Bệnh thận IgA: nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị bệnh

Trungtamthuoc.com - Thận là cơ quan quan trọng trong cơ thể, giữ chức năng lọc máu và lọc các chất thải. Bệnh lý ở thận cũng có rất nhiều bệnh như bệnh sỏi thận, viêm cầu thận, bệnh thân IgA,...Mỗi bệnh có triệu chứng, cách chẩn đoán cũng như điều trị khác nhau. Bài viết này Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy sẽ đề cập đến bệnh thận IgA, cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

1 Đại cương về bệnh thận IgA

Bệnh thận IgA (IgA nephropathy) là tình trạng bệnh do cầu thận bị viêm. Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh thường từ phức hợp miễn dịch hoặc do IgA gắn kết. Do đó, có tên là bệnh thận IgA. 

Bệnh thường gặp ở những người châu Á và người da trắng, tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cũng cao hơn nữ giới. Khác với các căn bệnh thông thường khác, bệnh thận IgA là căn bệnh mà người trẻ dễ mắc hơn người già. 

2 Nguyên nhân gây bệnh thận IgA

Bệnh thận IgA là căn bệnh khó tìm được nguyên nhân chính xác, bệnh thường do tự miễn. ^[1] Căn nguyên gây bệnh này là do sự tập trung số lượng lớn kháng thể IgA tại cầu thận, gây viêm cầu thận. (IgA là một trong các kháng thể quan trọng của hệ miễn dịch ở người giúp cơ thể người chống lại các tác nhân gây bệnh. IgA có ở sữa mẹ, nước bọt, và khoảng 15-20% trong máu.)

Tuy nhiên, không biết rõ chính xác vì sao IgA bị lắng đọng ở thận, có thể là một trong các tổn thương sau gây nên:

Do yếu tố gen và mang tính chất di truyền: bệnh thận IgA hay xảy ra ở một số gia đình, dòng tộc. 

Một số bệnh lý về gan như xơ gan, viêm gan. 

Bệnh nhân không dung nạp được gluten. 

Bệnh nhân bị suy giảm hệ thống miễn dịch: như nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, nhiễm HIV. 

Các yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh này là: 

Tuổi: Bệnh lý thận IgA có thể gặp ở tất cả mọi người. Tuy nhiên, đánh giá về độ tuổi mắc, căn bệnh này lại hay gặp ở những người trong độ tuổi thiếu niên. 

Giới tính: Tỷ lệ mắc bệnh này ở đàn ông cao hơn phụ nữ.

Dân tộc: Bệnh lý thận IgA phổ biến ở người da trắng, người châu Á hơn là ở người da đen.

Lịch sử gia đình: bệnh thận IgA thường xuất hiện do yếu tố gia đình.

3 Triệu chứng của người bị bệnh thận IgA

Biểu hiện của bệnh thận IgA thường không đặc trưng. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp một trong các triệu chứng sau: 

Nước tiểu màu vàng đậm hoặc màu hồng.

Đôi khi có thể thấy có lẫn máu trong nước tiểu. Do Bệnh thận IgA có thể gây giãn rộng gian mạch cầu thận, biểu hiện trên lâm sàng là đái máu đơn thuần đại thể hoặc vi thể.  

Nước tiểu bị sủi bọt to và nhiều. 

Huyết áp tăng cao. 

Sưng phù ở tay và chân kèm đau ở lưng. 

Suy thận nặng.

Các chỉ số xét nghiệm: 

Trong thời điểm chẩn đoán, định lượng Albumin niệu tăng lên trên 1gam/ ngày ở khoảng 50% tổng bệnh nhân. Tăng trên 3 gam/ngày xuất hiện ở xấp xỉ 10% tổng số bệnh nhân.

Tăng creatinin huyết thanh.

Tăng huyết áp gặp ở khoảng 25% bệnh nhân tại thời điểm chẩn đoán và khoảng 25% được chẩn đoán trong giai đoạn theo dõi quá trình phát triển của bệnh thận IgA.

4 Các biến chứng khi bị bệnh thận IgA

Huyết áp cao: bệnh có thể nặng nề hơn và tăng huyết áp gây tổn thương thêm cho thận của bạn.

Cholesterol cao: tăng nguy cơ đau tim.

Suy thận cấp.

Bệnh thận mãn tính: bệnh có thể khiến thận dần dần ngừng hoạt động, khi đó cần phải lọc máu vĩnh viễn hoặc ghép thận để sống.

Hội chứng thận hư. ^[2] 

5 Chẩn đoán bệnh thận IgA

5.1 Lâm sàng

Hỏi tiền sử bệnh nhân có đau bụng không. 

Tiểu ra máu: Có máu trong nước tiểu, đôi khi có thể làm cho nó có màu nâu sẫm hoặc màu cola.  

5.2 Cận lâm sàng

Bác sĩ có thể dựa vào các xét nghiệm sau để chẩn đoán xác định bệnh thận IgA:

Sinh thiết thận: được thực hiện dưới kính hiển vi quang học và miễn dịch huỳnh quang để xác định chính xác xem có sự lắng đọng IgA tại gian mạch cầu thận hay không. 

Xét nghiệm nước tiểu: máu và protein có trong nước tiểu có thể là dấu hiệu xác định bệnh thận IgA. 

Xét nghiệm máu: xem lượng creatinin, IgA trong máu. ^[3] 

6 Điều trị bệnh thận IgA

Bệnh thận IgA không có thuốc điều trị đặc hiệu, dựa vào tình trạng của từng bệnh nhân cụ thể, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Các thuốc có thể dùng để điều trị triệu chứng bệnh (bao gồm cả việc kiểm soát huyết áp) đó là: 

Trong điều trị bệnh thận IgA, điều cần chú ý nhất đó là: khống chế huyết áp. Thuốc có thể sử dụng để khống chế cao huyết áp đó là các thuốc làm ức chế men chuyển (ACE) như Enalapril, captopril... hoặc thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARB) như Losartan, telmisartan…

Sử dụng axit béo Omega-3 cũng có thể được xem xét như là một biện pháp điều trị thêm vào, do axit này có khả năng làm giảm viêm cầu thận. Đặc biệt đối với bệnh nhân có protein niệu nặng và mức lọc cầu thận giảm.

Thuốc ức chế miễn dịch: thuốc corticosteroid có thể sử dụng để bảo vệ chức năng thận do ngăn ngừa được hệ miễn dịch tấn công cầu thận trong trường hợp người bệnh có bệnh lý tự miễn.

7 Chế độ ăn cho người bệnh thận IgA

Nguyên tắc chung: nếu bệnh nhẹ thì người bệnh vẫn chung sống hòa bình, không cần chế độ kiêng gì đặc biệt. Trường hợp bệnh nặng có biến chứng như tăng huyết áp, suy thận cần tuân thủ chế độ ăn kiêng theo mức độ suy thận

Không nên dùng các loại thực phẩm chế biến từ sữa bò, có gluten.

Nên dùng các loại thực phẩm có Omega 3 của Dầu Cá. Omega-3 acid có thể giúp giảm viêm trong các tiểu cầu thận mà không có tác dụng phụ có hại. Nên áp dụng chế độ ăn ít muối và giảm chất đạm.

Tài liệu tham khảo