Nguyên nhân và cách trị dứt điểm mụn lưng chuẩn y khoa cho cả nam và nữ

Trungtamthuoc.com - Mụn ở vùng lưng là tình trạng mụn phổ biến ở cả nam và nữ, thường làm nhiều bạn xấu hổ, tự tin khi diện trang phục. Những nốt mụn sưng viêm không chỉ gây đau đớn mà còn làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Vậy trị mụn lưng có khó không ? Các thuốc bôi trị mụn lưng nào tốt? Hãy cùng Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1 Mụn lưng là gì?

Mụn lưng là tình trạng các nốt mụn mọc ở lưng. Các loại mụn xuất hiện thường giống như trên mặt, có thể gặp như mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn viêm, mụn bọc, mụn đầu trắng, sừng nang lông… Những nốt mụn này không những gây đau đớn, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, còn gây mất thẩm mỹ, thiếu tự tin khi diện các trang phục hở lưng. Bất cứ đối tượng nào cũng có thể bị mụn lưng, kể cả nam và nữ. Đặc biệt thường gặp nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên.

2 Các loại mụn lưng thường gặp

Người bị mụn lưng nên nhận biết được loại mụn gặp phải để có hướng điều trị đúng cách và nhanh chóng hơn, dưới đây là một số dạng nốt mụn thường gặp trên lưng:

• Mụn ẩn và dày sừng: các nốt mụn này thường gặp ở giai đoạn đầu của mụn lưng, nếu phát hiện và điều trị sớm, mụn đáp ứng sớm và được loại bỏ nhanh chóng. Các nốt mụn này thường tạo cảm giác sần sùi trên da, sờ da bạn sẽ thấy lưng lởm chởm nhưng không có nốt mụn rõ ràng.
• Mụn viêm mủ, sẩn mủ: các nốt mụn ẩn bắt đầu có những tổn thương viêm và hình thành mụn mủ, các nốt mụn này có kích thước không quá lớn, khoảng dưới 2mm, có hình dáng giống đầu bút bi. Các nốt mụn này có thể dùng tay để cạy ra nhưng lại dễ bị bội nhiễm.
• Mụn bọc, mụn sưng to: những nốt mụn này sưng to, gây đau đớn, nhân mủ thường nằm sâu bên trong. Các mụn này thường do các nốt mụn viêm nhỏ ban đầu bị bội nhiễm, hoặc điều trị và vệ sinh không đúng cách tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công. Tình trạng mụn này thường kéo dài, điều trị khá khó khăn nên đến cơ sở da liễu điều trị, nếu tự ý xử lý tại nhà bằng cây nặn mụn có thể gây biến chứng sẹo rỗ về sau.
• Viêm nang lông và dày sừng nang lông: các vết sang thương thường không nghiêm trọng như mụn mủ, viêm nhưng điều trị rất khó. Các ổ nang lông thường nằm sâu bên trong da, nên sử dụng kem bôi ngoài khó làm chúng thấm sâu vào được, người bệnh cần nên thăm khám bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt.
• Mụn đầu trắng, mụn đầu đen: một vài trường hợp mụn lưng gặp phải có thể là mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng, nguyên nhân do bít tắc lỗ chân lông.
• U nang: tình trạng này gây tổn thương da nghiêm trọng, trong các nốt mụn chứa đầy mủ, nhiễm trùng ăn sâu vào trong da, điều trị rất khó khăn. Các khối u nang gây đau đớn và khi loại bỏ thường để lại sẹo rỗ trên da.

3 Nguyên nhân mụn lưng là gì?

3.1 Rối loạn nội tiết tố

Mụn lưng nguyên nhân do rối loạn nội tiết tố thường gặp ở đối tượng trong độ tuổi vị thành niên, hoặc phụ nữ trước khi và sau khi mang thai. Tình trạng tăng giảm hormone trong cơ thể một cách đột ngột làm bã nhờn tiết ra nhiều, khi không chăm sóc da đúng cách sẽ tạo điều kiện sinh ra mụn.

3.2 Nổi mụn lưng do tăng tiết bã nhờn

Trên cơ thể có một số vùng rất ít khi có mụn như lòng bàn tay, lòng bàn chân. Nhưng một số vùng khác như lưng, mặt, ngực thì thường xuyên xuất hiện mụn. Nguyên nhân là do sự tiết dầu nhờn khác nhau ở các vùng. Nếu tại lưng da tiết rất nhiều dầu thì sẽ làm tăng nguy cơ bít tắc lỗ chân lông, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Đây là cơ chế chính hình thành mụn trứng cá.

3.3 Mất cân bằng hormone

Nguyên nhân gây mất cân bằng hormone thường gặp nhất là do stress, căng thẳng, mất ngủ thường xuyên. Tình trạng này kéo dài khiến cho lượng Progesterone và Estrogen thay đổi, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và tiết dầu trên da, từ đó sinh ra mụn.

3.4 Mắc một số căn bệnh về da

Nếu bị nhiễm trùng da, viêm da dị ứng cũng sẽ tạo điều kiện cho mụn lưng phát triển. Nên điều trị dứt điểm bệnh lý trên da trước rồi thực hiện các biện pháp điều trị mụn.

3.5 Chế độ ăn uống không hợp lý

Chế độ ăn uống và sinh hoạt là tác nhân gây ra mụn lưng. Một chế độ ăn quá nhiều đường và chất béo sẽ làm da tiết dầu nhờn và vi khuẩn có cơ hội xâm nhập gây ra mụn trứng cá.

3.6 Thói quen xấu trong sinh hoạt 

• Mặc quần áo bẩn: mỗi ngày nên tắm rửa và thay quần áo ít nhất một lần, có thể giảm tình trạng mụn trứng cá ở lưng. Thói quen mặc lại quần áo thường là nguyên nhân gặp nhiều ở các bạn nam hơn nữ.
• Không vệ sinh kỹ vùng lưng: vì nằm phía sau nên da lưng thường khó vệ sinh hơn những vùng da khác, nếu bạn bỏ qua và không làm sạch vùng da này trong một thời gian sẽ tiếp tay cho vi khuẩn sinh sôi và gây ra viêm mụn.
• Do tẩy tế bào chết quá nhiều lần: nguyên nhân này thường gặp ở các bạn nữ khi lạm dụng tẩy da chết quá nhiều lần trong tuần và tác động quá mạnh vào da khu vực này. Do đó làm tăng nguy cơ tổn thương những nốt mụn nhỏ, hay làm da quá khô, cơ thể sẽ tự tăng tiết nhờn, dễ gây nổi mụn hơn. Nên chỉ tẩy tế bào chết từ 1-2 lần trong tuần.
• Để tóc bẩn ma sát thường xuyên vào vùng lưng: đối với các bạn nữ có mái tóc dài và da đầu là da dầu thì khi không chăm sóc da kỹ, làm dầu trên tóc đổ vào vùng da lưng nhiều cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mụn viêm ở lưng. Bên cạnh đó sự ma sát của tóc với da lưng cũng sẽ làm mụn ẩn trở thành mụn viêm nhanh chóng.

4 Các phương pháp điều trị mụn lưng

Tuỳ vào từng tình trạng mụn lưng của người bệnh mà có cách điều trị phù hợp. Thông thường có sự kết hợp của việc sử dụng thuốc bôi, thuốc uống, peel da để chữa trị dứt điểm bệnh.

4.1 Sử dụng thuốc uống trị mụn

Sử dụng thuốc uống thường cho những mụn nặng như mụn viêm, mụn mủ làm mụn nhanh khô cồi và hạn chế bội nhiễm. Các thuốc đường uống thường được kê đơn, bao gồm:

Thuốc kháng sinh: sẽ được bác sĩ kê đơn khi tình trạng mụn viêm, mụn mủ lan rộng, hoặc khi không có đáp ứng với thuốc đường bôi. Các loại kháng sinh có hiệu quả trong trị mụn trứng cá như: Tetracycline ( Tetracyclin 250mg), Minocycline (Minocin), Doxycycline (Doxycycline Capsules BP Brawn 100mg)…Bác sĩ sẽ thường kết hợp cả kháng sinh đường bôi và đường uống để nâng cao hiệu quả điều trị hơn.

Thuốc tránh thai: thường dùng cho tình trạng mụn lưng ở phụ nữ và đem lại hiệu quả khá tốt. Thuốc nhóm này giúp cân bằng hormone ở nữ, một trong những nguyên nhân gây rối loạn tiết dầu trên da, gia tăng khả năng bị mụn. Các loại thuốc thường dùng như thuốc tránh thai kết hợp chứa hormone Estrogen và progesterone (Rigevidon, Drosperin, Triquilar Bayer, Marvelon) hoặc thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin (Avalo, Ase Avalo).            

Isotretinoin: thuốc được chỉ định trong điều trị mụn trứng cá nặng. Cơ chế thuốc ức chế quá trình sản xuất bã nhờn, thay đổi quá trình sừng hóa ở nang lông, phá vỡ các nốt mụn viêm, làm khô và giúp chúng bong tróc khỏi da nhanh chóng. Bên cạnh đó còn ức chế sự xâm nhập của vi khuẩn trên da nên được coi là thuốc tác động toàn diện vào các yếu tố gây mụn, loại trừ mụn triệt để. Tuy nhiên thuốc chỉ được sử dụng khi có sự cho phép của bác sĩ vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như gây quái thai,  viêm tuỵ, độc gan, khô mắt, quáng gà. Các thuốc chứa thành phần này như Zoacnel-10, Acnotin 10, Imanok 10mg...  

4.2 Sử dụng thuốc bôi trị mụn

Sử dụng trực tiếp các thuốc bôi lên vùng da lên mụn giúp hạn chế được tình trạng lây lan, giảm thâm mụn. Một số sản phẩm có thể tự mua mà không cần kê đơn của bác sĩ. Đa số các thuốc có thành phần lành tính và an toàn cho da.

Retinoid tại chỗ: thuốc này được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Cơ chế thuốc tác động lên lớp sừng ngăn chặn tiết bã nhờn và bí tắc nang lông. Lưu ý dùng sản phẩm thời gian đầu có thể bị kích ứng, bong tróc, ban đỏ trên da. Các thành phần thường gặp trong thuốc bôi retinoid như Tretinoin ( Erylik 30g) , Adapalen (Differin Gel 0,1%, Klenzit MS 0.1%)...

Các thuốc không kê đơn: với tình trạng nhẹ, chưa có sự bội nhiễm, diện tích vùng mụn nhỏ thì sử dụng các thuốc bôi ngoài da, hoặc các xà phòng tắm đem lại hiệu quả khá tốt. Các thành phần thường gặp như Benzoyl peroxide (Oxy 5, Oxy 10), axit salicylic (Besalicyd, Xà phòng Atids, Freeskin ) và Lưu Huỳnh (Lưu huỳnh 5% Nam Việt)… Các sản phẩm vừa loại bỏ thâm vừa ngăn ngừa mụn xuất hiện.

4.3 Phương pháp Peel da

Phương pháp này được sử dụng phổ biến tại các phòng khám da liễu. Peel da thường dùng các hoá chất tác động trực tiếp lên làn da, nhằm mục đích thúc đẩy quá trình khô nhân mụn và gom cồi nhanh chóng. Các hoá chất sử dụng là AHA, BHA, TCA… tuỳ thuộc từng mức độ mụn khác nhau. Sau khi peel vài ngày lớp nhân mụn trồi lên, tế bào sừng bong tróc dần. Cần thực hiện đầy đủ lộ trình peel da theo hướng dẫn để đạt được kết quả điều trị tốt nhất.

5 Chu trình chăm sóc da bị mụn lưng 

Chu trình skincare ở da lưng cũng tương tự như da mặt, nên bạn có thế sử dụng chung các sản phẩm cho 2 vùng da này.

Bước 1: Làm sạch da

Bước này khá đơn giản nhưng rất quan trọng và ít người biết cách làm sạch da đúng cách. Trong quy trình làm sạch da thì có thể chia làm 2 bước nhỏ là làm sạch bằng xà phòng và tẩy da chết. Trên thị trường có nhiều loại sữa tắm kết hợp cả làm sạch và tẩy tế bào chết, bạn có thể mua về sử dụng. Lưu ý sử dụng các sản phẩm có độ pH thích hợp với làn da của bạn, hạn chế tình trạng khô da có thể làm trầm trọng hơn bệnh. Các loại tẩy tế bào chết như tẩy tế bào chết vật lý hoặc tẩy tế bào chết hoá học đều dùng được.

Bước 2: Sử dụng thuốc bôi điều trị mụn

Tùy tình trạng mụn để chọn lựa các sản phẩm bôi phù hợp, nên tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ da liễu.

Bước 3: Dưỡng ẩm

Đối với những làn da khoẻ thì chỉ cần bôi thuốc đặc trị mụn và có thể bỏ qua bước này. Nhưng còn đối với những là da khô, da nhạy cảm, da dễ kích ứng thì cần lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm dạng gel, dạng lotion dùng cho da mụn. 

6 Các lưu ý khi điều trị mụn lưng tại nhà

Để trị mụn lưng hiệu quả, cần phải lưu ý những điều sau:

• Về lựa chọn quần áo: nên lựa chọn những loại vải chứa cotton nhiều hơn, các loại vải nilon khác thì thường khó thấm hút mồ hôi, môi trường kín, bí bách tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập, gây mụn hoặc thậm chí cả nấm. Hãy nhớ thay đồ hàng ngày cũng sẽ giúp giảm mụn lưng hiệu quả.
• Tránh nằm ngửa suốt đêm: nếu đang trong quá trình điều trị mụn lưng thì bạn nên thay đổi tư thế ngủ thường xuyên, tránh nằm ngửa liên tục có thể gây tổn thương lên các nốt mụn, mụn viêm vỡ ra gây bội nhiễm. Vì vậy hãy thay đổi tư thế nằm nghiêng bên trái, bên phải, cho lưng được thông thoáng hơn.
• Không tự cạy, nặn mụn: không tự ý dùng tay, đặc biệt là tay bẩn để cạy mụn lưng. Điều này không những gây tổn thương còn tăng nguy cơ mụn lan rộng.
• Lựa chọn kem bôi phù hợp cho mụn lưng: có những bạn bị mụn lưng nhẹ, những trường hợp khác có thể bị mụn nặng, mủ viêm nhiều thì cần có những phác đồ điều trị phù hợp, nên thăm khám và sử dụng các sản phẩm được bác sĩ chuyên khoa khuyên dùng.
• Vệ sinh cơ thể thường xuyên: ít nhất vệ sinh cơ thể một lần/ngày, kết hợp dùng thêm các sản phẩm sữa tắm tẩy tế bào chết cho da. Nhờ người thân hoặc sử dụng những dụng cụ chà lưng mềm mại để vệ sinh sạch sẽ hơn. Đối với các bạn nữ, nếu để tóc dài thì cần tắm gội sạch sẽ, không để tóc bết dính tiếp xúc với da lưng.
• Vệ sinh gối nệm thường xuyên: nếu để chăn gối lâu ngày không vệ sinh, những vi khuẩn phát triển và xâm nhập trực tiếp lên da gây mụn.

7 Mẹo trị mụn lưng hiệu quả từ thiên nhiên

7.1 Chanh tươi

Chanh tươi trị mụn lưng nhanh chóng bằng cách chà xát trực tiếp chanh lên vùng da bị mụn, để lưu lại trên da khoảng 10 phút rồi rửa lại bằng nước ấm. Thực hiện từ 1-2 lần/tuần để có hiệu quả tốt nhất. Trong chanh có axit nhẹ nên diệt được khuẩn và tẩy tế bào chết bề mặt da, tuy nhiên sẽ khiến da mỏng đi nên không dùng cho người có làn da nhạy cảm và nên che chắn cẩn thận khi ra ngoài.

7.2 Cà chua

Cà chua có hàm lượng Vitamin C cao, giúp làm sáng da và giữ ẩm. Đặc biệt hiệu quả trị mụn với làn da nhờn, có sẹo và thâm. Cách làm vô cùng đơn giản, chỉ cần dùng 1 quả cà chua chín cắt làm đôi và chà xát lên vùng da bị mụn, rồi để trong vòng 15 phút.

7.3 Muối hạt hỗ trợ điều trị mụn lưng

Ngâm mình trong bồn tắm có chứa muối hạt cũng là cách trị mụn lưng hiệu quả. Mỗi ngày bạn nên ngâm mình khoảng từ 15-20 phút để nhận thấy hiệu quả. Với làn da khô thì cần bôi thêm kem dưỡng ẩm sau đó, còn làn dầu thì không cần sử dụng.

7.4 Bột yến mạch

Bột yến mạch có thể dùng cho gần hết các loại da từ da dầu, da khô đến da lão hoá. Bột giúp làm sạch và cải thiện vùng da mụn, thâm sẹo.

8 Một vài câu hỏi thắc mắc khác về mụn lưng

8.1 Mụn lưng có tự khỏi được không?

Mụn lưng có thể tự khỏi nếu nguyên nhân là do thói quen vệ sinh như ga giường bẩn, mặc lại quần áo hay không tắm rửa. Nhưng nếu mụn nhiều và không chăm sóc đúng cách cũng sẽ làm tình trạng viêm lan rộng và nặng hơn.

8.2 Nổi mụn lưng do nóng gan có đúng không?

Rất nhiều người coi rằng việc nổi mụn lưng hay mụn trứng cá nổi trên cơ thể là do nóng gan, nhưng thực tế gan nóng chỉ là một khía cạnh nhỏ gây nên tình trạng mụn. Gan là cơ quan thải độc của cơ thể, nên khi phát mụn trên cơ thể, mọi người cho rằng đó là vì gan suy yếu, không thải độc được và sử dụng các sản phẩm mát gan thay vì điều trị mụn trên lưng. Vì vậy nên xác định được chính xác nguyên nhân gây mụn và dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất. Khi cơ thể bạn bình thường mà tự ý dùng các sản phẩm thải độc gan có thể làm mất cân bằng và sinh bệnh.

9 Kết luận

Như vậy mụn lưng có thể điều trị khỏi nếu biết được nguyên nhân và có phác đồ hợp lý. Nên duy trì thói quen vệ sinh sạch sẽ cơ thể, sinh hoạt điều độ cũng hạn chế được mụn. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích và hướng điều trị phù hợp khi bị mụn lưng.

10 Tài liệu tham khảo

1. Chuyên gia Cleveland Clinic (Ngày đăng 15 tháng 4 năm 2022) Back Acne (“Bacne”): Symptoms, Causes & Treatment. Cleveland Clinic. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2024
2. Tác giả Margarita S Lolis 1, Whitney P Bowe, Alan R Shalita (Ngày tháng 11 năm 2009) Acne and systemic disease. Pubmed. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2024.
3. Tác giả James Q. Del Rosso, Linda Stein-Gold và cộng sự (Ngày đăng 1 tháng 12 năm 2019) Truncal Acne: A Neglected Entity. Pubmed. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2024.