Luseogliflozin (Lusefi) – Thuốc SGLT2i thế hệ mới giúp tối ưu chi phí điều trị đái tháo đường
1 BỐI CẢNH VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA LUSEOGLIFLOZIN
Đái tháo đường típ 2 (ĐTĐ) ngày càng phổ biến kèm theo gánh nặng bệnh tim mạch và thận. Theo khuyến cáo ADA 2025, bệnh nhân ĐTĐ cần kiểm soát đa yếu tố (đường huyết, huyết áp, lipid, bệnh đồng mắc) để giảm biến chứng, trong đó các thuốc mới như SGLT2i được ưu tiên sớm trong điều trị. Luseogliflozin (dạng muối hydrat), tên thương mại Lusefi (Taisho Pharmaceutical), là thuốc ức chế kênh đồng vận chuyển glucose–natri thế hệ thứ hai. Thuốc đã được chấp thuận lần đầu tại Nhật Bản năm 2014 cho ĐTĐ típ 2, có thể dùng đơn độc hoặc phối hợp. Mới đây, Công ty Dược Hậu Giang (DHG Pharma) đã đưa Luseogliflozin vào thị trường Việt Nam dưới tên Lusefi. Theo báo cáo thường niên, DHG nhập khẩu sản phẩm hoàn thiện từ Taisho (Nhật) năm 2024 và dự định chuyển giao công nghệ sản xuất trong nước. Sự xuất hiện của Luseogliflozin mở rộng danh mục SGLT2i tại Việt Nam, bổ sung cho các thuốc cùng nhóm đã có như Dapagliflozin hay Empagliflozin, đồng thời cho phép người bệnh có thêm lựa chọn điều trị hiệu quả với chi phí hợp lý hơn.
2 HIỆU QUẢ TRONG KIỂM SOÁT ĐƯỜNG HUYẾT
Luseogliflozin tác động bằng cách ức chế chọn lọc kênh SGLT2 ở ống lượn gần thận, giảm hấp thu Glucose niệu và tăng đào thải glucose qua nước tiểu, từ đó hạ đường huyết (cơ chế của “gliflozins”). Các nghiên cứu lâm sàng trên dân số châu Á đã cho thấy hiệu quả hạ glucose rõ rệt. Phân tích tổng hợp 192 nghiên cứu RCT trên 67.677 bệnh nhân ĐTĐ típ 2 tại châu Á ghi nhận Luseogliflozin giảm HbA1c trung bình khoảng 0,92% (95% CI: 0,61–1,28%) – mức giảm cao nhất trong nhóm SGLT2i so với giả dược. Luseogliflozin còn có lợi ích hạ huyết áp kèm theo: làm giảm khoảng 4,7 mmHg huyết áp tâm thu (SBP) và 2,9 mmHg huyết áp tâm trương (DBP) so với giả dược. Những tác dụng này giúp giảm tình trạng đa yếu tố chuyển hóa và huyết áp ở bệnh nhân ĐTĐ. Luseogliflozin được khuyến cáo dùng liều ban đầu 2,5mg một lần/ngày (trước hoặc sau bữa sáng); nếu đáp ứng không đủ có thể tăng lên 5 mg/ngày dưới sự theo dõi sát sao. Thuốc chỉ dùng cho ĐTĐ típ 2 sau khi đã tối ưu hóa chế độ ăn – tập luyện, giống các SGLT2i khác.
3 HIỆU QUẢ VƯỢT TRỘI TRONG BẢO VỆ TIM MẠCH – THẬN – CHUYỂN HÓA TOÀN DIỆN
Luseogliflozin mang lại lợi ích tim mạch và thận ngoài việc hạ đường huyết. Nhiều nghiên cứu tại Nhật Bản đã so sánh các SGLT2i trên quy mô lớn. Suzuki và cộng sự (2022) phân tích hơn 25.000 bệnh nhân ĐTĐ trên toàn Nhật Bản cho thấy Luseogliflozin làm giảm tần suất suy tim, nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, đột quỵ, và rung nhĩ đạt hiệu quả tương đương các SGLT2i khác. Tương tự, các phân tích gộp SGLT2i trên dân số châu Á cũng cho kết quả tương tự. Trên khía cạnh thận, nghiên cứu Suzuki và cộng sự (2022) kết luận chức năng thận và tỷ lệ mất chức năng thận không khác biệt đáng kể giữa các SGLT2i. Hơn nữa, Luseogliflozin đặc biệt có hiệu quả ổn định chức năng thận sau 2 năm điều trị, eGFR duy trì ổn định và chỉ số Albumin niệu (uACR) giảm 37% so với ban đầu. Nghiên cứu hồi cứu Ito và cộng sự (2021) ghi nhận lợi ích giảm 37% uACR của Luseogliflozin bất kể mức lọc cầu thận ban đầu. Như vậy, Luseogliflozin không chỉ kiểm soát đường huyết tốt mà còn mang lại bảo vệ tim mạch – thận toàn diện, giống như cơ chế chung của nhóm SGLT2i được khuyến cáo ưu tiên dùng cho bệnh nhân ĐTĐ kèm bệnh tim và/hoặc thận mạn. Đặc biệt, Luseogliflozin có những bằng chứng về lợi ích tim mạch – thận – chuyển hóa rõ ràng trên dân số châu Á.
4 CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY TẠI NHẬT BẢN VỀ LUSEOGLIFLOZIN
Ở Nhật Bản, thuốc SGLT2i như Luseogliflozin (Lusefi) đã được các hiệp hội lớn vào khuyến cáo điều trị đái tháo đường type 2 như một trong các lựa chọn thuốc có lợi ích không chỉ hạ đường huyết mà còn hỗ trợ bảo vệ thận và tim mạch. Trong Guideline 2024 của Hiệp hội Đái tháo đường Nhật Bản (JDS), SGLT2i – trong đó có Luseogliflozin – được xếp vào nhóm thuốc nên được ưu tiên ở những bệnh nhân có nguy cơ biến chứng tim – thận khi chọn liệu pháp hạ đường huyết. Ngoài ra, Bộ quản lý Dược phẩm & Thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA) – đã cập nhật phần “PRECAUTIONS” cho Luseogliflozin: PMDA có mục “Revisions of PRECAUTIONS” liệt kê Luseogliflozin. PMDA đã từng ra “safety measure / revise package insert” cho Luseogliflozin (2019) và có tài liệu hướng dẫn sản phẩm (interview form / product info) – tức là có lịch sử cập nhật an toàn/ghi chú trên tờ hướng dẫn thuốc. Hội Thận học Nhật Bản (Japan Society of Nephrology – JSN) có tài liệu “Khuyến cáo về việc sử dụng thích hợp thuốc ức chế SGLT2 trong bệnh thận mạn” (2022) – hướng dẫn sử dụng SGLT2i (có bao gồm Luseogliflozin) trên bệnh thận mạn.
5 ỨNG DỤNG LÂM SÀNG: CHỈ ĐỊNH, CHỐNG CHỈ ĐỊNH VÀ CHI PHÍ
Luseogliflozin được chỉ định với liều khuyến cáo là 2,5–5 mg/ngày, uống vào buổi sáng. Thuốc chống chỉ định ở bệnh nhân ĐTĐ típ 1 (do nguy cơ ketoacidosis) và ở bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối hoặc đang chạy thận nhân tạo. Ngoài ra, cần thận trọng ở người cao tuổi, phụ nữ có thai, đang cho con bú, nhiễm trùng tiểu.... Các biện pháp giám sát thông thường gồm theo dõi creatinin máu, huyết áp, dấu hiệu nhiễm trùng niệu và giáo dục bệnh nhân để phòng nhịn ăn quá mức để tránh ketoacidosis.
Về chi phí, Luseogliflozin (Lusefi) có lợi thế kinh tế tại Việt Nam. Một báo cáo mô phỏng chi phí điều trị cho thấy giá thành điều trị hàng năm với Lusefi chỉ khoảng 5 triệu VND, thấp hơn 27–37% so với các SGLT2i khác (7,2 – 8,3 triệu VND/năm). Như vậy, Luseogliflozin mang lại giải pháp hiệu quả – tiết kiệm, giúp bệnh nhân và hệ thống y tế có thêm lựa chọn điều trị ĐTĐ khá đầy đủ, đặc biệt phù hợp với thực tế kinh tế Việt Nam.
