Mụn đầu trắng: Nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị

Trungtamthuoc.com - Mụn đầu trắng là một loại mụn thường gặp, hay xuất hiện ở các vùng da nhiều dầu như mũi, trán, má, cằm. Vậy nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị như thế nào mụn đầu trắng như thế nào?

1 Mụn đầu trắng là gì?

Mụn đầu trắng là một dạng mụn trứng cá nhẹ xuất hiện dưới dạng các nốt nhỏ, tròn, màu trắng trên bề mặt da. Đây là loại mụn trứng cá xảy ra khi một lỗ chân lông bị tắc nghẽn với bã nhờn, tế bào da chết, và các mảnh bụi. Các vị trí mụn đầu trắng thường gặp nhất là trên mặt, vai, cổ, ngực và lưng. ^[1]

Hơn 40 triệu người ở Hoa Kỳ có mụn trứng cá mỗi năm và bất kể mức độ nhẹ hay mức độ nghiêm trọng. Đa số những người bị mụn trứng cá Vulgaris đều gặp mụn đầu trắng thường xuyên. Những tổn thương này hầu như luôn luôn được quan sát thấy ở bệnh nhân mụn trứng cá. Đó có thể là nguyên nhân của sự tiêu cực lớn, cả về mặt tình cảm và thể chất.

Mụn đầu trắng được đặc trưng bởi những vết tròn màu trắng trên bề mặt da, và có thể kèm theo mụn đầu đen và mụn mủ. Mụn đầu trắng có thể có kích thước khác nhau, đôi khi quá nhỏ. Chúng hầu như không nhìn thấy được hoặc phát triển thành những nốt mụn đáng chú ý hơn. Mụn đầu trắng thường không gây đau đớn, nhưng chúng có thể gây ra sự lo âu, tự ti. Quan trọng là phải tìm cách điều trị hiệu quả để ngăn ngừa tình trạng mụn trở nên xấu đi.

2 Nguyên nhân gì gây ra mụn đầu trắng?

Mụn đầu trắng do rất nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó thay đổi nội tiết là nguyên nhân chính của tình trạng này. Ngoài ra còn phải kể đến yếu tố di truyền, thói quen đời sống hàng ngày cũng ảnh hưởng đến sự tạo thành mụn trắng. Tất cả các nguyên nhân trên sẽ làm cho lỗ chân lông bị bít tắc gây nên mụn đầu trắng. 

Mụn đầu trắng có tự hết không? Mụn sẽ không tự khỏi nếu bạn không lấy mụn ra hoặc sử dụng các biện pháp để trị mụn.

2.1 Nguyên nhân do thay đổi nội tiết

Sự thay đổi nồng độ các hormon diễn ra mạnh mẽ trong các giai đoạn dậy thì, thay đổi nội tiết của phụ nữ trong các giai đoạn mang thai, kinh nguyệt, tiền mãn kinh, gây ra tình trạng thay đổi nội tiết.

2.2 Giai đoạn tuổi dậy thì

Hầu hết các trường hợp mụn trứng cá xảy ra trong tuổi dậy thì, khi thay đổi nội tiết gây ra sự gia tăng sản xuất bã nhờn. Khi một người trẻ tuổi bắt đầu tuổi dậy thì, não giải phóng một hormon GnRH. Nó lần lượt báo hiệu tuyến yên tiết ra hai loại hormon bổ sung được gọi là androgen. Những kích thích tố này làm cho các tuyến dầu bên dưới da tạo ra nhiều dầu hơn (hay còn được gọi là bã nhờn). Khi bã nhờn dư thừa lấp đầy lỗ chân lông, da không thể loại bỏ hoàn toàn tế bào da chết và vi khuẩn. Điều này dẫn đến nang bị tắc trở thành mụn trứng cá, bao gồm cả mụn đầu trắng.

Tuổi dậy thì xảy ra ở các độ tuổi khác nhau cho nam và nữ. Bé gái thường bắt đầu tuổi dậy thì ở tuổi 11. Bé trai bắt đầu tuổi dậy thì sớm nhất là 9 tuổi, nhưng trung bình, tuổi dậy thì cho bé là ở tuổi 12. Bé trai có thể bị mụn trứng cá liên quan đến tuổi dậy thì lâu hơn bé gái.

2.3 Thay đổi nội tiết ở phụ nữ 

Một nguyên nhân khiến lỗ chân lông bị tắc nghẽn là do thay đổi nội tiết tố, đây là tác nhân phổ biến gây ra mụn. Một số giai đoạn trong cuộc sống có thể làm tăng lượng bã nhờn hoặc dầu mà lỗ chân lông tiết ra, gây ra tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn đầu trắng. Các giai đoạn này bao gồm:

• Dậy thì
• Kinh nguyệt
• Thai kỳ ^[2]

Cụ thể như đối với phụ nữ mang thai, lượng hormone Androgen được tiết ra nhiều hơn. Hocmon này sẽ góp phần làm tăng bã nhờn trên da và từ đó hình thành mụn.

Trong thời kỳ kinh nguyệt có sự xuất hiện của mụn đầu trắng và các dạng mụn khác. Lý giải cho điều này là do nồng độ Progesterone tăng, làm da sưng lên, lỗ chân lông khép lại báo hiệu các tuyến tạo ra nhiều dầu hơn. Tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn gây mụn.

Estrogen và Progesterone là 2 nội tiết tố chính của phụ nữ. Trong thời kỳ tiền mãn kinh thì sự sụt giảm 2 loại hormon nội tiết này cũng gây ra những vấn tâm sinh lý cũng như biến đổi ngoại hình của chị em phụ nữ. Nó cũng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tăng tiết bã nhờn gây mụn viêm trong giai đoạn này.

2.4 Các yếu tố di truyền

Mụn trứng cá dường như là một phần do yếu tố di truyền. Cha mẹ có tiền sử mụn trứng cá thì con có thể có làn da giống như vậy. Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy một mối tương quan mạnh mẽ giữa các gen và tỷ lệ mụn trứng cá. Tuy nhiên, thói quen lối sống trong các gia đình có thể có ảnh hưởng  tới sự xuất hiện của mụn trắng trên da. Gen có thể xác định mức độ nhạy cảm của làn da của bạn và mức độ nhạy cảm đối với những thay đổi về nội tiết tố. Di truyền là một yếu tố đóng vai trò tác động đến các phản ứng viêm của da. Một số có thể phản ứng với vi khuẩn bằng một phản ứng viêm mạnh hơn so với những người khác có thể có ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.

2.5 Thói quen ăn uống

Thói quen ăn uống cá nhân cũng có thể làm xấu đi sự hiện diện của mụn. Trong khi chế độ ăn uống chưa được chứng minh là nguyên nhân trực tiếp. Nhiều nghiên cứu đã quan sát thấy mối liên quan giữa các loại thực phẩm nhất định và tỷ lệ mụn, bao gồm mụn đầu trắng. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất liên quan đến chế độ ăn uống và tình trạng da là: Ăn sôcôla có gây mụn trứng cá không? Câu trả lời không rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn uống của chúng ta có thể có ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta nhìn và cảm nhận làn da. Cũng có bằng chứng cho thấy hút thuốc có thể làm trầm trọng thêm mụn. Đặc biệt là mụn trứng cá, bao gồm cả mụn đầu trắng và mụn đầu đen.

2.6 Tình trạng căng thẳng (stress)

Các nhà khoa học và bác sĩ da liễu từ lâu đã quan sát thấy mối liên hệ giữa mức độ căng thẳng cao hơn và tỷ lệ bùng phát mụn. Nhưng không có câu trả lời chính xác về cách mà căng thẳng thúc đẩy sự hình thành nổi mụn như thế nào. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng các tế bào sản xuất bã nhờn có chứa các thụ thể cho các hormone gây stress. Khi căng thẳng cơ thể sẽ sản sinh ra hormone corticotropin releasing (CRH) và hormone androgens. Những hocmon này làm cho các tế bào sản xuất dầu không được kiểm soát, dẫn đến bã nhờn dư thừa và nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông cao hơn. Hậu quả là gây ra mụn, bao gồm mụn đầu trắng, mụn trứng cá và các loại nổi mụn khác. Trong khi không có nghiên cứu rõ ràng, các nghiên cứu đã nhiều lần quan sát thấy rằng thời gian căng thẳng cao cho thấy những người bị mụn với sẽ mọc nhiều mụn thường xuyên hơn. Căng thẳng cũng có thể dẫn đến một vòng luẩn quẩn, những người lo lắng có thể làm xấu đi tình trạng mụn trứng cá đã có từ trước. Những mụn này có thể bị nhiễm trùng và lại gây căng thẳng hơn.

3 Mức độ nghiêm trọng của mụn đầu trắng

Bác sĩ da liễu thường chẩn đoán mụn trứng cá trong bốn phân loại khác nhau. Mụn đầu trắng có thể có mặt ở bất kỳ và tất cả các mức độ này. Có hai loại mụn chính: viêm và không gây viêm.

3.1 Mụn không viêm

Mụn không viêm đề cập đến việc phân loại nhẹ hơn của mụn trứng cá Vulgaris. Những loại thuộc thể loại này bao gồm mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Mụn đầu trắng được phân loại là mụn không gây viêm, có nghĩa là không có hiện tượng sưng tấy hay đỏ ở những loại mụn này. 

3.2 Mụn viêm

Nếu mụn trứng cá nặng hơn, khả năng bị mụn viêm cao hơn. Viêm mụn trứng cá có thể bao gồm mụn đỏ, mụn mủ và trong trường hợp cực đoan hơn, u nang và nốt sần.

4 Cách ngăn ngừa mụn đầu trắng

Mặc dù thuốc uống và thuốc bôi đã có thể giúp điều trị mụn đầu trắng, nhưng thay đổi lối sống cũng giúp góp phần ngăn ngừa mụn hiệu quả.

4.1 Rửa mặt đúng cách

Dùng sản phẩm làm sạch dịu nhẹ, phù hợp cho làn da của bạn. Mụn đầu trắng xuất hiện khi có nhiều dầu thừa, vi khuẩn và tế bào da chết bị tích tụ trong lỗ chân lông. Bạn có thể loại bỏ các chất này trên bề mặt da bằng cách rửa mặt hai lần mỗi ngày. Tránh chà rửa quá mạnh hoặc dùng sản phẩm chăm sóc da chứa hóa chất mạnh vì chúng làm khô và kích ứng da. Mặt khác da mặt cần một lượng dầu tự nhiên nhất định để luôn khỏe mạnh, ngăn cản sự mất nước qua da nên bạn không cần rửa mặt hơn hai lần mỗi ngày. 

Gội đầu của bạn một cách thường xuyên nhưng đừng quá nhiều lần: Tóc nhờn có thể góp phần tăng thêm dầu trên bề mặt da, làm tăng nguy cơ lỗ chân lông bị bít tắc. Tương tự với việc rửa mặt, bạn cần giữ đầu sạch sẽ, không để dầu bị tích tụ. Một tuần bạn có thể gội 2 - 3 lần, trừ khi tóc bạn thuộc loại quá nhờn. Vì vậy, gội đầu hàng ngày là việc không cần thiết. Trái lại nó còn gây ra tình trạng khô tóc, khô da đầu hơn. Nếu tóc dài, bạn nên cột gọn gàng khi tóc bẩn chưa gội kịp, đặc biệt là trước khi đi ngủ.  

4.2 Khi bạn trang điểm

hãy tìm kiếm những nhãn hiệu trên đó có ghi không gây bít lỗ chân lông chữ tiếng Anh là “noncomedogenic”. Bởi lẽ những sản phẩm này sẽ không làm tắc nghẽn lỗ chân lông của bạn. Bạn cũng nên sử dụng loại kem dưỡng da có khả năng giảm tiết dầu để ngăn chặn dầu trên da của bạn tiết ra nhiều hơn.

4.3 Uống đủ nước mỗi ngày

Uống đủ 1500 - 2000 ml mỗi ngày. Nước có vai trò cân bằng độ ẩm cho da. Nếu thiếu nước da sẽ tăng tiết dầu khiến mụn trở nên nặng hơn.

4.4 Thay đổi chế độ ăn

Vì chưa có bằng chứng rõ ràng về thức ăn ảnh hưởng đến mụn nhưng nếu bạn thấy khi ăn một loại đồ ăn nào đó khiến dễ nổi mụn thì hãy hạn chế. Thực tế cho thấy ăn đồ cay nóng thường dễ nổi mụn hơn. Hãy xây dựng thói quen ăn uống với nhiều trái cây và rau xanh. 

Vệ sinh chăn ga gối thường xuyên

Vệ sinh, thay vỏ gối mỗi tuần một lần. Bởi sau một thời gian tế bào chết của da, dầu, bụi bẩn và vi khuẩn từ mặt sẽ bị bám ở gối. Vì vậy, ngay cả khi đi ngủ với khuôn mặt sạch sẽ thì bạn vẫn có thể khiến da mặt tiếp xúc với dầu và bụi bẩn không mong muốn.

5 Thuốc bôi trị mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng là một dạng nhẹ của mụn trứng cá. Việc điều trị mụn này không quá khó khăn. Có rất nhiều các sản phẩm kê theo toa và không theo toa kết hợp cùng với thuốc bôi có thể điều trị tình trạng này. Thời gian điều trị có thể lên đến 8 tuần để đạt hiệu quả tốt. Nếu bạn không thấy có tiến triển sau thời gian này, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn để lựa chọn phương pháp điều trị khác.

Dùng sản phẩm chứa benzoyl peroxide: benzoyl peroxide là hoạt chất điều trị mụn trứng cá hiệu quả có thể dùng loại bỏ mụn đầu trắng. Chất này hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn trên bề mặt da, đồng thời loại bỏ dầu và tế bào da chết trong lỗ chân lông. Benzoyl peroxide có thể gây ra một số phản ứng với da khiến da rát, ngứa hoặc trở nên khô và bong vảy. Theo các chuyên gia về da liễu nên bắt đầu sử dụng benzoyl peroxide có độ mạnh thấp nhất, đặc biệt là đối với người da nhạy cảm và chỉ thoa lên vùng da bị mụn.

Sản phẩm chứa acid salicylic. Acid salicylic hoạt động theo cơ chế xuyên qua các lỗ chân lông chứa các bã nhờn. Nó có tác dụng phá vỡ các tế bào chết, vi khuẩn trong lỗ chân lông, từ đó loại bỏ các bã dầu tắc nghẽn gây nên mụn đầu trắng.  Đồng thời làm thông thoáng và sạch bề mặt da, giúp da khỏe hơn.

Sản phẩm có chứa retinoid: Retinol có tác dụng giảm bít tắc lỗ chân lông, kích thích da tái tạo tế bào. Dạng sản phẩm dùng ngoài da chứa retinoid được làm từ dẫn xuất của Vitamin A. Đây được coi là giải pháp để giải quyết nhiều vấn đề  về da, từ nếp nhăn, vết hằn trên da, đến trị sẹo trên bề mặt da và đổi màu da, và các vấn đề liên quan đến mụn trứng cá. Kem retinoid có thể giúp làm sạch mụn đầu trắng bằng cách giảm bít tắc lỗ chân lông và kích thích tái tạo tế bào da. Sản phẩm này có thể khiến da hơi đỏ và kích ứng khi mới dùng lần đầu.

Các phương pháp điều trị trên không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Vì vậy trước khi điều trị bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. ^[3] 

Tài liệu tham khảo