Tinh trùng màu vàng có sao không? Màu sắc tinh dịch nói lên điều gì về sức khỏe?

Trungtamthuoc.com - Tinh dịch là dịch trong cơ thể tiết ra từ niệu đạo nam giới. Đây cũng là cơ sở phản ánh tình trạng sức khỏe phái mạnh thông qua màu sắc của chúng. Vậy phân biệt tinh dịch bình thường và bất thường như thế nào? Dấu hiệu nhận biết tinh trùng yếu? Và những màu sắc khác nhau của tinh trùng cảnh báo bệnh lý gì? Hãy cùng Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1 Tổng quan về tinh dịch

Tinh dịch làm một chất lỏng, hơi sệt, được sản xuất từ niệu đạo của nam giới, thường tiết ra sau mỗi lần xuất tinh. Trong thành phần tinh dịch chứa chủ yếu là tinh trùng và các chất lỏng khác tạo nên độ nhớt. Tinh dịch có vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản của nam giới, cụ thể:

• Vận chuyển tinh trùng: tinh trùng có độ nhớt, tạo môi trường cho tinh trùng di chuyển nhanh tới trứng để thụ tinh.
• Nuôi dưỡng tinh trùng: chất lỏng trong tinh dịch có chứa nhiều dưỡng chất để giữ tinh trùng hoạt động cũng như sống được vài ngày sau khi vào âm đạo của phụ nữ.
• Hỗ trợ thụ thai: các thành phần trong tinh dịch làm trung hoà axit âm đạo, tạo môi trường, hỗ trợ tinh trùng sống sót trong âm đạo và xâm nhập vào trứng.
• Tăng độ khoái cảm: khi xuất tinh, các chất hóa học trong tinh dịch sẽ kích thích tạo nên khoái cảm, kích thích hoạt động tình dục.

Các chất lỏng trong tinh dịch chiếm tới hơn 90%, còn lại gần gần 10% là tinh trùng. Trong đó, chất lỏng bao gồm các thành phần sau: 

• Nước: chiếm tỷ lệ nhiều nhất.
• Fructose: là đường có vai trò như thức ăn của tinh trùng, duy trì năng lượng cho chúng.
• Protein: là chất dinh dưỡng cũng như giúp trung hòa acid âm đạo, hỗ trợ tinh trùng di chuyển.
• Chất điện giải: duy trì áp suất thẩm thấu và cân bằng pH, tạo môi trường sống cho tinh trùng..
• Enzyme: tham gia hỗ trợ quá trình thụ thai, phá bỏ lớp bao bọc trứng, hỗ trợ tinh trùng xâm nhập trứng.
• Prostaglandin: kích thích gây co thắt cơ trơn tử cung, giúp tinh tinh di chuyển nhanh hơn.
• Chất chống oxy hóa: duy trì sự sống của tinh trùng nhờ bảo vệ chúng khỏi sự tổn thương từ các tác nhân bên ngoài.

2 Tinh trùng khỏe mạnh có màu gì? Tình trạng như thế nào?

Tình trạng sức khoẻ tinh trùng có thể nhận biết thông qua màu sắc, số lượng, tính chất của tinh dịch, hình dạng tinh trùng và khả năng di chuyển. Với số lượng khoảng từ 15-200 triệu tinh trùng/ ml là mức bình thường. Về màu sắc, tinh dịch bình thường có màu trắng như sữa hoặc hơi ngả vàng nhẹ, tuỳ thuộc vào thời gian xuất tinh ở nam giới. Bình thường nam giới xuất tinh khoảng từ 2-3 lần/ tuần thì màu sắc sẽ trong và trắng, nhưng nếu ít hơn thì chuyển sang vàng. Về tính chất tinh dịch khỏe mạnh sẽ có độ keo, độ quánh và sau khi ra ngoài môi trường thì loãng dần. Khi thấy sự khác thường về các đặc điểm trên thì có thể là dấu hiệu của bệnh lý bên trong cơ thể, nam giới không nên e ngại mà hãy chủ động đến cơ sở phù hợp để thăm khám càng sớm càng tốt.

Một số các chỉ số quan trọng khác cũng đánh giá sức khoẻ tinh trùng như thời gian sống, tỷ lệ sống. Các xét nghiệm này nên được đọc bởi các bác sĩ tại phòng khám chuyên khoa để được hỗ trợ điều trị nhanh chóng.

3 Màu sắc bất thường của tinh dịch nói lên điều gì?

Màu sắc khác thường của tinh dịch có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như chế độ dinh dưỡng, bệnh lý trong cơ thể, thuốc uống đang sử dụng… Dưới đây là một vài màu sắc bất thường của tinh dịch và các nguyên nhân có thể gây ra:

3.1 Tinh dịch màu hồng đỏ

Nếu nhận thấy màu đỏ hoặc màu hồng trong tinh dịch, có thể là máu đã lẫn vào bên trong thành phần này. Tình trạng này có thể là bình thường nếu tần suất xuất tinh ra máu hiếm gặp, nhưng cũng có thể là cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng của cơ thể. Các nguyên nhân gây ra hiện tượng xuất tinh máu bao gồm:

• Phẫu thuật tuyến tiền liệt: Sau khi thực hiện các biện pháp phẫu thuật tuyến tiền liệt, có thể làm xuất hiện máu bên trong tinh dịch. Lúc này màu sắc tinh dịch sẽ ngả hơi đỏ, hoặc hồng.
• Tăng huyết áp: một số trường hợp có máu trong tinh dịch là do tăng huyết áp khi không được kiểm soát tốt. Các biểu hiện khác kèm theo như khó thở, đau đầu, mắt mờ…
• Các bệnh lây qua đường tình dục: nguyên nhân này khá phổ biến khi nam giới bị xuất tinh màu đỏ. Các bệnh gây ra như chlamydia và bệnh lậu, herpes. Các triệu chứng khác đi kèm như đau rát khi đi tiểu, sưng tinh hoàn, ngứa, khó chịu, tinh dịch có mùi, sốt và nhiễm trùng tuyến tiền liệt.
• Không quan hệ trong một thời gian dài: khi nam giới không quan hệ trong một thời gian dài, hoặc không có khoái cảm khi xuất tinh cũng sẽ làm màu tinh dịch ngả hồng do lẫn máu. Ngoài ra khi xuất tinh quá nhiều cũng sẽ gây ra tình trạng chảy máu.
• Ung thư tuyến tiền liệt hoặc tinh hoàn: các bệnh lý nặng ở bộ phận sinh dục cũng sẽ gây ra tình trạng chảy máu. Thông thường khi chảy máu ở tinh dịch như vậy thì ung thư đã ở giai đoạn xấu. Các biểu hiện của bệnh lý này thường không rõ ràng, khó đoán, thỉnh thoảng có kèm các dấu hiệu khác như khó tiểu, đau khi tiểu, đau tinh hoàn, đau lưng, đau xương chậu, đau hông.

3.2 Tinh dịch có màu đen

Màu tinh dịch đen cũng có thể xuất phát từ nguyên nhân có máu lâu ngày lẫn trong tinh dịch. Khi máu ở ngoài môi trường lâu ngày sẽ bị oxy hoá thành màu đen, và do không xuất tinh trong thời gian dài làm cho màu sắc tinh dịch chuyển đen. Một số nguyên nhân khác làm tình trạng này xuất hiện như tủy sống bị chấn thương, nhiễm kim loại nặng. Cụ thể:

• Tổn thương tuỷ sống: khi gặp những va chạm vào tuỷ sống gần bộ phận sinh dục sẽ gây ra chảy máu bên trong. Từ đó khi xuất tinh có xuất hiện màu đen.
• Nhiễm kim loại nặng: các nghiên cứu nhận thấy rằng ở những nam giới có xuất tinh màu đen thì nồng độ kim loại nặng cao hơn người bình thường. Các kim loại nặng được phát hiện ra nhiều như Mangan, chì, kẽm. Các chất này thường được đưa vào cơ thể từ thói quen ăn uống, tại môi trường sống.

3.3 Tinh dịch có màu xanh lá, màu vàng

Hiện tượng màu vàng, đôi khi có màu xanh lá trong tinh dịch có thể là do có nước tiểu bên trong, có hoá chất, lâu không xuất tinh… Nếu tình trạng này thỉnh thoảng mới gặp phải thì không đáng lo ngại, những người bệnh cũng không nên chủ quan nếu thấy tần suất ngày càng tăng. 

Nước tiểu có trong tinh dịch: trong đường tiết niệu của nam giới nếu xảy ra tình trạng tắc nghẽn làm nước tiểu còn sót lại trong niệu đạo, thì khi xuất tinh, tinh dịch sẽ trộn lẫn với nước tiểu và chuyển thành màu vàng. Thông thường dễ thấy nhất khi người nam xuất tinh ngay lúc đi tiểu.

• Vàng da: nguyên nhân gây vàng da là có nhiều bilirubin tích tụ. Lúc này không chỉ có tinh dịch màu vàng mà màu da toàn cơ thể cũng vàng, nhất là lòng trắng mắt.
• Tăng bạch cầu: khi có lượng bạch cầu cao trong tinh dịch cũng sẽ làm cho màu sắc ngả sang màu vàng. Các trường hợp gây tăng bạch cầu như nhiễm khuẩn đường sinh dục gây viêm, giãn tĩnh mạch, rối loạn miễn dịch…
• Xuất tinh không thường xuyên: nếu nam giới xuất tinh quá ít lần, tinh dịch lúc này cũng sẽ hơi ngả vàng và xanh lá, có thể là do lúc này chúng được trộn với nhiều thành phần khác nữa nên gây đổi màu sắc.
• Thay đổi chế độ ăn và uống thuốc: khi sử dụng một số loại thực phẩm có màu, chứa các loại vitamin gây thay đổi màu hoặc sử dụng thuốc uống chứa các vitamin này cũng sẽ làm màu sắc tinh dịch thay đổi. Ngoài màu thì mùi của tinh dịch cũng sẽ khác nhưng không cần phải lo lắng. Nếu dừng sử dụng mà vẫn còn hiện tượng trên thì nên đi thăm khám tại chuyên khoa sớm.

4 Các dấu hiệu khác nhận biết tinh trùng yếu

Tinh trùng yếu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng có con của nam giới. Thậm chí nếu không nhận biết sớm và điều trị kịp thời có thể gây vô sinh. Ngoài màu sắc, các tính chất khác của tinh dịch cũng cảnh báo vấn đề về sức khỏe sinh sản cần lưu ý, các dấu hiệu khác bao gồm:

4.1 Tinh dịch ít và loãng

Dấu hiệu nhận biết khá dễ ngay tại nhà là tinh dịch xuất ít và loãng như nước. Thông thường tinh dịch sẽ có độ nhớt, dính và màu hơi trắng trong, nồng độ khoảng từ 2-5ml. Tuy nhiên nếu thấy hiện tượng chúng lỏng như nước, thì có thể đang gợi ý chất lượng tinh trùng yếu, nồng độ của tinh trùng thấp.

4.2 Tinh dịch không hóa lỏng

Sau khi xuất tinh, tinh dịch ở ngoài môi trường khoảng từ 15-30 phút sẽ hoá lỏng, mất độ dính, nhớt ban đầu. Nhưng nếu thấy tinh dịch cứ mãi ở trạng thái đông đặc, không hóa lỏng thì sẽ ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh của tinh trùng. Chúng sẽ gặp khó khăn khi bơi tới gặp trứng.

4.3 Tinh dịch vón cục, đặc

Khi xuất tinh mà tinh dịch lại xuất hiện những hạt trắng nhỏ như hạt cơm, bóp ra thấy mịn, dễ vụn vỡ. Hiện tượng này được gọi là tinh dịch vón cục, khi bị tình trạng này mà không chữa trị kịp thời sẽ gây nguy hiểm đến khả năng sinh sản của nam giới. Trong môi trường đặc, vón cục như vây, tinh trùng thường bất động và sức khoẻ yếu.

5 Xác định chất lượng tinh trùng bằng xét nghiệm tinh dịch đồ

Kiểm tra chất lượng tinh trùng bằng tinh dịch đồ là phương pháp sử dụng phổ biến, có độ chính xác cao, là tiền đề xác định khả năng sinh con ở nam giới. Trước khi xét nghiệm, nam giới cần nhịn xuất tinh trong khoảng từ 2-7 ngày và cần kích thích thủ dâm để lấy được tinh dịch làm xét nghiệm tại bệnh viện. Nếu thực hiện xuất tinh tại nhà, cần mang ngay đến chuyên khoa trong vòng dưới 1 tiếng để kết quả đọc được chính xác nhất.

Xét nghiệm này sẽ đánh giá các chỉ số như độ phân giải tinh dịch, số lượng tinh trùng, kích thước, hình dạng tinh trùng, độ pH. Về chỉ số số lượng tinh dùng, các bác sĩ sẽ không chỉ đếm mà còn quan sát tình trạng hoạt động của chúng để đánh giá tổng quát bao nhiêu phần trăm tinh trùng ở trạng thái bình thường. Các kết quả cần được đọc bởi bác sĩ chuyên khoa sản, hoặc hiếm muộn để chính xác nhất. Bên cạnh đó, tinh dịch đồ cũng là tiền đề xác định bệnh lý viêm nhiễm sinh dục hay không nhờ số lượng bạch cầu bên trong tinh dịch.

6 Các phương pháp cải thiện chất lượng tinh trùng

Để cải thiện sức khỏe tinh trùng, thay đổi chế độ ăn uống và lối sống sẽ đem lại nhiều lợi ích.

6.1 Chế độ ăn uống

• Đảm bảo bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất trong khẩu phần ăn hàng ngày: các vitamin như Vitamin C, E, B12, các khoáng chất như Kẽm, selen đem lại hiệu quả cao đối với sức khoẻ tinh trùng.
• Bổ sung nhiều rau xanh: rau xanh ngoài cung cấp vitamin cũng có vai trò chống oxy hoá tốt, giúp bảo vệ tinh trùng khỏi sự tấn công của các gốc tự do bên trong cơ thể.
• Hạn chế thực phẩm nhiều mỡ, đồ ăn nhanh, đồ hộp chế biến sẵn: những thực phẩm này chứa nhiều chất gây hại đến sức khoẻ tinh trùng cũng như sức khỏe toàn cơ thể.
• Uống đầy đủ nước: uống đủ ít nhất 1,5-2L nước mỗi ngày sẽ giúp đào thải độc tố gây hại và duy trì nhiệt độ tinh hoàn ổn định, tạo môi trường tốt nhất cho tinh trùng khỏe mạnh.

6.2 Lối sống lành mạnh

• Tập thể dục thường xuyên: duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày có thể cải thiện sự lưu thông máu, giảm căng thẳng, giảm sản sinh các gốc tự do tấn công tới tinh trùng.
• Giảm căng thẳng: khi bị stress sẽ tiết ra chất ức chế tuyến thượng thận, giảm sản xuất hormone nam và ảnh hưởng cả chất lượng tinh trùng, từ đó tăng nguy cơ sinh lý yếu ở nam giới. Hãy cố gắng giải toả bằng ngồi thiền, yoga, gặp gỡ bạn bè, du lịch…
• Ngủ đủ giấc: đảm bảo giấc ngủ mỗi ngày từ 7-8 tiếng để sức khoẻ tinh trùng được tốt nhất.
• Tránh hút thuốc lá và uống rượu bia: sử dụng thuốc lá và uống các chất kích thích như rượu bia quá nhiều sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại: các kim loại nặng như chì, thuỷ ngân gây tác động trực tiếp đến tinh trùng, sử dụng chỉ một lượng nhỏ có thể thấy sự biến đổi về màu sắc tinh dịch. Vì vậy nên đeo đồ bảo hộ trước khi tiếp xúc với các chất độc hại này..

7 Kết luận

Màu sắc khác thường của tinh dịch là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề liên quan đến sức khoẻ sinh sản của nam giới. Cần theo dõi và nhận biết càng sớm thì khả năng cải thiện tình trạng bệnh càng cao. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về tinh dịch và cách nhận biết sức khoẻ tinh trùng yếu và khoẻ mạnh.

8 Tài liệu tham khảo

Tác giả Matthew M. Mason,1 Kyle Schuppe và cộng sự (Ngày đăng 14 tháng 9 năm 2022) Ejaculation: the Process and Characteristics From Start to Finish. Pubmed. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024

Tác giả  Ông Jain, Chaudhary, G Kumar , T Das (Ngày đăng tháng 4 năm 2014) Dark-coloured semen in nonobstructive azoospermia: a report of four cases. Pubmed. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024

Chuyên gia Cleveland Clinic (Ngày đăng 25 tháng 6 năm 2021) Yellow Semen. Cleveland Clinic. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024

Tác giả Patricio C. Gargollo, M.D. (Ngày đăng 29 tháng 11 năm 2022) Discolored semen: What does it mean?, Mayo Clinic. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024