩn đoán lâm sàng của herpes sinh dục mà không cần xác nhận phòng thí nghiệm.
• Bạn tình của bệnh nhân nhiễm mụn rộp sinh dục.

5 Điều trị mụn rộp sinh dục

5.1 Điều trị mụn rộp sinh dục lần đầu

Mụn rộp sinh dục có chữa được không? Bệnh nhân mắc mụn rộp sinh dục lần đầu thường không xuất hiện triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, nhưng nếu không điều trị dứt điểm có thể tiến triển nặng dần và kéo dài. Đối với bệnh nhân mụn rộp sinh dục mắc lần đầu nên được điều trị bằng thuốc kháng virus.

Phác đồ khuyến cáo: Một trong các phác đồ sau đây:

Acyclovir 400mg uống 3 lần / ngày x 7-10 ngày.

Acyclovir 200mg uống 5 lần/ ngày x 7-10 ngày.

Famciclovir 250mg uống 3 lần/ ngày x 7-10 ngày.

Valacyclovir 1g uống 2 lần/ngày x 7-10 ngày.

5.2 Điều trị mụn sinh dục tái phát

Hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm mụn rộp sinh dục. 70-80% bệnh nhân mắc mụn rộp sinh dục sẽ bị tái phát với các triệu chứng nặng hơn. Điều trị mụn rộp tái phát giúp ức chế virus, giảm tần suất tái phát.

Phác đồ khuyến cáo: Áp dụng một trong các phác đồ sau đây:

• Acyclovir 400mg uống 3 lần/ ngày x 5 ngày.
• Acyclovir 800mg uống 2 lần/ngày x 5 ngày.
• Acyclovir 800mg uống 3 lần/ngày x 2 ngày.
• Famciclovir 125mg uống 2 lần/ngày x 5 ngày
• Famciclovir 1000mg uống 2 lần/ngày x 1 ngày.
• Valacyclovir 500mg uống 2 lần/ ngày x 3 ngày.
• Valacyclovir 1g uống 1 lần/ ngày x 5ngày.

5.3 Điều trị mụn rộp sinh dục thể nặng

Đối với nhân mắc mụn rộp sinh dục với triệu chứng nặng, tái phát nhiều lần thì được khuyến cáo nhập viện và sử dụng liệu phát điều trị đường tĩnh mạch.

Phác đồ khuyến cáo sử dụng trong trường hợp này Acyclovir 5-10mg/kg thể trọng IV mỗi 8 giờ trong 2-7 ngày, hoặc điều trị đến khi triệu chứng lâm sàng thuyên giảm, sau đó chuyển qua dùng đường uống. Điều trị trong vòng 10 ngày điều trị.^[3]

6 Cách phòng ngừa mụn rộp sinh dục

Để phòng ngừa bệnh mụn rộp sinh dục, chúng ta cần xây dựng thói quen sau đây:

Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đặc biệt là trước và sau khi quan hệ tình dục.

Quan hệ tình dục lành mạnh và an toàn, sử dụng bao Cao Su để phòng tránh bệnh lây qua đường tình dục cũng như mang thai ngoài ý muốn. Nên dùng tắm lưới bảo vệ miệng trong trường hợp quan hệ tình dục bằng miệng.

Không dùng chung kim tiêm hay các đồ vật chứa dịch hoặc máu của người nghi nhiễm bệnh.

Hạn chế tối đa dùng chung đồ cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn mặt,...

Nếu nghi ngờ mắc bệnh, cần tiến hành thăm khám để có hướng điều trị phù hợp, không nên chủ quan không đi khám có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Tài liệu tham khảo