Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị hở van hai lá

Trungtamthuoc.com - Hở van hai lá nguyên phát là tình trạng được gây ra bởi các rối loạn và bất thường ở van hai lá. Còn hở van hai lá thứ phát là hậu quả của bệnh khác như bệnh ở tâm thất trái.

1 Hở van 2 lá là gì?

Hở van hai lá là tình trạng van hai lá của tim không đóng chặt khiến máu có thể chảy ngược từ tâm thất trái vào tâm nhĩ trái. Điều này có nghĩa là lượng máu từ tim bơm ra ngoài cơ thể sẽ ít hơn. Nếu lượng MR nhỏ và không tiến triển, thì sự rò rỉ ngược không gây hậu quả đáng kể. Nếu tình trạng hở van hai lá là đáng kể, máu không thể di chuyển qua tim hoặc phần còn lại của cơ thể một cách hiệu quả, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc khó thở. ^[1] [2] Đây là một trong những trình trạng rối loạn van tim phổ biến cần can thiệp phẫu thuật, ảnh hưởng đến 2% dân số toàn thế giới. ^[3]

2 Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây hở van hai lá

Hở van hai lá nguyên phát là tình trạng được gây ra bởi các rối loạn và bất thường ở van hai lá. Còn hở van hai lá thứ phát là hậu quả của bệnh khác như bệnh ở tâm thất trái. Các nguyên nhân có thể gây ra hở van hai lá bao gồm:

Sa van hai lá, lúc này các lá của van 2 lá bị phình trở lại vào tâm nhĩ trái trong quá trình co bóp của tim, khiến van 2 lá không đóng chặt được.

Dây mô giữ nắp van 2 lá bị tổn thương như giãn hoặc rách hoặc ở những người bị chấn thương ở ngực sẽ khiến van hai lá bị hở, không đóng kín được.

Sốt thấp khớp mà không được điều trị có thể làm hỏng van hai lá, dẫn đến hở van hai lá sớm hoặc muộn.

Van hai lá có thể bị tổn thương do nhiễm trùng niêm mạc của tim, rung tâm nhĩ.

Người bệnh có cơn đau tim có thể làm hỏng cơ tim hỗ trợ van hai lá, ảnh hưởng đến chức năng của van. Nếu tổn thương đủ rộng, một cơn đau tim có thể gây ra hở van hai lá đột ngột và nghiêm trọng.

Những người mắc bệnh cơ tim khiến các mô xung quanh van hai lá bị giãn rộng ra dẫn đến hiện tượng rò rỉ.

Hở van hai lá có thể xảy ra với người bệnh bị chấn thương, tai nạn hoặc do sử dụng thuốc như ergotamine, xạ trị ung thư ở vùng ngực.

Có một số trường hợp trẻ nhỏ sinh ra đã có những khiếm khuyết trong tim bao gồm tổn thương van tim như hở van hai lá...

3 Chẩn đoán hở van hai lá như thế nào?

3.1 Các triệu chứng lâm sàng

Nhiều người mắc bệnh hở van hai lá nhưng có thể không có triệu chứng trong nhiều năm. Các dấu hiệu và triệu chứng của hở van hai lá, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng tiến triển bao gồm:

Người bệnh cảm thấy khó thở khi lao động nặng hoặc nằm xuống, những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể khó thở thường xuyên. Đồng thời người bệnh cảm thấy hồi hộp, có cảm giác đánh trống ngực như nhịp tim đập nhanh, rung. Với những người bệnh có tính trạng suy tim trái, phù phổi cấp còn có thể bị ho, khạc nhổ ra bọt hồng. Ngoài ra, ở một số trường hợp có thể bị sưng ở bàn chân hoặc mắt cá chân.

Ở những người bệnh hở van hai lá thấu mỏm tim đập mạnh, lệch sang trái, nghe có tiếng thổi tâm thu ở mỏm lan sang nách.

Ngoài ra, ở những người bệnh hở van hai lá có nguy cơ biến chứng suy tim còn có biểu hiện gan to, nổi tĩnh mạch cổ, phù phổi...

3.2 Xét nghiệm cận lâm sàng

Siêu âm tim đóng một vai trò quan trọng trong chẩn đoán hở van hai lá, nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và hậu quả với tâm thất trái. Sau khi xác định, dữ liệu hình ảnh tiếp theo được sử dụng để tiên lượng, thời gian can thiệp phẫu thuật và tính khả thi của phẫu thuật. Siêu âm tim Doppler cung cấp thông tin quan trọng về mức độ nghiêm trọng của hở van hai lá.

Siêu âm tim siêu âm cũng rất hữu ích trong việc theo dõi bệnh nhân bị hở van hai lá. Ngoài ra, người bệnh nghi ngờ hở van hai lá có thể phải làm điện tâm đồ, chụp tim phổi để chẩn đoán và xác định nguy cơ.

Đặt ống thông tim trái, với chụp động mạch vành và tâm thất được chỉ định để đánh giá hồi quy hai lá trong trường hợp sau:

Sự khác biệt giữa các biểu hiện lâm sàng và dữ liệu siêu âm tim.

Cần phát hiện và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tổn thương van tim liên quan.

Người bệnh động mạch, đặc biệt là chuẩn bị can thiệp phẫu thuật.

4 Điều trị bệnh hở van 2 lá

Trong điều trị bệnh hở van 2 lá cần chú ý tìm ra nguyên nhân gây bệnh, điều trị đồng thời nguyên nhân và triệu chứng của bệnh. Song song với đó, cần điều trị dự phòng tái phát hoặc dự phòng các biến chứng nguy hiểm hơn.

4.1 Phương pháp điều trị nội khoa

Người bệnh được xác định là hở van hai lá cần thiết phải được nghỉ ngơi hợp lý, ăn nhạt nhưng phải đủ dinh dưỡng và thức ăn dễ tiêu.

Đặc biệt lưu ý là người bệnh hở van hai lá không được sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá... Đồng thời phải theo dõi kỹ lương, có thể cho hỗ trợ thở oxy khi cần thiết.

Thuốc thực sự không thể khắc phục được vấn đề về van, nhưng chúng có thể nhắm vào những thứ khác khiến tình trạng nôn trớ trở nên tồi tệ hơn. Các loại thuốc chữa hở van 2 lá được gọi là thuốc lợi tiểu có thể làm giảm sự tích tụ chất lỏng. Thuốc chống đông giúp ngăn ngừa đông máu. Bệnh nhân có thể dùng thuốc hạ huyết áp nếu bị huyết áp cao và làm tình trạng nôn trớ trở nên tồi tệ hơn. ^[4]

Các thuốc trợ tim dùng cho người bệnh hở van hai lá bao gồm:

Digitalis nếu người bệnh bị rung nhĩ nhanh với trên 80 chu kì/phút, liều dùng trong vòng 24 giờ là 0,25 - 0,50 mg.

Dopamin hoặc doputamin dùng với người bệnh suy tim có giảm phân số tống máu EF còn dưới 50% và hạ huyết áp với liều 2 - 5 mcg/kg/giờ.

Với người bệnh hở van hai lá bị khó thở, nước tiểu trong 24 giờ dưới 800mL thì cho dùng thuốc lợi tiểu như: Hypothiazid, furosemid, verospiron.

Các thuốc giãn mạch dành cho người bệnh hở van hai lá gồm: Thuốc ức chế men chuyển như coversyl, renitec, zestril, thuốc chẹn thụ thể AT1, chẹn beta giao cảm.

Thuốc điều trị rối loạn nhịp cho bệnh nhân hở van hai lá có ngoại tâm thu nhĩ hay thất là amiodaron. Với những bệnh nhân có nhịp nhanh nhĩ hoặc thất thì sử dụng thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc chẹn kênh Canxi...

Với những người bệnh có nguy cơ cao như rung nhĩ, tim to có thể cân nhắc dùng thuốc chống đông là thuốc kháng vitamin K.

4.2 Điều trị phẫu thuật hở van hai lá

Can thiệp phẫu thuật bao gồm sửa chữa hoặc thay van hai lá cho người bệnh hở van hai lá nặng, có triệu chứng hoặc rối loạn chức năng thất trái. Rối loạn chức năng tâm thất trái được định nghĩa là phân suất tống máu dưới 60%, kích thước tâm thu trên 40 mm. Sửa chữa hoặc thay thế van hai lá cũng được chỉ định với người bị thoái hóa van hai lá mạn tính nặng phải phẫu thuật tim.

Sửa chữa van hai lá là chỉ định phù hợp với người không có triệu chứng bị thoái hóa van hai lá mạn tính nặng và chức năng tâm thu được bảo tồn. Trong đó ở những bệnh nhân này khả năng sửa chữa thành công là trên 95% với tỷ lệ tử vong dự kiến ​​ dưới 1%. Hoặc sửa chữa van hai lá cho người không triệu chứng bị thoái hóa van hai lá mạn tính nặng, bị rung tâm nhĩ mới hoặc tăng huyết áp khi nghỉ ngơi.

Sửa chữa van hai lá là phương pháp điều trị ưu tiên cho bệnh nhân bị hở van hai lá nguyên phát vì nó có liên quan đến kết quả tốt hơn so với thay van hai lá.

Phẫu thuật sửa chữa van có xu hướng thành công trong các trường hợp sau: Bệnh van hai lá thoái hóa, giãn hình khuyên, vỡ hợp âm, thủng lá do viêm nội tâm mạc và rối loạn chức năng cơ nhú do thiếu máu cục bộ. Phương pháp này ít có khả năng thành công ở những người lớn tuổi với van bị biến dạng vôi hóa, bệnh thấp khớp hoặc dày lên dưới van tim nặng. Những trường hợp này thường được điều trị bằng thay van hai lá.

Bài viết này, chúng tôi đã cung cấp cho các bạn một số kiến thức cơ bản của bệnh hở van hai lá, hy vọng sẽ hữu ích với bạn đọc.

Tài liệu tham khảo