Lưu trữ máu cuống rốn chữa được những bệnh gì? Chi phí lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn

Trungtamthuoc.com - Với nền y học hiện đại ngày càng phát triển như hiện nay, việc thu thập và lưu trữ máu cuống rốn ngày càng trở nên rộng rãi và nhận được nhiều sự quan tâm từ các bậc cha mẹ. Vậy lưu trữ máu cuống rốn như thế nào và chi phí ra sao? Hãy cùng Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1 Máu cuống rốn là gì?

Máu cuống rốn là máu còn sót lại trong nhau thai và dây rốn sau khi sinh con. Máu cuống rốn rất giàu tế bào gốc. Tế bào gốc là nhóm tế bào nguyên thủy chưa hoàn thiện, có khả năng chuyển hóa và phát triển thành nhiều loại tế bào máu chức năng khác nhau trong cơ thể. Chúng có khả năng biến thành tế bào bạch cầu, chủ trách nhiệm về hệ thống miễn dịch, đóng góp vào việc củng cố khả năng phòng ngừa của cơ thể. Tế bào này cũng có thể biến đổi thành tế bào hồng cầu, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy và carbon dioxide. Đây là loại tế bào rất có giá trị vì chúng giúp điều trị nhiều căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng. 

Việc lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn có thể hỗ trợ trong việc điều trị nhiều loại bệnh nguy hiểm trong thời gian tới.

2 Ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn

Ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn là nơi mà lưu giữ các đơn vị tế bào gốc máu cuống rốn ở điều kiện cần thiết với số lượng lớn. Hiện nay có hai loại ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn chính: ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn dành cho cá nhân và ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn cộng đồng. 

Ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn dành cho cá nhân là nơi thu thập, xử lý, lưu trữ và sử dụng máu cuống rốn theo yêu cầu của khách hàng. Điều này có nghĩa là chỉ có gia đình người đăng ký dịch vụ mới có thể sử dụng nó. Ngân hàng máu lưu trữ cuống rốn dành cho cá nhân sẽ có lợi cho các gia đình có tiền sử bệnh lý có thể được điều trị bằng tế bào gốc hoặc có một thành viên trong gia đình hiện đang cần ghép tế bào gốc. Tuy nhiên chi phí của việc này tương đối cao và số lượng tế bào gốc không cao và ổn định.

Ngân hàng lưu trữ máu cuống rốn cộng đồng hay ngân hàng lưu trữ máu rốn miễn phí là ngân hàng tế bào gốc máu cuống rốn thường thu thập mẫu từ những bà mẹ tình nguyện hiến tặng, nhằm cung cấp nguồn tế bào gốc cho các bệnh nhân cần ghép. Quá trình chọn lọc các mẫu máu cuống rốn sau khi thu thập đảm bảo các tiêu chuẩn cao, nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị cho những người sử dụng. 

3 Có nên lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn hay không?

Việc có nên lưu trữ máu cuống rốn hay không, cha mẹ cần cân nhắc cẩn thận những ưu điểm và nhược điểm, xem xét tiền sử bệnh tật của gia đình, tình hình tài chính và những phát triển mới nhất trong nghiên cứu tế bào gốc để đưa ra quyết định.

3.1 Ưu điểm

Nguồn tế bào gốc phong phú: Máu cuống rốn là nguồn tế bào gốc tạo máu dồi dào, có khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào máu. Những tế bào này có thể được sử dụng trong điều trị nhiều loại bệnh, bao gồm rối loạn máu, suy giảm hệ thống miễn dịch và một số rối loạn di truyền.

Khả năng tương thích trong gia đình: Cơ hội cấy ghép thành công sẽ cao hơn khi sử dụng máu cuống rốn từ một thành viên trong gia đình vì có nhiều khả năng có sự trùng khớp di truyền gần gũi hơn. Điều này có thể có lợi trong việc điều trị các tình trạng cần ghép tế bào gốc.

Quy trình thu thập không xâm lấn: Thu thập máu cuống rốn là một thủ tục không xâm lấn, không gây rủi ro cho mẹ hoặc trẻ sơ sinh. Việc này được thực hiện sau khi em bé chào đời và cắt dây rốn.

Sự thuận tiện trong quá trình thu thập: Máu cuống rốn có thể được thu thập và lưu trữ ngay sau khi sinh, cung cấp nguồn tế bào gốc nhanh chóng và thuận tiện khi cần thiết.

Các liệu pháp tiềm năng trong tương lai: Những tiến bộ trong nghiên cứu tế bào gốc có thể mở ra những khả năng điều trị mới trong tương lai và việc lưu trữ máu cuống rốn có thể giúp tiếp cận các phương pháp điều trị mới.

3.2 Nhược điểm

Số lượng có hạn: Lượng máu cuống rốn thu được có hạn và có thể không đủ để điều trị trong một số trường hợp, đặc biệt là đối với người lớn. Đây có thể là một bất lợi nếu cần một lượng tế bào gốc cao hơn.

Không đảm bảo việc sử dụng: Không có gì đảm bảo rằng máu cuống rốn được lưu trữ sẽ được sử dụng. Trong nhiều trường hợp, gia đình có thể trả tiền để lưu trữ nhưng không bao giờ cần lấy máu cuống rốn.

Chi phí thực hiện cao: Ngân hàng máu cuống rốn dành cho cá nhân bao gồm phí thu thập và xử lý ban đầu cũng như phí lưu trữ liên tục. Chi phí có thể là một yếu tố quan trọng và không phải ai cũng có đủ khả năng chi trả.

Không phải là phương pháp có thể chữa khỏi mọi bệnh tật:  Mặc dù máu cuống rốn đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị một số bệnh nhưng nó không phải là thuốc chữa khỏi mọi tình trạng bệnh lý. Quyết định lưu trữ máu cuống rốn phải dựa trên đánh giá thực tế về lợi ích tiềm năng của nó đối với bệnh sử của từng gia đình cụ thể.

Những tiến bộ trong các nguồn thay thế: Các nguồn tế bào gốc khác, chẳng hạn như tủy xương và máu ngoại vi, cũng cung cấp các lựa chọn điều trị hiệu quả. Những tiến bộ trong nghiên cứu y học có thể cung cấp các nguồn hoặc phương pháp thay thế có thể làm giảm sự phụ thuộc vào máu cuống rốn được lưu trữ.

4 Lưu trữ máu cuống rốn chữa được những bệnh gì?

Điều trị bằng máu dây rốn đã được sử dụng cho các bệnh về máu, rối loạn tự miễn dịch và chuyển hóa cũng như một số loại ung thư.

Ca ghép tế bào gốc máu cuống rốn đầu tiên diễn ra vào năm 1988. Người nhận là cậu bé 6 tuổi, Matthew Farrow, mắc bệnh thiếu máu Fanconi, một bệnh di truyền về tủy xương. Tế bào gốc của người hiến tặng được lấy từ máu cuống rốn đông lạnh của em gái anh. Khi Matthew đến từ Bắc Carolina, Hoa Kỳ, anh và gia đình đã tới Paris, Pháp, nơi ca cấy ghép được thực hiện. Trước khi ghép tế bào gốc, tiên lượng của Matthew rất xấu, tuy nhiên, hiện nay ông vẫn khỏe mạnh sau hơn 30 năm kể từ ca cấy ghép tế bào gốc máu cuống rốn của mình.^[1]

Khi các bác sĩ thực hiện liệu pháp máu cuống rốn, tế bào gốc sẽ được tiêm vào máu, và di chuyển đến những vùng bị tổn thương. Các nhà nghiên cứu khám phá các liệu pháp mới mỗi năm, vì vậy danh sách này không ngừng mở rộng.

Điều trị bằng máu dây rốn đã được sử dụng cho các bệnh về máu, rối loạn tự miễn dịch và chuyển hóa cũng như một số loại ung thư:

5 Máu cuống rốn được lưu trữ như thế nào?

Trước khi sinh mẹ sẽ đăng ký lưu trữ máu cuống rốn và thực hiện các xét nghiệm sức khỏe theo quy định của cơ sở lưu trữ. 

Ngay sau khi sinh nhưng trước khi nhau bong ra, nhân viên y tế sẽ lấy máu cuống rốn từ dây rốn của em bé. Kỹ thuật lấy máu cuống rốn tương đối đơn giản, dễ thực hiện, hoàn toàn không gây đau đớn hay nguy hiểm cho mẹ và bé trong quá trình lấy máu vì máu được lấy từ dây rốn sau khi được kẹp và cắt. Việc thu thập máu cuống rốn và mô dây rốn an toàn cho cả sinh thường và sinh mổ. Sau khi thu mẫu máu từ cuống rốn, cần thực hiện các xét nghiệm để đảm bảo đủ điều kiện lưu trữ. 

Thông thường trong vòng 36 đến 48 giờ sau khi thu thập, máu và mô cuống rốn sẽ được xét nghiệm, xử lý và bảo quản đông lạnh. Cả máu dây rốn và mô dây rốn đều được bọc lại để tăng cường bảo vệ chống lây nhiễm chéo trong quá trình bảo quản. Tất cả các mẫu vật được bảo quản trong pha hơi của nitơ lỏng để bảo quản đông lạnh, ở nhiệt độ dưới -190 độ C. Túi máu dây rốn và lọ đựng máu mẹ của mẹ có nhiều đoạn có thể tháo rời để xét nghiệm và nghiên cứu kết hợp nhóm máu trong tương lai. 

6 Máu cuống rốn lưu trữ được bao lâu?

Máu cuống rốn lưu trữ được bao lâu? là một câu hỏi băn khoăn của nhiều gia đình trước khi đưa ra quyết định có nên lưu trữ máu cuống rốn hay không. 

Theo nghiên cứu của Karen K. Ballen (2013), tế bào gốc máu cuống rốn có thể được lưu trữ trên 20 năm mà vẫn giữ nguyên tính chất của tế bào gốc tốt.^[2]Tác giả Hal E.Broxmeyer (2011) cũng chỉ ra rằng, tế bào gốc máu cuống rốn có thể lưu trữ từ 21 đến 23,5 năm mà không ảnh hưởng đến tính chất của tế bào gốc vạn năng, toàn năng và các tế bào mầm.^[3]

7 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại một số bệnh viện

Lưu trữ máu cuống rốn hết bao nhiêu tiền là câu hỏi thắc mắc của nhiều người. Ở Việt Nam, một số bệnh viện mà mẹ có thể lựa chọn để lưu trữ máu như Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM, Bệnh viện Vinmec.

7.1 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện Nhi Trung ương

• Chi phí cho việc sàng lọc, thu thập, xử lý và lưu trữ mẫu tế bào gốc máu cuống rốn cho năm đầu tiên: khoảng 18 triệu VNĐ.
• Chi phí dành cho việc bảo quản từ năm thứ 2 trở đi: khoảng 2,6 triệu VNĐ.

7.2 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội kết hợp với Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương

• Chi phí dành cho việc tư vấn + thu thập + vận chuyển mẫu sau thu thập: khoảng 3,3 triệu VNĐ.
• Chi phí dành cho việc xử lý và lưu trữ trong năm đầu tiên: khoảng 21 triệu VNĐ.
• Chi phí dành cho việc bảo quản từ năm thứ 2 trở đi: 2,6 triệu VNĐ/năm.

7.3 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM

• Chi phí thu thập, xử lý máu cuống rốn và lưu trữ năm đầu tiên: khoảng hơn 20 triệu VNĐ.
• Chi phí lưu trữ từ năm thứ 2 trở đi: khoảng hơn 2 triệu VNĐ/năm.

7.4 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện Vinmec

• Chi phí lưu trữ 1 năm: 5,000,000 VNĐ
• Chi phí lưu trữ trong 5 năm: 15,000,000 VNĐ.
• Chi phí lưu trữ trong 10 năm: 29,000,000 VNĐ.
• Chi phí lưu trữ trong 20 năm: 60,000,000 VNĐ.
• Chi phí lưu trữ trong 25 năm: 65,000,000 VNĐ

7.5 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện quốc tế Hạnh phúc

• Chi phí lưu trữ 1 năm: 38,500,000 VNĐ
• Chi phí lưu trữ gia hạn 5 năm từ năm 2 trở đi: 3,900,000 VNĐ.
• Chi phí lưu trữ gia hạn 10 năm từ năm 2 trở đi: 3,350,000 VNĐ.

7.6 Chi phí lưu trữ máu cuống rốn tại Bệnh viện Từ Dũ 

Tính đến tháng 1/2024, Bệnh viện Từ Dũ chưa  Bệnh viện Từ Dũ chưa có ngân hàng máu cuống rốn, nhưng sẽ thực hiện lấy mẫu để gửi về các trung tâm như Bệnh viện Truyền máu huyết học TPHCM, hoặc Ngân hàng Tế bào gốc MekoStem hoặc Ngân Hàng Lưu Trữ Tế Bào Gốc FSCB khi thai phụ có mang đầy đủ hồ sơ đăng ký trước đó khi đến sinh.

Tài liệu tham khảo